αιώνας της ανεργίας, αιώνας της εξόντωσης (1): τι γνωρίζει ο Κύριος καπιταλιστής και δεν γνωρίζουν οι Υποτελείς

ΤΟ ΜΑΒΡΟ ΔΑΚΡΙ

    φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα    

    Ο Κύριος καπιταλιστής της παραγωγής και του χρήματος και οι πιστοί και αφοσιωμένοι Υπηρέτες Του γνωρίζουν ότι η μετάβαση από την επέκταση του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής προς την εκκίνηση της αναπόφευκτης και αναπότρεπτης συρρίκνωσής  του βαίνει προς το τέλος της και προετοιμάζονται  – την πολιτική φιλοσοφία που αντιστοιχεί σε αυτήν την προετοιμασία την αποκαλούμε νεοφιλελευθερισμό, ήτοι προληπτική αντεπανάσταση. Οι Υποτελείς δεν το γνωρίζουν και δεν προετοιμάζονται αλλά θα το γνωρίσουν – η επίγνωση αυτή είναι μια στιγμή της παγκόσμιας  πνευματικής επανάστασης,  με την συνειδητοποίηση των δυνατοτήτων της εποχής μας να είναι το βαθύ περιεχόμενό της και η βασική ένδειξη της έναρξης της παγκόσμιας κοινωνικής επανάστασης.     

      Αυτή είναι η εικόνα που έχω σχηματίσει για τον 21ο αιώνα, φίλες και φίλοι. Τα ερωτήματα είναι πολλά και εύλογα και δεν θα αποφύγω να διατυπώσω τις απαντήσεις μου.  Γιατί  θα συρρικνωθεί ο καπιταλισμός, τί είναι αυτή η συρρίκνωση, γιατί είναι αναπόφευκτη και αναπότρεπτη, ποια θα είναι τα κύρια χαρακτηριστικά της, με άλλα λόγια, οι κύριες συνέπειες της, πότε θα αρχίσει;

 

Continue reading

η ανεργία θα αυξηθεί με την ανάπτυξη, δεν θα μειωθεί!

    φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

     Έχω υποστηρίξει, το επαναλαμβάνω και σήμερα, ότι μέχρι το 2021 η  ανεργία θα πλησιάσει και θα ξεπεράσει το 40% – σήμερα ξεπερνάει το 30%.  Θα φτάσουμε σε αυτό ποσοστό ακόμα κι αν υπάρξει ανάπτυξη –  υποστηρίζω μάλιστα ότι όσο πιο μεγάλη θα είναι η ανάπτυξη τόσο πιο πολύ θα αυξάνεται ο αριθμός των ανέργων. Οι απόψεις αυτές είναι παντελώς διαφορετικές με αυτές που υποστηρίζει τόσο ο Κύριος καπιταλιστής της παραγωγής και του χρήματος όσο και οι μικροαστικής και μεσοαστικής καταγωγής μικροί  Κύριοι της ιστορικής Αριστεράς που θέλουν να γίνουν μεγάλοι. Τί υποστηρίζουν όλοι αυτοί;  Υποστηρίζουν ότι η θα υπάρξει ανάπτυξη και ότι η ανάπτυξη αυτή θα δημιουργήσει θέσεις εργασίας και έτσι θα μειωθεί η ανεργία. Εγώ όμως ως τρισμέγιστη πουτάνα οφείλω να αναρωτηθώ: τα πιστεύουν αυτά που υποστηρίζουν. Και απαντώ πως όχι, δεν τα πιστεύουν. Και γιατί τα λένε;  Μα για να εξαπατήσουν τους Υποτελείς. Κάτι άλλο λοιπόν έχουν στο μυαλό τους! Ακριβώς, κάτι άλλο έχουν στο μυαλό τους. Τί έχουν; Έχουν αυτό που υποστηρίζω εγώ εδώ πέρα αλλά και πολλοί άλλοι και πολλές άλλες:  όσο πιο μεγάλη ανάπτυξη, τόσο πιο μεγάλη ανεργία.

