κερδίσαμε δόξα μεγάλη, σκοτώσαμε τον λαμπρό Έκτορα (Ιλιάς, Χ 393)
δως αγαθή, άρπαξ δε κακή, θανάτοιο δότειρα (Έργα και Ημέραι, 356)
φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
ΔΕΝ είμαι σε θέση να παραθέσω κάποιον ορισμό για τον πολιτισμό – έχουν προταθεί τόσοι πολλοί ώστε δικαιολογημένα αναρωτιόμαστε ποια να είναι η αιτία αυτής της πληθώρας. Η έννοια όμως του ορισμού μας βάζει σε πολλές σκέψεις. Και η αφαίρεση, η έννοια ή ίδια μας βάζει σε πολλές σκέψεις. Οπότε, το να ορίσεις μια αφηρημένη έννοια είναι όντως κάτι το ακατόρθωτο: πώς να ορίσεις κάτι που είναι τόσο γενικό, όταν ο ορισμός περιορίζει, βάζει όρια; Ιστορικά, η σύγχυση εμφανίστηκε όταν εκλάβαμε τον πολιτισμό ως κάτι θετικό μόνο όταν εμφανίστηκε το Κράτος, όταν χαρακτηρίσαμε ως πρώτες πολιτισμένες κοινωνίες τις κρατικές κοινωνίες. Κατά συνέπεια, οι κοινωνίες των νεολιθικών αγροτικών κοινοτήτων ή οι κοινωνίες των τροφοσυλλεκτών δεν γνώριζαν τον πολιτισμό, ήταν απολίτιστες. Η σύγχυση αυτή προκάλεσε την διάκριση μεταξύ civilization και culture, μεταξύ υλικού και πνευματικού πολιτισμού, και πάλι όμως δεν σώζεται η κατάσταση. Θα θεωρήσω ως δεδομένο ό,τι ο καθένας και η καθεμιά καταλαβαίνει με τη λέξη ”πολιτισμός” και θα συνεχίσω.