φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
ΕΑΝ ο συντονισμός της αναπαραγωγής της κοινωνίας γίνεται από το κράτος, ο συντονισμός της λειτουργίας και της αναπαραγωγής του κράτους γίνεται από τους πολιτικούς. Ο συντονισμός αυτός των δύο επιπέδων γίνεται συνήθως με την πειθώ (κοινοβουλευτική δημοκρατία), όταν όμως η πειθώ, σε έκτακτες καταστάσεις, δεν είναι αποτελεσματική, τότε κρίνεται αναπόφευκτη η προσφυγή στη βία, στην καταστολή. Η βία, η καταστολή ασκείται από την αστυνομία, τη δικαστική εξουσία και τον στρατό. Συντονιστές λοιπόν της λειτουργίας και της αναπαραγωγής του κράτους, άρα και της κοινωνίας, δεν είναι μόνο οι πολιτικοί αλλά και οι αστυνομικοί, οι δικαστικοί λειτουργοί (εισαγγελείς, ανακριτές, δικαστές) και οι ανώτατοι στρατιωτικοί. Υπάρχει όμως μια διαφορά μεταξύ αυτών των δύο κατηγοριών: ενώ η δεύτερη γνωρίζει πολύ καλά τη δουλειά της, η πρώτη, οι πολιτικοί, δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς την αρωγή, την συνδρομή δύο άλλων ομάδων – των συμβούλων και των δημοσιογράφων, των μαζικών μέσων ενημέρωσης.
ΓΙΑ να τελεσφορήσει ο πολλών επιπέδων και κοινωνικών πεδίων συντονισμός απαιτείται η αγαστή συνεργασία όλων ανεξαιρέτως των ομάδων που συμμετέχουν σε αυτόν – των πολιτικών και των συμβούλων τους, των δημοσιογράφων και των αστυνομικών/δικαστικών/στρατιωτικών. Όλοι αυτοί είναι κώλος και βρακί. Ο συντονισμός λοιπόν του κράτους και της κοινωνίας είναι ένα πλέγμα σχέσεων και δεσμών που εγκαθιδρύονται και αναπαράγονται σε καθημερινή βάση. Δεν έχουν όμως όλες αυτές οι ομάδες την ίδια βαρύτητα ως προς τη λήψη των αποφάσεων ώστε να εξασφαλίζεται η απρόσκοπτη λειτουργία και αναπαραγωγή του κράτους. Υπάρχει μια ομάδα που ξεχωρίζει – είναι οι σύμβουλοι των πολιτικών (βουλευτών, υπουργών, πρωθυπουργού). Και ενώ όλοι οι άλλοι είναι δημόσια πρόσωπα και γνωστά, είναι κρατικοί λειτουργοί, οι σύμβουλοι είναι άγνωστοι – σπανίως και κατ’ εξαίρεση γνωρίζουμε κάποιον ή κάποια.
ΣΥΝΗΘΩΣ, κατά κανόνα, όλα πάνε καλά και η πειθώ εμφανίζεται ως ο κατ΄ εξοχήν τρόπος απόσπασης της αφοσίωσης των υπηκόων και επιβολής της υπακοής, όταν δηλαδή υπάρχει, έχει επιβληθεί, για να είμαστε ακριβείς, η κοινωνική ειρήνη, ομοψυχία και σταθερότητα. Κάθε μία από τις ομάδες που αναλαμβάνουν τον συντονισμό κάνει την εξειδικευμένη, ιδιαίτερη δουλειά της, η συνεργασία είναι απρόσκοπτη, τα αποτελέσματα είναι τα αναμενόμενα. Όλα δουλεύουν ρολόι, όλα πάνε καλά – η τάξη και η πειθαρχία έχει εμπεδωθεί.
