φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
Η γιαγιά της γυναίκας μου γεννήθηκε το 1923. Οι γονείς της, όλο το χωριό, εγκατέλειψαν το 1922 τον τόπο τους, ορεινό χωριό έξω από την Τραπεζούντα, και, αντί να διασχίσουν την Τουρκία, από φόβο, προτίμησαν να κάνουν ένα μεγάλο κύκλο, να περπατήσουν τα βόρεια παράλια του Εύξεινου Πόντου, να περάσουν Καύκασο, Κριμαία, Ουκρανία, Μολδαβία, Ρουμανία και Βουλγαρία για να φτάσουν στη Β. Ελλάδα. Το ταξίδι διήρκεσε ένα χρόνο – κατά τη διάρκεια αυτού του ταξιδιού γεννήθηκε η μακαρίτισσα γιαγιά Αναστασία. Ένας χρόνος είναι τέσσερις εποχές, είναι και χειμώνας και φθινόπωρο, και κρύο και βροχές. Η μάνα της γιαγιάς περπατούσε έγκυος, μέσα στο κρύο και τον καύσωνα, πέρασε ποτάμια σαν τον Βόλγα και τον Δούναβη, γέννησε και συνέχισε να περπατά με ένα μωρό στην αγκαλιά κι άλλα μικρά παιδιά να κρέμονται από τη φούστα της. Τροφή δεν κουβαλούσαν μαζί τους – τι έτρωγαν, φίλες και φίλοι, πού κοιμόντουσαν, πώς ζεσταίνονταν, που την έβγαζαν όταν έβρεχε κι έκανε κρύο;
ΟΙ δρόμοι των νεολιθικών κοινοτήτων – αυτή είναι η απάντηση. Πιθανόν να μην τους γνωρίζετε. Ας γράψω κάτι. Από την εποχή που εμφανίστηκαν οι πρώτες αγροτικές κοινότητες στην Εγγύς και Μέση Ανατολή, στην Ανατολία και Μικρά Ασία, στην Ελλάδα και σε όλα τα Βαλκάνια, από το 8.000 π. Χ. και μετά, το ταξίδι γίνονταν από κοινότητα σε κοινότητα. Ήξερες ότι σε όποια κοινότητα και να φτάσεις, θα φας, θα κοιμηθείς, θα ζεσταθείς, θα ξεκουραστείς. Ακόμα κι αν δεν μιλούσες τη γλώσσα – η φιλοξενία δεν χρειάζεται λεκτική επικοινωνία, οι πράξεις μόνο φτάνουν. Ο φιλοξενούμενος ήταν άρχοντας, φυλακισμένος και ποιητής: είχε ό,τι χρειαζόταν, έπρεπε να τηρεί τους κανόνες και όταν έφευγε υμνούσε τη φιλοξενία. Πρόλαβα και έζησα αυτόν τον τρόπο ταξιδιού – γεννήθηκα το 1959 σε μια περιοχή όπου το ηλεκτρικό ρεύμα ήρθε το 1965 και τα πράγματα που αγοράζαμε ήταν πολύ λίγα, μεταξύ των οποίων φωτιστικό πετρέλαιο, σπίρτα και αλάτι, για μας και τα ζώα. Τα τετράδια τα αγόραζα με αβγά, όταν πήγα σχολείο, το 1964. Θυμάμαι ένα καυγά της μάνας μου με τον πατέρα μου, θα πρέπει να πήγαινα στη Δευτέρα ή στη Τρίτη τάξη. Πέρασε ένας ξένος από το χωριό και στο καφενείο έγινε χαμός ποιος θα τον πάρει στο σπίτι του να τον φιλοξενήσει. Η μάνα μου την έπεσε στον πατέρα μου γιατί δεν επέμενε να τον φέρει να τον φιλοξενήσουμε εμείς. Λέγανε μάλιστα ότι το σπίτι δεν πρέπει να το κλειδώνεις γιατί μπορεί να περάσει ο θεός να δει εάν η κοινωνία πάει καλά – ο ξένος ήταν ο θεός.
Η ποιμενική Κυριαρχία κατέστρεψε πολλές παραδόσεις του νεολιθικού κομμουνισμού αλλά δεν μπόρεσε να τις εξαλείψει. Ούτε ο ποιμενικής προέλευσης καπιταλισμός. Είναι αλήθεια όμως ότι κατάφεραν συντριπτικά πλήγματα. Ελάχιστες επιβιώσεις και κατάλοιπα υπάρχουν σήμερα. Η αλληλεγγύη των κατοίκων των νησιών και των πόλεων προς τους μετανάστες και πρόσφυγες, η με οιονδήποτε τρόπο υποστήριξή τους, είναι εκδηλώσεις αυτής της κομμουνιστικής, νεολιθικής προέλευσης, παράδοσης. Ταυτόχρονα όμως υπάρχει και η ποιμενική παράδοση:η αδιαφορία, η εξύβριση, ο προπηλακισμός των πεζοπορούντων μεταναστών και προσφύγων, η παρεμπόδιση του ταξιδιού τους, ο ξυλοδαρμός τους, ο εμπρησμός των καταλυμάτων, ο φόνος, η εξόντωση.
