ανθρωποβοσκητική
There are 6 posts tagged ανθρωποβοσκητική (this is page 1 of 1).
‘εργάτης’ σήμαινε ‘βόδι που οργώνει’
Έχετε αναρωτηθεί ποτέ πότε πλάστηκε και ποια ήταν η αρχική σημασία της λέξης εργάτης; Επιβιώνουν άραγε ίχνη αυτής της αρχικής σημασίας στη σημερινή χρήση της υπό εξέταση λέξης; Φίλες αναγνώστριες, φίλοι αναγνώστες, αντικείμενο του σημερινού μας σημειώματος θα είναι οι απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα. Θα μελετήσουμε τις αρχαιότερες μαρτυρίες της λέξης εργάτης και θα δούμε ότι δήλωνε το βόδι που οργώνει.
για σήμερα: τσομπάν-Μπαντιού!
φίλες και φίλοι,
ο γάλλος φιλόσοφος Αλαίν Μπαντιού είναι ερωτευμένος με τον Πλάτωνα! Πως προέκυψε αυτός ο έρωτας; Μεσολάβησε η έννοια της Ιδέας. Για τον Μπαντιού, ο κομμουνισμός είναι Ιδέα που μια μέρα θα υλοποιηθεί και επιτέλους μια μέρα των ημερών θα ζήσουμε όλοι και όλες σε μια κομμουνιστική κοινωνία. Θεωρεί δηλαδή ότι ο κομμουνισμός είναι και ιδεώδες και φιλοσοφική Ιδέα. Είναι σαφές ότι αναπαράγει τη μαρξιστική σύγχυση για τον κομμουνισμό. (Ο Ένγκελς έλεγε ότι είναι ‘η διδασκαλία του προλεταριάτου’!). Τι είναι όμως η Ιδέα για τον Πλάτωνα; Θα το πω απλά και με σαφήνεια, χωρίς να μασάω τα λόγια μου: Ιδέα για τον Πλάτωνα είναι το πρότυπο, άρα η επιθυμία του Κυρίου. Η Ιδέα του Αγαθού είναι το πρότυπο της ισχύος του Κυρίου. Ο Πλάτων εξέλαβε τις επιθυμίες του, τους σκοπούς του, τα πρότυπά του, τις Ιδέες ως ποιητικά αίτια, ως δημιουργούς δηλαδή της φύσης και της κοινωνίας. Η μεταφυσική δεν είναι παρά αντεστραμμένη τελολογία: αυτό που είναι η αιτία δεν είναι παρά ο σκοπός μας. Ο Θεός δεν είναι ο πανίσχυρος δημιουργός του κόσμου αλλά αυτό το οποίο επιθυμεί διακαώς να είναι ο Κύριος: ο δημιουργός του κόσμου, να γίνει απόλυτος Κύριος της ζωής και του θανάτου.
Ναι, ο Αλαίν Μπαντιού είναι ερωτευμένος με τον Πλάτωνα, βρήκε καταφύγιο στην ζεστή αγκαλιά του αρχαίου έλληνα φιλοσόφου, που, ως γνωστόν, ήταν ένας δουλοκτήτης γαιοκτήμονας, σκεφτόταν και έγραφε, όπως θα δούμε παρακάτω, ως δουλοκτήτης γαιοκτήμονας. Παραθέτω την ερωτική του εξομολόγηση (από το βιβλίο του ‘η κομμουνιστική υπόθεση’, σελ. 224, εκδ. Πατάκη): ‘ Όλα αυτά [η χρήση του μοτίβου της Ιδέας, σ.σ.] υποβαστάζονται από μια πολύμορφη στράτευση στην κατεύθυνση μιας αναγέννησης της χρήσης του Πλάτωνα. Ας αναφέρουμε: το σεμινάριό μου που εδώ και δύο χρόνια φέρει τον τίτλο ‘Για σήμερα: Πλάτων!’, το σχέδιο μιας ταινίας ‘Η ζωή του Πλάτωνα’, και η πλήρης μετάφραση (την οποία ονομάζω ‘υπερμετάφραση’) της Πολιτείας, την οποία μετονομάζω ‘Περί κομμουνισμού’ [‘Du commun(isme)’], ανατέμνοντάς την σε εννέα κεφάλαια, και ελπίζω να την τελειώσω και να τη δημοσιεύσω το 2010.’