ΚΑΠΟΥ κάπου όμως σκάνε μύτη κάποιες έκτακτες καταστάσεις, οι οποίες ενδέχεται να προκαλέσουν ρωγμές στον συντονισμό της λειτουργίας και της αναπαραγωγής του κράτους και της κοινωνίας. Κι αυτό διότι δεν έχουν μπορέσει, και δεν θα μπορέσουν ποτέ, να εξαλείψουν το απρόβλεπτο, το μη αναμενόμενο, δεν έχουν μπορέσει να εξοβελίσουν την έκπληξη. Ο κομβικός κίνδυνος, η κομβική απειλή που εμφανίζεται είναι η όξυνση και η κλιμάκωση της κοινωνικής αναταραχής, το ζωντάνεμα του υφέρποντος, του λανθάνοντος ζωντανού, εμμενούς κοινωνικού πολέμου. Διότι, φίλες και φίλοι, δεν υπήρξε, δεν υπάρχει και δεν θα υπάρξει κοινωνία στην οποία δεν διεξάγεται αυτός ο κοινωνικός πόλεμος. Συνήθως υπνώττει, βρίσκεται σε κατάσταση αδράνειας – να εξαλειφθεί όμως είναι παντελώς αδύνατον.
ΟΙ αιτίες και οι αφορμές της εμφάνισης της έκπληξης, των έκτακτων καταστάσεων, της όξυνσης του κοινωνικού πολέμου είναι πολλές και ποικίλες. Η διαχείριση και η αντιμετώπισής τους ανατίθεται στους συμβούλους των πολιτικών, αυτοί αναλαμβάνουν να υποδείξουν τους τρόπους εξουδετέρωσης και εξάλειψης του κινδύνου και της απειλής. Αυτή είναι η βασική δουλειά τους. Η στρατηγική τους είναι η ανώδυνη εκτόνωση της έκτακτης κατάστασης, αυτό είναι το σχέδιο Α. Πριν δούμε το σχέδιο Β, ας δούμε τους βασικούς τρόπους της εκτόνωσης: εκκινούν με την πειθώ και τα επιχειρήματα ενώ ταυτόχρονα εκδηλώνουν και εκφράζουν με λόγια και πράξεις δημοσίως τα συναισθήματά τους και την αμέριστη ειλικρινή συμπαράστασή τους, χάνεται το μονίμως καρφωμένο στα χείλη χαζοχαρούμενο και υποκριτικό χαμόγελο για να αντικατασταθεί με την υποκρισία της θλίψης και τα δάκρυα που κυλάνε στα μάγουλά τους. Συνεχίζουν με την αναμονή, την προσδοκία της υποχώρησης και άμβλυνσης των παθών των υποτελών. Κι αν όλα αυτά αποβούν αναποτελεσματικά, είναι υποχρεωμένοι να κλιμακώσουν την αντίδρασή τους και καταφεύγουν άλλοτε στον τακτικισμό, δηλαδή σε δεσμεύσεις μέσω υποσχέσεων και σε ευκαιριακές παραχωρήσεις προς τους υπηκόους και άλλοτε προς τη λήψη δραστικών μέσων – την διενέργεια εκλογών. Η βασική τους επιδίωξη είναι η εκτόνωση της κατάστασης.
ΔΕΝ είναι λίγες οι φορές που δεν μπορούν να εκτονώσουν την κατάσταση. Σε αυτές τις περιπτώσεις αναγκάζονται να αναγνωρίσουν την έκτακτη κατάσταση χαρακτηρίζοντας την κατάσταση ως έκτακτη, είναι η γνωστή μας κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Το μεγάλο τους πρόβλημα είναι η επιλογή του χρόνου και της στιγμής που πρέπει να χαρακτηρίσουν ως κατάσταση έκτακτης ανάγκης μια έκτακτη κατάσταση, δηλαδή μια αναζωπύρωση, όξυνση και κλιμάκωση του κοινωνικού πολέμου. Αυτό είναι το δράμα των συμβούλων – και των πολιτικών. Γνωρίζουν πολύ καλά ότι μια λαθεμένη απόφαση, μια απόφαση που λαμβάνεται χωρίς να έχει κατανοηθεί η κοινωνική και πολιτική συγκυρία (λίγο πιο νωρίς ή λίγο πιο αργά) έχει συνέπειες που μπορεί να αποβούν καταστροφικές. Κατάσταση έκτακτης ανάγκης σημαίνει ότι παραμερίζονται η πειθώ, τα επιχειρήματα, η έκφραση των συναισθημάτων, η αναμονή, οι υποσχέσεις και οι παραχωρήσεις, η διενέργεια εκλογών και έρχεται στο προσκήνιο η άλλη πλευρά της πειθούς και της συναίνεσης, ο άλλος τρόπος αποτροπής του κινδύνου και εξάλειψης της απειλής, της αποκλιμάκωσης, της άμβλυνσης του κοινωνικού πολέμου: η προσφυγή στην άσκηση βίας και στην προληπτική καταστολή. Αυτό είναι το σχέδιο Β.