Η επιθυμία των μεταναστών και προσφύγων είναι να φτάσουν όσο γίνεται πιο σύντομα στον τόπο που θέλουν να πάνε. Όταν έχεις παιδιά, όταν είσαι έγκυος, όταν είσαι λεχώνα, γέρος, ανάπηρος ή άρρωστος, το πολυήμερο ταξίδι δεν είναι ταξίδι, είναι ταλαιπωρία, είναι βάσανο. Πόσο θα ήθελε μια οικογένεια από τη Συρία ή το Αφγανιστάν ή από κάποια χώρα της Αφρικής να βρεθεί στη Γερμανία ή τη Νορβηγία μέσα σε λίγες ώρες! Έχετε συνειδητοποιήσει αυτή την κραυγαλέα αντίφαση και παραδοξότητα; Την ώρα που οι άνθρωποι ταξιδεύουν από μια άκρη του κόσμου στην άλλη, διανύοντας τεράστιες αποστάσεις, οι μετανάστες και οι πρόσφυγες μετακινούνται με τα πόδια! Με τα ποδήλατα! Με ψαροκάικα που είναι για πέταμα! Να άλλη μια πτυχή της αντίφασης μεταξύ των δυνατοτήτων της εποχής μας και της ακύρωσης και καταστροφής αυτών των δυνατοτήτων.
ΕΙΝΑΙ εφικτό να μετακινηθούν γρήγορα και άνετα οι μετανάστες και οι πρόσφυγες; Ασφαλώς και είναι. Δεν είναι όμως επιθυμητό. Γιατί δεν στέλνουμε πλοία να τους παραλάβουν από τα μικρασιατικά παράλια, να περάσουν το Αιγαίο με ασφάλεια; Δεν υπάρχουν τρένα και βαγόνια να μετακινηθούν προς την Ευρώπη; Πάρα πολλά – στη Γερμανία τα τρένα τις περισσότερες φορές πηγαινοέρχονται σχεδόν άδεια. Και όμως! Ούτε πλοία θα στείλουμε, ούτε τρένα θα κινήσουμε. Αυτό μπορούν να το κάνουν μόνο τα Κράτη, όχι οι Υποτελείς ή τα κινήματα ή οι ακτιβιστές. Εμείς το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να σώζουμε όσους μπορούμε από πνιγμό, να τους ταΐζουμε, να τους φροντίζουμε όπως μπορούμε για να συνεχίσουν το ταξίδι τους. Και δεν ξέρω αν μπορούμε να πιέσουμε τα Κράτη να στείλουν πλοία και να κινήσουν τρένα. Νομίζω πως δεν μπορούμε.
ΤΑ Κράτη δεν αδιαφορούν απλά. Συνειδητά δεν μεταφέρουν τους μετανάστες και τους πρόσφυγες με ταχύτητα, άνεση και ασφάλεια στον τόπο που θέλουν να πάνε. Όχι γιατί είναι πολλοί. Ένα εκατομμύριο μετανάστες και πρόσφυγες σε όλη την Ευρώπη είναι σαν να πάει ένας μετανάστης σε ένα χωριό των 500 κατοίκων! Δέκα μετανάστες σε μια κωμόπολη των 5.000 κατοίκων! Είναι τόσο μεγάλη συμφορά οι 500 να γίνουν 501, οι 5.000 να γίνουν 5.010; Για όνομα της Ζωής! Άλλος είναι ο λόγος. Θεωρούν ότι εάν στείλουν πλοία, εάν φροντίσουν και εξασφαλίσουν την ταχεία, άνετη και ασφαλή μετακίνηση των μεταναστών και των προσφύγων, θα ενθαρρύνουν την μετανάστευση. Το ένα εκατομμύριο μεταναστών και προσφύγων θα γίνουν εκατό και διακόσια και τριακόσια! Ομολογούν με αυτόν τον τρόπο ότι η εξαθλίωση σε όλο τον πλανήτη είναι ο κανόνας, κι αυτός ο κανόνας είναι το αποτέλεσμα της καπιταλιστικής επέκτασης. Και αγνοούν ότι κανένας μα κανένας δεν θέλει να εγκαταλείψει τον τόπο του εάν δεν τον αναγκάσει η πείνα και ο πόλεμος.
Μεροκαματάκι σήμερα, να βγάλω τα εισιτήρια για Αθήνα, μέσα Νοέμβρη.
Σχολιάστε ελεύθερα!