για τον ρυθμό, για την επανάληψη, για την ταχύτητα, για την ποιητική του πεζού λόγου

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

 

το σημερινό σημείωμα το αφιερώνω στον Νικόλαο Λόξα

 

ΠΩΣ ρέει ένα ρυάκι; Πώς ρέει ένας χείμαρρος;  Πώς ρέει ένας ποταμός; Πώς τα κύματα, άλλοτε μικρά κι άλλοτε μεγάλα, σκάνε στον γυαλό ή πάνω στα βράχια; Το καθένα από αυτά τα πέντε με διαφορετικό ρυθμό. Το ρυάκι είναι ήρεμο, ορμητικός ο χείμαρρος, στιβαρός ο ποταμός, νωχελικά τα μικρά τα κύματα, απροσμάχητα και φοβιστερά τα μεγάλα. Και τα πέντε έχουν ένα δικό τους τρόπο να κινούνται, έχουν τον δικό τους ιδιαίτερο ρυθμό. Η λέξη ρυθμός έχει την ίδια ρίζα με το ρήμα ρέω (όπως και το ρυάκι και ο χείμαρρος).

Continue reading

μαγειρεύω, διαβάζω, γράφω

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

 

Εννιά ακριβώς. Πάνω στη ξυλόσομπα το πράσο σοτάρεται σε ελαιόλαδο που μου έφερε ο Π., και βούτυρο που το αγοράζω από τα Πλατανάκια, γειτονικό χωριό, όπου πέρασε τα παιδικά του χρόνια ο Στελάρας, ο Καζαντζίδης βρε, από μια γυναίκα που ο γιος της έχει κάνα δυο αγελάδες. Σε λίγο τελειώνει το σοτάρισμα και θα ρίξω μέσα τη γλυκιά κολοκύθα και το μήλο, ξυνόμηλο, από μια μηλιά που δεν έχει ραντιστεί πότε, μόλις πριν από λίγο τα έκοψα, από εκεί έρχομαι, στο δρόμο σκέφτηκα να γράψω αυτό το κείμενο. Πρώτο πιάτο θα είναι σούπα από γλυκιά κολοκύθα και μήλο. Για ποιους την κάνω; Τι άλλο θα μαγειρέψω; Θα σας πω σε λίγο, πάω να ρίξω την κολοκύθα και το μήλο.

Continue reading

‘σχολιάστε ελεύθερα’ δεν σημαίνει ‘βρίστε ελεύθερα’

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΣΚΕΦΤΟΜΑΙ να καταργήσω τον ελεύθερο σχολιασμό στα κείμενα που δημοσιεύονται, αφού το συζητήσω πρώτα με τον λαμπε ρατ, όταν συναντηθούμε, και με τους φίλους μου και τις φίλες μου. Εάν διαφωνήσουν, δεν θα το κάνω. Έχω την εντύπωση ότι δεν θα διαφωνήσουν γιατί δεν θέλουν να υποφέρω.

Ο ελεύθερος σχολιασμός υπάρχει για να εκφράζουν οι αναγνώστες και οι αναγνώστριες τις διαφωνίες τους, την κριτική τους με επιχειρήματα και συλλογισμούς, να εκφράζουν τις δικές τους απόψεις, να κάνουν υποδείξεις, προτάσεις και να ζητούν να γράψω για κάποιο θέμα που τους ενδιαφέρει και το γνωρίζω. Κι αυτό γίνεται. Αλλά δεν γίνεται μόνο αυτό.

