η σκέψη ως εκδήλωση ισχύος – τι είπε η θεά Αθηνά στον ήρωα Αχιλλέα (Α 207-214)

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα OLYMPUS DIGITAL CAMERA

     Εάν θα θέλαμε να συμπυκνώσουμε την αχανή και δαιδαλώδη Ιλιάδα σε δύο προτάσεις, δεν γίνεται σε μία, οι προτάσεις αυτές θα ήταν: η Ιλιάδα υμνεί και αποκηρύσσει τον ηρωισμό, τη βία δηλαδή· η Ιλιάδα καταγράφει τις επιθυμίες του ήρωα αριστοκράτη, παρουσιάζει αυτό που θα ήθελε να ήταν ο ἠρωας: πιο ισχυρός από τη φύση, αθάνατος δηλαδή, άρα και από τους αντιπάλους του. Η αύξηση της ισχύος είναι η κεντρική ιδέα της Ιλιάδας – αλλά αυτό είναι και το εντονότερο χαρακτηριστικό  του δυτικού πολιτισμού, της δυτικής Κυριαρχίας.

      Ο αφηγητής της Ιλιάδας δέχεται ότι η ισχύς εξασφαλίζεται μέσω της βίας· δεν σταματά όμως ούτε στιγμή να  τους υπενθυμίζει ότι η άσκηση υλικής, σωματικής  βίας πολλές φορές έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της διαθέσιμης ισχύος ή ακόμα και την απώλειά της. Εκτός από τη βία, η σκέψη μπορεί να μας κάνει ισχυρούς, μπορεί να αυξήσει τη διαθέσιμη ισχύ. Η άμεση, παρορμητική καταφυγή στη βία δεν είναι μόνο  ασφαλής ένδειξη της μη κατανόησης της συγκυρίας αλλά και ένδειξη της μη συνειδητοποίησης των συνεπειών μιας πράξης βίας, μια αδυναμία ελέγχου και αποίκισης του μέλλοντος. Σε αυτές τις σκέψεις του αφηγητή της Ιλιάδας περί της σκέψης, της βίας και της ισχύος βρίσκονται οι πηγές του πλατωνικού και αριστοτελικού ορθού λόγου.

      Σήμερα θα ρίξουμε ένα βλέφαρο σε μια πολύ ενδιαφέρουσα σκηνή της Α΄ ραψωδίας, αντικείμενο της οποίας είναι η σχέση βίας, σκέψης και ισχύος. Υπάρχει όμως και κάτι επίσης πολύ ενδιαφέρον:η συγκεκριμένη σκηνή μας βοηθάει να κατανοήσουμε μια πτυχή της φύσης των θεών της Ιλιάδας. 

Continue reading

τα Μαθηματικά, η Κυριαρχία και οι λατρείες της σταθερότητας και της αμεταβλησίας

    φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

   Δεν ξέρω τι μου συμβαίνει· όσο περνάνε τα χρόνια τα αναπάντητα ερωτήματα αντί να λιγοστεύουν αυτά γίνονται πιο πολλά – στα ήδη υπάρχοντα, ηλικίας ετών και δεκαετιών, νέα αναφύονται. Θα πεθάνω αγκαλιά με πλήθος αναπάντητων ερωτημάτων; Μια απάντηση στο ερώτημα με ποια σειρά εμφανίστηκαν οι αριθμητικές πράξεις δεν μπόρεσα να βρω· πάντα και παντού έκαναν οι άνθρωποι τις γνωστές τέσσερις αριθμητικές πράξεις; Υπήρξαν κοινωνίες που δεν τις γνώριζαν; Κάθε μία από αυτές είναι το αποτέλεσμα πνευματικής δραστηριότητας ή είναι αποτέλεσμα κοινωνικών πρακτικών, και ποιων; Μου επιτρέπεται να εικάσω ότι η πρόσθεση, και το άθροισμα,  έχει κάποια σχέση με τη συσσώρευση πλούτου ή μήπως είναι μία από τις εμμονές μου; Η αφαίρεση με την αρπαγή και τη μείωση; Ο πολλαπλασιασμός; Η διαίρεση έχει σχέση με το εξισωτικό μοίρασμα του κοινωνικού πλούτου ή με την διανομή της λείας; Πώς προέκυψαν  όλες αυτές οι αριθμητικές πράξεις, πότε, πού, από ποιους; Είναι τα Μαθηματικά μια αθώα και άδολη αφηρημένη πνευματική δραστηριότητα ή μήπως παραπέμπουν σε κοινωνικές πρακτικές; Μας επιτρέπεται να τραβήξουμε μια έντονη διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στα Μαθηματικά των προκυριαρχικών κοινωνιών, αν υπάρχουν αυτά, και στα  Μαθηματικά της Κυριαρχίας; Γιατί η Κυριαρχία δείχνει ένα τόσο εξαιρετικά μεγάλο ζήλο και ενδιαφέρον για τα Μαθηματικά; 

