φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΔΕΝ γνωρίζω τον αριθμό των ορισμών που έχουν προταθεί και διατυπωθεί για τη φιλοσοφία –  είναι κάποιες δεκάδες. Όσους και να συγκεντρώσουμε, όλο και κάποιος θα μας την κοπανάει. Η κατάσταση αυτή είναι αθεράπευτη: δεν μπορεί να υπάρξει ένας ορισμός για τη φιλοσοφία –  ούτε για τη θρησκεία ούτε για την τέχνη ούτε για την ελευθερία ούτε για την δημοκρατία. Όλες αυτές οι έννοιες, και πάρα πολλές άλλες, είναι γενικότητες, υπεριστορικές: κάθε εποχή και κάθε κοινωνία δίνει τον, μάλλον τους δικούς της ορισμούς. Το μόνο που θα μπορούσαμε να κάνουμε, και μπορούμε να το κάνουμε είναι να διατυπώσουμε τον πρώτο, τον αρχικό ορισμό της φιλοσοφίας, τη σημασία δηλαδή που είχε η λέξη όταν επινοήθηκε. Από ποιους, πότε, πού, γιατί;

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

Η επιδείνωση των πολλών και διαρκώς οξυνόμενων παγκόσμιων προβλημάτων, η επιταχυνόμενη συρρίκνωση του καπιταλισμού στις κοινωνίες του δυτικού πολιτισμού, που σύντομα θα μετεξελιχθεί σε συρρίκνωση του παγκόσμιου καπταλισμού, και η μετάβαση από την εποχή της αφθονίας και της σπατάλης στην εποχή της ένδειας, της σπάνης και της φειδούς θα επιφέρει την αναζωπύρωση του κοινωνικού πολέμου, του κοινωνικού πολέμου που διεξάγεται σε όλες τις κοινωνίες –  του παρελθόντος, του παρόντος, του μέλλοντος. Ο εμμενής κοινωνικός πόλεμος άλλοτε αναζωπυρώνεται, συντονίζεται  και κλιμακώνεται, τον βλέπουμε και τον ζούμε,  κι άλλοτε υποχωρεί και  καταλαγιάζει, είναι σα να μην υπάρχει. Υπάρχει όμως γιατί δεν γίνεται να μην υπάρχει και διεξάγεται αφανώς, σε μοριακό επίπεδο, σε πολλά και διάσπαρτα πεδία της κοινωνίας. Η περίοδος της υποχώρησης είναι πολύ σημαντική: σε αυτό το μεσοδιάστημα επεξεργαζόμαστε θεωρητικά τις νίκες και τις ήττες, τις επιτυχίες και τις αποτυχίες, τις εμπειρίες και τους πειραματισμούς  της προηγηθείσας φάσης αναζωπύρωσης και έκρηξης του κοινωνικού πολέμου και αναμένουμε την επόμενη αναζωπύρωση. Το πότε θα έρθει αυτή το οσμιζόμαστε μόνο με την πλήρωμα του χρόνου. Διατυπώνω την πρόβλεψη ότι το πλήρωμα του χρόνου ήρθε και η αναζωπύρωση και κλιμάκωση του κοινωνικού πολέμου είναι αναπόφευκτες καταστάσεις. Η διάρκειά της θα είναι μεγάλη –  τα όρια που εκτιμώ είναι τελείως σχηματικά, μην δίνετε και πολλή σημασία: θα επεκταθεί πολύ πέραν του 2044!

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΓΙΑΤΙ ο δυτικός πολιτισμός, και όχι κάποιος άλλος,  είναι ο πλουσιότερος, ο ισχυρότερος, με αποτέλεσμα να τείνει να γίνει και παγκόσμιος; Μιας και κανένας άλλος πολιτισμός δεν έχει σημειώσει τόσο πολλά επιτεύγματα σε όλα τα επίπεδα της κοινωνικής ζωής και ταυτόχρονα δεν έχει προκαλέσει τόσο πολλά προβλήματα, αναρωτιόμαστε εάν ο πολιτισμός αυτός μας σώσει ή μας εξολοθρεύσει. Τείνει να γίνει παγκόσμιος σημαίνει ότι βρίσκεται πολύ κοντά την ολοκλήρωση της διαδικασίας της παγκοσμιότητας, σημαίνει όμως ότι δεν είναι ο μοναδικός πολιτισμός, υπάρχουν κι άλλοι ακόμα. Ποιοι είναι αυτοί; Αντιστέκονται; Αν ναι, για πόσο ακόμα; Ποιο θα είναι το καθοριστικό γεγονός εκείνο που θα σημάνει την ολοκλήρωση της παγκοσμιότητας του δυτικού πολιτισμού; Ποιο είναι το μέλλον του δυτικού πολιτισμού; Από το μέλλον του θα εξαρτηθεί και το μέλλον των κοινωνιών και της φύσης; Όσα  θα γράψω σήμερα και τις επόμενες μέρες τα αντλώ από ένα δοκίμιο που έχω γράψει και ξαναδουλεύω με τίτλο και υπότιτλο, ΔΟΚΙΜΙΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΔΥΤΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ: δυτικός πολιτισμός και παγκόσμια ιστορία, με το οποίο απαντώ στα ερωτήματα που διατύπωσα παραπάνω.