ΔΕΝ μπορείτε, φίλες και φίλοι, να φανταστείτε τι βρισιές έχω διαβάσει, τι εξευτελισμούς, τι ταπεινώσεις! Το 2009 πέθανε η μάνα μου, Σάββατο την θάψαμε, Δευτέρα διαβάζω σε ένα κείμενο για τον ποιμενισμό το εξής σχόλιο: Σου έχουν γαμήσει τη μάνα σου τσομπαναραίοι; Τι έπρεπε να κάνω, φίλες και φίλοι, να μη το διαγράψω αυτό το σχόλιο; Χτες κάποιος με έβρισε ‘αρχίδι’ για αυτά που υποστήριξα στο σημείωμα για τον πόλεμο που απαγορεύεται να γίνει μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Ούτε αυτό το σχόλιο να διέγραφα; Να ήταν μόνο οι δεξιοί και οι φασίστες! Από αριστερούς και αναρχικούς να δείτε τι βρισίδι έχω φάει! Είναι λογοκρισία αυτή η διαγραφή ή προστασία από την κακία και πονηριά του κόσμου –  που είναι πολλή, πάρα πολλή! Και βέβαια αυτή την αγένεια και την κακεντρέχεια δεν την υφίσταμαι μόνο εγώ αλλά και οι αναγνώστες, δεν μπορώ όμως να είμαι όλη μέρα στον υπολογιστή για να διαγράφω αυτά τα αίσχη μόλις σκάσουν μύτη. Αναγκαστικά κάποια ζουν μερικές ώρες προκαλώντας πολύ άσχημη εντύπωση. Σας ζητώ συγγνώμη γι αυτή την κατάντια και θέλω πολύ να επανορθώσω.  

Continue reading

αυτό εδώ είναι το νερό: πέρα και από την αντίσταση (resistance) και από την ανθεκτικότητα (resilience)

του λαμπε ρατ

Η γελοιότητα της ατομικής ύπαρξης, που αυτή κληρονόμησε από το υπέδαφος του μηδενισμού, έγινε στο μεταξύ τόσο χωρίς νόημα, ώστε έχασε κάθε πάθος και μεταμορφώθηκε, βγαίνοντας στο φως, σε καθημερινή επίδειξη: τίποτα δεν μοιάζει με τη ζωή της νέας ανθρωπότητας όσο μια διαφημιστική ταινία στην οποία εξαλείφεται κάθε ίχνος του διαφημιζόμενου προϊόντος. Η αντίφαση όμως του μικροαστού είναι ότι αναζητεί, ακόμη και σ’ αυτή την ταινία, το προϊόν με το οποίο τον εξαπάτησαν, προσπαθώντας με πείσμα, παρόλα αυτά, να καταστήσει δική του μια ταυτότητα που, στην πραγματικότητα, του είναι απολύτως ανάρμοστη και χωρίς νόημα. Ντροπή και αλαζονεία, κομφορμισμός και περιθωριακότητα παραμένουν έτσι οι ακραίοι πόλοι κάθε συγκινησιακής απόχρωσης.

Giorgio Agamben

Το πραγματικά σημαντικό είδος ελευθερίας έχει να κάνει με την προσοχή και την επίγνωση, την πειθαρχία και την προσπάθεια, και την ικανότητα να νοιάζεσαι αληθινά για τους άλλους και να θυσιάζεσαι γι’ αυτούς, ξανά και ξανά, με αναρίθμητους ασήμαντους, αφανείς και διόλου ελκυστικούς τρόπους, κάθε μέρα. Αυτή είναι η πραγματική ελευθερία. Αυτό σημαίνει να έχεις μάθει πώς να σκέφτεσαι. Η εναλλακτική επιλογή είναι η ασυναισθησία, η εργοστασιακή ρύθμιση, το «κυνήγι της επιτυχίας» – η συνεχής, ψυχοφθόρα υποψία πως είχες και έχασες ένα απεριόριστο κάτι.

David Foster Wallace

ΓΙΑΤΙ  να μας ενδιαφέρει, εμάς εδώ στην «άκρη των βαλκανίων», στον «απόπατο της ευρωπαϊκής ένωσης», σε ένα «anus mundi», μια ομιλία ενός «μεταμοντέρνου» συγγραφέα σε αμερικάνικα κολεγιόπαιδα που αποφοιτούν από μια σχολή ελευθέριων τεχνών, σε ένα κοινό δηλαδή πολιτισμικά φιλελεύθερο και ταξικά μεσοαστικό, ακόμα και ανώτερα μεσοαστικό (upper middle class); Μα, απλούστατα, γιατί και εμείς είμαστε, όσο και αν πιστεύουμε και συχνά διατρανώνουμε με πείσμα και ισχυρογνωμοσύνη το αντίθετο, μέσα στον ίδιο αυτόν κόσμο: τον κόσμο μιας πλανητικής μικρομπουρζουαζίας. Και προσπαθούμε, με τις μικρές μας δυνάμεις, να αναμετρηθούμε μ’ αυτόν, χωρίς να θελήσουμε να τινάξουμε τα μυαλά μας στον αέρα.

