παρόν, μοναξιά, κατάθλιψη, ανία κι άλλα δεινά που προκαλεί η αποφυγή των συγκρούσεων

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΤΙ να έκανε άραγε ο Θεός πριν τη Δημιουργία του Κόσμου, πώς περνούσε τον χρόνο του; Σκέφτομαι ότι δεν ήταν απλά Ένας, ήταν και Μόνος. Δεν υπήρχε τίποτα άλλο να σχετιστεί μαζί του, να εξαρτηθεί, αφού κάθε σχέση είναι εξάρτηση, δέσμευση, όχι στιγμιαία ή εφήμερη αλλά μιας κάποιας διάρκειας, όπως είναι μια ερωτική σχέση, μια φιλική, μια σχέση συνεργασίας. Όταν δεν υπήρχε τίποτα, καμία σχέση, καμία διαδικασία, δεν υπήρχε καμία απολύτως αλλαγή, δεν υπήρχε παρελθόν και μέλλον, άρα ζούσε σ’ ένα αιώνιο παρόν. Όταν δεν υπάρχει τίποτα, δεν μπορεί να κάνει και τίποτα, δεν μπορεί να συνδυάσει, δεν μπορεί να δημιουργήσει, να επινοήσει. Σε τέτοιες συνθήκες ευρισκόμενος ο Θεός ήταν Απόλυτος, λυμένος από κάθε σχέση και εξάρτηση. Ο Θεός, ως Απόλυτος, ήταν Άσχετος.

Η έννοια του Απολύτου, που επινόησε η δυτική φιλοσοφία, είναι προϊόν της φαντασίωσης κατάργησης κάθε σχέσης και εξάρτησης, δέσμευσης. Είναι ένα ιδεώδες, ένας σκοπός. Κάθε ισχυρός Κύριος θα ήθελε να ήταν Απόλυτος, να μην εξαρτάται από τίποτα και από κανέναν. Μια εκδήλωση, σε έκπτωση, αυτής της φαντασίωσης είναι η επιθυμία της σωματικής αθανασίας, προς την εκπλήρωση της οποίας εργάζονται σκληρά τόσο οι υπερανθρωπιστές (βιολογική αθανασία) όσο και οι μετανθρωπιστές (ψηφιακή αθανασία).

Ο Θεός, μόνος, ένιωθε μοναξιά και έπληττε. Απολύτως. Όντας Απόλυτος, δεν τον ενοχλούσε κανείς και τίποτα, δεν φοβόταν τίποτα και κανέναν. Αυτό τον καθησύχαζε και τον ηρεμούσε. Η μοναξιά όμως και η ανία δεν διασκεδάζονται με την ασφάλεια και τη βεβαιότητα της ανυπαρξίας των συγκρούσεων. Παρόν, μοναξιά, ανία ή χρόνος, αλλαγή, μέλλον, σχέσεις,  συγκρούσεις; Αυτό το δίλημμα, φίλες και φίλοι,  που βίωνε ο Θεός,  ήταν εμμενές, δεν προκλήθηκε κάποια στιγμή, υπήρχε από την αρχή, είτε υπήρχε κάποια αρχή είτε όχι. Θεός και Δίλημμα είναι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Ο Θεός υπέφερε. Και υπέφερε τόσο πολύ που αποφάσισε να αλλάξει – και αποφάσισε να απαλλαγεί από τη μοναξιά, την πλήξη, τη βαρεμάρα, το αιώνιο παρόν. Επέλεξε την αλλαγή, τη σχέση, τις συγκρούσεις, τον χρόνο, το παρελθόν και το μέλλον. Εάν ο Θεός επέλεγε την ασφάλεια, τη βεβαιότητα, τη μονιαξιά και την ανία, εάν δεν δημιουργούσε τον κόσμο, θα αρρώσταινε, θα τρελαινόταν –  μπορεί και να αυτοκτονούσε. Μιας και δεν υπήρχε τίποτα, δεν υπήρχε και ηρωίνη.