 

Continue reading

έχει σκοπό η (Παγκόσμια) Ιστορία; ποιος είναι;

      φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

     Στο ερώτημα ποιο είναι το άθροισμα της απείρου σειράς   ν=1-1+1-1+1-1. . .  έχουν διατυπωθεί τρεις απαντήσεις: το 0, το 1 ενώ ο μέγας Euler απεφάνθη ότι δεν είναι ούτε το μηδέν ούτε το ένα αλλά το 1/2!  Ποια απάντηση είναι η σωστή, φίλες και φίλοι, ποια από τις τρεις να επιλέξουμε;

   Προτείνω να μην επιλέξουμε καμία γιατί και οι τρεις είναι λάθος. Όχι, όχι, δεν είναι λάθος: στο ερώτημα που παρέθεσα δεν υπάρχει, δεν μπορεί να υπάρξει  απάντηση, οπότε αυτό που εκλαμβάνουμε ως απαντήσεις δεν είναι απαντήσεις. Γιατί όμως δεν υπάρχει, δεν μπορεί να υπάρξει απάντηση; Δεν μπορεί να υπάρξει απάντηση διότι το ερώτημα έχει συγκροτηθεί και διατυπωθεί με τρόπο αντιφατικό, καταγράφει μια ανεπίλυτη αντίφαση: δεν μπορεί να υπάρξει άθροισμα απείρου σειράς, οι έννοιες άθροισμα και άπειρος σειρά είναι ασύμβατες, το άθροισμα είναι πεπερασμένο, η άπειρος σειρά είναι άπειρος· το ερώτημα είναι α-νόητο, οπότε δεν μπορεί να υπάρξει και απάντηση. Το ερώτημα πρέπει να πάει στο συνεργείο να αλλάξει κυλινδροπίστονο, μιας όμως και δεν επιδέχεται επισκευή καλύτερα να πάει για ανακύκλωση.

    Είμαι βέβαιος ότι αντιληφθήκατε που το πάω, για να μιλήσω το ποιμενικό ιδιόλεκτο (το ιδιόλεκτο, ουδέτερο!). Μήπως το ερώτημα του τίτλου του σημερινού σημειώματος είναι α-νόητο; Εάν είναι α-νόητο, δεν μπορεί να υπάρξει απάντηση. Υπάρχει κάποια ανεπίλυτη αντίφαση που δεν μας επιτρέπει να διατυπώσουμε κάποια απάντηση;  Ασφαλώς και υπάρχει, φίλες και φίλοι, αλλά το σημαντικό δεν είναι αυτό – υπάρχει κάτι ακόμα πιο σημαντικό, κάτι που τονίζει ακόμα πιο πολύ το α-νόητον του ερωτήματος. Βέβαια, έχουν διατυπωθεί απαντήσεις – οι εξής δύο, ως προς το πρώτο σκέλος του ερωτήματος: έχει σκοπό, δεν έχει σκοπό. Αυτοί που λένε ότι έχει σκοπό, επικαλούνται πολλούς –  αύριο θα εξετάσουμε την απάντηση του Hegel (Χέγκελ,  Έγελος)· οι άλλοι απλά υποστηρίζουν ότι δεν έχει σκοπό και είμαι ένας από αυτούς, μέχρι που κατανόησα ότι το ερώτημα είναι α-νόητον. Παρόλο όμως που το κατανόησα, υποκύπτω στον πειρασμό να μην αδιαφορήσω και να συμμετάσχω στη συζήτηση, να εκθέσω τα επιχειρήματά μου περί της ανυπαρξίας σκοπού στην Παγκόσμια Ιστορία. 