Continue reading

πέρα και από τον ριζοσπαστικό ανθρωπισμό και από τον καθαρό ταξικό πόλεμο

πέρα και από το ριζοσπαστικό ανθρωπισμό και από τον καθαρό ταξικό πόλεμο
σκέψεις για το κίνημα αλληλεγγύης σε πολιτικούς και οικονομικούς πρόσφυγες

του λαμπε ρατ

Μεταξύ όντων που είναι πάντοτε εν ενεργεία, που είναι πάντοτε αυτό ή το άλλο πράγμα, αυτή ή άλλη ταυτότητα, και έτσι έχουν, σ’ αυτές, εξαντλήσει καθ’ ολοκληρίαν τη δύναμή τους, δεν θα μπορούσε να υπάρξει κάποια κοινότητα, αλλά μόνο συμπτώσεις και εν τοις πράγμασι διαιρέσεις. Μπορούμε να επικοινωνήσουμε με τους άλλους μόνο μέσω αυτού που σε μας, όπως στους άλλους, παραμένει εν δυνάμει, και κάθε επικοινωνία είναι προπάντων επικοινωνία όχι ενός κοινού, αλλά μιας επικοινωνιακότητας.

Giorgio Agamben

Ο ελάχιστος ή ναρκισσιστικός εαυτός είναι, πάνω απ’ όλα, ένας εαυτός αβέβαιος για τα περιγράμματά του, που λαχταρά είτε να ξαναφτιάξει τον κόσμο κατ’ εικόνα του είτε να σμίξει ευτυχισμένα με το περιβάλλον του και να διαλυθεί μέσα σ’ αυτό.

Κρίστοφερ Λας

ΥΠΑΡΧΕΙ άλλη στάση για το κίνημα αλληλεγγύης σε πολιτικούς και οικονομικούς πρόσφυγες πέρα και από το ριζοσπαστικό ανθρωπισμό και από τον καθαρό ταξικό πόλεμο; Χωρίς να θέλουμε να απαξιώσουμε ούτε τις αλληλέγγυες πρακτικές τύπου καταλήψεις στέγης προσφύγων και συλλογή ειδών πρώτης ανάγκης ούτε τον αλληλέγγυο λόγο περί ανοίγματος των συνόρων ή περί χαρτιών στα ταξικά μας αδέρφια τους μετανάστες, έχουμε την αίσθηση ότι μπορούμε να συναρμόσουμε πρακτικές και λόγους σε ένα άλλο πεδίο – επίπεδο. Ποιο είναι αυτό; Είναι το πεδίο – επίπεδο του διάχυτου κοινωνικού πολέμου, όπου συντονίζονται ανταγωνιστικές πρακτικές και λόγοι που ενίοτε αντιφάσκουν μεταξύ τους, όπου αποφεύγεται μια σκληρή, δογματική, ταυτότητα, όπου δεν χαράσσονται στρατηγικές και τακτικές. Ο διάχυτος κοινωνικός πόλεμος παραμένει στο πεδίο της διαλεκτικής γιατί έχει απέναντί του επιστήμονες της διαλεκτικής τρίπλας αλλά την αναβαθμίζει σε τριλεκτική. Αναζητά διαρκώς τους τρίτους τρόπους, αυτούς που δεν θα εγκλωβίζουν το κίνημα, που θα το αφήνουν να ανασάνει, που θα αναπτύσσουν τις πολύμορφες δυνάμεις του σε μια πολλαπλότητα μέσα στην ενότητα (ή μια ενότητα μέσα στην πολλαπλότητα), χωρίς όμως να ξεπερνώνται τα όρια που διακρίνουν ένα κίνημα από μια ριζοσπαστική ΜΚΟ, τα όρια εκείνα που από την παραβίασή τους και πέρα σημαίνουν αθέλητη και de facto σύμπλευση με την κυβέρνηση, την αγορά και το κράτος. Απαραίτητη προϋπόθεση για τα παραπάνω είναι το πνεύμα που συνέχει το διάχυτο κοινωνικό πόλεμο. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι μια πνευματική ενότητα.