Ο Μπαντιού διαβάζει τη Πολιτεία του Πλάτωνος ως ένα σχόλιο πάνω στον κομμουνισμό. Δεν διανοείται όμως να προσθέσει δυο λεξούλες ακόμα για να γίνει πιο πιστή η μετονομασία! ‘Περι κομμουνισμού της στάνης‘. Ο Πλάτων δεν έχει στο μυαλό του τον κομμουνισμό, αλλά τον κομμουνισμό της στάνης. Ο Μπαντιού αυτό δεν τον βλέπει. Γιατί;Μα δεν βλέπει καμιά διαφορά ανάμεσα στον κομμουνισμό και τον κομμουνισμό της στάνης! Ο Μπαντιού είναι τσομπάνης, όπως και ο Πλάτων, όπως οι περισσότεροι δυτικοί φιλόσοφοι. Δεν έχουμε κατανοήσει ότι ο ποιμενικός τρόπος σκέψης κυριαρχεί πλήρως, με ελάχιστες εξαιρέσεις, π,χ, Νίτσε) στη δυτική φιλοσοφία. Ο Πλάτων σκέφτεται ως τσομπάνης, το ίδιο και ο Μπαντιού. Ξέρετε ότι υμνεί την κινέζικη πολιτισμική επανάσταση; Η επανάσταση αυτή ήταν η αποθέωση του κομμουνισμού της στάνης. Για τον Μπαντιού, ο κομμουνισμός είναι ταυτόσημος με τον κομμουνισμό της στάνης.
Πριν διαβάσετε το κείμενο που ακολουθεί, θα ήθελα να συνοψίσω με απλά λόγια την ‘Πολιτεία’ του Πλάτωνα: ο καλύτερος τρόπος να αποτρέψουμε την επανάσταση, την κατάλυση της Κυριαρχίας, προτείνει ο Πλάτων, είναι να οργανώσουμε την κοινωνία με πρότυπο το μαντρί, τη στάνη. Εάν το κάνουμε αυτό, οι υποτελείς Παραγωγοί θα ζουν όπως τα ζώα εκτροφής και άρα θα υποβιβαστούν στην κατάστασή τους. Τα ζώα εκτροφής, τα υποζύγια, τα κατοικίδια, δεν επαναστατούν, δεν μπορούν, δεν θέλουν να επαναστατήσουν. Στον ‘Πολιτικό’, μετονομάζει την πολιτική σε ανθρωποβοσκητική (ανθρωπονομική), ενώ στους ‘Νόμους’ παραθέτει τις λεπτομέρειες της μετατροπής της κοινωνίας σε μαντρί. Αυτά, ο μαοϊκός, ανθρωποβοσκός, τσομπάν-Μπαντιού δεν μπορεί, δεν θέλει να τα δει.
1. εργάτης: το βόδι που οργώνει
Θα αφιερώσουμε τη πρώτη διάλεξη της Ανθρωποβοσκητικής στους εργάτες και τις εργάτριες. Είμαι κι εγώ εργάτης, οικοδόμος καλουπατζής, και μια μέρα, εκεί που καλούπωνα, αναρωτήθηκα: τι να σημαίνει άραγε η λέξη εργάτης; Ποια να ήταν άραγε η αρχαιότερη γνωστή σημασία αυτής της λέξης; Δήλωνε πάντα αυτό που δηλώνει και σήμερα ή είχε κάποια άλλη σημασία; Είναι αλήθεια ότι άργησα να απαντήσω σε αυτά τα ερωτήματα αλλά τελικά τα κατάφερα. Άμα δεν ξεχνάς, τα καταφέρνεις. Έμαθα λοιπόν ότι η λέξη εργάτης ανήκει στη κατηγορία εκείνη των λέξεων της ελληνικής γλώσσας που τις διαβάζουμε στα αρχαιότερα σωζόμενα κείμενα, στην οποία ανήκουν και άλλες, πολλές από τις οποίες τις προφέρουμε ακόμα και σήμερα, όπως, μέλι, θεός, άνθρωπος και άλλες. Τα κείμενα που αναφέρω ανάγονται στον 14ο μέχρι 12ο αιώνα π. Χ. και δεν είναι άλλα από τα κρατικά έγγραφα, πήλινες πινακίδες, που βρέθηκαν στα διοικητικά κέντρα των μυκηναϊκών βασιλείων της Κνωσού, της Πύλου, των Θηβών, των Μυκηνών.