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΟΤΑΝ διαβάζουμε και μελετάμε τον Πλάτωνα, πολύ συχνά ερχόμαστε αντιμέτωποι με κάποιες φράσεις, λέξεις, σκέψεις,  αντιλήψεις, στάσεις ζωής και τρόπους σκέψης τα οποία μας παραξενεύουν, μας φέρουν σε κάποια αμηχανία, δεν μπορούμε να τα ερμηνεύσουμε, να τα κατανοήσουμε, με αποτέλεσμα να μην μπορούμε να τα  μεταφράσουμε –  όταν το κάνουμε, δεν αποφεύγουμε τη φαιδρότητα, λίαν επιεικώς. Όλα αυτά τα περίεργα και τα παράξενα  δεν είναι λίγα, είναι πολλά, οι πλατωνιστές όμως τα προσπερνούν, τα απωθούν, αδιαφορούν, δεν τολμούν να ασχοληθούν με αυτά.  Και όμως, φίλες και φίλοι! Σε αυτά τα παράξενα και τα περίεργα, τα δυσεξήγητα τα δυσερμήνευτα βρίσκεται το κλειδί της κατανόησης της πλατωνικης σκέψης και φιλοσοφίας. Σήμερα θα ασχοληθούμε με ένα από αυτά.

ΣΑΣ ερωτώ: είναι δυνατόν το επίθετο αθάνατος να έχει συγκριτικό βαθμό, αθανατώτερος; Όχι, δεν είναι δυνατόν. Και επειδή δεν είναι δυνατόν, δεν θα το διαβάσουμε σε κάποιο κείμενο της αρχαίας ελληνικής γραμματείας, από την Ιλιάδα μέχρι και τον Αριστοτέλη –  δεν  το έχω ερευνήσει πέρα από αυτό το σημείο.  Υπάρχει όμως μια εξαίρεση: ο Πλάτων!  Δύο φορές υπαγόρευσε στον δούλο γραφιά του (δεν έγραφαν οι ίδιοι, απεχθάνονταν τη χειρωνακτική εργασία) τις λέξεις αθανατώτερον (αιτιατική ενικού) και αθανατωτέρων (γενική πληθυντικού), και τα δύο αρσενικού γένους. Θα παραθέσω παρακάτω τα εδάφια και θα τα  σχολιάσω, να δούμε τι στο καλό συμβαίνει.

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΤΙ δέντρο ήταν αυτό στο μέσον του παραδείσου, ποιο φρούτο έφαγε ο Αδάμ (σημαίνει άνδρας) και του άρεσε τόσο πολύ που έδωσε και στην Εύα (σημαίνει ζωή) να το φάει και κι έτσι γνώρισαν το καλόν και το πονηρόν; Θα πρέπει να ήταν πολύ καλό, πολύ γλυκό, πολύ νόστιμο, πολύ θρεπτικό. Το κείμενο δεν μας λέει ποιο φρούτο ήταν, όπως θα δούμε. Και γιατί, μόλις το έφαγαν ντράπηκαν και σκεπάστηκαν για να μην είναι γυμνοί μπροστά στον Θεό; Ποιο δένδρο θα μπορούσε να ήταν αυτό, ποιος καρπός; Θα δείξω σήμερα ότι το δένδρο αυτό ήταν μπανανιά. Μπανάνα έφαγε η Εύα, όχι μήλο! Σας χαρίζω τις σκέψεις μου και τα επιχειρήματά μου.

Continue reading →

“Η φωτοσύνθεση δεν είναι τίποτα άλλο παρά η κοσμική διεργασία ρευστοποίησης του σύμπαντος, μία από τις χειρονομίες μέσω των οποίων συστήνεται το ρευστό του κόσμου: το στοιχείο που του δίνει πνοή και τον διατηρεί σε μια κατάσταση δυναμικής έντασης.”

Εμανουέλε Κότσια (Η ζωή των φυτών: μια μεταφυσική της κράσης)

” Θα έρθει μια μέρα που μόνο μια θρησκεία θα υπάρχει στον πλανήτη: η δενδρολατρεία. Ή δεν θα υπάρχει τίποτα.”

Αθανάσιος Δρατζίδης

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΤΙ γιορτάζουμε, τι λατρεύουμε τα Χριστούγεννα; Τη γέννηση του Χριστού ή το χριστουγεννιάτικο δέντρο; Θα αποκλείατε το ενδεχόμενο να λατρεύουμε κάτι αλλά να μην το ξέρουμε  ή να λατρεύουμε κάτι αλλά να μην λατρεύουμε αυτό, να  λατρεύουμε κάτι άλλο; Να υπάρχει μια επιφανειακή, κύρια και κυρίαρχη λατρεία και γιορτή που ο ρόλος της είναι να κρύβει μια άλλη, μια απωθημένη, υποφώσκουσα, παραγκωνισμένη αλλά πανταχού παρούσα και αδύνατον να εξαλειφθεί;

Continue reading →