δεινός, φοβερός και τρομερός

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

Λέμε κι ακούμε πολύ συχνά τις εκφράσεις ‘δεινός ρήτορας’, ‘τρομερός παίκτης’, ‘φοβερός συγγραφέας’ και είναι σαφές  ότι τα επίθετα αυτά σημαίνουν ‘επιδέξιος, ικανός, σημαντικός’. Είναι επίσης σαφές, μας το μαρτυρούν οι ίδιες οι λέξεις, ότι η αρχική τους σημασία θα πρέπει να είχε κάποια σχέση με το φόβο και συγκεκριμένα με τις λέξεις δέος, φόβος και τρόμος. Οι αρχαιότερες μαρτυρίες δεν μας αφήνουν κανένα απολύτως περιθώριο αμφιβολίας: τα επίθετα αυτά δήλωναν αυτόν που μπορεί να προκαλέσει φόβο στους άλλους. Οφείλουμε λοιπόν να δώσουμε μια απάντηση στο παρακάτω εύλογο ερώτημα που προκύπτει: πως να εξηγήσουμε την σημασιολογική εξέλιξη των επιθέτων δεινός, φοβερός και τρομερός;

Continue reading

ὕβρις:σχετικά με τη σημασιολογική εξέλιξη της λέξης

Φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα.

Αντικείμενο του σημερινού σημειώματος θα είναι, πρώτον, η μελέτη της σημασίας της λέξης ὕβρις στα αρχαιότερα κείμενα της ελληνικής γλώσσας (Ιλιάδα και Οδύσσεια), δεύτερον, ο εντοπισμός της πρωταρχικής μορφής και σημασίας της λέξης και, τρίτον, η σημασιολογική της εξέλιξη  κατά την γεωμετρική (900-700 π. Χ.)  και αρχαϊκή (700-500) εποχή. Το σημείωμα θα είναι ένα είδος εισαγωγής σε αυτό που θα ακολουθήσει, εντός των προσεχών ημερών, με τον εξής τίτλο: ΜΠΑΤΣΟΙ ΜΟΥΝΙΑ: σχετικά με τη διπλή λειτουργία της βρισιάς, όπου θα δείξω ότι βρίζουμε  για δυο λόγους: για να εκτονώσουμε το άγχος μας και να εγκαθιδρύσουμε σχέσεις Κυριαρχίας με τον υβριζόμενο ή με αυτόν/αυτήν/αυτό που αναφέρει η βρισιά. Αφορμή αυτών των σημειωμάτων στάθηκε ένα σύνθημα, γραμμένο με κεφαλαία μαύρα γράμματα,  που διάβασα προχτές σε τοίχο της Αλεξανδρούπολης: ΜΠΑΤΣΟΙ ΜΟΥΝΙΑ.

Φίλες και φίλοι, ανατρίχιασα. Έψαχνα μέρος να κρυφτώ, μα την Παναγία! Ο αναρχικός ή χουλιγκάνος ή αναρχοχουλιγκάνος πιτσιρικάς, κατά πάσα πιθανότητα,  που το έγραψε ούτε καν μπορεί να διανοηθεί τι έγραψε! Και βἐβαια ο απώτερος σκοπός μου, όπως θα καταγραφεί σε ένα προσεχές σημείωμα, θα είναι η μελέτη των υβριστικών συνθημάτων της ιστορικής, νεκροζώντανης Αριστεράς και του αναρχικού/αντιεξουσιαστικού χώρου, εστιάζοντας την προσοχή μου στη λειτουργία τους και στην ιδεολογία  που κομίζουν.Σας διαβεβαιώνω προκαταβολικά ότι πρόκειται για την πατριαρχική, σεξιστική, τσομπαναραίικη ιδεολογία.

Λατρεύω τα γουρούνια και δείχνω κατανόηση στους δολοφόνους.

Continue reading

ποιμενισμός/αρχαία ελληνική γλώσσα και Ιλιάδα/εισαγωγή

φίλες και φίλοι. γεια σας και χαρά σας

Από το 3000 π. Χ. ίσως και νωρίτερα, και μέχρι το 1400 μ. Χ., επί πέντε ολόκληρες χιλιετίες, στον ευρύτερο χώρο της Ευρασίας εκτυλίσσονταν κατά καιρούς ένα φαινόμενο το οποίο δεν έχει μελετηθεί όσο θα έπρεπε, αν και άφησε ανεξίτηλα σημάδια πάνω στην παγκόσμια Ιστορία, αν και προκάλεσε μεγάλες κοινωνικές αναταραχές, τις συνέπειες των οποίων τις ζούμε και σήμερα. Πρόκειται για τον ποιμενισμό και ιδίως μια ιδιαίτερη μορφή του, αυτή που μας ενδιαφέρει περισσότερο, τον νομαδικό ποιμενισμό. Από την εποχή των πρώιμων ποιμενικών πολιτισμών (4.500-2.500), που εμφανίστηκαν στις αχανείς στέπες της σημερινής Ουκρανίας και των γύρω περιοχών, μέχρι τις επιδρομές μογγολικών φυλών του 14ου και 15ου μ. Χ. αιώνα, ο κόσμος των αγροτικών κοινοτήτων μαστίζονταν από τις επιδρομές ποιμενικών φύλων που έσπερναν τον όλεθρο, αρπάζοντας και καταστρέφοντας ό,τι έβρισκαν μπροστά τους για να επιστρέψουν στα πατρικά βοσκοτόπια τους ή, συχνότερα, να εγκατασταθούν ως κατακτητές. Από αυτές τις αμέτρητες επιδρομές των ποιμενικών φύλων, οι αρχαιότερες γραπτές πηγές αναφέρονται σε αυτό που επιτάχυνε το τέλος της αρχαιότητας, το τέλος δηλαδή του δουλοκτητικού τρόπου παραγωγής και της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και είναι γνωστό ως “μετανάστευση των λαών”. Τα αρχαιολογικά ευρήματα μας πάνε ακόμα πιο πίσω: οι ποιμενικές επιδρομές θα πρέπει να άρχισαν γύρω στο 4000 π. Χ., μερικούς αιώνες νωρίτερα ή αργότερα. Αν και ο πληθυσμός αυτών των νομαδικών ποιμενικών φύλων ήταν πολύ πιο μικρός από αυτόν των αγροτικών κοινοτήτων, κυριαρχούσαν και επέβαλαν τη γλώσσα τους αφομοιώνοντας τους κατακτημένους πληθυσμούς. Η σημερινή παγκόσμια κατάσταση μας το επιβεβαιώνει περίτρανα. Οι λαοί και οι γλώσσες που κυριαρχούν σήμερα πάνω στη Γη είναι ποιμενικής προέλευσης. Ποιμενικής προέλευσης είναι και ο  δυτικός πολιτισμός. Τι απέγιναν οι λαοί και οι γλώσσες της ύστερης νεολιθικής και της εποχής του χαλκού; Εξαφανίστηκαν όλες. Η εξόντωση των γηγενών της Αμερικής, Αφρικής και Αυστραλίας από τους Ευρωπαίους  κονκισταδόρες (κατακτητές) ωχριά μπροστά στην εξόντωση των λαών και την καταστροφή των πολιτισμών της ύστερης νεολιθικής και της εποχής του χαλκού από τους προγόνους τους.

Continue reading