in ποιμενικός τρόπος σκέψης

Γιάννης Μακριδάκης (3): το 70% του παγκόσμιου πληθυσμού είναι ανόητοι, απολίτιστοι, φιλοτομαριστές καταναλωτές

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΧΘΕΣ διατύπωσα κάποια ερωτήματα που με λογική συνέπεια αναφύονται από τη θέση του Γιάννη Μακριδάκη ότι το 70% του παγκόσμιου πληθυσμού είναι ανόητοι, απολίτιστοι και φιλοτομαριστές καταναλωτές. Δεν νομίζω πως χρειάζεται να απαντήσω σε όλα αυτά –  ο καθένας και η καθεμιά ας διατυπώσει τις δικές του απαντήσεις. Σήμερα θα με απασχολήσει μόνο ένα από αυτά, αυτό που θα μας  δώσει το ερέθισμα να σκεφτούμε πάνω στο ζήτημα της κατανάλωσης και του καταναλωτισμού. Είμαστε βέβαιοι και βέβαιες ότι ο Μακριδάκης θεωρεί, είναι βέβαιος ότι δεν είναι ανόητος, απολίτιστος και φιλοτομαριστής καταναλωτής. Κι εγώ είμαι βέβαιος γι΄αυτό. Ποιος είναι όμως ο ανόητος, ο απολίτιστος, ο φιλοτομαριστής καταναλωτής;  Όχι βέβαια αυτός που καταναλώνει όσο γίνεται λιγότερα και προσέχει πολύ τι καταναλώνει –  έτσι δεν είναι;  Μάλλον έτσι είναι. Η διαπίστωση αυτή μας παρακινεί να διατυπώσουμε κι άλλα ερωτήματα. Τί εννοούμε όταν λέμε όσο γίνεται λιγότερα –  τί είναι αυτά τα λιγότερα;  Υπάρχει κάποιο όριο σε αυτά τα λιγότερα; Εάν υπάρχει, ποιες συνθήκες, ποιες προϋποθέσεις το προσδιορίζουν;  Είναι δυνατόν κάποιος, κάποια να μην καταναλώνει απολύτως τίποτα;  Αυτός που καταναλώνει όσο γίνεται λιγότερα και προσέχει τι καταναλώνει συμβάλλει ή όχι στην κατασπατάληση των φυσικών πόρων και στην καταστροφή οικοσυστημάτων ή όχι;  Εάν συμβάλλει λίγο, είναι λίγο ανόητος, λίγο απολίτιστος, λίγο φιλοτομαριστής καταναλωτής ή πολύ;  Ενοχλητικά ερωτήματα, το καταλαβαίνω· πρέπει όμως να τα κάνω ακόμα πιο ενοχλητικά.

ΕΙΜΑΣΤΕ βέβαιοι και βέβαιες ότι ο Γιάννης Μακριδάκης είναι καταναλωτής –  δεν υπάρχει καμία απολύτως αμφιβολία. Καμία. Είναι παντελώς αδύνατον να μην είναι, αφού όλοι οι άνθρωποι, σε όλες τις κοινωνίες, σε όλους τους πολιτισμούς ήταν, είναι και θα είναι καταναλωτές. Χωρίς κατανάλωση δεν μπορεί να υπάρξει ούτε ανθρώπινη ζωή ούτε ανθρώπινη κοινωνία. Υπό την ευρεία έννοια του όρου, κάθε ζωντανός οργανισμός καταναλώνει, το λιγότερο,  τροφή –  την παίρνει από τη φύση: το λιοντάρι τρώει αντιλόπες, η αντιλόπη χορτάρι, η κότα, του γουρούνι και ο άνθρωπος είναι παμφάγα –  ό, τι ζωντανό κινείται τρώγεται. Κάποτε ο άνθρωπος έπαιρνε την τροφή του από τη φύση –  τροφοσυλλογή (υπάρχει ακόμα, παθιάζομαι με την τροφοσυλλογή: χόρτα, άγρια φρούτα, ρίζες, σπαράγγια, μανιτάρια, σαλιγκάρια, ψάρια –  δεν κυνηγώ, δεν μου αρέσει). Αργότερα άρχισε να καλλιεργεί τη γη και με την εργασία του παρήγαγε την τροφή του: κατανάλωνε αυτό που παρήγαγε –  κι αυτό υπάρχει ακόμα. Κάποτε όμως εμφανίστηκε κάτι άλλο: αυτό που καταναλώνει, δεν το παράγει ο ίδιος. Αυτά που καταναλώνει και δεν τα παράγει ο ίδιος τα λέμε εμπορεύματα. Και για να τα εξασφαλίσει χρειάζεται να έχει χρήματα. Εάν δεν έχει χρήματα, θα φάει τ΄ αρχίδια του. Πού τα βρίσκει τα χρήματα;  Για να βρεις χρήματα πρέπει να πουλήσεις κάτι. Εάν δεν μπορείς να πουλήσεις αυτό που μπορείς να πουλήσεις, δεν θα αγοράσεις εμπορεύματα, τροφή ας πούμε, και θα πεινάσεις, μέχρι που μπορεί και να πεθάνεις.