Continue reading

ή θα βελάζουμε [μπέεεε], αντί να χειροκροτούμε, ή θα απουσιάζουμε: ανθρωποφύλακας καἶ ανθρωποβοσκός ο Κύριος τσομπάν-τραγουδοποιός Σωκράτης Μάλαμας

   φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

    Δεν έχω πάει σε πολλές συναυλίες, πολύ λίγες θυμάμαι, τα τελευταία δε είκοσι χρόνια δεν έχω πάει ούτε σε μία. Του Ρόρι Γκάλαχερ όμως στην Αθήνα, τον Σεπτέμβριο του 1981, στο γήπεδο της Νέας Φιλαδέλφειας, δεν πρόκειται να τη ξεχάσω. Η μεγάλη κόρη μου δεν περπατούσε ακόμα και μόλις αποκοιμήθηκε αργά το βράδυ, καβάλησα τη Χόρεξ που είχα και πήγα. Οι πύλες του γηπέδου ήταν ανοιχτές· ο Ρόρι και η μπάντα του έπαιζε, ο περισσότερος κόσμος, ροκάδες και φρικιά, ήταν στον αγωνιστικό χώρο, καθισμένοι σε παρέες, περπατούσαν, έπαιζαν, χόρευαν, μπαινόβγαιναν στο γήπεδο, έπιναν ό,τι μπορείτε να φανταστείτε,  ζούσαμε μέσα σε ένα ντουμάνι. 

  Πάντα κάτι με ενοχλούσε κάθε φορά που παρακολουθούσα  συναυλία καθισμένος για ώρες, ακίνητος και σιωπηλός. Με ενοχλούσε που ήμουν καθισμένος, ακίνητος και σιωπηλός. Να βλέπω κάποιον να τραγουδά κι εγώ, μαζί με χιλιάδες άλλουες, να μην τραγουδάω, να είμαι καθισμένος, ακίνητος και σιωπηλός είναι μια κατάσταση που μου προκαλεί μεγάλη δυσφορία. Το θεωρώ ξεπεσμό, κατάντια, κοινωνική και ψυχική εξαθλίωση. Ξέρετε τί μου αρέσει; Να είμαι με παρέα και να τραγουδάμε όλοιες μαζί. Τρελαίνομαι, μα τη Παναγία την Τσουτσουνοφιλούσα. Μου αρέσει να τραγουδάω, δεν θέλω να τραγουδάνε οι άλλοι για μένα. Αλλά δεν τραγουδάω γιατί δεν υπάρχει παρέα – κι άλλα πολλά δεν κάνω γιατί δεν υπάρχει παρέα. Η συναυλία, το πορνό, το γήπεδο, το Κοινοβούλιο, το μπαράκι (το λένε και μαντρί -τη  μπάρα, ποτίστρα)  είναι ενδείξεις ότι δεν τραγουδάμε πια, δεν γαμάμε, δεν παίζουμε, δεν αποφασίζουμε, δεν διασκεδάζουμε.

Continue reading

1. η προληπτική αντεπανάσταση του νεοφιλελευθερισμού και η συρρίκνωση του καπιταλισμού (καπιταλιστικές οάσεις εν μέσω αχανούς καπιταλιστικής ερήμου)

    φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

    Θα μπορούσαμε, με κριτήριο την ανεργία, το ποσοστό των ανέργων επί των εργαζομένων, να διακρίνουμε τους καπιταλιστικούς κοινωνικούς σχηματισμούς του πλανήτη σε δυο κατηγορίες: σε αυτούς που το ποσοστό είναι μικρό (5-10%) ή πολύ μικρό (μέχρι 5%) και σε αυτούς που το ποσοστό είναι μεγάλο (10-30%) ή πάρα πολύ μεγάλο (πάνω από 30%). Τί θα παρατηρούσαμε εάν κάναμε αυτή τη διάκριση; Θα παρατηρούσαμε ότι ενώ στην πρώτη κατηγορία κατατάσσονται οι πιο ανεπτυγμένες καπιταλιστικές κοινωνίες της εποχής μας, στη δεύτερη κατηγορία φιγουράρουν τρεις διαφορετικές ομάδες: οι κοινωνίες στις οποίες ο καπιταλισμός έχει εδραιωθεί μεν αλλά δεν έχει επεκταθεί (οι λεγόμενες φτωχές χώρες), οι κοινωνίες στις οποίες ο καπιταλισμός επεκτείνεται (οι γνωστές αναπτυσσόμνενες καπιταλιστικές οικονομίες) και κάποιες κοινωνίες που είναι ανεπτυγμένες αλλά βρίσκονται στις κατώτερες και κατώτατες θέσεις της ιεραρχίας των ισχυρών καπιταλιστικών χωρών.  Σε αυτήν την τελευταία ομάδα ανήκει και η Ελλάντα.

