φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΣΗΜΕΙΩΣΑΜΕ χτες ότι η διαδήλωση ενός μεγάλου πλήθους που διατυπώνει κάποιο αίτημα έχει πολλά κοινά στοιχεία με τη λιτανεία, θρησκευτική τελετή, με την οποία ζητάμε από τον Θεό να μας δώσει κάτι, να βάλει το χέρι του να γίνει κάτι –  πριν λίγες μέρες Γάλλοι αγρότες έκαναν λιτανεία για να βρέξει. Δεν έβρεξε. Δεν θα έπρεπε να αποκλείσουμε το ενδεχόμενο η διαδήλωση αιτήματος να προέρχεται από τη λιτανεία –  γίνονται έρευνες. Η θρησκευτική λιτανεία ήταν μια ευρύτατα διαδεδομένη πρακτική στη δυτική, καθολική Εκκλησία, πρακτική που εξαφανίστηκε με τη Γαλλική επανάσταση (Διαφωτισμός) και την επέκταση του καπιταλισμού. Την εποχή της εξαφάνισης της λιτανείας εμφανίζονται και οι πρώτες διαδηλώσεις (των αβράκωτων, sans-cullotes, άνεργων στρατιωτών της φτωχής εργατικής και αγροτικής τάξης, που φορούσαν παντελόνι και όχι βράκα, όπως οι αριστοκράτες).   Η πιθανότητα αυτή ενισχύεται από τη διαπίστωση, που έχει γίνει κοινός τόπος στην πολιτική φιλοσοφία, ότι όλες, ή σχεδόν όλες, οι πολιτικές έννοιες είναι εκκοσμικευμένες θρησκευτικές έννοιες. Το όραμα, το πρόταγμα μιας άλλης κοινωνίας δεν είναι τίποτα άλλο παρά ιουδαϊκή-χριστιανική εσχατολογία, η επανάσταση είναι μια άλλη λέξη για το θαύμα. Θα ήταν παράδοξο η εκκοσμίκευση να μην επεκτεινόταν και σε ζητήματα οργάνωσης και πρακτικών: η οργάνωση ενός κόμματος έχει πολλά κοινά σημεία με την αντίστοιχη της εκκλησίας, η οποία με τη σειρά της έχει ως πρότυπο την οργάνωση του στρατού. Όταν λοιπόν συμμετέχουμε σε μια διαδήλωση για να δια-δήλωσουμε, εκφράσουμε το αίτημά μας μαζικά και ειρηνικά, αποποιούμενοι/ες κάθε μορφή βίας, ακόμα και λεκτικής, δεν κάνουμε τίποτα άλλο από το συμμετέχουμε σε μια πολιτική λιτανεία ως πιστοί και αφοσιωμένοι υπήκοοι. Ελπίζουμε ότι ο πολιτικός ή οικονομικός ή όποιος άλλος Θεός θα μας ακούσει. Και θα εκπληρώσει το αίτημά μας.

Continue reading →

ΘΑ ΝΙΚΗΣΟΥΜΕ!

(σύνθημα)

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

Η λογική μας υπαγορεύει να συμπεράνουμε ότι οι κατηφόρες είναι όσες και οι ανηφόρες και οι ήττες όσες και οι νίκες. Και όπως η διαφορά στη κλίση της ανηφόρας καθορίζει και την διαφορά στη κλίση της κατηφόρας, κατά τον ίδιο τρόπο και η διαφορά στην ένταση και την έκταση της νίκης καθορίζει και την έκταση και την ένταση της ήττας. Μας φαίνεται περίεργο αλλά είναι δυσκολότερο να κατέβεις μια κατηφόρα (όσο πιο απότομη τόσο πιο δύσκολη και επικίνδυνη) παρά να ανέβεις μια ανηφόρα· και είναι δυσκολότερο, απαιτείται διανοητική εργασία αρκετά μακρά και εξαντλητική, για να κατανοήσεις την ήττα –  γιατί να θέλεις να κατανοήσεις τη νίκη; Νίκη και ήττα υπάρχουν εκεί όπου υπάρχει σύγκρουση μεταξύ αντιτιθέμενων επιθυμιών και βουλήσεων: στον έρωτα, σε όλες τις σχέσεις, στην πολιτική, στη μάχη, στον πόλεμο, στον κοινωνικό πόλεμο. Η αδυναμία και η επιθυμία αύξησης της ισχύος μας παρωθούν να κατανοήσουμε τη σύγκρουση και την ήττα, πολύ λιγότερο τη συνεργασία και τη νίκη.