 

Continue reading

Ιλιάδα: η λατρεία της ισχύος του πυρός που κατακαίει το δάσος

    φίλες και φίλοι, καλή σας  μέρα

    Σήμερα θα μελετήσουμε μια από τις ωραιότερες παρομοιώσεις της Ιλιάδας, στην οποία καταγράφεται η λατρεία της ισχύος της φωτιάς που καίει το δάσος·  τη διαβάζουμε πέντε φορές, διατυπωμένη κάθε φορά με διαφορετικό τρόπο,  λανθάνει όμως και σε άλλες περιπτώσεις, τις οποίες και θα εξετάσουμε.  Στην παρομοίωση αυτή η ισχύς, η ορμή, το ακαταμάχητο, η καταστροφικότητα και η εξοντωτικότητα των επιτιθέμενων κατά των Τρώων ηρώων παρομοιάζονται με την ισχύ, την ορμή, το ακαταμάχητο, την καταστροφικότητα και την εξοντωτικότητα του πυρός που κατακαίει το δάσος  – όλα αυτά έχουν καταγραφεί σε πολλούς λογότυπους, τους οποίους και θα εξετάσουμε, άν όχι σήμερα, μια άλλη μέρα.  Θα  μελετήσουμε τα εδάφια, με τη σειρά που εμφανίζονται (Β 455-8·  Λ 155-9·   Ξ 396-7·  O 605-6· Υ 490-4 ),  θα διατυπώοσυμε κάποιες σκέψεις για τη λατρεία της  ισχύος της φύσης στην Ιλιάδα και τη σχέση της λατρείας αυτής με την επιθυμία του ήρωα να γίνει πιο ισχυρός από τη φύση, επιθυμία που καταγρἀφεται ποικιλοτρόπως. Θα μελετήσουμε την παρομοίωση με τη σειρά που εμφανίζεται και θα δούμε αν υπάρχει κάποια (γενετική) σχέση μεταξύ τους· θα παραθέτω το κείμενο, λίγοι στίχοι κάθε φορά,  θα  το επεξηγώ και θα είναι σαν να το μεταφράζω. 

    Όταν βλέπουμε ένα δάσος να καίγεται, όχι από την τηλεόραση, θλιβόμαστε, φίλες και φίλοι, αλλά και εντυπωσιαζόμαστε,  είναι αλήθεια, κοιτάζουμε τις τεράστιες φλόγες, την πύρινη λαίλαπα που ορμά ακάθεκτη και κατακαίει τα πάντα στο διάβα της με δέος και θάμβος, τρομάζουμε με την ισχύη της φωτιάς! Τι να σου κάνουν τα πυροσβεστικά οχήματα και τ΄ αεροπλάνα, αν δεν σταματήσει ο άνεμος και δεν βρέξει!  Στην Ιλιάδα δεν υπάρχει ίχνος θλίψης για το δάσος που καίγεται – υπάρχει όμως δέος και θάμβος και τρόμος. Με αυτά τα συναισθήματα ο αοιδός υποβάλλει την επιθυμία της ταύτισης του πολεμιστή ήρωα με το καταστροφικό και εξοντωτικό και αδήριτο και ακάματο πυρ, υποβάλλει και την επιθυμία της απόκτησης μιας παρόμοιας ισχύος.

 

Continue reading

το ἀγαθόν του Πλάτωνος και τα ξερά κρεμμύδια του Αθανασίου

η μαβρη εκκλησια (της Αποστολίας)

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

    Όταν σε κάποια φάση της ζωής μου, πριν πολλά χρόνια, συνειδητοποίησα ότι το εντονότερο χαρακτηριστικό της δυτικής Κυριαρχίας, τουτέστιν η ζωτικότερη προσδοκία και  επιδίωξη του δυτικού Κυρίου ήταν, είναι και θα είναι η αύξηση της διαθέσιμης ισχύος, περπατούσα και παραμιλούσα ψιθυρίζοντας ασταμάτητα ‘αύξηση της ισχύος, αύξηση της ισχύος, αύξηση της ισχύος. . . ‘  για να αναγκάσω τον εγκέφαλο να αποθηκεύσει αυτή τη συνειδητοποίηση τόσο έντονα ώστε να μπορώ να την ανασύρω με ευκολία ανά πάσα στιγμή.  Θεώρησα ότι αυτή η γνώση ήταν γόνιμη αφού πολύ σύντομα διεγέρθη το εξής ερώτημα: αύξηση, μεγέθυνση της ισχύος, πολύ ωραία, αλλά μέχρι ποιό σημείο;  Είναι δυνατόν η ισχύη να φτάσει σε τέτοιο σημείο που να μην μπορεί να μεγεθυνθεί περαιτέρω;  Στο ερώτημα αυτό απάντησα ως εξής: η απόλυτη ισχύη είναι η σωματική αθανασία. Επίσης γόνιμη επίγνωση. Διότι ευθύς αμέσως ένα νέο ερὠτημα προβάλλει στο προσκήνιο – σε ευχαριστώ, εγκέφαλἐ μου: είναι εφικτή η σωματική αθανασία;

