αφιερωμένο στον Αντώνη Κ.
φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
ΣΗΜΕΡΑ θα ρίξουμε μια πολύ προσεκτική ματιά στη σύνθεση της ραψωδίας Α της Ιλιάδας. Αντιμετωπίζουμε ένα πρόβλημα, αρκετά σοβαρό, τόσο ως προς το περιεχόμενο όσο και ως προς τη μορφή. Θα επιχειρήσουμε να το κατανοήσουμε και η κατανόηση αυτή θα ρίξει φως στον τρόπο σύνθεσης όλης της Ιλιάδας. Θα κάνουμε, με άλλα λόγια, μια επίσκεψη στο ποιητικό εργαστήριο της Ιλιάδας, όχι του Ομήρου.
ΔΙΑΒΑΖΟΥΜΕ την Ιλιάδα και σχηματίζουμε την εντύπωση ότι γράφτηκε όπως τη διαβάζουμε. Γράφτηκε ή υπαγορεύτηκε σε γραφέα, όπως γράφτηκε η Αινειάδα, η Θεία Κωμωδία ή ο Ορλάνδος Μαινόμενος, όπως γράφει σήμερα ένας συγγραφέας το μυθιστόρημά του. Αυτή είναι η θεωρία των ενωτικών. Υπάρχει όμως και μια άλλη θεωρία, η οποία εμφανίζεται με πολλές εκδοχές. Οι αναλυτικοί (πολλαπλής πατρότητας) υποστηρίζουν ότι η Ιλιάδα δεν συντέθηκε ενιαία από την αρχή μέχρι το τέλος από έναν ποιητή αλλά από πολλούς κατά τη διάρκεια είτε ενός μεγάλου χρονικού διαστήματος είτε μικρότερου. Σήμερα έχει επικρατήσει η θεωρία των ενωτικών, της ενιαίας σύνθεσης, μετά από έναν αιώνα κυριαρχίας των αναλυτικών. Θα μελετήσουμε την Α και θα δούμε ποια θεωρία εξηγεί το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε.