φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
ΣΗΜΕΡΑ θα συγκρίνουμε, ρίχνοντας μια φευγαλέα ματιά στην κοινωνική ιστορία, τις τρεις μορφές κοινωνικής ύπαρξης των παραγωγών του κοινωνικού πλούτου που εμφανίστηκαν τους δύο τελευταίους αιώνες και διαδέχτηκαν η μία την άλλη, θα παρακολουθήσουμε δηλαδή τη διαδικασία της πνευματικής υποχώρησης και εκμηδένισης που παρατηρούμε σε ολοένα και μεγαλυτερα τμήματα του πληθυσμού. Αυτό που με ώθησε να προβώ σε αυτή τη σύγκριση είναι η γενικά αποδεκτή, η αναμφισβήτητη διαπίστωση ότι οι περισσότερες και σημαντικότερες νίκες του εργατικού κινήματος , που τα δύο κομβικά αποτελέσματά τους ήταν η μείωση τουχρόνου εργασίας και η βελτίωση του επιπέδου ζωής μέσω της αύξησης του μισθού, επιτεύχθηκαν από τους αγρότες που έγιναν εργάτες στα μεγάλα εργοστάσια, σε διαφορετική εποχή για κάθε κοινωνία – στην Αγγλία στο πρώτο μισό του 19ου αιώνα (1800-1850), στην Ελλάδα από το 1960 μέχρι το 1980. Οι νίκες αυτές ήταν το αποτέλεσμα ενός συγκεκριμένου τρόπου διεξαγωγής του κοινωνικού πολέμου και μιας συγκεκριμένης ψυχοδιανοητικής στάσης, την οποία μπορούμε να συμπυκνώσουμε με δύο λεξεις: αποφασιστικότητα και ελευθερία σκέψης και έκφρασης. Αποφασιστικότητα είναι απόφαση: εμείς θα νικήσουμε γιατί μπορούμε να νικήσουμε, γιατί είμαστε ισχυρότεροι, γιατί οι καπιταλιστές είναι εξαρτημένοι από εμάς, χωρίς εμάς θα φαν τ΄ αρχίδια τους. Και δεν είναι τυχαίο ότι κατά τη διάρκεια αυτής της αποφασιστικότητας κι αυτού του κοινωνικού πολέμου έχουν γραφεί κείμενα τα οποία δεν θα σταματήσουμε ποτέ να διαβάζουμε και να μελετάμε.
ΕΝΑΣ από τους τρόπους αντίστασης των καπιταλιστών στην εργατική αποφασιστικότητα ήταν η αντικατάστασή τους με μηχανές, η οποία αντικατάσταση είναι και μια εμμενής τάση του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής (αύξηση κερδοφορίας με τη μείωση του εργατικού κόστους). Η τάση αυτή θα ενισχυθεί κατά τη διάρκεια του πρώτου μισού του 21ου αιώνα με αποτέλεσμα ο κοινωνικός πλούτος να παράγεται από μια μικρή μειονότητα, που θα τείνει να συρρικνώνεται ολοένα και πιο πολύ. Η πλειονότητα, το 70-80% του πληθυσμού, δεν θα εργάζεται κι έτσι οδεύουμε ολοταχώς προς την κοινωνία της αεργίας, Ο αγρότης έγινε εργάτης, ο εργάτης γίνεται άεργος. Ο πρώτος ζούσε στα χωριά και στα χωράφια, ο εργάτης πηγαινοέρχεται μεταξυ εργοστασίου και διαμερίσματος της πόλης, ο άεργος είναι ακίνητος μπροστά στην οθόνη και έγκλεισμος στο διαμέρισμα της πόλης. Ο πολυδιάστατος, εύστροφος, πονηρός αγρότης (Μπαλζάκ, ο αγαπημένος συγγραφέας του Μαρξ) γίνεται μονοδιάστατος εργάτης (Μαρκούζε) κι αυτός άεργος χωρίς ιδιότητες (Μούζιλ). Με συγχωρείτε, δεν άκουσα, είπατε κάτι;