τι θα πάθουμε, τι θα γίνουμε, πώς θα είμαστε μετά από τρεις ή πέντε ή εφτά μήνες οικιακού εγκλεισμού;

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΚΑΘΕ εγκλεισμός, στη φυλακή ή στο αναμορφωτήριο, στο γηροκομείο ή στο σπίτι, εθελοντικός ή καταναγκαστικός, διακρίνεται σε δύο φάσεις. Όσον αφορά τον οικιακό εγκλεισμό που υφιστάμεθα και ζούμε, και δεν γνωρίζουμε πότε θα λήξει, η πρώτη φάση δεν προκαλεί δυσφορία, είναι μια αλλαγή, μερικές φορές ευχάριστη, ξεκουραζόμαστε, διαβάζουμε, κάνουμε δουλειές στο σπίτι, παίζουμε με τα παιδιά μας, μαγειρεύουμε, φροντίζουμε τα φυτά στο μπαλκόνι. Είμαστε κλεισμένοι και κλεισμένες στα σπίτια μας εδώ και δυο βδομάδες. Ας πούμε μέχρι τώρα όλα καλά.

ΜΕ τον ίδιο τρόπο θα περάσουν και οι επόμενες εβδομάδες; Όχι, φίλες και φίλοι, όχι. Είτε έχουμε συνηθίσει να ζούμε μέσα στο σπίτι είτε όχι, είτε είμαστε μόνοι ή μόνες, ζευγάρια ή οικογένειες, η δεύτερη φάση του εγκλεισμού θα μας αλλάξει πολύ. Εννοείται προς το χειρότερο. Προς το πολύ χειρότερο. Γιατί; Τι θα πάθουμε; Πώς θα είμαστε μετά από έναν πολύμηνο οικιακό εγκλεισμό;

ΑΣ δούμε πρώτα τις επιπτώσεις πάνω στο κορμί μας. Δεν θα περπατάμε. Θα μου πείτε, και τι έγινε; Μήπως περπατούσαμε και πριν; Όχι, δεν περπατούσαμε αλλά πολλοί και πολλές περπατούσαν. Ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι περπατούν ολοένα και λιγότερο. Μεγάλα τμήματα του πληθυσμού στις δυτικές κοινωνίες δεν περπατούν καθόλου. Κάθονται όλη τη μέρα. Ξεχνάμε όμως ότι το περπάτημα συνέβαλε κατά πολύ στην διαμόρφωση του ανθρώπου. Επειδή περπατούσαμε πολύ σταθήκαμε όρθιοι! Περπατούσαμε τουλάχιστον τέσσερα χιλιόμετρα την ώρα. Όταν ήμουν παιδί, επισκεφτόμασταν με την μάνα μου συγγενείς στα γειτονικά χωριά με τα πόδια. Πηγαίναμε στη δουλειά, στα χωράφια με τα πόδια, ταξιδεύαμε με τα πόδια, μετακινούμασταν με τα πόδια. Τώρα, περπατάμε ακίνητοι στον διάδρομο του γυμναστηρίου!

ΤΙ γίνεται όταν δεν περπατάμε. Ατροφούν, αδυνατίζουν τα τα πόδια μας, αρρωσταίνουν. Δεν μπορούμε πια να περπατήσουμε, έχουμε ξεχάσει μια δραστηριότητα που, μεταξύ των άλλων, μας έκανε αυτό που είμαστε. Πρόκειται περί αναπηρίας, σωματικής. Αυτό λέγεται ανθρωπολογική οπισθοδρόμηση. Παύουμε αργά αλλά σταθερά να είμαστε άνθρωποι. Απομακρυνόμαστε από την ανθρωπινότητά μας. Θα το έλεγα απανθρωποποίηση. Και όχι μόνο δεν περπατάμε αλλά τις περισσότερες ώρες καθόμαστε. Βασανίζουμε δηλαδή το κορμί μας αφού η καρέκλα είναι όργανο βασανιστηρίου και το πολύωρο καθισιό είναι πολύωρο βασανιστήριο. Το έχουμε συνηθίσει τόσο πολύ που δεν το αντιλαμβανόμαστε! Με πολύωρη καθήλωση στην καρέκλα τιμωρούσαν στον μεσαίωνα τους μοναχούς στα μοναστήρια. Έχουμε φτιάξει ανατομικά καθίσματα, αναπαυτικές πολυθρόνες και καναπέδες αλλά η κατάσταση δεν σώζεται με τίποτα. Αυτό είναι βασανιστήριο με όλες τις ανέσεις! Από περπατάνθρωποι γινόμαστε καρεκλοκένταυροι!