   Θα μπορούσαμε να κάνουμε και μια δεύτερη κατηγοριοποίηση, με κριτήριο την μόνιμη και διαρκή μερική απασχόληση, το ποσοστό των μερικώς απασχολουμένων επί του συνόλου των εργαζομένων.   Θα παρατηρούσαμε ότι εκεί όπου η ανεργία είναι μικρή ή πολύ μικρή, η μερική απασχόληση είναι μεγάλη ή πολύ μεγάλη, με αυξητικές τάσεις. Και εκεί όπου η ανεργία είναι μεγάλη ή πολύ μεγάλη, η μερική απασχόληση είναι μικρή ή πολύ μικρή, με αυξητικές τάσεις όμως. Κι εάν σε μεριές περιπτώσεις η ανεργία συνδέεται πολύ στενά με την περιστασιακή απασχόληση (συχνή ή σπάνια, στις παραγκουπόλεις, λόγου χάριν), προτιμώ να την αποκαλώ ανεργία και όχι μερική απασχόληση: ο περιστασιακά εργαζόμενος είναι άνεργος, δεν είναι μερικώς, μονίμως και διαρκώς, απασχολούμενος.

    Ας δούμε τώρα κάτι ἀλλο, το ποσοστό της απασχόλησης. Το ποσοστό αυτό μας δείχνει τον αριθμό των ανθρώπων που εργάζονται, που μπορούν και θέλουν να εργάζονται. Στην Ελλάδα, για παράδειγμα, το ποσοστὀ αυτό είναι 59.6%. Αυτό είναι το εργατικό δυναμικό. Το ποσοστό της ανεργίας μετράει αυτούς που ενώ θέλουν δεν μπορούν να εργαστούν. Κατά συνέπεια, το 40% του πληθυσμού που μπορεί να εργαστεί δεν εργάζεται διὀτι δεν θέλει – ή εργάζεται αλλά δεν δηλώνεται, δεν καταγράφεται.

    Ας υποθέσουμε ότι ο ενεργός πληθυσμός της Ελλάδας είναι 100· οι 60 εργάζονται, οι 40 δεν θέλουν να εργαστούν ή εργάζονται αλλά η εργασία τους δεν δηλώνεται (περιστασιακή και μαύρη εργασία)· από τους 60 που εργάζονται, οι 18 είναι άνεργοι (ποσοστό ανεργίας 29%), οι 4 εργάζονται μερικώς (ποσοστό απασχόλησης 7%) και οι 32 είναι πλήρως απασχολούμενοι. Θα μπορούσαμε λοιπόν να συντάξουμε τον εξής πίνακα με τους αριθμούς να δείχνουν κατά σειρά τους ανἐργους, τους μερικά απασχολούμενους, τους πλήρως απασχολούμενους και αυτούς που δεν θέλουν να εργαστούν ή εργάζονται αλλά δεν καταγράφονται:

18 – 4 – 38 – 40

Ας δούμε τι γίνεται στην Ολλανδία, με ποσοστό απασχόλησης 74,7, με ποσοστό ανεργίας 8.5, μερικής απασχόλησης 49.1 (!) και πλήρους απασχόλησης 42.4:

6 – 37- 31 – 26

Ας δούμε και τη Γερμανία:

3.5 – 18 – 50.5 – 29

 Όλες αυτές οι διαπιστώσεις μας παρακινούν να διατυπώσουμε κάποια συμπεράσματα, κάποια ερωτήματα και κάποιες υποθέσεις εργασίας.  

Continue reading

ο Γ΄ Παγκόσμιος Πόλεμος (η Παγκόσμια Κοινωνική Επανάσταση) μπορεί ν΄ αρχίσει ανά πάσα στιγμή

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

Σπεύδω να συμπληρώσω και να εξηγηθώ: ανά πάσα στιγμή του 21ου αιώνα.

Λαμβάνοντας υπόψη μας ότι  το ψύχος που επιπίπτει σε ολοένα και ευρύτερες περιοχές στη Βόρεια Ευρώπη, περιλαμβανομένης και της  Ρωσίας, γίνεται ολοένα και πιο δριμύ και διαρκεί ολοένα και μεγαλύτερο χρονικό διάστημα,  με αποτέλεσμα ο αριθμός των νεκρών να αυξάνει κάθε χρόνο, μας επιτρέπεται όχι μόνο να εικἀσουμε ότι η τάση αυτή θα συνεχιστεί και θα παροξυνθεί αλλά και να διατυπώσουμε την άποψη ότι  θα υπάρξει ένας χειμώνας με  εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς.