Ο Μακριδάκης λοιπόν, όπως όλοι και όλες, καταναλώνει πολλά πράγματα που δεν παράγει ο ίδιος –  καταναλώνει εμπορεύματα, τα οποία αγοράζει με χρήματα. Τα χρήματα τα βρίσκει πουλώντας κάτι αλλά δεν ξέρω τι πουλάει και πολύ θα ήθελα να το μάθω. Υποθέτω ότι τα ρούχα που φοράει δεν τα έραψε ο ίδιος, ότι το ύφασμα δεν το ύφανε στον αργαλειό, ότι το νήμα δεν το παρήγαγε ο ίδιος, ότι το βαμβάκι δεν το καλλιέργησε ο ίδιος ούτε εξέθρεψε πρόβατα για να τους πάρει το μαλλί. Εάν κυκλοφορούσε γυμνός, δεν θα κατανάλωνε ρούχα, τα οποία είναι εμπορεύματα και για να υπάρξουν αυτά τα ρούχα πρέπει να υπάρξουν πολλά άλλα εμπορεύματα που πρέπει να παραχθούν. Η παραγωγή όμως όλων αυτών των εμπορευμάτων σπαταλά φυσικούς πόρους και καταστρέφει οικοσυστήματα. Αγοράζοντας και φορώντας ρούχα ο Μακριδάκης συμβάλλει ή όχι στη σπατάλη πόρων και στη καταστροφή οικοσυστημάτων;  Ασφαλώς και συμβάλλει, δεν μπορεί να κάνει και διαφορετικά. Ναι, αλλά άλλο να κάνω σόπιγκ θέραπι αγοράζοντας κάθε σεζόν καινούργια ρούχα, πολλά τα οποία θα φορέσω μία μόνο φορά ή και καθόλου κι άλλο να έχω δύο πουκάμισα, δυο παντελόνια και τέσσερα σώβρακα όλο το χρόνο. Ο πρώτος είναι ανόητος, απολίτιστος και φιλοτομαριστής καταναλωτής. Συμφωνώ, απολύτως. Ο δεύτερος δεν είναι. Όμως, υπάρχει ένα όμως: γιατί ο πρώτος, ο ανόητος, ο απολίτιστος, ο φιλοτομαριστής καταναλώνει αφειδώς;  Δεν πρέπει να το σκεφτούμε αυτό;  Δεν πρέπει να απαντήσουμε σε αυτό ερώτημα;  Υπάρχει απάντηση;  Ασφαλώς και υπάρχει –  θα την εξετάσουμε αύριο, μεθαύριο, όταν θα εξετάσουμε τη σχέση του καταναλωτισμού ως αντίδοτο στον εγκλεισμό του τεχνικού (καπιταλιστικού) συστήματος.

