ο Εγώ ο Υποκείμενος

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΟΙ φιλοσοφικοί όροι το Εγώ και το Υποκείμενο είναι οι σημαντικότεροι όροι της δυτικής φιλοσοφίας. Πώς εμφανίστηκαν, κάτω από ποιες συνθήκες δημιουργήθηκαν; Γιατί να είναι ουδετέρου γένους; Γιατί το Εγώ και όχι ο Εγώ;  Γιατί το Υποκείμενο και όχι ο Υποκείμενος – ή η Υποκείμενη; Γιατί το Εγώ και όχι το Εσύ ή το Εμείς; Εάν το Υποκείμενο υπόκειται, που υπόκειται, σε τι υπόκειται; Ποιος είναι ο Εγώ; Ποιος είναι ο Υποκείμενος; Πρόκειται για το ίδιο πρόσωπο;

ΘΑ απαντήσω σήμερα σε όλα αυτά τα ερωτήματα απλά και ευθαρσώς, κατευθύνοντας το παλούκι της σκέψης ακριβώς στην καρδιά του δράκουλα που μας πίνει κάθε μέρα το αίμα.

ΔΙΑΒΑΖΟΥΜΕ στην Γένεσιν (ΣΤ΄13): και είπε Κύριος ο Θεός τω Νώε· καιρός παντός ανθρώπου ήκει εναντίον μου, ότι επλήσθη η γη αδικίας απ΄ αυτών, και ιδού εγώ καταφθείρω αυτούς και την γην. Και λίγο παρακάτω (ΣΤ΄17): εγώ δέ ιδού επάγω τον κατακλυσμόν, ύδωρ επί την γην καταφθείραι πάσαν σάρκα, εν η έστι πνεύμα ζωής, υποκάτω του ουρανού· και όσα εάν η επί της γης, τελευτήσει. Οι άνθρωποι έγιναν ανυπάκουοι και θα τους εξοντώσω όλους. Εντάξει,  τους ανθρώπους εξόντωσέ τους, είναι ρεμάλια· ρε μαλάκα, Εσύ δεν θα εξοντώσεις μόνο τους ανθρώπους αλλά κάθε τι ζωντανό που υπάρχει πάνω στη γη: και όσα εάν η επί της γης, τελευτήσει! Ρε παλιομαλάκα, τι σου έφταιξαν τα πουλιά και τα λιοντάρια και οι αντιλόπες και οι ελέφαντες και θέλεις να τα εξοντώσεις;  Εσύ δεν τα έπλασες;

ΔΕΝ τα έπλασες Εσύ, γιατί ξέρουμε ποιος είσαι, Θεέ! Είσαι ένα πλάσμα της φαντασίας του Κυρίου, είσαι αυτό που θα ήθελε να ήταν ο αδύναμος και θνητός ποιμένας Κύριος. Θα ήθελες να τα πλάσεις. Θα ήθελες εσύ να πλάσεις τα αστέρια και τον ήλιο και τη γη και τη θάλασσα και τους ανθρώπους. Θα ήθελες να ήσουν τόσο ισχυρός ώστε να μπορείς να δημιουργείς ζωή. Αλλά τώρα όχι μόνο δεν δημιουργείς ζωή αλλά πεθαίνεις κιόλας. Κάθε τι το ζωντανό πεθαίνει· κι αν εξαλείψουμε από προσώπου γης κάθε ζωντανό, δεν θα υπάρχει θάνατος. Ο θάνατος είναι ο μεγάλος εχθρός, αυτός πρέπει να ηττηθεί.

ΕΓΩ θέλω να είμαι αθάνατος – το εγώ, φίλες και φίλοι, εμφανίζεται όταν εμφανίζεται η επιθυμία της σωματικής αθανασίας. Ένα μόνο εγώ υπάρχει: ο Θεός, άρα,  ο επίγειος Κύριος που επιθυμεί να εξοβελίσει τον θάνατο, που επιθυμεί να γίνει αθάνατος. Κάθε φορά που λέμε εγώ δεν κάνουμε τίποτα άλλο από το να διακηρύττουμε υπαινικτικά την επιθυμία του Κυρίου να γίνει αθάνατος, δεν κάνουμε τίποτα άλλο από το να τον μιμούμαστε. Ξέρεις ποιος είμαι εγώ;

ΔΕΝ γίνεται να υπάρχουν πολλά εγώ, πολλοί εγώ – υπάρχει μόνο ΕΝΑΣ εγώ και είναι ο ισχυρότερος κάθε φορά Κύριος πάνω στη γη. Υπάρχει σήμερα ένας Κύριος που είναι πιο ισχυρός από όλους; Υπάρχει. Είναι σίγουρα καπιταλιστής, όπως χτες ήταν φεουδάρχης, προχτές δουλοκτήτης. Δεν ξέρω ποιος είναι, ξέρω μόνο ότι υπάρχει. Αυτός είναι ο Εγώ.

ΟΤΑΝ ο καθένας μας και η καθεμιά μας λέμε εγώ (εγώ τρώω, εγώ χέζω, εγώ τον παίζω) τότε δημιουργείται το εγώ. Υπάρχει λοιπόν ο Εγώ (εγώ ειμί ο ών), υπάρχει και το Εγώ – εμείς οι Υποτελείς. Κάθε φορά που ο Υποτελής λέει εγώ, δοξολογεί, υμνεί τον Κύριο. Ασφαλώς και δεν το αντιλαμβάνεται – ας είναι καλά η Γραμματική.