ΔΕΝ αποδυναμώνεται έτσι μόνο η υγείας μας, συμβαίνει κάτι πολύ χειρότερο: βαραίνουμε!  Ξέρετε πολύ καλά τι σημαίνει βαραίνουμε. Βαριόμαστε που ζούμε. Δεν έχουμε διάθεση να κάνουμε τίποτα, δεν μας ενδιαφέρει τίποτα, παραιτούμαστε. Βαριόμαστε να ξεκουνηθούμε. Βουλιάζουμε στην απραξία. Ενώ δεν κάνουμε τίποτα, ενώ καθόμαστε, νιώθουμε ένα βάρος. Τι είναι αυτό το βάρος;

ΑΣ δούμε τώρα τις άλλες πτυχές του ζητήματος: την συναισθηματική (ψυχική), την διανοητική και τη κοινωνική. Αρχίζουμε σιγά σιγά, αργά αλλά σταδιακά να μην έχουμε συναισθήματα. Δύο μόνο αρνητικά συναισθήματα έχουμε. Το ένα είναι η θλίψη – θα δούμε ποιο είναι το δεύτερο. Θλίψη με όλες τις ανέσεις! Γιατί; Γιατί τα συναισθήματα, φίλες και φίλοι, έχουν κοινωνική προέλευση. Για να έχεις συναισθήματα πρέπει να σχετίζεσαι με άλλους και άλλες. Η καλλιέργεια της ψυχής, η ανάπτυξη των ικανοτήτων και των δεξιοτήτων της ψυχής είναι εφικτή μόνο με την καθημερινή ενεργητική αλληλεπίδραση με τους άλλους και τις άλλες. Πόσους και πόσες περιλαμβάνει αυτή η αλληλεπίδραση; Η ανθρωπογένεση/κοινωνιογένεση μας λέει ότι είναι μεταξύ είκοσι και τριάντα. Αυτό που λένε πολλοί και πολλές ότι με τον εγκλεισμό θα βρούμε τον εαυτό μας, θα γνωρίσουμε τον εαυτό μας είναι μια ανοησία και μισή. Η ψυχή μας, η προσωπικότητα μας, τα συναισθήματά μας είναι το αποτέλεσμα των σχέσεων με τους άλλους και τις άλλες. Εγώ είμαι οι άλλοι. Εγώ δεν είμαι ο εαυτός μου. Όταν εγώ είμαι ο εαυτός μου είμαι ένα σκουπίδι, με όλες τις ανέσεις. Πήγαινε και ζήσε σε μια καλύβα στο δάσος, όπως ο Χάιντεγκερ, να βρεις τον εαυτό σου. Δεν το κάνεις όμως. Θα τρελαθείς μέσα σε λίγες μέρες. Οι άλλοι δεν είναι η κόλαση, είναι ο παράδεισος. Κόλαση είναι η μοναξιά. Η κατάθλιψη, η μεγάλη θλίψη, η υπ΄ αριθμόν ένα αναπηρία των δυτικών κοινωνιών, είναι αποτέλεσμα της μοναξιάς. Η μοναχικότητα είναι άλλο πράγμα. Είναι απαραίτητο διάλειμμα από τις σχέσεις, οι οποίες όντως κουράζουν αλλά αν δεν θέλουμε να κουραζόμαστε από τις σχέσεις, θα κουραζόμαστε από την μοναξιά και την κατάθλιψη. Ας διαλέξουμε.

Ο μακροχρόνιος οικιακός εγκλεισμός περιορίζει τα συναισθήματα σε δύο αρνητικά συναισθήματα. Δεν υπάρχει χαρά στον εγκλεισμό,  στην μοναξιά. Δεν υπάρχει έρωτας, δεν υπάρχει μίσος. Τι έχει το μίσος; Μια χαρά είναι! Ποιος δεν μισεί, ποια δεν μισείται! Η θλίψη είναι βάρος, η χαρά είναι ελαφράδα, όπως και το περπάτημα. Ακινητοποίηση, ακινησία, καθισιό, θλίψη – αυτό είναι το βάρος. Να ήταν μόνο αυτό!

