“πρώτα ο Θεός”
Στέφανος Κασσελάκης, πρόεδρος του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς
“universa propter semetipsum operatus est Dominus”
[για τον εαυτό του έκανε τα πάντα ο Κύριος, ο Θεός]
φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
Ο ηγέτης, ο αρχηγός, ο πολιτικός, αυτός που φιλοδοξεί να γίνει πολιτικός ηγέτης, πρέπει να είναι γενναιόδωρος, να δίνει απλόχερα, να μοιράζει, εάν θέλει να έχει μέλλον – πάντα έτσι ήταν κι έτσι θα είναι, αυτό θέλουν και περιμένουν οι υποτελείς, οι υπήκοοι, οι ψηφοφόροι. Τσιγκούνης, σφιχτός, άπληστος άρπαγας πολιτικός είναι αντίφαση εν τοις όροις, δεν υπάρχει κάτι τέτοιο – κι άν έχει υπάρξει, η δράση του ήταν περιορισμένης διάρκειας και είχε όχι και πολύ ευχάριστο τέλος. Το στοιχείο της γενναιοδωρίας των πολιτικών ηγετών και ηγετίσκων έρχεται με έμφαση στο προσκήνιο κάθε φορά που γίνονται εκλογές – θα έχει υποπέσει στην αντίληψή σας, θα έχετε παρατηρήσει την διάχυτη και καθημερινά εκφραζόμενη γενναιοδωρία των υποψηφίων κοινοταρχών, δημάρχων και περιφερειαρχών. Η γενναιοδωρία των ηγετών δεν έχει πολιτικό πρόσημο, είναι κοινό χαρακτηριστικό όλων των πολιτικών.
ΚΑΙ ο Θεός είναι γενναιόδωρος: οι φράσεις και οι ευχές – “έχει ο Θεός”, ” ο Θεός να σου δώσει” δεν αφήνουν περιθώρια αμφιβολίας. Αυτό το κοινό χαρακτηριστικό ωθεί υποσυνείδητα τους μεν υπηκόους να βλέπουν τον πολιτικό ως Θεό, τους δε ηγέτες τον εαυτό τους ως Θεό. Μιας όμως και οι υπήκοοι και οι ψηφοφόροι δεν είναι τόσο ηλίθιοι όσο μερικοί και μερικές νομίζουν, αναρωτιούνται: πού τα βρίσκει αυτά που δίνει; Γιατί τα δίνει; Και απαντούν, δεν είναι χαζοί. Γνωρίζουν πολύ καλά και που τα βρίσκει και γιατί τα δίνει. Θα σχολιάσουμε λοιπόν τις απαντήσεις τους. Θα κάνουμε όμως και κάτι άλλο. Κάτι που αφορά την γενναιοδωρία του Θεού: θα δούμε, πρώτα ο Θεός, ότι οι απαντήσεις που δίνουν οι αφελείς και χαζοί ψηφοφόροι είναι ταυτόσημες με αυτές που έδωσαν (και δίνουν) οι θεολόγοι για την γενναιοδωρία του Θεού!
Ο Θεός έχει τα πάντα και δίνει τα πάντα – όλα από τον Θεό προέρχονται: το φύλο, η υγεία, ο πλούτος, η διάρκεια της ζωής μας και ο θάνατος (ήταν θέλημα Θεού), η ασθένεια (να σ΄ έχει καλά ο Θεός). Ο πολιτικός δεν έχει τα πάντα και δεν δίνει τα πάντα – δίνει όμως ό,τι μπορεί: πενηντάρικο για μία ψήφο, υποσχέσεις που δεν πρόκειται να τηρηθούν και υποσχέσεις που θα εκπληρωθούν. Οι υποσχέσεις είναι περισσότερες από τα πενηντάρικα, αυτό είναι βέβαιο, όπως είναι βέβαιο ότι ελάχιστες από αυτές θα εκπληρωθούν. Οι μαλάκες ψηφοφόροι δεν έχουν καμιά αμφιβολία – ο πολιτικός ηγέτης είναι γενναιόδωρος αλλά είναι και απατεώνας, δεν μπορεί να μην είναι. Αλλά, καλά μου φιλαράκια, πώς τώρα το μυαλό μου να μην πάει στον Καρτέσιο, ο οποίος είπε ότι, ο Θεός δεν είναι πανάγαθος αλλά κάποιος πανίσχυρος και ευφυέστατος δαίμονας, κάποια κακόβουλη και μοχθηρή μεγαλοφυΐα (genius malignus), που χρησιμοποιεί όλη του την εξυπνάδα για να μας εξαπατήσει – άρα ο Θεός είναι απατεώνας. Ο Καρτέσιος τα λέαι αυτά, όχι εγώ. Είχε κάποιον πολιτικό ηγέτη της εποχής του ως πρότυπο και έγραψε ότι ο Θεός είναι απατεώνας; Δεν το γνωρίζω.
