φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
ΣΠΕΥΔΩ ευθύς αμέσως να διευκρινίσω ότι ο τίτλος του σημερινού σημειώματος είναι παραπλανητικός, εν μέρει. Ο Κύριος και οι σύμβουλοί του, και το υπηρετικό προσωπικό του (πολιτικοί, δικαστικοί, διανοούμενοι και άλλοι πολλοί) έχει σαφή συνείδηση του γεγονότος ότι η κοινωνία της εργασίας, η εποχή της εργασίας ζει τις τελευταίες μέρες της, ότι η κοινωνία της αεργίας είναι εδώ, μπροστά μας, τη ζούμε, ότι θα γίνει πιο σαφής τα χρόνια που θα ακολουθήσουν αλλά αυτή η συνείδηση περιορίζεται μέσα στα όρια της τάξης τους, στις κλειστές και κρυφές συναντήσεις τους και συζητήσεις τους – δεν το αποδέχονται δημοσίως. Θα δούμε αν μια μέρα θα το κάνουν και που οφείλεται αυτή η αμφισημία, η διπλοπροσωπία, η διγλωσσία.
ΜΕ κριτήριο την κατανόηση της παρούσας κοινωνικής πραγματικότητας, της συνείδησης της εποχής μας, της χάραξης προσωπικών στρατηγικών, μπορούμε να διατυπώσουμε την άποψη ότι μεταξύ των Υποτελών (εργαζομένων, ανέργων και αέργων) έχουν διαμορφωθεί δύο οπτικές. Μπορούμε να δούμε τα πράγματα από την οπτική γωνία της εργασίας ή από την οπτική της αεργίας. Η συντριπτική πλειονότητα των Υποτελών βλέπει τα πράγματα από την οπτική γωνία της εργασίας, δεν μπορεί να κάνει κι αλλιώς. Όσοι και όσες έχουν μια εξασφαλισμένη εργασία (εργοστάσιο, εμπόριο, δημόσιοι υπάλληλοι κ.α.) είναι καταδικασμένοι να τα βλέπουν υπό αυτό το πρίσμα, δεν μπορούν να σκεφτούν και να πράξουν αλλιώς. Οι άλλοι και οι άλλες, οι μερικώς εργαζόμενοι, οι περιστασιακά εργαζόμενες, οι προσωρινά άνεργοι, προσπαθούν, αγωνίζονται, προσδοκούν να κρατηθούν στην αγορά της εργασίας, να πουλήσουν το μόνο εμπόρευμα που κατέχουν, την εργασιακή τους δύναμη. Μεταξύ των μακροχρόνια ανέργων άλλοι δεν έχουν χάσει τις ελπίδες τους κι άλλοι τις έχουν χάσει – είναι οι άεργοι και οι άεργες, είτε έχουν συνείδηση της κατάστασής τους είτε όχι. Όσο περνάει ο χρόνος ο αριθμός των αέργων θα αυξένεται και θα συγκροτούνται δυο τάσεις, δυο στρατηγικές – της παραίτησης, της αποχαύνωσης, του εγκλεισμού και της δημιουργίας, της οριστικής υπέρβασης του εργασιακού ανταγωνισμού.