Ανθρωποβοσκητική/εισαγωγική διάλεξη
φίλες και φίλοι, γεια σας και χαρά σας
Όταν για πρώτη φορά διάβασα τη λέξη ἀνθρωπονομική στον Πολιτικό (266e)του Πλάτωνα, ήμουνα απολύτως βέβαιος πως να την αποδώσω:ανθρωποβοσκητική. Με την ανάγνωσή της, άκουσα και πάλι την κραυγή της εργάτριας μέσα στο κατάμεστο λεωφορείο, χαράματα: μα για μας ζώα μας περνάνε; Μου ήρθαν στο νου και δυο εικόνες:οι δυο πρώτες σκηνές από τους Μοντέρνους Καιρούς του Τσάπλιν (ένα κοπάδι προβάτων στην πρώτη, ένα κοπάδι εργατών στη δεύτερη) και μια σκηνή από ένα ντοκιμαντέρ όπου στρατιώτες ανεβαίνουν σε βαγόνια, τα οποία εν καιρώ ειρήνης μετάφεραν ζώα στα σφαγεία, για να μεταφερθούν στο μέτωπο. Ο πλατωνικός όρος μου θυμίζει ότι, όταν ήμουν χριστιανός ορθόδοξος, ανήκα στο ποίμνιο αλλά τώρα είμαι ένα χαμένο πρόβατο. Και ξύνει μια παλιά πληγή:ψάχνω να βρω ένα τρόπο να διαβάσω ένα έργο του Ανθρακίτη Μεθόδιου (Βοσκός Λογικών Προβάτων, Βενετία, 1708) αλλά δε μπορώ και υποφέρω. Εν τω μεταξύ, όσο περνούσαν τα χρόνια βεβαιωνόμουν όλο και πιο συχνά για την ορθότητα της απόδοσης του όρου ἀνθρωπονομική ως ανθρωποβοσκητική. Όταν μάλιστα είδα τον πρώην Δήμαρχο της Αθήνας, τον Δημήτρη Αβραμόπουλο, ναι αυτόν που μάντρωσε τα πεζοδρόμια της Αθήνας, πρωτοσέλιδο στην κυριακάτικη Καθημερινή, πιτσιρικά και ντυμένο τσοπανόπουλο, χάρηκα χαρά μεγάλη. Αργότερα, με εντυπωσίασε η δήλωση του Κάρολου Παπούλια, λίγες μέρες μετά την εκλογή του, ότι, εάν δεν θα γινόταν Πρόεδρος της Δημοκρατίας, θα γινόταν τσέλιγκας. Και πως να ξεχάσεις την υπόδειξη του πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή να μην ξυνόμαστε στη γκλίτσα του τσοπάνη; Πέραν όλων αυτών, ο πλατωνικός όρος ήταν η πρώτη απάντηση στο ερώτημα που είχα θέσει σιωπηλά στον εαυτό μου και το κρατούσα ως εφτασφράγιστο μυστικό: εάν υπάρχουν οι Καλές Τέχνες, υπάρχουν οι Κακές Τέχνες; Κι αν υπάρχουν, ποιες είναι; Με την εμφάνιση της πρώτης Κακής Τέχνης και Επιστήμης, της Ανθρωποβοσκητικής, δόθηκε και η απάντηση στο ερώτημα. Ναι, οι Κακές Τέχνες υπάρχουν και είναι πολλές:είναι οι εφαρμοσμένες Τέχνες, οι πρακτικές Επιστήμες που μετέρχεται ο Κύριος, αυτός ο ένοπλος ζητιάνος, ο άρπαγας και καταστροφέας του συλλογικά παραγόμενου κοινωνικού πλούτου, για να ενισχύσει και να διαιωνίσει την Κυριαρχία.
Καλωσήρθατε στην Σχολή!
