φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
ΜΠΟΡΟΥΜΕ άραγε να φανταστούμε έναν άνθρωπο που να μην έχει καμιά σχέση με τη φύση και την κοινωνία; Δεν μπορούμε: δεν μπορεί να υπάρξει (ο) άνθρωπος χωρίς σχέσεις με τη φύση και τους άλλους. Μπορούμε όμως να φανταστούμε μια οντότητα, πρόσωπο ή κάτι άλλο, που να μην έχει καμιά σχέση με τη φύση και την κοινωνία; Αυτό μπορούμε να το φανταστούμε – για ποιο λόγο όμως να το κάνουμε; Θα προσκομίσουμε κάποια γνώση που θα έχει πρακτική αξία; Δε νομίζω. Παρ΄όλα αυτά, εδώ και 2.500 χρόνια, αυτό ακριβώς ήταν το κεντρικό, θα έλεγα χωρίς επιφυλάξεις, αντικείμενο των συζητήσεων και των θεωριών των φιλοσόφων και των θεολόγων. Γιατί όμως να εστιάσουν και να κολλήσουν σε αυτό το ζήτημα; Εξέλαβαν την ενασχόληση αυτή ως νοητικό πείραμα, ως υπόθεση εργασίας, ως μια δραστηριότητα σχόλης που τους εξασφάλιζε την ευχαρίστηση που παρέχει η θεωρητική γνώση; Πώς την ονόμασαν αυτή την οντότητα; Μήπως, αναρωτιέμαι, αυτή η οντότητα ή κάτι άλλο, παντελώς απροσδιόριστο, δεν είναι άλλος παρά ο άνθρωπος που έχει εκπληρώσει την επιθυμία της κατάργησης της εξάρτησης από τη φύση και την κοινωνία; Μήπως είναι ένας προσωποποιημένος σκοπός, ένα τέλος (σκοπός), που θέλουμε και πρέπει να πραγματοποιηθεί;
ΦΙΛΕΣ και φίλοι, πριν ασχοληθούμε με όλα αυτά τα ερωτήματα, δεν μπορούμε να μην παρατηρήσουμε ότι οι φιλόσοφοι και οι θεολόγοι δεν μιλούν και δεν γράφουν καθαρά και ξάστερα. Είναι απαράμιλλοι, αξεπέραστοι στην ικανότητα να μασάνε τα λόγια τους, να μην λένε, να μην γράφουν και να μην διατυπώνουν με σαφήνεια αυτό που επιθυμούν κι αυτό που σκέφτονται. Πώς να εξηγήσουμε αυτή την ατολμία – περί αυτού πρόκειται. Τι φοβούνται, γιατί φοβούνται να μιλήσουν με λόγια καθαρά και ξάστερα; Θέλουν να κρύψουν κάτι; Ντρέπονται; Μήπως φοβούνται ότι, με αυτά που γράφουν και λένε, με το ζήτημα που καταπιάνονται, θα τους πάρουν στο ψιλό και θα γίνουν ρόμπες; Για να δούμε τι θα δούμε.