φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα.
Σήμερα θα καταπιαστούμε με μια κατάρα, τον κτητικό ατομικισμό.
Ας υποθέσουμε ότι μια μέρα καταργείται το χρήμα και ο καθένας και η καθεμιά μπορεί να πάει στο σούπερ μάρκετ να πάρει ελεύθερος ό,τι χρειάζεται. Τι θα γίνει, καλή μου Ελίτσα; Εγώ ή η γυναίκα μου θα πάμε να πάρουμε αυτά που χρειαζόμαστε σήμερα, αυτά που θα αγοράσουμε σήμερα : ένα λίτρο γάλα για τα παιδιά, πορτοκάλια, λεμόνια και μια οδοντόκρεμα. Είσαι βέβαιος, Αθανάσιε; Πολύ βέβαιος, πάρα πολύ βέβαιος. Θα συμπεριφερθούν κι άλλοι, κι άλλες με αυτόν τον τρόπο; Πιθανότατα. Θα είναι πολλοί; Όχι, θα είναι πολύ λίγοι. Οι περισσότεροι θα πάνε και θα προσπαθήσουν να πάρουν όσα γίνεται περισσότερα. Σε λίγες ώρες, τα ράφια του σούπερ μάρκετ θα αδειάσουν. Κι αν στις τρεις πάει ένας οικοδόμος να πάρει ένα πενηνταράκι ούζο ή τσίπουρο να πιει για πρώτη ξεκούραση, θα πάρει τ’ αρχίδια του. Δεν θα υπάρχει απολύτως τίποτα.
Η διαπίστωση αυτή μας παροτρύνει να θέσουμε κάποια πολύ βασικά ερωτήματα. Εγώ θα πάρω αυτά που προανέφερα. Οι περισσότεροι θα πάρουν όσο γίνεται περισσότερα. Και ρωτάω: μήπως πρέπει να αντικαταστήσω το ρήμα ‘θα πάρουν’ με κάποιο άλλο; Έχω την εντύπωση πως ναι. Με ποιό; Μα ασφαλώς με το ρήμα ΄θα αρπάξουν‘.
Γιατί δεν θα πάρουν αυτά που χρειάζονται αλλά θα αρπάξουν όσο γίνεται περισσότερα; Είναι στη φύση του ανθρώπου να είναι άρπαγας, πλεονέκτης και άπληστος; Τι θα κάνουμε σε αυτήν την περίπτωση; Θα αντικαταστήσουμε τις ταμίες, δηλαδή την οικονομική βία, με κάποιας μορφής έλεγχο των προσώπων από άλλα πρόσωπα; Είναι δυνατόν να λειτουργήσει μια ανοιχτή, ελευθεροπροσβασιακή κοινοτική αποθήκη βασικών αγαθών (σούπερ μάρκετ τα λέμε σήμερα), μπορούμε να φανταστούμε ότι όλοι και όλες θα πηγαίνουν και θα παίρνουν αυτά που χρειάζονται; Τι δικαιούμαι να πάρω; Μαθαίνεται αυτή η συμπεριφορά, είναι επίκτηση ή μήπως είναι αδύνατον να μάθουμε τι και πως να παίρνουμε; Μήπως θα υπάρχει ένας μηχανισμός που θα μοιράζει αυτά που χρειάζονται τα πρόσωπα ή οι ομάδες;
Αλλά, φίλες και φίλοι, δεν χρειάζεται να υποθέσουμε την κατάργηση του χρήματος για να καταπιαστούμε με αυτά τα ζητήματα. Τα αντιμετωπίζουμε καθημερινά. Θα παραθέσω δυο παραδείγματα.
Μια παρέα πέντε φίλων πάει σε ταβέρνα και φέρνει ο σερβιτόρος ένα πιάτο με τέσσερα καφτεδάκια. Ο ένας από αυτούς, παίρνει το πηρούνι, καρφώνει το ένα και το καταβροχθίζει βιαστικά. Δεν είναι υποθετικό παράδειγμα, συνέβη. Ένας από την παρέα, τον ρωτάει: Θέλεις άλλο ένα; Όχι, όχι, απαντά, φάτε κι εσείς. Και μοιραστήκαμε τέσσερις τα τρία κεφτεδάκια. Το κόψαμε στη μέση, το κομμάτια έγιναν έξι. Πήραμε από ένα, έμειναν δυο. Τα κόψαμε κι αυτά στη μέση, έγιναν τέσσερα, πήραμε από ένα, χωρίς να βιαζόμαστε.
Το περιστατικό επαναλήφθηκε. Μόνο που αυτή τη φορά ήμασταν προετοιμασμένοι. Μόλις ο τύπος πήγε να πάρει περισσότερο από αυτό που δικαιούνταν, ένας από την παρέα του κάρφωσε το πάνω μέρος της παλάμης με το πηρούνι, σαν να ήταν κεφταδάκι. Τι κάνεις, ρε μαλάκα, ούρλιαξε από τον πόνο.
Ένα άλλο περιστατικό που συνέβη μόλις προχτές. Βάλαμε στο τραπέζι ένα μικρό πιάτο με φέτα και η εξάχρονη κόρη μου πήρε το πηρούνι κι άρχισε να το τρώει, γέμισε το στόμα της και συνέχιζε να αρπάζει μέχρι που της βάλαμε χέρι. Εμείς δεν θα φάμε; Το κατάλαβε.
Continue reading →