“Υποστηρίζω λοιπόν ότι στη συνέχεια θα πρέπει να διακρίνουμε τα όντα που περπατούν πάνω στη γη σε δίποδα και σε τετράποδα και μετά, αφού, πρώτον, διαπιστώσουμε ότι το ανθρώπινο γένος μοιάζει με τα πτηνά, δεύτερον, διακρίνουμε το δίποδο κοπάδι σε κοπάδι με φτερά και σε κοπάδι χωρίς φτερά και, τρίτον, φέρουμε επιτέλους στο προσκήνιο την ανθρωποβοσκητική τέχνη, τον πολιτικό μας θα τον βάλουμε για οδηγό του ανθρώπινου κοπαδιού και θα του παραδώσουμε τα χαλινάρια του κράτους, μιας και η ανθρωποβοσκητική επιστήμη είναι δική του επιστήμη”
(Πλάτων, Πολιτικός, 266e)
Καλώς ήρθατε στην
Ανωτάτη Σχολή Κακών Τεχνών!
Καλώς ήρθατε κι εσείς, φίλες και φίλοι, στη Σχολή από την οποία αποφοίτησαν, με άριστα, όλοι οι Κύριοι της Οικουμένης, αυτοί οι ένοπλοι ζητιάνοι, οι άρπαγες και οι καταστροφείς του συλλογικά παραγόμενου κοινωνικού πλούτου, οι εξολοθρευτές της ζωής και της φύσης. Ελάτε, μην διστάζετε, ελάτε μέσα να διδάξετε και να μάθετε ποιος είναι ο Κύριος, που, πότε και πως εμφανίστηκε, πως εξοντώνει, πως αρπάζει, πως καταστρέφει, πως αποσπά την αφοσίωση των Υποτελών, τι επιθυμεί, τι φοβάται, τι σχεδιάζει . . . Ελάτε να ρωτήσουμε έναν εξέχοντα δάσκαλο, τον Κύριο: Κύριε, πως φτάσαμε στα πρόθυρα της Κόλασης και της Αποκάλυψης; Κύριε, αληθεύει ότι είσαι δούλος του δούλου σου; Κύριε, ποθείς να γίνεις αθάνατος για να μην εξαρτάσαι από αυτούς που σε ταΐζουν και σε ποτίζουν; Κύριε, εάν η ζωή είναι η προϋπόθεση του θανάτου, επιδιώκεις να καταστρέψεις τη ζωή μόνο και μόνο για να υποτάξεις τον αήττητο εχθρό σου, τον Θάνατο, τον Χάρο, αυτόν τον καβαλάρη με το μεγάλο δρεπάνι στα χέρια που χαίρεται να κόβει κεφάλια και σκορπίζει τον όλεθρο, αυτόν που τόσο πολύ σου μοιάζει;
Περάστε να μελετήσουμε τα κείμενά του, τα αρχεία του, τους ύμνους του, τις προσευχές του, τους θρήνους του, τα παραληρήματά του, τις θεωρίες του, το τρόπο σκέψης του, τις προσδοκίες του. . . Ελάτε να δούμε πως ελέγχει το μέλλον, πως το αποικίζει, πως το κατακτά· ελάτε να εντρυφήσουμε σε όλες τις εφαρμοσμένες τέχνες, σε όλες τις πρακτικές επιστήμες του Κυρίου: στην Εξοντωτική, την Αρπακτική, την Καταστροφική, την Εκφοβιστική, την Διανεμητική, την Θεολογία του Ποδοσφαίρου, την Θεολογία της Προόδου, την Θεολογία του Αυτοκινήτου, τη Γαμησιολογία κι άλλες πολλές ακόμα. . . Ελάτε να μελετήσουμε μαζί, να ερευνήσουμε μαζί, να συζητήσουμε, να συγγράψουμε, να συνεργαστούμε. . . Ελάτε να διδάξετε, να δημοσιεύσετε, να υποδείξετε, να ελέγξετε . . . Ελάτε να μελετήσουμε και τον μεγαλύτερο, μετά τον Θάνατο, φόβο και τρόμο του Κυρίου, που ένας ποιητής, ο Ησίοδος, ένας φτωχός γεωργός, τον συμπύκνωσε σε ένα στίχο:
εκ κοινού πλείστη τε χάρις, δαπάνη τ’ ολιγίστη