ΘΑ σχηματίσετε την εντύπωση πως η φράση  σπουδές ήττας έχει κάποια ειρωνική χροιά.  Θα μετριαστεί, ελπίζω, κάπως η ένταση αυτής της εντύπωσης, εάν σας διαβεβαιώσω ότι μιλάω πολύ σοβαρά. Ίσως, μάλλον, η πηγή της εντύπωσής σας τελικά να είναι η  ακραία σοβαρότητα. Εάν η νίκη και η επιτυχία μας εξασφαλίζει αυτοπεποίθηση, σιγουριά, απόλαυση και ηδονή, γιατί να επιθυμούμε να την κατανοήσουμε; Τα βιβλία όμως και οι μελέτες που έχουν γραφεί για την ήττα και την αποτυχία από στρατιωτικούς, στρατηγιστές, ιστορικούς, θεωρητικούς της επανάστασης είναι πάρα πολλά, η βιβλιογραφία είναι αχανής. Ποιο είναι το ζητούμενο; Η γνώση – η νίκη εξασφαλίζει ηδονή, η ήττα την γνώση. Στην καθημερινή μας ζωή απωθούμε την ήττα και την αποτυχία, δεν την αντιμετωπίζουμε ευθέως. Η επιθυμία για ηδονή και απόλαυση μας ωθεί σε νέες απόπειρες για νίκη – απόπειρες που επιφέρουν νέες ήττες και ούτω καθ΄ εξής. Αποκαλώ τη στάση αυτή, αντίστοιχη της κατάθλιψης που εξισορροπείται με τη μανία, νικοπάθεια. Γι’  αυτήν όμως θα γράψω ένα άλλο πρωινό (Κατάθλιψη και ηττοπάθεια, μανία και νικοπάθεια). Είμαστε βέβαιοι και βέβαιες ότι θα νικήσουμε. Εάν κάποιος ισχυριστεί ότι θα ηττηθούμε, την έχει βάψει.

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΤΟ ερώτημα που απασχολεί όλους όσοι συμμετέχουν στις διαμαρτυρίες και τις διαδηλώσεις κατά του νόμου της συνταξιοδότησης από τα 62 στα 64 και όσοι τις παρακολουθούν μακρόθεν είναι εάν το κίνημα αυτό θα νικήσει, εάν θα μπορέσει να εξαναγκάσει τη γαλλική κυβέρνηση να αποσύρει τον νόμο, ή εάν θα ηττηθεί. Την απάντηση θα την γνωρίζουμε σε λίγες μέρες ή σε λίγες εβδομάδες. Οι απαντήσεις όμως έχουν ήδη διατυπωθεί και είναι δύο. Ένα από τα πιο συχνά συνθήματα που ακούγονται στους δρόμους είναι και το “θα νικήσουμε”. Πρόκειται περί βεβαιότητας των αισιόδοξων. Υπάρχουν όμως και κάποιοι άλλοι αισιόδοξοι που διατηρούν κάποιες επιφυλάξεις και καλά θα κάναμε να ασχοληθούμε με αυτές και να αναρωτηθούμε για τη πηγή του ρεαλισμού τους. Διάβασα στον ιστότοπο Αυτολεξεί κείμενο της συλλογικότητας Crimethinc (Γαλλία: κίνημα κατά της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης. Στο κατώφλι μιας εξέγερσης;), στο οποίο η υπεραισιοδοξία και η συγκρατημένη αισιοδοξία συνυπάρχουν με μια συγκρατημένη απαισιοδοξία και θα ήταν ατόπημα να μην αναρωτηθούμε για τους λόγους αυτής της συνύπαρξης. Παραθέτω ένα, από τα πολλά,  δείγμα αυτής της υπεραισιοδοξίας:

Μια διαδήλωση που ξεπερνά τα όρια που έχουν προετοιμαστεί γι’ αυτήν, μεταδίδει την ανησυχία στην κορυφή της κυβέρνησης, αποθαρρύνει την αστυνομία και μας φέρνει πιο κοντά στην κατάργηση της εργασίας.