ΟΤΑΝ δεν υπάρχει ενεργητική, καθημερινή αλληλεπίδραση με άλλους και άλλες, τότε βαραίνει και ο εγκέφαλος. Δεν υπάρχουν ερεθίσματα, δεν υπάρχουν σχέσεις, δεν υπάρχει ποικιλία και ο εγκέφαλος ατροφεί – διότι ο εγκέφαλος είναι το αποτέλεσμα των σχέσεων που ανέπτυξε ο άνθρωπος εδώ και εκ. χρόνια με τη φύση και με τους άλλους. Τον εγκέφαλο τον έφτιαξαν τα χέρια μας, οι πράξεις μας, τα πολλά ερεθίσματα, οι πολλές και ποικίλες εμπειρίες. Με τον οικιακό εγκλεισμό ο εγκέφαλός βαραίνει, ατονεί. Και ξέρετε που οδηγεί αυτό; Στην παραίτηση και την αίσθηση της ματαιότητας, στην αναβλητικότητα – αυτό είναι το βάρος του εγκεφάλου. Τι νόημα έχει τώρα αυτό!  Γιατί να το κάνω!  Για ποιο λόγο να διαβάσω αυτό το βιβλίο; Όπου και όταν δεν υπάρχει πλούτος και ποικιλία σχέσεων, δεν υπάρχει νόημα γιατί δεν υπάρχει σκοπός, δεν υπάρχει στόχος. Υπάρχει μόνο το παρόν – το απόλυτο βάρος, με όλες τις ανέσεις.

Η κοινωνική πτυχή του οικιακού εγκλεισμού είναι η πλέον τρομακτική, εφιαλτική. Όταν ζούμε για ένα τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα μόνοι μας ή οικογενειακώς, τότε δεν ζούμε σε κοινωνία. Η κοινωνία δεν υπάρχει. Και τι γίνεται όταν δεν υπάρχει κοινωνία. Αναβλύζει ο φόβος – να το δεύτερο αρνητικό συναίσθημα. Θλίψη και φόβος – με όλες τις ανέσεις. Η κοινωνία συγκροτήθηκε επειδή δεν μπορούσαμε να ζήσουμε μόνοι μας, δεν μπορούσαμε να επιβιώσουμε μόνοι μας, επειδή φοβόμασταν, δεν ήμασταν ασφαλείς μόνοι μας. Η συνεργασία και η συμβίωση μας εξασφάλισε την επιβίωση και την ασφάλεια, την εξάλειψη του φόβου. Μας καταπιέζει η κοινωνία, με τις απαιτήσεις της και τους κανόνες της (ηθική),ναι,  αλλά δεν γίνεται αλλιώς, τη δεχόμαστε αυτή την καταπίεση, με τον έναν ή άλλο τρόπο. Και τώρα;

ΤΩΡΑ φοβόμαστε να ζήσουμε με τους άλλους! Καταργούμε την κοινωνία, η κοινωνία διαλύεται και όταν η κοινωνία διαλύεται, ο άνθρωπος τείνει να μην είναι άνθρωπος. Αυτή είναι η ανθρωπολογική οπισθοδρόμηση. Ο οικιακός εγκλεισμός επιταχύνει και την διάλυση της κοινωνίας και την ανθρωπολογική οπισθοδρόμηση, την απανθρωποποίηση.

ΘΑ μου πείτε, λίγοι μήνες οικιακού εγκλεισμού δεν θα είναι και τόσο καθοριστικής σημασίας. Κι εγώ θα σας πω, πρώτον, ότι αυτή η διαδικασία έχει αρχίσει προ πολλού, έχει αρχίσει από τις πρώτες μέρες του δυτικού πολιτισμού, όταν εμφανίστηκε ένας τρόπος σκέψης που βασίζεται στην επιθυμία κατάργησης της εξάρτησης από τη φύση και τους άλλους. Ζούμε τον παροξυσμικό σπασμό αυτού του τρόπου σκέψης και ζωής. Και θα σας πω ακόμα ότι μετά τη φάση του οικιακού εγκλεισμού και το κορονοϊού, η επόμενη φάση θα επιταχύνει την όλη διαδικασία, Για σκεφτείτε, πώς θα είναι η ζωή μας σε μια κοινωνία με 50-60% ανεργία; Τι θα κάνουμε ως άνεργοι; Δεν θα είμαστε κλεισμένοι μέσα στα σπίτια μας, δεν θα τρώμε μια μέρα ρύζι, μια μέρα μακαρόνια, λίγο σανό δηλαδή, μπεεεεε, δεν θα βλέπουμε όλη τη μέρα τηλεόραση, ταινίες, δεν θα επικοινωνούμε με τους άλλους και τις άλλες μέσω του φέισμπουκ;

ΔΕΝ θα είμαστε νεκροζώντανοι, ζωντανοί νεκροί με όλες τις ανέσεις μας; 

ΑΥΡΙΟ: από την λατρεία της ταλαιπωρίας στην λατρεία της άνεσης. Μεθαύριο: η άνεση ως ταλαιπωρία και ως θεοποίηση