φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
ΣΟΚΑΡΕ πολλούς και πολλές, όλους και όλες δηλαδή, η χθεσινή ομιλία του αντιπροέδρου της αμερικάνικης κυβέρνησης στο Μόναχο – κολλητού του Τραμπ, δεξί χέρι του, ένα από τα πολλά. Δεν θα έπρεπε όμως. Ο αντιπρόεδρος διατύπωσε μία από τις δύο στρατηγικές του αμερικάνικου κράτους που αντιμάχονται μεταξύ τους εδώ και πολλές δεκαετίες αλλά το φιλοθεάμον πλήθος των ευρωπαϊκών κοινωνιών δεν έχει ιδέα για αυτές τις στρατηγικές επιδιώξεις και τη μεταξύ τους σύγκρουση – και την επικράτηση πότε της μιας και πότε της άλλης, που γίνεται ορατή και σαφής από τον εκάστοτε νικητή των εκλογών. Οι καταναλωτές των ειδήσεων, των τηλεοπτικών καναλιών, των ιστότοπων και των εφημερίδων, δεν έχουν ιδέα για αυτές τις δύο στρατηγικές και τη μεταξύ τους σύγκρουση. Αυτό που γνωρίζουν είναι αυτό που ακούνε και βλέπουν στις τηλεοράσεις: Η Ρωσία είναι ένα αυταρχικό καθεστώς, ένας διεθνής ταραξίας, μια αναθεωρητική δύναμη, έχει αυτοκρατορικές βλέψεις, είναι η Γερμανία της εποχής μας, ο Πούτιν είναι ο Χίτλερ της εποχής μας – μετά την Ουκρανία, η Ρωσία και ο Πούτιν θα συνεχίσουν την επέλαση, αν δεν τους σταματησoυμε, και θα κατακτήσουν και την Ευρώπη! Θα πιουν γαλλικό καφέ στο Παρίσι, μπίρα στο Μόναχο, θα φάνε χαμόν στη Μαδρίτη, θα μας σκοτώσουν όλους αυτά τα καθάρματα, θα μας βιάσουν, όλες και όλους, είναι άγριοι, αδίστακτοι, είναι τέρατα! Γι’ αυτό το λόγο ο πόλεμος στην Ουκρανία πρέπει να συνεχιστεί, να επανακτηθούν τα εδάφη που κατέκτησαν οι Ρώσοιμ να πάρουμε πίσω την Κριμαία, να καταλύσουμε το αυταρχικό καθεστώς της Μόσχας, να συλλάβουμε και να δικάσουμε, να καταδικάσουμε δηλαδή, τον σχιζοφρενή αιμοβόρο Πούτιν. Αυτά, φίλες και φίλοι, υποστηρίζουν οι Ευρωπαίοι και οι Δημοκρατικοί των ΗΠΑ. Κι ερχεται τώρα ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ και τους λέει κατάμουτρα: είστε μαλάκες και λέτε μαλακίες! Δεν κινδυνεύετε από τη Ρωσία! Από τη μαλακία σας κινδυνεύετε! Δεν πίστευαν στ΄ αυτιά τους αυτά που άκουγαν! Σοκ και δέος!
ΟΛΑ αυτά που υποστηρίζουν και πιστεύουν οι Ευρωπαίοι και οι Δημοκρατικοί των ΗΠΑ, ηγέτες και πλήθος, είναι η μία στρατηγική: για να αποτρέψουμε τη βέβαιη μελλοντική επίθεση της Ρωσίας κατά της Δύσης, πρέπει να επεκταθεί το ΝΑΤΟ μέχρι τα σύνορα της Ρωσίας, να ενταχθεί δηλαδή και η Ουκρανία στο ΝΑΤΟ, να περικυκλώσουμε και να στριμώξουμε τη Ρωσία και με ένα πόλεμο που θα αναγκαστεί να κάνει θα την αποδυναμώσουμε και θα την διαλύσουμε – ο έλεγχος όλης της Ευρασίας θα είναι το τρόπαιο της νίκης μας, γράφει ο μέγας Μπρζεζίνσκι (Η μεγάλη σκακιέρα, 1997).