Η Δημιουργία του Κόσμου είναι σαφής ένδειξη απαλλαγής από τη μοναξιά, την πλήξη και το παρόν. Με τη Δημιουργία του Κόσμου καταργήθηκε το παρόν. Δεν υπάρχει παρόν στη φύση. Παρόν υπάρχει μόνο στα κεφάλια μας, είναι μια κοινωνική, ιδεολογική κατασκευή, επινόηση. Το παρόν είναι ένας από τους πολλούς τρόπους αποφυγής της πραγματικότητας, δηλαδή της αέναης, ασταμάτητης αλλαγής, μεταβολής. Ή ένας από τους πολλούς τρόπους έκ-στασης, απομάκρυνσης από το ασυνείδητο άγχος του θανάτου, από την θνητότητα. Εάν το δούμε από την οπτική γωνία της κοινωνίας, τότε το παρόν είναι μια φάση της κοινωνικής καθόδου μεσοαστικών και μικροαστικών στρωμάτων, της αδήριτης κοινωνικής τάσης που χαρακτηρίζει την εποχή μας και βρίσκεται σε εξέλιξη και θα επιταχυνθεί στις επόμενες δύο δεκαετίες. Ας παρατείνουμε αυτό το έντονο, μεγαλειώδες που ζούμε, αυτή την περιπέτεια γιατί αύριο δεν ξέρουμε τι θα κάνουμε και ποιοι θα είμαστε. Μήπως θα αρχίσουμε να ξεπουλάμε ό, τι έχουμε και δεν έχουμε για να την βγάλουμε καθαρή; Σε αυτή τη φάση βρισκόμαστε τώρα. Κι αν τελειώσουν κι αυτά που έχουμε; Φτωχοί και άεργοι; Σε αυτή τη φάση θα βρεθούμε σε λίγα χρόνια. Και τα παιδιά μας, τα εγγόνια μας;

ΑΝ το δούμε από την οπτική γωνία της ατομικής, προσωπικής έκ-στασης, υπάρχει ένας τρόπος  να αποκτήσει διάρκεια το παρόν, το οποίο δεν είναι ούτε καν στιγμή του  χρόνου, δεν είναι καν δισεκατομμυριοστό του  δευτερολέπτου, δεν μπορούμε να το χρονομετρήσουμε. Τον τρόπο αυτόν τον γνωρίζουν οι ηρωινομανείς. Όλοι τον γνωρίζουμε, ο καθένας και η καθεμιά με τον δικό τους τρόπο: άλλοι βλέπουν σειρές, άλλοι διαβάζουν, άλλοι κάνουν εξτρίμ σπόρ, άλλοι με τον έρωτα, άλλες με την τέχνη, είναι πολύ μεγάλος ο κατάλογος των τρόπων απομάκρυνσης από τον εαυτό μας.

ΖΟΥΜΕ, βιώνουμε το δράμα του Θεού πριν τη Δημιουργία του Κόσμου. Αποφεύγουμε τις σχέσεις, τις εξαρτήσεις, τις μακροχρόνιες δεσμεύσεις, αποφεύγουμε κατά συνέπεια τις συγκρούσεις αλλά πληρώνουμε το αντίτιμο: μοναξιά, πλήξη, ανία, βαρεμάρα, απόγνωση, θλίψη και κατάθλιψη, παθητικότητα, παραίτηση, εσωστρέφεια, καχυποψία.  Και ασθένεια –  καρκίνος και αυτοάνοσα. Είμαστε θύματα της διαρκούς προληπτικής αντεπανάστασης, του  συνειδητού και προγραμματισμένου εξοβελισμού της κοινωνικής σύγκρουσης, της επιβολής της κοινωνικής ειρήνης. Οι Θεοί μας, οι Κύριοί μας, οι σύμβουλοι των Κυρίων μας, γνωρίζουν ότι η πηγή της ζωής, της δημιουργίας, της φαντασίας, της επινόησης, της κατανόησης και επίλυσης των κοινωνικών προβλημάτων είναι η σύγκρουση, η κλιμάκωση της σύγκρουσης –  από την διαπροσωπική μέχρι την ταξική και πολιτισμική. Δεν υπάρχει ζωή χωρίς σύγκρουση. Δεν ζούμε γιατί  αποφεύγουμε τις συγκρούσεις.