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΕΑΝ ο συντονισμός της αναπαραγωγής της κοινωνίας γίνεται από το κράτος, ο συντονισμός της λειτουργίας και της αναπαραγωγής του κράτους γίνεται από τους πολιτικούς. Ο συντονισμός αυτός των δύο επιπέδων γίνεται συνήθως με την πειθώ (κοινοβουλευτική δημοκρατία), όταν όμως η πειθώ, σε έκτακτες καταστάσεις, δεν είναι αποτελεσματική, τότε κρίνεται αναπόφευκτη η προσφυγή στη βία, στην καταστολή. Η βία, η καταστολή ασκείται από την αστυνομία, τη δικαστική εξουσία και τον στρατό. Συντονιστές λοιπόν της λειτουργίας και της αναπαραγωγής του κράτους, άρα και της κοινωνίας, δεν είναι μόνο οι πολιτικοί αλλά και οι αστυνομικοί, οι δικαστικοί λειτουργοί (εισαγγελείς, ανακριτές, δικαστές) και οι ανώτατοι στρατιωτικοί. Υπάρχει όμως μια διαφορά μεταξύ αυτών των δύο κατηγοριών: ενώ η δεύτερη γνωρίζει πολύ καλά τη δουλειά της, η πρώτη, οι πολιτικοί,  δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς την αρωγή, την συνδρομή δύο άλλων ομάδων –  των συμβούλων και των δημοσιογράφων, των μαζικών μέσων ενημέρωσης.

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΠΟΛΛΟΙ και πολλές προσδοκούν και περιμένουν την επανάσταση στις ανεπτυγμένες καπιταλιστικές κοινωνίες και εννοούν την επαναστατική εξέγερση που θα αλλάξει την κοινωνία, θα διευρύνει την ελευθερία και την ισότητα μέσω του ελέγχου της παραγωγής και της αυτοδιαχείρισης/αυτοδιεύθυνσης/αυτοδιοίκησης  του συνόλου της καθημερινής ζωής. Όταν όμως καλούνται να διευκρινίσουν ποιος θα την κάνει, πώς και πού, περιέρχονται σε αμηχανία. Με αυτήν την αμηχανία θα ασχοληθώ σήμερα και ιδιαίτερα με την τρίτη πτυχή της, τον τόπο της εκτύλιξης της επαναστατικής αλλαγής, ο οποίος δεν μπορεί να είναι άλλος από την πόλη, μιας και δεν υπάρχει πια αγροτική τάξη.

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΠΟΛΥ ευχάριστα νέα. Το κράτος υποχώρησε και ο Θάνος Χατζηαγγέλλου σταμάτησε την απεργία δίψας, μετά από 18 μέρες, αλλά συνεχίζει την απεργία πείνας έως ότου ληφθεί επίσημη απόφαση για την μεταγωγή στον Κορυδαλλό, για την επιστροφή του στις εκεί φυλακές από τις φυλακές Νιγρίτας Σερρών. Τα γεγονότα αυτά, αυτές οι εξελίξεις μας παρακινούν να εγείρουμε και να σχολιάσουμε πολλά ερωτήματα. Γιατί όμως το κράτος υποχώρησε; Φοβήθηκε; Δεν έχουμε πει ότι είναι η υπέρτατη μορφή ισχύος; Αν είναι, γιατί φοβάται και υποχωρεί; Το κράτος υποχώρησε; Όχι, βέβαια, οι οργανώσεις (και το κράτος είναι οργάνωση ανθρώπων για την υλοποίηση κάποιου συγκεκριμένου σκοπού) δεν υποχωρούν –  μόνο οι άνθρωποι υποχωρούν. Ποιος, ποιοι υποχώρησαν και γιατί; Ενημερώθηκαν οι προϊστάμενοι τους; Ποιος, ποιοι τον έστειλαν στις φυλακές Νιγρίτας;  Δεν  τον έστειλε το κράτος, τον έστειλαν κάποιοι συγκεκριμένοι άνθρωποι, από κάποια συγκεκριμένη υπηρεσία κάποιου υπουργείου του κράτους. Ποιο υπουργείο είναι αυτό, ποια υπηρεσία είναι αυτή, ποιοι είναι αυτοί οι άνθρωποι –  δεν μας ενδιαφέρουν τα ονόματά τους αλλά η συγκεκριμένη και σαφώς καθορισμένη υπηρεσία τους. Με ποιο κριτήριο παίρνονται οι αποφάσεις –  της μεταγωγής ή της ακύρωσης της μεταγωγής; Τι είναι αυτό που τους εξαναγκάζει να υποχωρήσουν; Είναι μόνο οι διαδηλώσεις και οι διαμαρτυρίες; Είναι μόνο οι αρνητικές συνέπειες στην πολιτική ζωή –  ή κάτι άλλο, πιο βαθύ και πιο ουσιαστικό; Με αυτό το πιο βαθύ και πιο ουσιαστικό θα ασχοληθούμε σήμερα.

