η κοινωνική προέλευση του δυισμού και του μονισμού

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΚΑΤΑ τη διάρκεια των πρώτων αιώνων της δυτικής φιλοσοφίας, της αρχαίας ελληνική φιλοσοφίας, της φιλοσοφίας της δυτικής Κυριαρχίας, διατυπώθηκαν δύο θεωρίες σχετικά με τον αριθμό των ανώτατων, ισχυρότατων δυνάμεων (αρχαί) που υπάρχουν και δρουν στη φύση και την κοινωνία. (Δεν γίνεται να μην υπάρχει, υπάρχουν! Θα δούμε γιατί). Κάποιοι αρχαϊκοί φιλόσοφοι (‘προσωκρατικοί’) υποστήριζαν ότι όσον αφορά τη φύση μία είναι αυτή η δύναμη, από την οποία προέρχονται τα πάντα: το νερό, ο αέρας, η φωτιά, το άπειρο. Στους νεώτερους χρόνους αυτές οι αντιλήψεις ονομάστηκαν μονισμός, από το γερμανικό Μonismus, ή και ενισμός. Όσον αφορά την κοινωνία η δύναμη αυτή είναι ο θεός, το Ον, το Έν, ο Εις, ο Ένας (Παρμενίδης, Πλωτίνος). Η δεύτερη θεωρία είναι αυτή του δυισμού, από το γαλλικό dualisme: δύο είναι αυτές οι δυνάμεις, λόγου χάριν ο θεός και ο διάβολος, το καλό και το κακό, η ψυχή και το σώμα. Η σύγκρουση μεταξύ αυτών των δύο δυνάμεων είναι σφοδρή και ατέρμονη, νικήτρια όμως αναδεικνύεται μία: ο θεός, το καλό, η ψυχή. Πώς διαμορφώθηκαν άραγε αυτές οι θεωρίες; Είναι επίκαιρες σήμερα, έχουν κάποια σημασία για μας τώρα, μας βοηθούν να κατανοήσουμε τι συμβαίνει στις κοινωνίες μας και τον πολιτισμό μας;

ΘΑ υποστηρίξω ότι δύο είναι οι πηγές αυτών των θεωριών: η γενεαλογία και η κυριαρχική σχέση.

Continue reading