Αυτό που είναι πραγματικό είναι αναγκαίο στον εαυτό του. Η αναγκαιότητα συνίσταται σε αυτό: η ολότητα διαιρείται στις εννοιολογικές διαφορές και αυτό το διαιρεμένο πράγμα δίνει ένα σταθερό και διαρκή προσδιορισμό που δεν πεθαίνει αλλά παράγεται πάντα στην αποσύνθεση
Χέγκελ, Φιλοσοφία του Δικαίου, παρ. 270
Το συγκεκριμένο είναι συγκεκριμένο γιατί είναι η σύνθεση πολλών προσδιορισμών, άρα ενότητα του πολλαπλού
Μαρξ, Κριτική της Πολιτικής Οικονομίας
Η κοινωνική ανάπτυξη εντείνει συνεχώς την ένταση ανάμεσα στο μερικό στοιχείο και το όλο
Λούκατς, Ιστορία και ταξική συνείδηση
Σ΄ ένα πεδίο που πρυτανεύει το γίγνεσθαι, η προσφυής σύνθεση δεν μπορεί παρά να είναι δυναμική και οφείλει να επιχειρείται εκ νέου κατά διαστήματα.
Μανχάιμ, Ιδεολογία και Ουτοπία
φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
ΘΑ θέσω κάποια κρίσιμα ερωτήματα, στα οποία και θα απαντήσω – οφείλετε να απαντήσετε και εσείς ή, τουλάχιστον, να τα σκεφτείτε. Οι απαντήσεις και οι σκέψεις πιθανόν να προκαλέσουν κι άλλα ερωτήματα. Να ένα ερώτημα: γιατί προκαλούνται ερωτήματα, γιατί τα εντοπίζουμε και τα διατυπώνουμε; Ποιος το κάνει αυτό; Τα ερωτήματα προκαλούνται από την παρατήρηση και την επισήμανση των αντιφάσεων της κοινωνικής πραγματικότητας. Και γιατί υπάρχουν αυτές οι αντιφάσεις; Υπάρχουν διότι υπάρχει συνεχής αλλαγή της κοινωνικής πραγματικότητας. Και τις εντοπίζει και τις παρατηρεί αυτός που θέλει, που δεν φοβάται μάλλον, να τις εντοπίσει και να τις παρατηρήσει. Ποιος είναι αυτός; Είναι ο άεργος προλετάριος. Και τι είναι αυτό που κυρίως θα παρατηρήσει; Είναι μια αναντιστοιχία, ένας αναχρονισμός μεταξύ της αποσύνθεσης και της γένεσης. Κι ενώ το στοιχείο της αναντιστοιχίας και του αναχρονισμού παρατηρείται σε όλες τις κοινωνίες, στις καπιταλιστικές και ειδικά στις ανεπτυγμένες είναι τόσο έντονο που φαίνεται κραυγαλέο. Φαίνεται κραυγαλέο. Αλλά: ‘μια κατάσταση όπου τα “γεγονότα” να μιλούν μονοσήμαντα pro ή contra μιας καθορισμένης κατεύθυνσης στη δράση, ποτέ δεν υπήρξε, δεν μπορεί να υπάρξει και δεν θα υπάρξει ποτέ’, γράφει ο Γκεόργκι Λούκατς στην Ιστορία και ταξική συνείδηση (σελ. 81).
Ο εντοπισμός και η παρατήρηση των αντιφάσεων της κοινωνικής πραγματικότητας παράγει γνώση. Και τι είναι η γνώση; Είναι αυτό που ήταν ήδη από την αρχή. Όταν η συσσωρευμένη και παγιωμένη μνήμη (ένστικτο) δεν επαρκούσε για την επιβίωσή μας, η γνώση δεν ήταν τίποτα άλλο από οδηγός δράσης, ήταν ένας προσανατολισμός δράσης, ένας δείκτης κάποιας κατεύθυνσης της πράξης.