Ο Μακριδάκης ζει στη Χίο, αν δεν κάνω λάθος. Είναι συγγραφέας, τα βιβλία του πουλιούνται, και εικάζω ότι,  εάν πουλούσε περισσότερα, δεν θα ήταν κάτι που θα του προκαλούσε δυσφορία. Θα ήταν πολύ ευχαριστημένος εάν αντί να πουλάει 1.000 ή 5.000 αντίτυπα πουλούσε 150.000 ή 1 εκ. αντίτυπα. Εάν δε μεταφράζονταν και στο εξωτερικό, μπορεί και να έχουν μεταφραστεί, δεν το γνωρίζω, θα πετούσε στα σύννεφα από τη χαρά του. Ο αγοραστής θα αγοράσει το βιβλίο του, θα το διαβάσει μέσα σε δύο, πέντε, δέκα μέρες και θα το αφήσει στην άκρη. Η χρησιμότητά του έληξε. Θα γνωρίζετε ότι για να παραχθούν τα βιβλία χρειάζονται μεγάλες ποσότητες φυσικών πόρων, ακόμα κι όταν το χαρτί είναι ανακυκλωμένο. Συμβάλλει στην κατασπατάληση των φυσικών πόρων και στην καταστροφή οικοσυστημάτων ως συγγραφέας ο Μακριδάκης;  Όσο πιο πολλά βιβλία πουλήσει τόσο πιο μεγάλη κατασπατάληση και καταστροφή δεν θα προξενήσει;

ΕΠΙΣΚΕΠΤΕΤΑΙ την Αθήνα, και άλλες πόλεις υποθέτω, και, εικάζω ότι  στην πρωτεύουσα δεν πηγαίνει κολυμπώντας ούτε κωπηλατώντας κάποια λέμβο: πηγαίνει με το πλοίο της γραμμής, το οποίο ασφαλώς και κατασπαταλά φυσικούς πόρους και καταστρέφει οικοσυστήματα. Ή μπορεί και με το αεροπλάνο, δεν το γνωρίζω. Κι όταν φτάνει στον Πειραιά, εικάζω ότι δεν πηγαίνει στην Αγία Παρασκευή ή στην Κηφισιά, ας πούμε, με τα πόδια, αλλά θα χρησιμοποιεί λεωφορείο ή τρένο ή ταξί –  ειδικά αν βιάζεται για να είναι συνεπής στο ραντεβού του. Δεν συμβάλλει στην κατασπατάληση φυσικών πόρων και στην καταστροφή οικοσυστημάτων;

ΞΥΠΝΗΣΑΝ τα παιδιά, θα συνεχίσω αύριο το πρωί. Ρεβίθια σήμερα, αγορασμένα. Θα φτιάξω μπύρα σήμερα, ξανθιά. γύρω στα 20 μπουκάλια του μισού λίτρου!  Αύριο καπνιστή και μεθαύριο weis! Εξήντα μπουκάλια σύνολο. Μια βδομάδα να γίνει η ζύμωση μέσα στον κουβά, ένας μήνας η ωρίμανση μέσα στα μπουκάλια. Που σημαίνει ότι μετά τις 15-17 Απριλίου θ΄ αρχίσουμε να τις πίνουμε.

ΓIA να δούμε με ποιους και ποιες και πως θα τις πιούμε!

Two beers on not two beers!

9 αβγά σήμερα.

Σχολιάστε ελεύθερα!