Continue reading

ορθός λόγος, ναζισμός, εξόντωση

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

Η σημασία των λέξεων  ‘σύλλογος’ και ‘συλλέγω’  (συλλογή, συλλέκτης, συλλεκτικός, κ.α.) παραπέμπει στην πρωταρχική σημασία του αρχαιοελληνικού ρήματος λέγω/λέγομαι: συγκεντρώνω, συναθροίζω. Κατά την αρχαϊκή εποχή (700-500 π. Χ.), το ρήμα απέκτησε τη σημασία που έχει σήμερα και με την παρέλευση του χρόνου αντικατέστησε έναν μεγάλο αριθμό ρημάτων που είχαν την ίδια ή παρεμφερή σημασία· την ίδια εποχή, όπως επιβεβαιώνει η Ιλιάδα, εμφανίζεται η λέξη λόγος με τη σημασία της αφήγησης, της ομιλίας. Η διαδικασία της σημασιολογικής εξέλιξης του ρήματος παρουσιάζει ομοιότητες με αυτήν των λέξεων όμιλος, ομιλώ και αγορά, αγορεύω. Οι λέξεις που δήλωναν αρχικά τη συγκέντρωση ανθρώπων απόκτησαν τη

Continue reading

το ανέφικτο της ανάκαμψης, το μέλλον της ανεργίας και ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α.

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

Έχω διατυπώσει την πρόγνωση ότι οδεύουμε ολοταχώς προς ένα ποσοστό ανεργίας γύρω στο 40-50%, σε λίγα χρόνια, όχι πάνω από δέκα, και όχι μόνο εντώ, στο Ελλάντα.  Στα τέλη του 2014, σε δυο χρόνια, το ποσοστό της ανεργίας θα κυμαίνεται μεταξύ του 30-35%. Θα ήθελα σήμερα να επιχειρηματολογήσω υπέρ αυτής της θέσης και να διατυπώσω κάποια ερωτήματα που αβίαστα εγείρονται και χρήζουν κάποιας απάντησης. 

Πρώτα θα αναρωτηθώ εάν θα συμφωνούσε ο Κύριος με αυτή την πρόγνωση. Και απαντώ: όχι απλά συμφωνεί αλλά είναι περισσότερο βέβαιος από εμἀς, από όσους και όσες εκ των Υποτελών την διατυπώνουν και την υποστηρίζουν.  Πως όμως ο Κύριος και εμείς φτάνουμε σε αυτή την βάσιμη εικασία; Πιθανόν να σκεφτόμαστε με τον ίδιο τρόπο. Τολμώ να απαντήσω,  ΝΑΙ! Από δω και πέρα όμως, εμείς συνεχίζουμε να σκεφτόμαστε μαρξιστικά, ο Κύριος όμως εγκαταλείπει τον Μαρξ και στρέφεται προς τον εξοντωτικό ναζισμό, όπως θα υποστηρίξουμε στη συνέχεια.

Continue reading

ναζισμός, προληπτική αντεπανάσταση, προληπτική καταστολή

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα, καλή πραγματικότητα!

Εάν το πρωταρχικό μέλημα του Κυρίου, εκλαμβανομένου ως προσωποποίηση της κοινωνικής Κυριαρχίας, είναι η αρπαγή του κοινωνικού πλούτου, που εξασφαλίζει Ισχύ και Πλούτο, υπάρχει κάποιο άλλο, πρωταρχικότερο: η διαιώνιση, η συνέχιση, η ενίσχυση της Κυριαρχίας. Με βάση αυτή τη διάκριση, θα μπορούσαμε να υποστηρίξουμε την ύπαρξη δύο περιόδων της Κυριαρχίας, το κύριο χαρακτηριστικό των οποίων είναι η αρπαγή του κοινωνικού πλούτου της μιας και η διαιώνιση, (διευρυμένη) αναπαραγωγή της άλλης. Όταν η αρπαγή του κοινωνικού πλούτου πραγματοποιείται απρόσκοπτα, άλλοτε με τη βία (φεουδαλισμός)  κι άλλοτε με το εμπόρευμα/χρήμα (καπιταλισμός), η διαιώνιση της Κυριαρχίας είναι υπαρκτή αλλά υπόρρητη.