ΜΑΘΑΙΝΟΥΜΕ να κλίνουμε πρώτα τον ενικό και μετά τον πληθυντικό – τι κάνουμε σε αυτή την περίπτωση; Μαθαίνουμε γραμματική; Ναι, μαθαίνουμε γραμματική, ασκούμαστε δηλαδή να δοξολογούμε και να υμνούμε  τον Κύριο. Η Γραμματική καταγράφει, κωδικοποιεί σχέσεις (Συντακτικό, σύνταξη – στρατιωτικός όρος παρακαλώ!), αντιλήψεις, πρακτικές, επιθυμίες. Κωδικοποιεί την Ιστορία, όπως ο μύθος. Εξ ου και η συσχέτιση της δομής του μύθου με αυτήν της γλώσσας της κλιτικής – της ποιμενικής: όλες οι κλιτικές γλώσσες είναι ποιμενικές αλλά όλες οι ποιμενικές δεν είναι κλιτικές. Πρόκειται για την Γραμματικοποίηση της Ιστορίας. Μέσα στη Γραμματική, ο Θεός, ο Κύριος, είναι πανταχού παρών – πρώτα στη Γραμματική, μετά οπουδήποτε αλλού.

ΥΠΑΡΧΕΙ λοιπόν ο Εγώ, ο ισχυρότερος Κύριος, ο Θεός, και υπάρχει και το εγώ, οι Υποτελείς, που επιθυμούν ότι επιθυμεί ο Κύριος. Το εγώ είναι ουδέτερο, άψυχο, πράγμα, είναι εργαλείο, ομιλούν εργαλείο. Το εγώ είναι ένα instrumentum vocale.

Ο Εγώ είναι ο Υποκείμενος, το Εγώ είναι το Υποκείμενο. Υπόκειμαι σημαίνει βρίσκομαι από κάτω. Υπό σημαίνει βλέπω τον κόσμο που είναι κάτω αλλά από πάνω: μην εκπλαγείτε που το ύψος προέρχεται από το επίρρημα ύψι (υπ-σι)! Όταν είμαι ψηλά στον λόφο, η πεδιάδα υπόκειται, βρίσκεται πιο χαμηλά από μένα. Μεταφορικά σημαίνει ότι βρίσκομαι κάτω από κάτι ισχυρότερο από μένα – υποκείμεθα σε κανόνες, περιορισμός. Ένα πρωινό θα ασχοληθούμε διεξοδικά με αυτό το ρήμα. Το κείμαι σημαίνει βρίσκομαι (-μαι)  εκεί – κει. Αυτό το κει είναι ίδιο με το κει στο εκεί (ε-κεί > ε-κεί-νος!). Που είναι αυτό το εκεί; Μας το λέει η φράση ενθάδε κείται ο τάδε. Το κείμαι είναι το ρήμα που δηλώνει τη στάση του νεκρού. Το κείμενο (text) είναι νεκρό και βρίσκεται κάτω μας, χαμηλά.

ΣΕ τι υπόκειται ο Υποκείμενος, ο Εγώ; Εάν ο Εγώ επιθυμεί να είναι αθάνατος, τότε υπόκειται στην επιθυμία Του, είναι υποτελής της επιθυμίας Του, δηλαδή της αδυναμίας του, της εξάρτησής του από τη ζωή, από τον θάνατο, από τους Υποτελείς.  Ο Κύριος δεν θέλει να γίνουμε όλοι αθάνατοι, Θεός φυλάξοι, θέλει να είναι μόνο αυτός αθάνατος, να είναι μόνο αυτός πανίσχυρος. Ακόμα και οι Υποτελείς Κύριοι θα παραμείνουν θνητοί. Αυτός είναι ο λόγος που υπάρχει μόνο ένας Θεός, αυτή είναι η ουσία του μονοθεϊσμού – μόνο ο Ένας, ο Εγώ θα είναι αθάνατος. Ένας Υποκείμενος λοιπόν υπάρχει, ο Εγώ. Οι Υποτελείς που υπόκεινται στην επιθυμία της αθανασίας είναι Υποκείμενα, ταυτίζονται με τον Κύριο, μιμούνται τον Κύριο, είναι πράγματα, είναι ομιλούντα εργαλεία που υπάρχουν μόνο για να αυξάνουν  την ισχύ του Κυρίου ημών.

Αμήν.

Ο Εγώ αποκλείει κάθε άλλο (γραμματικό) πρόσωπο. Αυτό που τον ενοχλεί πιο πολύ από όλα είναι οι Εμείς, όχι το ‘το Εμείς’! Ο θάνατος και οι Εμείς είναι οι ασυμφιλίωτοι είναι οι ασυμφιλίωτοι αντίπαλοί του.  Οι Εμείς είναι πολεμιστές του κοινωνικού πολέμου, είναι η κοινωνική επανάσταση, είναι ο ζωντανός κομμουνισμός. Εάν στην διαλεκτική η θέση είναι η επιθυμία, αντιλαμβανόμαστε την εγγενή αντιφατικότητά της: επιθυμία και αδυναμία ταυτόχρονα. Η αδυναμία όμως είναι οι αντίπαλοι, ο θάνατος και οι Υποτελείς. Η θέση λοιπόν είναι σημείο συνάντησης της  Κυριαρχίας και του ζωντανού κομμουνισμού. Γι αυτό όμως το πολύ ενδιαφέρον ζήτημα θα γράψουμε αύριο.