Στις αρχές της ραψωδίας Ζ, ο αιχμάλωτος Άδραστος πέφτει στα πόδια του Μενελάου και τον ικετεύει να μην τον σκοτώσει αλλά να τον οδηγήσει ζωντανό στα καράβια και να τον ανταλλάξει με χαλκό, χρυσάφι και σίδηρο που έχει ο πατέρας του στο σπίτι, στη Τροία. Ο Μενέλαος πείθεται αλλά τον παίρνει χαμπάρι ο αδερφός του, ο Αγαμέμνων και του την πέφτει. ‘Τι κάνεις, ρε μαλακοκάβλη Μενέλαε (ὦ πέπον, ὦ Μενέλαε, Ζ 55), τον λέει και συνεχίζει (Ζ 57-60, μτφρ. Κακριδή-Καζαντζάκη): Όχι, κανείς τους απ’ τα χέρια μας κι από τον μαύρο Χάρο/να μην γλιτώσει, ουδ’ όποιο αγέννητο στης μάνας του τα σπλάχνα/κρυμμένο ακόμα αγόρι βρίσκεται, κι αυτό να μη γλιτώσει, /μόν’ όλοι σύψυχοι άχναροι, άκλαφτοι μέσ’ απ’ την Τροία να σβήσουν.
Τα λόγια του Αγαμέμνονα συμπυκνώνουν τη βασική επιδίωξη των ηρώων, των ποιιμένων πολεμιστών, όπως την καταγράφει η Ιλιάδα, όχι μια, πολλές φορές: επέδραμαν εναντίον των αγροτικών κοινοτήτων των μικρασιατικών παραλίων και των απέναντι νησιών, σκότωναν όλους τους κατοίκους, εκτός από τις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, τις οποίες βίαζαν, άρπαζαν ότι έμψυχο (γυναίκες και ζώα) και άψυχο (μέταλλα, ρουχισμός, οικιακά σκεύη, κλπ.) μπορούσαν να μεταφέρουν, έκαιγαν το χωριό και έφευγαν. Η πρακτική αυτή ήταν μια ποιμενική κληρονομιά, ίδιον όλων των ποιμενικών φύλων (ινδοευρωπαϊκών, εβραϊκών, αραβικών, μογγολικών, τουρκικών), τα οποία από το 4.500 π. Χ. μέχρι τις τελευταίες επιδρομές των Μογγόλων του Ταμερλάνου, επί 6.000 χρόνια, έσπερναν τον τρόμο και τη φρίκη στις απανταχού αγροτικές κοινότητες και αστεακά κέντρα. Η ποιμενική γραμματεία (Ιλιάδα, Οδύσσεια, Αβέστα, Παλαιά Διαθήκη, Κοράνιο, Μαχαμπαράτα) παρέχει αναρίθμητες μαρτυρίες της βασικής αυτής πρακτικής των ποιμένων, ενώ στις στέπες και στις ημιερημικές περιοχές, τον ζωτικό χώρο των ποιμένων, επικρατούσε η αλληλοεξόντωση των γειτονικών ποιμενικών γενών και φύλων.
Η ολοκληρωτική εξολόθρευση των αντιπάλων, ο ολοκληρωτικός, εξοντωτικός πόλεμος, εμφανίζεται για πρώτη φορά με τον ποιμενικό τρόπο παραγωγής (6.000-4.500 π. Χ.) – μέχρι τότε ήταν παντελώς άγνωστη τόσο μεταξύ των τροφοσυλλεκτικών ομάδων όσο και των αγροτικών κοινοτήτων για πάνω από 90.000 χρόνια, εάν υποθέσουμε ότι η ανθρωπογένεση ολοκληρώθηκε πριν από 100 χιλιετίες.
Ο ολοκληρωτικός πόλεμος, η ολοσχερής εξολόθρευση του αντιπάλου έρχεται στο προσκήνιο ξανά με τον ναζισμό, κατά τα μέσα του 20ου αιώνα. η διαπίστωση αυτή μας παρωθεί να αναρωτηθούμε: μήπως ο ναζισμός είναι μια αναβίωση του ποιμενισμού σε καπιταλιστικά συμφραζόμενα; Σε αυτό το ερώτημα θα επιχειρήσουμε να απαντήσουμε σήμερα, φίλες και φίλοι. Με απασχολεί όμως και κάτι άλλο. Εάν ο καπιταλισμός είναι μια εκδοχή, παραλλαγή θα έλεγα, του ποιμενισμού, εάν πρώτος ο ποιμενισμός χαρακτήρισε τα μέλη του γειτονικού γένους ως περιττά και άχρηστα, μήπως συστατικό στοιχείο του καπιταλισμού είναι η ανάδειξη πληθυσμών ως περιττών και άχρηστων;