Continue reading

δύο οι δασκαλομαθητές, κακοτεχνίτες και οι δυο

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΜΕΤΑ από εφτά χρόνια πίστης και αναμονής, οι δάσκαλοι-μαθητές της Ανωτάτης Σχολής Κακών Τεχνών έγιναν δύο! Θα γίνουμε τρεις, και τέσσερις και πέντε και είκοσι και μετά ας πεθάνω.

ΤΟ όνομα του νέου κακοτεχνίτη δασκαλομαθητή είναι λαμπε ρατ. Γεννήθηκε το 1980. Εάν κάποτε ο ίδιος θελήσει να προσθέσει κάτι, θα προσθέσει.

Continue reading

για το άγχος της εγκυμοσύνης, για την συνεργασία του εγκεφάλου με το ωάριο

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΕΙΧΑ διατυπώσει κάποτε την υπόθεση, στο σημείωμα γιατί γεννιόμαστε θηλυκά ή αρσενικά, ότι, εάν σε μια ομάδα αποτελούμενη από είκοσι θηλυκά και ένα αρσενικό γκαστρωθούν τα θηλυκά, τα περισσότερα παιδιά που θα γεννηθούν θα είναι αρσενικά, κάτι που δεν είναι φυσιολογικό, αφού τα θηλυκά που γεννιούνται είναι περισσότερα από τα αρσενικά, όπως γνωρίζουμε με βεβαιότητα. Την υπόθεση την βασίζω σε πραγματικά δεδομένα: μετά τον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο, παρατηρήθηκε ότι τα περισσότερα νεογνά ήταν αρσενικά! Πώς συνέβη αυτή η έκτακτη κατάσταση;

ΜΙΑ μόνο εξήγηση υπάρχει: η έλλειψη των αρσενικών και ανδρών, λόγω του πολέμου, ήταν η αιτία της γέννησης περισσότερων αρσενικών νεογνών. Εάν είναι έτσι, τότε το φύλο του εμβρύου το καθορίζει το ωάριο, επιτρέποντας να μπουν μέσα άλλοτε τα σπερματοζωάρια ΧΧ και άλλοτε τα ΧΥ.Το φύλο του εμβρύου δεν καθορίζεται από την ισχύ του σπερματοζωαρίου, που ρίχνει κουτουλιές και διαρρηγνύει, δίκην πολιορκητού πόλεως με ισχυρά τείχη, την μεμβράνη του ωαρίου –  εάν το έκανε αυτό, το κεφάλι του θα είχε γίνει αλοιφή! Ναι, αλλά πώς ξέρει το ωάριο ότι δεν υπάρχουν στην κοινωνία αρσενικά;  

Continue reading

αυτό δεν είναι ΓΛΩΣΣΙΚΟ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ, αυτό είναι ΒΟΘΡΟΣ

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΦΙΛΟΜΑΘΕΣΤΑΤΟΣ φίλος, όχι εικονικός, φίλος με σάρκα και οστά, που τον έχω αγκαλιάσει και με έχει αγκαλιάσει, που έχουμε πιει και συζητήσει για πολλές ώρες, ανοιχτό μυαλό και πνεύμα ατίθασο, με παιδική περιέργεια, πάνω από σαράντα ετών, που τα λέμε που και που τηλεφωνικά και συνομιλούμε στο φέισμπουκ, μου υπέδειξε, μετά από κάποια συζήτηση, μια δημόσια ομάδα στο φέισμπουκ, το ΓΛΩΣΣΙΚΟ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ, και έγινα μέλος για να δω τι καπνό φουμάρει, φυσώντας το γιαούρτι αφού έχω ήδη καεί από χυλό.

Continue reading