ΕΑΝ η πειθώ/συναίνεση και η βία/καταστολή είναι οι δύο πλευρές του ίδιου νομίσματος, εάν η λήψη της απόφασης για την χρήση και τον χρόνο της χρήσης της μιας ή της άλλης πλευράς υποδεικνύεται από τους συμβούλους, τότε διαθέτουμε κάποια, πολλά θα έλεγα, στοιχεία για τον τρόπο σκέψης των συμβούλων. Μας είναι παντελώς αδιάφορο ποιοι και ποιες είναι – παντελώς. Αυτό που μας ενδιαφέρει είναι ο τρόπος που σκέφτονται και γράφουν -εννοώ τους εκάστοτε λόγους των πολιτικών προϊσταμένων τους. Μιας και η κομβικότερη στιγμή τους είναι η υπόδειξη του χρόνου της κήρυξης μιας έκτακτης κατάστασης σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, δεν θα διστάσουμε να εικάσουμε βάσιμα ότι οι γνώσεις τους και οι όποιες διανοητικές και πολιτικές δεξιότητές τους έχουν θεμελιωθεί σε κλάδους της πολιτικής φιλοσοφίας, της πολιτικής και κοινωνικής ψυχολογίας, της θεωρίας της επανάστασης και της αντεπανάστασης, της θεωρίας του πολέμου. Από τη στιγμή που κρίνουν και υποδεινύουν ότι είναι αναγκαία και αναπόφευκτη η προσφυγή στη βία και στην προληπτική καταστολή, είναι σαφές ότι λειτουργούν ως στρατιωτικοί – τα κοινά σημεία μεταξύ συμβούλων και αστυνομικών/στρατιωτικών είναι πολύ περισσότερα από ό,τι υποθέτουμε ή φανταζόμαστε. Διότι, εάν η πολιτική είναι συνέχιση του πολέμου με άλλα μέσα, όπως υποστήριξε ο Φουκό, και συντάσσομαι μαζί τους σε αυτό το σημείο, τότε οι πολιτικοί είναι παραλλαγμένοι στρατιωτικοί, όπως οι έμποροι και οι καπιταλιστές είναι παραλλαγμένοι πολεμιστές. Αυτοί είναι οι ισχυροί δρώντες στις καπιταλιστικές κοινωνίες, αυτοί παίρνουν τις αποφάσεις: έμποροι/καπιταλιστές, πολεμιστές/στρατιωτικοί/αστυνομικοί, πολιτικοί/σύμβουλοι.
ΔΕΝ γνωρίζουμε πώς θα εξελιχθεί η κοινωνική αναταραχή που έχει ξεσπάσει στις μέρες μας. Οι σύμβουλοι των πολιτικών είναι έτοιμοι και καταρτίζουν σχέδια – οι πολιτικοί περιμένουν. Δεν περιμένουν όμως μόνο αυτοί, περιμένουν και οι αστυνομικές δυνάμεις. Σήμερα το απόγευμα και το βράδυ θα δούμε ποιες οδηγίες έχουν πάρει και τι θα κάνουν.
Σχολιάστε ελεύθερα!