Ιστορία της Ιλιάδας (4α): η προτρωική Αχιλληΐδα

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΟΣΟ σκέφτομαι ότι έχουμε σήμερα στα χέρια μας μια ηρωική ποιητική αφήγηση, την Ιλιάδα,  που καταγράφηκε γύρω στα 550 π. Χ., μπορεί και (πολύ) νωρίτερα, τα χάνω. Μέχρι την επινόηση της τυπογραφίας, είχαν περάσει κοντά 2.200 χρόνια! Πώς και διασώθηκε ένα τόσο εκτενές κείμενο; Αντιγραφόταν και μεταβιβαζόταν από γενιά σε γενιά, κι αν πούμε ότι μια γενιά κρατούσε 25 –  30 χρόνια, είναι γύρω στις 70-75 γενιές! Ποιοι ενδιαφέρονταν να συντηρήσουν τη μνήμη της Ιλιάδας και να διατηρήσουν το κείμενο; Οι πλούσιοι αριστοκράτες της αρχαίας ελληνικής κοινωνίας και μετά της βυζαντινής αυτοκρατορίας. Και κάποιοι ανώτεροι κληρικοί, που μελετούσαν τα αρχαία ελληνικά κείμενα, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζουν ο Ευστάθιος της Θεσσαλονίκης και ο Φώτιος. Πριν την άλωση της Κωνσταντινούπολης οι φυγάδες αριστοκράτες έφεραν τα κείμενα στην Ιταλία και άρχισε η μελέτη τους κι από τους Ιταλούς (Αναγέννηση). Εάν εξαιρέσουμε την Καινή Διαθήκη, τα κείμενο με τα περισσότερα χειρόγραφα (κώδικες, βιβλία από περγαμηνή, δέρμα αρνιού) είναι αυτό της Ιλιάδας! Τόσο μεγάλος έρωτας και αφοσίωση. Γιατί; Γιατί ήταν τόσο δημοφιλής η Ιλιάδα μεταξύ των αριστοκρατών; Και γιατί συνέχισε να είναι και μεταξύ εμπόρων και τραπεζιτών της νεωτερικότητας; Το ερμηνευτικό υπομνημα στην Ιλιάδα του Walter Leaf , γύρω στο 1900,  μας είναι ακόμα χρήσιμο και θα είναι και στο μέλλον. Ο Leaf ήταν τραπεζίτης! Κι ο Σλίμαν έμπορος! Γιατί τη διαβάζουμε και τη μελετάμε  και σήμερα και θα συνεχίσουμε να το κάνουμε όσο υπάρχει δυτικός πολιτισμός και δυτική Κυριαρχία;

Continue reading