ΑΥΤΗ είναι η διαρκής προληπτική αντεπανάσταση –  η εκρίζωση της κοινωνικής σύγκρουσης, όλων των μορφών των συγκρούσεων. Η διαρκής επιτήρηση και επίβλεψη εντοπίζει τις υλικές, πνευματικές και συναισθηματικές ανάγκες μας, καταγράφει τα αιτήματά μας κι αυτά, πριν προλάβουμε να ανοίξουμε το στόμα μας, πριν προλάβουμε να βγούμε στους δρόμους, έχουν ικανοποιηθεί; Υπήρξε  αίτημα κάποιου μαζικού κινήματος για το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα; Γιατί μας έδωσαν δωρεάν εμβόλια; Για να μην τα ζητήσουμε. Διανέμουν πολύ χρήμα για την ακρίβεια, για το ρεύμα, για τα καύσιμα μόνο και μόνο για να αποτραπούν οι κοινωνικές συγκρούσεις. Για να μην εμφανιστούν μαζικά κινήματα.

ΜΕΣΑ σε αυτό το περιβάλλον επιβεβλημένης και συνειδητής απουσίας κοινωνικών συγκρούσεων, η αποφυγή εν γένει των συγκρούσεων έγινε ιδεώδες, πρότυπο, τρόπος ζωής. Αποφεύγουμε τη σύγκρουση όπως ο διάολος το λιβάνι. Τι γίνεται όμως όταν αποφεύγουμε τη σύγκρουση; Υπονομεύεται, να μην πω εξαλείφεται, εξαφανίζεται η ικανότητα διαχείρισης των διαφορών που αναπόφευκτα αναφύονται μεταξύ μας λόγω διαφορετικών εκτιμήσεων, κρίσεων, φόβων, επιθυμιών. Η σύγκρουση, οποιασδήποτε μορφής, είναι τέχνη. Διδάσκεται, μαθαίνεται, εμπλουτίζεται, κληρονομείται. Ποια είναι η έκβαση της σύγκρουσης; Ή ανεβάζουμε το επίπεδο της επικοινωνίας, συνεργασίας, εξάρτησης, δέσμευσης και συνεχίζουμε ή διακόπτουμε τη συνεργασία, τη συμβίωση, τη σχέση. Η σχέση θα διακοπεί, ούτως ή άλλως. Οι φόνοι το επιβεβαιώνουν.

ΚΑΙ τι κάνουμε όταν δεν θέλουμε και δεν γνωρίζουμε να συγκρουστούμε; Ζητάμε τη βοήθεια των ειδικών, των επιστημόνων. Αυτοί είναι οι πολέμιοι της τέχνης της σύγκρουσης –  η τάση εξαφάνισης της τέχνης της σύγκρουσης βάζει τα θεμέλια της βιομηχανίας των συμβουλών, συνέταιρος και κληρονόμος της βιομηχανίας της διασκέδασης: αυτοί, οι σύμβουλοι, θα συντονίζουν τη διαδικασία της σύγκρουσης και θα υποδεικνύουν την έκβασή της. Οι σύμβουλοι γάμου προτείνουν στα ζευγάρια που σπεύδουν να βρουν βοήθεια,  για να αποφύγουν τον χωρισμό, να τσακώνονται μια φορά τον μήνα. Η τέχνη της σύγκρουσης έγινε φάρμακο. 

Η αναβάθμιση της συνεργασίας και της συνύπαρξης είναι απελευθέρωση από το τέλμα και τα αδιέξοδα και την ψυχική φθορά των διλημμάτων. Απελευθέρωση όμως είναι και η άλλη εκδοχή της έκβασης της σύγκρουσης, ο χωρισμός.  Με την αποφυγή των συγκρούσεων, με την εξάλειψη της τέχνης της σύγκρουσης,  δεν υπάρχει ούτε αναβάθμιση της συνεργασίας ούτε χωρισμός, δεν υπάρχει απελευθέρωση.  Υπάρχει στασιμότητα και ισοπέδωση, κοινωνική εκπτώχευση. Δεν γνωρίζουμε, εάν η επιτάχυνση της καταστροφής θα μας αναγκάσει να αποφασίσουμε να ξεφύγουμε από την ανία, την μοναξιά, την κατάθλιψη, τον καρκίνο και τα αυτοάνοσα προκρίνοντας τη δημιουργική σύγκρουση, τη καθημερινή ενεργητική αλληλεπίδραση μεταξύ μας και  δημιουργώντας ένα νέο κόσμο ή εάν η καταστροφή είναι τόση και τέτοια που θα μας καταστήσει παντελώς ανίκανους να διαχειριστούμε τις διαφορές μας και να εμπλουτίσουμε την τέχνη της σύγκρουσης.