Είμαστε λοιπόν βέβαιοι ότι ο Κύριος εκλαμβάνει τον συλλογικά παραγόμενο (μελλοντικό) κοινωνικό πλούτο ως (μελλοντική) λεία. Όταν μειώνεται ή διαφαίνεται στον κοινωνικό ορίζοντα ότι θα μειωθεί η λεία, ο Κύριος στρέφει την προσοχή του και την εστίασή του στην αναπαραγωγή της Κυριαρχίας. Σήμερα, βρισκόμαστε σε μια μεταβατική φάση: η εποχή της αναπαραγωγής της Κυριαρχίας διαδέχεται την εποχή της αρπαγής του κοινωνικού πλούτου. Πρόκειται για μια στρατηγική του Κυρίου που ερείδεται επί της πρόγνωσης της Σχολής του Σικάγου, των θεωρητικών του νεοφιλελευθερισμού (Φρίντμαν και Χάγιεκ) ότι η μακροπρόθεσμη εξέλιξη του καπιταλισμού θα ήταν η συρρίκνωσή του και ίσως η κατάρρευσή του, τη στιγμή που ο Ρούζβελτ έσωζε τον καπιταλισμό με τη Νέα Συμφωνία (New Deal) με τον αμερικάνικο λαό και ο φασισμός/ναζισμός επιχειρούσε και αυτός να σώσει τον καπιταλισμό μέσω της καταστροφής του κοινωνικού πλούτου και της εξόντωσης των περιττών πληθυσμών του Μεσοπολέμου, δηλαδή των ανέργων.

Continue reading

ο ναζισμός ως παροξυσμός του ποιμενικού στοιχείου

φίλες και φίλοι, καλημέρα

Στις αρχές της ραψωδίας Ζ, ο αιχμάλωτος Άδραστος πέφτει στα πόδια  του Μενελάου και τον ικετεύει να μην τον σκοτώσει αλλά να τον οδηγήσει ζωντανό στα καράβια και να τον ανταλλάξει με χαλκό, χρυσάφι και σίδηρο που έχει ο πατέρας του στο σπίτι, στη Τροία. Ο Μενέλαος πείθεται αλλά τον παίρνει χαμπάρι ο αδερφός του, ο Αγαμέμνων και του την πέφτει. ‘Τι κάνεις, ρε μαλακοκάβλη  Μενέλαε (ὦ πέπον, ὦ  Μενέλαε, Ζ 55), τον λέει και συνεχίζει (Ζ 57-60, μτφρ. Κακριδή-Καζαντζάκη): Όχι, κανείς τους απ’ τα χέρια μας κι από τον μαύρο Χάρο/να μην γλιτώσει, ουδ’ όποιο αγέννητο στης μάνας του τα σπλάχνα/κρυμμένο ακόμα αγόρι βρίσκεται, κι αυτό να μη γλιτώσει, /μόν’ όλοι σύψυχοι άχναροι, άκλαφτοι μέσ’ απ’ την Τροία να σβήσουν.

Τα λόγια του Αγαμέμνονα συμπυκνώνουν τη βασική επιδίωξη των ηρώων, των ποιιμένων πολεμιστών, όπως την καταγράφει η Ιλιάδα, όχι μια, πολλές φορές: επέδραμαν εναντίον των αγροτικών κοινοτήτων των μικρασιατικών παραλίων και των απέναντι νησιών, σκότωναν όλους τους κατοίκους, εκτός από τις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, τις οποίες βίαζαν, άρπαζαν ότι έμψυχο (γυναίκες και ζώα)  και άψυχο (μέταλλα, ρουχισμός, οικιακά σκεύη, κλπ.) μπορούσαν να μεταφέρουν, έκαιγαν το χωριό και έφευγαν.  Η πρακτική αυτή ήταν μια ποιμενική κληρονομιά, ίδιον όλων των ποιμενικών φύλων (ινδοευρωπαϊκών, εβραϊκών, αραβικών, μογγολικών, τουρκικών), τα οποία από το 4.500 π. Χ. μέχρι τις τελευταίες επιδρομές των Μογγόλων του Ταμερλάνου, επί 6.000 χρόνια, έσπερναν τον τρόμο και τη φρίκη στις απανταχού αγροτικές κοινότητες και αστεακά κέντρα.  Η ποιμενική γραμματεία (Ιλιάδα, Οδύσσεια, Αβέστα, Παλαιά Διαθήκη, Κοράνιο, Μαχαμπαράτα) παρέχει αναρίθμητες μαρτυρίες της βασικής αυτής πρακτικής των ποιμένων, ενώ στις στέπες και στις ημιερημικές περιοχές, τον ζωτικό χώρο των ποιμένων, επικρατούσε η αλληλοεξόντωση των γειτονικών ποιμενικών γενών και φύλων.

