πάταξον μεν, άκουσον δέ
Θεμιστοκλής (Πλούταρχος, 11.4)
Φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
ΕΑΝ δεν έχουμε σκεφτεί και δεν έχουμε αναρωτηθεί μέχρι τώρα σε ποιες και σε πόσες κοινωνίες του παρελθόντος υπήρχαν τα αρχαιοελληνικά αγωνίσματα της πάλης, της πυγμαχίας και του παγκρατίου (πολύ ήπια μορφή του οποίου είναι το kick boxing), ήρθε η ώρα να το κάνουμε. Το παγκράτιον (απόλυτη ισχύς: παν, κράτος), αν δεν κάνω λάθος, υπήρχε μόνο στην αρχαία Ελλάδα. Γνωρίζουμε ότι πολλοί αγώνες παγκρατίου έληγαν με τον θάνατο του ηττημένου. Η πυγμαχία; Επινόηθηκε στην αρχαία Ελλάδα και διαδόθηκε σε όλες τις κοινωνίες του δυτικού πολιτισμού – στις ΗΠΑ την λατρεύουν. Δε νομίζω να υπήρχε σε άλλη κοινωνία και σε άλλον πολιτισμό. Στις κοινωνίες της Απω Ανατολής (Κίνα, Ιαπωνία, Ταϊλάνδη, πιθανόν και σε άλλες) υπήρχαν οι λεγόμενες πολεμικές τέχνες (καράτε, κουνγκ φου, ταϊλανδέζικη πυγμαχία και άλλες πολλές) αλλά αυτές δεν ήταν ούτε πυγμαχία ούτε παγκράτιον. Η διαφορά τους είναι πολύ βασική: τα αρχαιοελληνικά αγωνίσματα της πυγμαχίας και του παγκρατίου ήταν επιθετικά, σκοπός τους ήταν η νίκη μέσω της σωματικής εξουδετέρωσης του αντιπάλου με την άσκηση σωματικής βίας. Οι ανατολικές πολεμικές τέχνες έχουν αμυντικό χαρακτήρα. Εάν δεχθώ επίθεση, θα αμυνθώ. Θα σε εξουδετερώσω, μόνο εάν δεχτώ επίθεση, μόνο εάν κινδυνεύει η σωματική μου ακεραιότητα ή η ζωή μου. Η μετεξέλιξη τους σε ολυμπιακά αγωνίσματα, που τελούνται σε δημόσιο χώρο με την παρουσία θεατών, η επιδίωξη δηλαδή της νίκης, αναβάθμισε την επιθετική πλευρά τους – για να νικήσεις, πρέπει να επιτεθείς. Όσο για την πάλη, αυτή εντιοπίζεται σε περισσότερες κοινωνίες, όχι όμως σε όλες ούτε σε πολλές. Όλες αυτές οι παρατηρήσεις μας παρακινούν να διατυπώσουμε κάποια ερωτήματα.