Από το 4.000 π.Χ. μέχρι τις εισβολές των μογγολικών ορδών του Ταμερλάνου, στα μέσα του 14ου μ.Χ. αιώνα, για πάνω από 5.500 χρόνια, πολεμοχαρείς και αδίστακτοι ποιμενικοί λαοί εγκατέλειπαν τα βοσκοτόπια τους στις στέπες και τις ερήμους και εισέβαλαν στις περιοχές των αγροτικών κοινοτήτων, σπέρνοντας τον θάνατο, την καταστροφή και τον τρόμο. Όταν δεν επέστρεφαν στα πατρικά βοσκοτόπια, έμεναν ως κατακτητές, εξόντωναν τους γηγενείς, εξαφάνιζαν τη γλώσσα τους, υιοθετούσαν πολλά πολιτισμικά επιτεύγματα, εγκατέλειπαν την εκτροφή των ζώων και στρέφονταν στην καλλιέργεια της γης. Αναγκάζονταν να εγκαταλείψουν πολλές ποιμενικές αντιλήψεις και αξίες, διατηρούσαν όμως τον πυρήνα του ποιμενικού τρόπου ζωής και σκέψης: αρπαγή του κοινωνικού πλούτου που παρήγαγαν οι υποτελείς Παραγωγοί, επιτήρησή τους, άγρια καταστολή σε περίπτωση εξέγερσης. Ο δυτικός (ελληνορωμαϊκός) δουλοκτητικός τρόπος παραγωγής ήταν έργο αυτών των εγκατεστημένων ποιμένων, Ελλήνων και Λατίνων. Ο φεουδαρχικός τρόπος παραγωγής – αρπαγής προέκυψε από την συγχώνευση στοιχείων του παρακμάζοντος δουλοκτητικού τρόπου παραγωγής και του γερμανικού ποιμενικού τρόπου παραγωγής που ήταν και αυτός σε μετεξέλιξη, μιας και οι γερμανοί ποιμένες στρέφονταν προς την καλλιέργεια της γης. Είναι σαφές ότι πολλά ποιμενικά στοιχεία επιβιώνουν τόσο στον δουλοκτητικό όσο και στον φεουδαρχικό τρόπο παραγωγής.Οι διαπιστώσεις αυτές μας ωθούν να διατυπώσουμε το εξής ερώτημα: επιβιώνουν άραγε ποιμενικά στοιχεία στις σημερινές καπιταλιστικές κοινωνίες, μιας και ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής συγκροτήθηκε μέσα στις κοινωνίες που κυριαρχούσε ο φεουδαρχικός τρόπος παραγωγής; Ποια είναι αυτά;
Για να απαντήσουμε σε αυτό το ερώτημα, πρέπει πρώτα να απαντήσουμε σε κάποια άλλα, που προηγούνται χρονικά και λογικά και αφορούν τον ποιμενικό τρόπο παραγωγής: Γιατί οι ποιμένες εγκατέλειπαν τα βοσκοτόπια; Γιατί ήταν, σε σύγκριση με τις αγροτικές κοινότητες, καθυστερημένοι πολιτισμικά; Γιατί ήταν πολεμοχαρείς και άγριοι; Γιατί κάποιοι λαοί επέστρεφαν στα πατρικά βοσκοτόπια και κάποιοι άλλοι όχι; Για να απαντήσουμε σε αυτά τα ερωτήματα, θα πρέπει να μελετήσουμε τον ποιμενικό τρόπο παραγωγής, τον οποίο οι μαρξιστές αγνοούν επιδεικτικά παρόλο που ο ρόλος του στη διαμόρφωση του δυτικού πολιτισμού και του καπιταλισμού ήταν καθοριστικής σημασίας.
Η προκείμενη μελέτη του ποιμενικού τρόπου παραγωγής είναι η εισαγωγή στη μελέτη του ποιμενικού τρόπου σκέψης, που συνέβαλε καθοριστικά στη διαμόρφωση τόσο του δυτικού πολιτισμού όσο και του καπιταλισμού. Είναι το πρώτο κεφάλαιο ενός βιβλίου με τίτλο Ο ΠΟΙΜΕΝΙΚΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΣΚΕΨΗΣ, το οποίο θα εκδοθεί στο μέλλον, κανείς δεν ξέρει πότε. Στην κατηγορία ΑΝΘΡΩΠΟΒΟΣΚΗΤΙΚΗ, όπως και σε κάποιες άλλες, θα μπορέσετε να βρείτε κείμενα σχετικά με τον ποιμενικό τρόπο σκέψης. Να μερικές ποιμενικές επιβιώσεις: Η έννοια του ορθού λόγου είναι προϊόν του ποιμενικού τρόπου σκέψης: η μεταφορά ορθός λόγος παραπέμπει στον λόγο του όρθιου άνδρα. Ποιος είναι ο όρθιος άνδρας; Ο ήρωας, ο ποιμένας πολεμιστής που έγινε δουλοκτήτης γαιοκτήμονας, Όλη η δυτική φιλοσοφία είναι εμποτισμένη από τον ποιμενικό τρόπο σκέψης. Το ποδόσφαιρο, με την εξύμνηση της λατρείας της διείσδυσης, η οποία είναι ποιμενικής προέλευσης, αναπαράγει, διαιωνίζει και ενισχύει τη δυτική πατριαρχία. Και άλλες πολλές, πολλές επιβιώσεις. . . Γι αυτές τις επιβιώσεις,ο Μαρξ έγραψε στον πρόλογο της πρώτης έκδοσης του πρώτου τόμου του Κεφαλαίου (το οποίο, ως όρος, είναι κι αυτό ποιμενικής προέλευσης – δηλώνει τον αριθμό των κεφαλιών των ζώων εκτροφής): ‘Πλάι στα σύγχρονα δεινά μας πιέζει μια ολόκληρη σειρά από κληρονομημένα δεινά, που πηγάζουν από το γεγονός ότι εξακολουθούν να φυτοζωούν απαρχαιωμένοι, ξεπερασμένοι τρόποι παραγωγής με την ακολουθία τους από αναχρονιστικές κοινωνικές σχέσεις. Δεν υποφέρουμε μονάχα από τους ζωντανούς, μα κι από τους πεθαμένους.Le mort saisit le vif! [Ο πεθαμένος αδράχνει τον ζωντανό]
Continue reading →
φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