ΥΠΑΡΧΕΙ όμως και μια άλλη στρατηγική, μια άλλη ομάδα θεωρητικών και συμβούλων/αξιωματούχων που υποστηρίζουν ότι η Ρωσία δεν έχει επεκτατικές βλέψεις, ότι δεν μπορούμε να την αποδυναμώσουμε, να την διαλύσουμε και να της αρπαξουμε τους φυσικούς πόρους (ενέργεια και πρώτες ύλες) της Σιβηρίας και ότι ένας πόλεμος με την Ρωσία θα ήταν μοιραίος για μας διότι δεν μπορούμε να τη νικήσουμε και η ήττα μας θα επέφερε τη δραστική μείωση του πλούτου μας και της ισχύος μας. Σπέρματα και των δύο στρατηγικών εντοπίζονται στις πρώτες μέρες της ύπαρξης του αμερικάνικου κράτους, μετά τον πόλεμο της Ανεξαρτησίας (τέλη 18ου αιώνα), οι θέσεις τους όμως συγκεκριμενοποιήθηκαν και αποκρυσταλλώθηκαν πλήρως μετά τον β΄παγκόσμιο πόλεμο. Ο Ψυχρός πόλεμος και η όξυνσή του τη δεκατία του 1960 (Κούβα και πυρηνικά), δοκίμασαν και τις δυο στρατηγικές. Πόλεμος με τη Σοβιετική Ένωση; Αδιανόητο! MAD, mad! Όσο πιο ισχυρή είναι η Σοβιετική Ένωση, τόσο πιο σίγουρη είναι η παγκόσμια ειρήνη, γράφει η Κοντολίζα Ράις, το είδαμε χτες, στα μέσα της δεκαετίας του 1980. Για να μην μειωθεί ο πλούτος μας και η ισχύς μας, να μην χάσυμε την παγκόσμια primacy, πρωτοκαθεδρία, υπεροχή αλλά και για να τα αυξήσουμε όλα αυτά, θα πρέπει να αποφύγουμε τον πόλεμο με τη Ρωσία, την Κίνα και το Ιραν. Να γιατί δεν θα γίνει τρίτος παγκόσμιος πόλεμος! Θα πολεμάμε πάντα, παντού και με τους πάντες, ποτέ όμως με αυτούς τους τρεις. Και επικίνδυνο είναι και δεν συμφέρει.
ΑΥΤΗ η στρατηγική, φίλες και φίλοι, είναι γνωστή ως επιθετικός ρεαλισμός. Όχι πόλεμο με Ρωσία, δεν θα νικήσουμε (ρεαλισμός), πόλεμος παντού και παγκόσμια πρωτοκαθεδρία (επιθετικός). Κάποιους από τους εκφραστές της θα τους γνωρίζετε. Δεν μπορεί να μην γνωρίζετε τον Χενρι Κίσιγκερ! Έχει γράψει πολλά βιβλία, τα περισσότερα έχουν μεταφραστεί και στα Ελληνικά, πέθανε 100 χρονών (2023), του δώσανε και βραβείο Νόμπελ Ειρήνης, το 1973 (τέλος του πολέμου στο Βιετνάμ), παρακαλώ! Τον Τζορτζ Κέναν ίσως να μην τον γνωρίζετε – πέθανε 101 χρονών το 2005! Φιλορώσος, πολύ, θα έλεγα, για τα αμερικάνικα δεδομένα, διετέλεσε σύμβουλος στο Υπουργείο Εξωτερικών (1949-1951). Μετά τον θάνατό του κυκλοφόρησε (2012) το AMERICAN DIPLOMACY 1900-50 – από το πανεπιστήμιου του Σικάγου. Τάχθηκε σθεναρά κατά της επέκτασης του ΝΑΤΟ στην ανατολική Ευρώπη με άρθρο που δημοσιεύτηκε στους Νιου Γιόρκ Τάιμς (5/2/1997): A Fatefull Error – μπορείτε να το βρείτε στην ιστοσελίδα της εφημερίδας. Τον Τζον Μιρσχάιμερ θα τον γνωρίζετε όμως – εάν όχι, δεν πειράζει! Γεννήθηκε το 1947, είναι πανεπιστημιακός καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής, έχει γράψει πολλά βιβλία, εκ των οποίων τρία έχουν μεταφραστεί και στα Ελληνικά. Εάν εχετε χρόνο και διάθεση, μπορείτε να διαβάσετε δύο εμβληματικά άρθρα του – το ένα γράφτηκε 8 χρόνια πριν τον πόλεμο στην Ουκρανία, το άλλο έξι μήνες μετά τη ρωσική εισβολή. Το πρώτο, Why the Ukraine Crisis is the west Fault, δημοσιεύθηκε στο Foreign Affairs (9-10/2014) και στο ίδιο περιοδικό (17/8/2022) το Playing with Fire in Ukraine. Ο φίλος του, και συνάδελφος, έχουν γράψει κι ένα βιβλίο μαζί, κυκλοφορεί στα Ελληνικά, Στίβεν Γουόλτ ( Stephen Walt) ένα μήνα πριν τη ρωσική εισβολή (Foreign Policy, 19/1/2022) γράφει το Liberal Illusions Caused the Ukraine Crisis. Το βιβλίο του TAMING AMERICAN POWER έχει μεταφραστεί στα Ελληνικά με τον ατυχή τίτλο ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΗΓΕΜΟΝΙΑ ΤΩΝ ΗΠΑ (εκδ. Καστανιώτης, μετ. Ε. Αστερίου). Οι λαοί, αντιστέκονται στις ΗΠΑ και ” Για να αποτρέψουν αυτή την εξέλιξη οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να υιοθετήσουν μια διαφορετική εξωτερική πολιτική η οποία να είναι πιο ευπρόσδεκτη ή έστω ανεκτή από τα άλλα κράτη και όχι μια πολιτική η οποία ενισχύει τους φόβους που τους προκαλεί η αμερικανική ισχύς” (από το οποσθόφυλλο). Τα περιοδικά International Affairs και Analyse & Kritik δημοσιεύουν συχνά κείμενα του επιθετικού ρεαλισμού.