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΔΕΝ μπορώ να γνωρίζω πόσοι και ποιοι δεν θα ήθελαν να έχουν πολυτελή κατοικία, ένα εξοχικό στη θάλασσα, ένα στο βουνό, μια Μερσέντες και μια Πόρσε, να φορούν ρούχα οίκων μόδας, να έχουν σκάφος, να κάνουν πολυτελείς διακοπές, συχνά ταξίδια, να τρώνε στα καλύτερα εστιατόρια κι άλλα πολλά να κάνουν. Όλα αυτά, η υλική ευημερία,  είναι μόνο μία πτυχή της επιθυμίας-  υπάρχουν άλλες δύο. Υπάρχει και η κοινωνική άνοδος, η κοινωνική ανέλιξη, η αύξηση της κοινωνικής ισχύος, η δυνατότητα και η ικανότητα να επηρεάζει κάποιος τη λήψη των όποιων αποφάσεων και, η τρίτη πτυχή,  η αναγνωρισιμότητα, η φήμη, η δόξα. Να σε αναγνωρίζουν όπου κι αν πας, όπου κι αν βρίσκεσαι, να μιλούν για σένα. Η αναγνωρισιμότητα αυτή είναι η σημερινή εκδοχή του αρχαιοελληνικού κλέους: όλοι και όλες να μιλούν, να αναφέρονται σε σένα, να σε επικαλούνται συχνά. Αν και δεν μπορώ να γνωρίζω πόσοι και ποιοι είναι, είμαι βέβαιος ότι είναι πολύ λίγοι και πολύ λίγες.

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΤΙ θα γινόταν εάν δεν υπήρχε, στη σημερινή ταξική κοινωνία, κρατική αστυνομία και κρατική απονομή της δικαιοσύνης; Θέτω το ερώτημα διότι κάποιοι και κάποιες ζητούν τη διάλυση της κρατικής αστυνομίας, κατά συνέπεια, και της κρατικής απονομής της δικαιοσύνης, ζουν με αυτό το όραμα και το ιδεώδες. Για να απαντήσουμε σε αυτό το ερώτημα θα πρέπει, πρώτον,  να εξετάσουμε, εάν υπήρξαν κοινωνίες χωρίς αστυνομία και απονομή δικαιοσύνης και, δεύτερον, τι θα γινόταν, εάν στη σημερινή κοινωνία δεν υπήρχε αστυνομία και απονομή δικαιοσύνης, λαϊκή ή κρατική. Θα πρέπει ακόμα να εξετάσουμε και τις διαθέσεις των υποτελών τάξεων και στρωμάτων: θα ήθελαν ή όχι να υπάρχει αστυνομία και απονομή δικαιοσύνης; Μπορούμε, και πώς, να καταργήσουμε το νομοθετικά κατοχυρωμένο  δικαίωμα της κρατικής αστυνομίας να σκοτώνει, ως κατέχουσα το μονοπώλιο της βίας,  και της κρατικής απονομής της δικαιοσύνης να τιμωρεί όποιον και όποια αντιστέκεται και στρέφεται κατά των συμφερόντων των ιδιοκτητών και του κράτους; Continue reading →