     Έχουν διατυπωθεί δύο απόψεις: είναι εφικτή – δεν είναι εφικτή. Ύπάρχουν Κύριοι που διατείνονται ότι είναι εφικτή, άλλοι πως δεν είναι· υπάρχουν μαρξιστές που πιστεύουν πως είναι εφικτή, άλλοι πως δεν είναι. Εγώ υποστηρίζω  ότι η απόλυτη ισχύς, η σωματική αθανασία, δεν είναι εφικτή – να το επιχείρημά μου: η ζωή επινόησε τον θάνατο για να μην εξαλειφτεί· εάν εξαλείψουμε τον θάνατο, θα εξαλειφθεί η ζωή· μόνο ο νεκρός είναι αθάνατος.

     Πώς έφτασα σε αυτή την αλληλουχία κατανοήσεων, επιγνώσεων, διατύπωσης ερωτημάτων;  Έφτασα χωρίς να το πολυκαταλάβω με την μελέτη του Πλάτωνος.  Αλλά!  Υπάρχει ένα τεράστιο αλλά! Το θέμα δεν είναι να διαβάσεις τον Πλάτωνα αλλά πώς θα τον διαβάσεις. Δεν υπάρχει έτσι γενικά και αόριστα διάβασμα· εάν διαβάζουμε χωρίς να ψάχνουμε να βρούμε κάτι, δεν θα βρούμε τίποτα, χαμένος χρόνος το διάβασμα. Όταν λέω ότι όταν διαβάζω ψάχνω να βρω κάτι σημαίνει ότι το διαβάζω από κάποια σκοπιά.  Διάβασα λοιπὀν τον Πλάτωνα από μαρξιστική αναρχοκομμουνιστική σκοπιά.

 

Continue reading

η βαθύτητα της σκέψης ενός βαθυστόχαστου συγγραφέα· ο βαθύς Κύριος και η λατρεία του βάθους (1)

    φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

    Εάν ζούσαμε στην αρχαία Ελλάδα, δεν θα ακούγαμε ποτέ τη φράση η θάλασσα είναι (εστί) ρηχή· δεν υπάρχει αρχαιοελληνικό επίθετο ρηχός, ή, όν. Θα ακούγαμε τη φράση η θάλασσα εστί αβαθής –  το επίθετο αβαθής είναι το αντίθετο του βαθύς. Το επίθετο ρηχός χρησιμοποιείται και μεταφορικά: ρηχή σκέψη είναι η σκέψη που δεν έχει βάθος ( ρηχότητα της σκέψης), ρηχός άνθρωπος είναι αυτός που δεν σκέφτεται, δεν εξετάζει τα πράγματα σε βάθος – ο επιπόλαιος θα λέγαμε. Πώς όμως προέκυψε το επίθετο ρηχός;

Continue reading

MANKINDDIVINE (1): μπορεί να υπάρξει ζωή χωρίς τον θάνατο

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

    Αυτές τις μέρες διάβασα ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο (εκδόσεις futura, 2011)· συγγραφέας του είναι ο Επίκτητος Μοντανός, ψευδώνυμο,  μιας και ο Επίκτητος (50-138 μ. Χ.) ήταν δούλος  φιλόσοφος, στωικός, και ο Μοντανός (β΄αιώνας μ. Χ. ) αιρετικός εκστατικός χριστιανός  προφήτης· ο τίτλος του συμπυκνώνει και τη κομβική του θέση:

ΚΩΔΙΚΟΣ ‘ΘΕΟΣ’: ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΕΙΔΟΥΣ

(τα εισαγωγικά στη λέξη ΘΕΟΣ είναι δικά μου) με υπότιτλο:

Και η Παγκόσμια Κοινωνική Επανάσταση του 21ου αιώνα ο δρόμος για την εκπλήρωσή του

    Υπάρχει μυστικό σχέδιο του ανθρώπινου είδους, με το κωδικό όνομα ΘΕΟΣ, σκοπός του οποίου είναι να γίνει ο άνθρωπος Θεός, να γίνει δηλαδή σωματικά  αθάνατος. Πως θα γίνει σωματικά αθάνατος: μέσω της

Continue reading