ΑΥΤΕΣ οι δύο στρατηγικές της εξωτερικής πολιτικής προέρχονται από κοινή μήτρα. Το αντίστοιχό τους στην εσωτερική πολιτική, δηλαδή του τρόπου διεξαγωγής του κοινωνικού πολέμου, είναι οι στρατηγικές, τρόποι σκέψης δηλαδή, της απόλυτης και της σχετικής κυριαρχίας και ισχύος. Η πρώτη στρατηγική υποστηρίζει ότι είμαστε πολύ ισχυροί, πάντα θα νικάμε, οι αντίπαλοι δεν είναι πιο ισχυροί από μας, δε μασάμε, γαμάμε και δέρνουμε και κάνουμε ό,τι θέλουμε – και υποδεικνύει ως μέσον αύξησης του πλούτου και της ισχύος τον πόλεμο, τη βία, την καταστροφή και την εξόντωση. Η δεύτερη δέχεται ότι η ισχύς και η κυριαρχία δεν μπορεί να είναι απόλυτη αλλά πάντα σχετική και υποδεικνύει ως μέσον αυξησης της ισχύος και του πλούτου την εξαπάτηση και τις παραχωρήσεις.
ΠΟΣΟΧΗ όμως, μεγάλη! Πολύ συχνά υπάρχει μια σαφής αντιστοιχία μεταξύ εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής: βία μέσα, βία και έξω: φασισμός και ναζισμός. Πολύ συχνά όμως δεν υπάρχει αυτή η αντιστοιχία! Η δημοκρατία: παραχωρήσεις μέσα, βία έξω! Ο νεοναζιστικός τραμπισμός: απόλυτη, απεριόριστη ισχύς και κυριαρχία και βία μέσα, σχετική ισχύς και κυριαρχία έξω – παραχωρήσεις!
ΚΑΙ στις δύο περιπτώσεις, όταν η στρατηγική της απόλυτης κυριαρχίας τα σκατώνει, σπεύδει αμέσως η (συμπληρωματική) στρατηγική της σχετικής ισχύος και καθαρίζει, ξεσκατώνει. Αυτό κάνει ο Τραμπ: για να αποφευχθεί η καταστροφή και η κατάκτηση όλης της Ουκρανίας, και η εκδίωξη όλου σχεδόν του πληθυσμού της, θα κάνουμε παραχωρήσεις πριν ηττηθούμε ολοσχερώς, πριν γίνουμε ρεζίλι των σκυλιών. Και έρχονται οι ανόητοι Ευρωπαίοι ηγέτες και θέλουν να συνεχίσουν τον πόλεμο την ώρα που το ένα τρίτο (!) των Ουκρανών την έχει κάνει, πήρε τα πόδια του και έφυγε τρέχοντας, που ο ρωσικός στρατός ελέγχει το 20% της ουκρανικής επικράτειας και προχωράει ακάθεκτος στα πεδία των μαχών! Το γιατί το κάνουν αυτό το είδαμε χτες. Ο πόλεμος τους λύνει πολλά προβλήματα – δεν είναι ότι δεν ξέρουν, δεν σκέφτονται, αγνοούν τον επιθετικό ρεαλισμό! Όλα τα ξέρουν! Απλά είναι δημοκράτες, απατεώνες δηλαδή και καριόλια, και θα την πληρώσουν πολύ ακριβά.
Σχολιάστε ελεύθερα!