ΣΤΟ ερώτημα, γιατί δίνει ο πολιτικός, οι μαλάκες ψηφοφόροι απαντούν: δε νοιάζεται για μας, κάνει πως νοιάζεται, πως ενδιαφέρεται, για τον εαυτό του κάνει ό,τι κάνει: για να γίνει δήμαρχος, περιφερειάρχης, βουλευτής, υπουργός, πρωθυπουργός. Εάν γίνει κάτι από αυτά, θα γίνει πιο πλούσιος και πιο ισχυρός (θα έχει πολλά λογικά πρόβατα) και πιο διάσημος. Γιατί να μην πάρουμε κι εμείς κάτι; Πενηντάρικο, αυτή είναι η ταρίφα σήμερα σε όλη την επικράτεια για μία ψήφο, καμιά θέση εργασίας, όπου να ‘ναι, καμιά ευνοϊκή μετάθεση. Δώσε μου τώρα (την ψήφο σου) και εγώ θα σου δώσω μετά, λέει ο πολιτικός· σου έδωσα την ψήφο μου, τώρα δώσε μου εσύ, λέει ο αφελής ψηφοφόρος· πάρε τ΄ αρχίδια μου, λέει τώρα ο εκλεγμένος πολιτικός – ο μη εκλεγμένος δεν μπορεί να δώσει, είναι ειλικρινής απατεώνας. Για τον εαυτό του λοιπόν κάνει ό,τι κάνει και ό,τι λέει ο πολιτικός, αυτό πιστεύει ο κόσμος. Δίνει, είναι γενναιόδωρος, υπόσχεται δολίως, αλλά δίνοντας δεν χάνει, κερδίζει περισσότερα, στην περίπτωση που εκλεγεί: αυτή είναι η ιδιοτελής γενναιοδωρία.
ΟΙ μαλάκες ψηφοφόροι αντιλαμβάνονται μεν αμέσως την ιδιοτελή γενναιοδωρία του γενναιόδωρου και απατεώνα πολιτικού, δεν μπορούν όμως, ή δεν θέλουν, να την διατυπώσουν με αφηρημένες έννοιες, όπως κάνουμε εμείς τώρα εδώ πέρα. Θα την εκφράσουν με άλλο τρόπο: να ένας από αυτούς – με το σατιρικού περιεχομένου σύνθημα :
είσαι η ελπίδα μας, πήδα μας, πήδα μας
Κι ενώ οι μαλάκες υπήκοοι και σήμερα ψηφοφόροι έπιαναν και πιάνουν στον αέρα την ιδιοτελή γενναιοδωρία, ευθέως και αμέσως, διατύπωναν δηλαδή μια σαφή απάντηση στο ερώτημα, γιατί δίνουν οι άρχοντες και οι πολιτικοί, αναρίθμητοι θεολόγοι και φιλόσοφοι έσπαγαν για αιώνες το κεφάλι τους και ξόδεψαν τόνους ευφυΐας και μελανιού για να απαντήσουν στο ερώτημα: γιατί δίνει ο Θεός, με άλλα λόγια, γιατί ο Θεός δημιούργησε τον κόσμο;
ΤΟ τι έχει γραφεί, φίλες και φίλοι, δεν λέγεται και δεν περιγράφεται. Κατ΄ αρχάς έπρεπε να εξετάσουν το ίδιο το ερώτημα: πώς είναι δυνατόν να αναζητάμε μια αιτία, η οποία είναι πιο ισχυρή από τον Θεό; Εάν η βούληση του Θεού προηγείται των πάντων, πώς είναι δυνατόν να υπάρχει κάποια αιτία της δημιουργίας του κόσμου; Κατέληξαν στο εξής συμπέρασμα: η δημιουργία, ο Θεός δεν έχει αιτία, είναι η αιτία. Δεν είναι καταπληκτικό; Και ποια είναι αυτή η αιτία; Είναι η τελική αιτία, ο σκοπός. Ποιος είναι ο σκοπός της βούλησης; Η τελειότητα, η οποία ταυτίζεται με την αγαθότητα. Φίλες και φίλοι, υπάρχουμε γιατί ο Θεός είναι αγαθός- με τα λόγια του Αγίου Αυγουστίνου: quia Deus bonus est, sumus. Ο σκοπός της βούλησης του Θεού είναι η τελειότητά Του, άρα ο ίδιος του ο εαυτός, δημιούργησε τον κόσμο για τον εαυτό του – αυτή είναι η ιδιοτελής γενναιοδωρία του Θεού. Ό,τι έκανε το έκανε για τον εαυτό του.