  1. Αν δεν ορίσουμε (μιας και δεν ορίζεις επαρκώς ο ιδιος νομίζω) με απλά λόγια τι ειναι καταναλωτισμός και τι δεν ειναι καταναλωτισμός θα λέμε και θα λεμε και θα λέμε.Το αρθρο που δημοσιεύθηκε στο the press project περιείχε κάποιες ασάφειες οπως πχ τον ζητούμενο ορισμό και επίσης ηταν οικουμενικό,αφορούσε δηλαδή τον παγκόσμιο πληθυσμό πράγμα ισως ριψοκίνδυνο κατά την γνώμη μου,αλλά θα ηταν καλύτερα να προσπαθήσουμε να εντοπίσουμε τις αδυναμίες του αυτές με πνεύμα φιλίας και συνεργασίας, η πολεμική δεν οδηγεί πουθενά, χάσιμο χρόνου και ξέρουμε πόσο πολύτιμος μας ειναι, ιδίως σ εμας τους μεγαλύτερους αδερφέ, βλέπεις λοιπόν που με αναγκάζεις να γράφω τώρα αλλά θα το θέσω πολύ σύντομα, τ άκουσα κάπου σήμερα κι έκλεψα την ιδέα, αν αγοράσω ενα φτυάρι απο το ΙΚΕΑ για να σκάψω τον τάφο μου ειμαι η οχι καταναλωτής, αν ειμαι θα φταίει το οτι αγόρασα το φτυάρι η απο που το αγόρασα? επισης εχω αγοράσει και ενα μουσικό όργανο και μαθαίνω, ειμαι η οχι καταναλωτής? εχω κι αλλα πολλά να σε ρωτήσω γιατί αγοράζω ΑΝ ΜΠΟΡΩ οτι κατα την γνώμη μου μου χρειάζεται,το κάνω συνειδητά ΟΜΩΣ και αποφεύγω το δυνατόν να στηρίζω πολυεθνικές,καθώς και το κράτος επίσης αποφεύγοντας να καταναλώνω και να καταναλώνομαι με άχρηστο θάνατο,καταλάβατε νομίζω και εν πάσει περιπτώσει δεν θέλω να γράφω πολλά και να σε ζαλίζω, ΔΕΝ θεωρώ τον εαυτό μου καταναλωτή πλέον, άλλο παίρνω αυτό που μου ειναι απαραίτητο, (πληρώνοντας το τίμημα στην προκειμένη) και αλλο καταναλώνω, ασφαλώς και δεν μπορώ να κατασκευάσω μουσικό οργανο ουτε φτυάρι,κάνω άλλα ομως και κατα ενα τρόπο γίνεται μια ανταλλαγή, ειτε μέσω του χρήματος-εαν υπάρχει- ειτε και απευθείας σε ελάχιστες περιπτώσεις. Ξερω οτι δεν κάλυψα το θέμα, παρακαλώ ας συνεχίσει κάποιος άλλος.Εχω πει αυτό που ήθελα προς το παρόν, οσο προς αυτά που άπτονται του κοινωνιολογικού θα επανέλθω άλλη φορά (δριμύτερος,ο νοών νοείτω) .Η αναφορά στην ασημαντότητα του εαυτού μου εγινε οχι για να περιαυτολογήσω, δεν εχω να επιδείξω το οτιδήποτε αξιο λόγου, αλλά για να τον χρησιμοποιήσω σαν παράδειγμα – υποκείμενο-προς διερεύνηση.

  2. Κατι ακόμη, αν ο Μακρυδάκης έλεγε οτι μόνο το 70% του Ελληνικού πληθυσμού ειναι ανόητοι φιλοτομαριστές καταναλωτές θα έλεγα απλά οτι τον βρίσκω πολύ αισιόδοξο, κι αν κάποιος δεν συμφωνεί και μου πεί να πα να γαμ… ας το πεί,δεν πρόκειται να του κρατήσω κακία, αλήθεια.

  3. @ Akis
    10 Μαρτίου, 2015

    Αν δεν ορίσουμε (μιας και δεν ορίζεις επαρκώς ο ιδιος νομίζω) με απλά λόγια τι ειναι καταναλωτισμός και τι δεν ειναι καταναλωτισμός θα λέμε και θα λεμε και θα λέμε.