Η ολοκληρωτική εξολόθρευση των αντιπάλων, ο ολοκληρωτικός, εξοντωτικός πόλεμος,  εμφανίζεται για πρώτη φορά με τον ποιμενικό τρόπο παραγωγής (6.000-4.500 π. Χ.) – μέχρι τότε ήταν παντελώς άγνωστη  τόσο μεταξύ των τροφοσυλλεκτικών ομάδων όσο και των αγροτικών κοινοτήτων για πάνω από 90.000 χρόνια, εάν υποθέσουμε ότι η ανθρωπογένεση ολοκληρώθηκε πριν από 100 χιλιετίες.

Ο ολοκληρωτικός πόλεμος, η ολοσχερής εξολόθρευση του αντιπάλου έρχεται στο προσκήνιο ξανά με τον ναζισμό, κατά τα μέσα του 20ου αιώνα. η διαπίστωση αυτή μας παρωθεί να αναρωτηθούμε: μήπως ο ναζισμός είναι μια αναβίωση του ποιμενισμού σε καπιταλιστικά συμφραζόμενα; Σε αυτό το ερώτημα θα επιχειρήσουμε να απαντήσουμε σήμερα, φίλες και φίλοι. Με απασχολεί όμως και κάτι άλλο. Εάν ο καπιταλισμός είναι μια εκδοχή, παραλλαγή θα έλεγα, του ποιμενισμού, εάν πρώτος ο ποιμενισμός χαρακτήρισε τα μέλη του γειτονικού γένους ως περιττά και άχρηστα, μήπως συστατικό στοιχείο του καπιταλισμού είναι η ανάδειξη πληθυσμών ως περιττών και άχρηστων; 

Continue reading

πολύ ευχάριστα νέα (1): μειώνεται η παραγωγή αυτοκινήτων

φίλες και φίλοι, καλή πραγματικότητα! (γαμάτη ευχή)

Εάν είχα χρόνο και διάθεση, και γνώσεις βέβαια, θα έγραφα ένα βιβλίο με τον τίτλο ‘πολύ ευχάριστα νέα’, στο οποίο θα παρουσίαζα μερικούς από τους κομβικούς μετασχηματισμούς που εκτυλίσσονται (αυτό το ‘λαμβάνουν χώρα΄ποτέ μου δε το χώνεψα) στις μέρες μας και προκαλούν θλίψη και απόγνωση σε κάποιους, σε άλλους όμως χαρά και ενθουσιασμό. Ένα πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η ανεργία.

‘Für die Illusion bleibt charakteristisch die Ableitung aus menschlichen Wünschen’, χαρακτηριστικό της αυταπάτης παραμένει το ότι είναι παράγωγο των ανθρωπίνων επιθυμιών, γράφει ο Σιγισμούνδος Φρόιδ στην αρχή του έκτου κεφαλαίου σΤο  μέλλον μιας αυταπάτης (μτφρ. Δ. Νταβέας, δίγλωσση εκδ. Printa).Και συνεχίζει, λίγο πιο κάτω:  ‘Μια νέα αστικής οικογένειας μπορεί για παράδειγμα, να τρέφει την αυταπάτη ότι θα έρθει να την πάρει ένας πρίγκιπας. Είναι δυνατόν, κάποια περιστατικά αυτού του είδους να έχουν συμβεί. Ότι κάποια μέρα θα έρθει ο Μεσσίας και θα θεμελιώσει έναν χρυσό αιώνα, είναι σαφώς λιγότερο πιθανόν΄. Θα συσχετίσουμε κι εμείς, δεν μπορούμε να κάνουμε διαφορετικά, την αυταπάτη με την ανθρώπινη επιθυμία και θα σκεφτούμε ότι το γεγονός πως άλλοι θλίβονται κι άλλοι χαίρονται οφείλεται,  όσον αφορά το ζήτημα της ανεργίας, στην ύπαρξη αντικρουόμενων επιθυμιών. 

Continue reading