ΑΥΤΑ και πολλά άλλα λένε, δεν είναι του παρόντος να τα εξετάσουμε και να τα σχολιάσουμε, να διατυπώσουμε μια ερμηνεία όλων αυτών των ευφυέστατων σκέψεων της χριστιανικής φιλοσοφίας. Μία παρατήρηση μόνο. Ας φανταστούμε τον Θεό πριν τη δημιουργία του κόσμου και μετά τη δημιουργία. Πριν τη δημιουργία είναι μόνος – συγκρίνετε αυτή την νοητική εικόνα με την εικόνα ενός πολιτικού που θέλει να βγάλει λόγο αλλά δεν υπάρχει ψυχή, δεν έχει πάει κανένας να τον ακούσει και να τον χειροκροτήσει. Γνωρίζουμε ότι όσο περισσότεροι ψηφίζουν, ακούνε, χειροκροτούν έναν πολιτικό, τόσο πιο ισχυρός είναι αυτός ο πολιτικός – όπως γνωρίζουμε ότι όσο πιο πολλούς δούλους έχει ένας γαοκτήμονας και όσο πιο πολλούς εργάτες έχει ένας καπιταλιστής, τόσο πιο πλούσιος και ισχυρός είναι· το ίδιο ισχύει και για τον οποιονδήποτε πολέμαρχο. ‘Εχω καταλήξει στο συμπέρασμα ότι αυτός που έγραψε τον πρώτο στίχο της Παλαιάς Διαθήκης, Εν αρχή εποίησεν ο Θεός τον ουρανόν και την γην, κι αυτός που έγραψε (Παροιμίαι Σολομώντος) ότι, για τον εαυτό του έκανε τα πάντα ο Θεός, πρέπει να βρέθηκαν πολλές φορές στη θέση του πολιτικού χωρίς ακροατές, του γαιοκτήμονα χωρίς δούλους, του καπιταλιστή χωρίς εργάτες, του πολέμαρχου χωρίς στρατιώτες – σε μια κατάσταση απόλυτης ένδειας και αδυναμίας. Η οποία βέβαια είναι η πηγή των δύο καίριων και άμεσα αλληλοσυνδεόμενων επιθυμιών της κυριαρχίας: της επιθυμίας αντιστροφής ή και κατάργησης της εξάρτησης και της επιθυμίας αύξησης της ισχύος και του πλούτου.
Ο μόνος τρόπος να αυξήσω την ισχύ μου ειναι να μην εξαρτώμαι από τον δούλο, από αυτόν που κάθε μέρα δημιουργεί τον κόσμο. Ο Θεός είναι ο αδύναμος Κύριος που κατάργησε την εξάρτηση από τον δούλο, τον δημιουργό, αντέστρεψε την εξάρτηση και ανακήρυξε εαυτόν Δημιουργό: ό,τι κάνει το κάνει για τον εαυτό του.
Σχολιάστε ελεύθερα!