    Να το ορίσουμε akis, να το ορίσουμε το ρημάδι μπας και καταλάβουμε τι κάνουμε λάθος.
    ΑΠ ΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ

    Όχι δεν είναι ορνιθοτροφείο

    10.000 ρομπότ στις γραμμές παραγωγής της Foxconn για τη κατασκευή του iPhone 6

    http://www.insomnia.gr/_/articles/apple/10000-%CF%81%CE%BF%CE%BC%CF%80%CF%8C%CF%84-%CF%83%CF%84%CE%B9%CF%82-%CE%B3%CF%81%CE%B1%CE%BC%CE%BC%CE%AD%CF%82-%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%B1%CE%B3%CF%89%CE%B3%CE%AE%CF%82-%CF%84%CE%B7%CF%82-foxcon-r7047

    ΣΤΗ ΚΑΤΑΝΆΛΩΣΗ

    Όχι δεν περιμένουν το ΠΑΤΡΙΣ γιά την Αυστραλία

    Περιμένουν το iphone 6

    http://www.nytimes.com/2014/09/23/technology/apple-sells-10-million-new-iphones-in-first-weekend.html

  4. @Παντελής
    Τα ειδα αυτά που προτείνεις Παντελή,μεγάλο και κομβικό το θέμα, θα χρειαζόταν ισως να δημιουργηθεί ομάδα εργασίας, αλλά εδω μπαίνει και το κυρίως θέμα, πες οτι το ορίσαμε εντάξει,εμείς μια μικρή η λίγο μεγαλύτερη ομάδα, στην πράξη τι γίνεται? θα είμαστε συνεπείς παρά τις αντιξοότητες που σίγουρα θα προκύψουν? Γνωρίζω οτι ειναι δύσκολο να απαντηθη, αν οι συνθήκες στο μέλλον ορίσουν τον κοινοτισμό ως μόνη συνθήκη επιβίωσης,θα γίνει τοτε.
    Ισως αν κάποιος γνώριζε καλύτερα γι αυτά που πέτυχαν οι κάτοικοι της Rojava στην Συρία, Κουρδικής καταγωγής επι το πλείστον,θα μπορούσε να μας μιλήσει πολύ συγκεκριμμένα, ο καταναλωτισμός ειναι μόνο μια οψη του θέματος.

  5. O Murray Bookchin διατύπωσε πολλές απο τις απόψεις του σε θέματα αυτοοργάνωσης, αλλα το συγκεκριμμένο βιβλίο δεν μεταφράστηκε στα Ελληνικά, ειναι το Urbanization without cities. Διαβάζοντας τις απόψεις αυτές ο Οτσαλαν μεσα απο την φυλακή καθοδήγησε τους Κούρδους με εκπληκτικά αποτελέσματα στην επαρχία της Rojava (οπου και το μαρτυρικό αλλα υπερήφανο Κομπάνι)

  6. Akis, μόλις επιστρέψω από την Άλεξπολ θα καταπιαστώ με το ζήτημα των τρόπων περιορισμού της κατανάλωσης και με ποιον από αυτούς συντάσσομαι.

    Ας μην ξεχνάμε, επίσης, ότι η καταστροφή της φύσης είναι ένα μέσον εξόντωσης των περιττών και πλεοναζόντων πληθυσμών.

  7. @Αθανάσιος
    12 Μαρτίου, 2015
    Γράφεις, αγαπητέ Αθανάσιε
    στο κείμενο σου :σκέψεις στα έγκατα της γης (1)

    Η απάντηση θα δοθεί όταν θα γίνουμε μάρτυρες της πρώτης εγκατάλειψης κάποιας πόλης – δεν μπορούμε να ξέρουμε ποια θα είναι αυτή ούτε για ποιους συγκεκριμένους λόγους θα εγκαταλειφθεί – τους γενικούς τους γνωρίζουμε. Ώστε δεν τίθεται ζήτημα καταστροφής ή μη αλλά εγκατάλειψης ή θανάτου. Οι νεκρουπόλεις έρχονται.

    Ήρθανε Αθανάσιε , ήρθανε
    bankruptcies-map-large.jpg
    http://www.google.gr/imgres?imgurl=http://media.navigatored.com/images/bankruptcies-map-large.jpg&imgrefurl=http://www.govern
    Με λίγο ψάξιμο μπορούμε να δούμε πολλές αποβιομηχανοποιημένες πόλεις σε πολλές χώρες όρεξη νάχουμε να δούμε το καινούργιο που δεν είναι πάντα ευοιωνο….