φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
Μου αρέσει πολύ, χαίρομαι, όταν διαβάζω και μαθαίνω τι απασχολεί έναν διανοητή, με τι καταπιάνεται, τι διαβάζει, τι σκέφτεται και τι γράφει. Η χαρά είναι μεγαλύτερη όταν πρόκειται για κάποιον διανοητή που φροντίζεις να διαβάζεις ό,τι μπορείς να διαβάσεις από αυτά που δημοσιεύει. Οι Άκης Γαβριηλίδης και ο Τζιόρτζιο Αγκάμπεν είναι διανοητές που τους διαβάζω με μεγάλη προσοχή – πάντα κάτι μαθαίνω, πάντα νέες γόνιμες συνάψεις (συναντήσεις) γίνονται στον εγκέφαλό μου. Φαντάζεστε λοιπόν με τι χαρά δάβασα μια συνέντευξη που πήρε ο Άκης Γαβριηλίδης από τον Agaben και τη διάβασα στο Nomadic univesality (αναδημοσιευμένη και στον Κενό Φακελο), στην οποία συζητούν για την βιοπολιτική, την κατάσταση εξαίρεσης, την προσταγή, για την ανθρωπογένεση και την προέλευση της γλώσσας, για την διαχείριση της αταξίας από τον Κύριο και άλλα πολλά.
Αύριο θα ασχοληθούμε με τις απόψεις που διατυπώνει ο Αγκάμπεν για τη γλώσσα και την προσταγή, μιας και όπως γνωρίζετε η προσταγή είναι ένα από τα βασικά ζητήματα με τα οποία καταπιάνεται η Κακιά Σχολή. Σήμερα, θα κάνω ένα σχόλιο πάνω σε ένα μέρος της συζήτησης που αφορά την έλλειψη της Προστακτικής του ρήματος είμαι. Προς το τέλος της συνέντευξης, σε μια διαπίστωση του Γαβριηλίδη για το ενδιαφέρον του Αγκάμπεν ‘ για την αποδόμηση της ουσιοκρατικής διάστασης της ανθρώπινης κοινότητας που βασίζεται πάνω στη γλώσσα’ , ο Αγκάμπεν ολοκληρώνει τη σκέψη του ως εξής (πίσω από τα έντονα γράμματα ο Άκης Γαβριηλίδης):
Κατι άλλο που ανακάλυψα σε αυτή την έρευνα, είναι ότι και εδώ, ακόμα μια φορά, η μηχανή είναι πάντοτε διπλή. Η φιλοσοφική – θα μπορούσαμε να πούμε και οντολογική – μηχανή της κοινωνίας μας είναι διπλή. Από τη μιά έχουμε μια οντολογία που θα μπορούσαμε να αποκαλέσουμε με δύο ελληνικές λέξεις – δεν ξέρω αν έχουν μείνει ίδιες – έχουμε έναν κόσμο, μια λογική που είναι στην οριστική έγκλιση, τον κόσμο του έστι – ή εστί. . .;
Στα νέα ελληνικά υπάρχει η μνήμη αυτού του όρου, αλλά δεν χρησιμοποιείται πλέον.
Και πως εκφράζετε την έννοια ‘est’ ;
Χρησιμοποιούμε το παλιό απαρέμφατο ως τρίτο πρόσωπο της οριστικής ‘ αυτός είναι’ .
Έχουμε επομένως μια οντολογία του είναι, που ενδιαφέρεται για το πως είναι ο κόσμος, και από την άλλη μια οντολογία της προστακτικής: έστω. Το λέτε αυτό ακόμη;
Όχι!
Πως λέτε τη προστακτική; Το ‘ να είσαι’;
Δεν το λέμε! Είναι περίεργο, αλλά δεν υπάρχει προστακτική του ρήματος ‘είμαι’ στα νέα ελληνικά. Λέμε ΄γίνε’. Από το γίγνεσθαι.
Αυτή λοιπόν η οντολογία του γίνε ενδιαφέρεται όχι για το πως είναι ο κόσμος, αλλά για το πως οφείλει να είναι ο κόσμος. κλπ.
Αυτά και πολλά άλλα και άκρως ενδιαφέροντα συζητούν οι δυο διανοητές. Η τελευταία πρόταση του Αγκάμπεν συνοψίζει την δυτική (αρχαιοελληνική) μεταφυσική, η οποία δεν είναι παρά αντεστραμμένη τελολογία. Ο πλατωνικός δημιουργός του κόσμου (Τίμαιος) δεν είναι παρά αυτό που θα ήθελε να ήταν ο Κύριος (δουλοκτήτης γαιοκτήμονας) – κάτι που σχεδόν εκπλήρωσε μετά από πολλές χιλιάδες χρόνια ο (καπιταλιστής) Κύριος. Λέω σχεδόν διότι η κομβική του επιθυμία να γίνει πιο ισχυρός από τη φύση, αθάνατος δηλαδή, για να γίνει πιο ισχυρός στο πεδίο του (κοινωνικού) πολέμου από τον αντίπαλο του, δεν εκπληρώθηκε και ούτε πρόκειται. Ο Κύριος έγινε θεός αλλά όχι Θεός – θα λέγαμε ότι έγινε ψιλικατζής Θεός.
Continue reading →
φίλες και φίλοι, καλή πραγματικότητα! (γαμάτη ευχή)
