ποιοι ενθαρρύνουν τον τσαμπουκά των μικροαστών του ΣΥΡΙΖΑ ; (2)

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

Η Ιλιάδα, το σημαντικότερο κείμενο της δυτικής Κυριαρχίας, μας λέει ότι δύο είναι τα επιχειρήματα του δυτικού Κυρίου (καπιταλιστή, σήμερα), τα μέσα διεξαγωγής του πολέμου: η βία – τα όπλα δηλαδή, και η απάτη. Ο δε συνδυασμός βίας (όπλων) και απάτης επινόησε το εμπόρευμα, το χρήμα. Η λέξη επιχείρημα (επιχειρώ, επιχείρηση!) είναι μια λέξη του Κυρίου, πολεμικής προέλευσης: επιχείρημα είναι αυτό το οποίο βρίσκεται στα χέρια μου, αυτό το οποίο έχω αρπάξει, είναι η λεία. Επιχείρηση είναι μια πολεμική ενέργεια με σκοπό την αρπαγή πλούτου. Θλίβομαι κάθε φορά που μεταχειρίζομαι τη λέξη επιχείρημα, αλλά τι να κάνω;  Οι περιορισμοί της γλώσσας είναι πολλοί και αναγκαζόμαστε να μεταχειριζόμαστε λέξεις που δεν μας αρέσουν, τις υφιστάμεθα, αρκεί να έχουμε επίγνωση της προέλευσής τους και της λειτουργίας τους. Λέξη του Κυρίου, πολεμικής προέλευσης και αυτή, είναι και η λέξη διάλογος. Ο διάλογος κινείται μεταξύ της βίας και της απάτης, των όπλων και του χρήματος. Αυτός είναι ο λόγος που την απεχθάνομαι και επιλέγω τη λέξη συζήτηση. Ο διάλογος γίνεται μεταξύ άνισων, η συζήτηση μεταξύ ίσων. Επίσης, εντός του πλαισίου της βίας και της απάτης κινείται και η λέξη διαπραγμάτευση (και διαβούλευση), κι αυτές λέξεις του Κυρίου, πολεμικής προέλευσης επίσης.

ΟΠΟΙΟΣΔΗΠΟΤΕ επιθυμεί να συγκρουστεί με τον Κύριο καπιταλιστή οφείλει να γνωρίζει αφενός τα επιχειρήματά του (τη βία, την απάτη, το εμπόρευμα/χρήμα)  και αφετέρου την διαδικασία αναπόφευκτης κλιμάκωσης της σύγκρουσης. Κάποια στιγμή, καθώς κλιμακώνεται η σύγκρουση, μεταξύ Κυρίων ή μεταξύ Κυρίου και Υποτελών, ο Κύριος θα καταφύγει στα προσφιλή του επιχειρήματα. Όταν το επίδικο αντικείμενο του διαλόγου και της σύγκρουσης είναι το χρήμα, το χρέος καλή ώρα, τότε ο διάλογος και η σύγκρουση εκτυλίσσεται εντός των πλαισίων του συνδυασμού της βίας και της απάτης. Είναι πολύ γνωστή η σχέση της θεωρίας των παιγνίων με την απειλή και την απάτη –  η μπλόφα, λόγω χάριν, είναι συνδυασμός απειλής και απάτης. Είναι όμως ικανή και επαρκής συνθήκη η ειδίκευση στην θεωρία των παιγνίων για να νικήσεις τον αντίπαλο;

ΟΧΙ, κατά κανένα τρόπο, φίλες και φίλοι. Διότι, ως προς το ζήτημα που μας απασχολεί, δύο ενδεχόμενα υπάρχουν: ή η σύγκρουση θα κλιμακωθεί αλλά θα σταματήσει σε κάποιο σημείο με την υποχώρηση κάποιου ή θα φτάσει τα άκρα. Και η αμοιβαία υποχώρηση;  Πρόκειται για μύθο, για παραμύθι θα έλεγα. Μετά από κάθε αμοιβαία υποχώρηση, υπάρχει πάντα ένας νικητής, πάντα. Ποιος είναι αυτός;  Είναι αυτός που ήταν πιο ισχυρός πριν τον συμβιβασμό. Εάν μου χρωστάς 100 εβρά και πρέπει να μου τα δώσεις, υπάρχει ένα ενδεχόμενο να γίνει ο εξής διακανονισμός: να δεχτώ να μου δώσεις 90 –  δεν είναι αμοιβαία υποχώρηση; Είναι! Υπάρχει νικητής;  Ασφαλώς, αυτός που θα απωλέσει το λιγότερα. Εάν δεν γίνει αποδεκτή η αμοιβαία υποχώρηση, τότε η σύγκρουση θα κλιμακωθεί αναπόφευκτα και θα είναι αδυσώπητη!

ΤΟ εάν θα κλιμακωθεί η σύγκρουση ή όχι είναι ζήτημα βούλησης. Εάν θέλεις να κλιμακωθεί, θα κλιμακωθεί –  εάν δεν θέλεις, θα σταματήσει σε κάποια φάση. Εάν θέλεις να κλιμακωθεί, θα πρέπει να γνωρίζεις αφενός ποια είναι η μεγαλύτερη ζημιά, καταστροφή που μπορεί ο αντίπαλος να σου προξενήσει και αφετέρου ποια είναι η μεγαλύτερη ζημιά, καταστροφή  που εσύ μπορείς να προξενήσεις στον αντίπαλο. Ως προς το ζήτημα που μας απασχολεί, γνωρίζουμε ποια είναι η ζημιά που μπορεί να προκαλέσει ο ένας στον άλλον. Η ζημιά που εμείς μπορούμε να προκαλέσουμε στους άλλους είναι η μονομερής διαγραφή του χρέους και η έξοδος από το εβρό –  επιστροφή στη δραχμή. Τεράστια ζημιά –  κλονίζεται ο παγκόσμιος καπιταλισμός! Η ζημιά που οι αντίπαλοι μπορούν να μας προκαλέσουν είναι να σταματήσουν την χρηματοδότηση . Επόμενη κίνηση: θα ζήσουμε χωρίς χρήμα! Μπορούμε να ζήσουμε χωρίς χρήμα, χωρίς εμπορεύματα; Ούτε κατά διάνοια! Αν και υπάρχουν πολλοί που ζουν χωρίς χρήμα –  οι εξαθλιωμένοι μικροαστοί που ζουν στα παγκάκια χάριν της φιλανθρωπίας! Θεωρητικά, θα μπορούσαμε να ζήσουμε χωρίς χρήμα, θεωρητικά όμως! Εξ αιτίας του διεθνούς καταμερισμού εργασίας, άρα της εξάρτησης από άλλες οικονομίες, ο παγκόσμιος καπιταλισμός μπορεί να επιβάλει τέτοια εξαθλίωση που θα ευχόμασταν να μην είχαμε γεννηθεί!

ΘΕΛΟΥΝ, σχεδιάζουν, σκέφτονται οι μικροαστοί του ΣΥΡΙΖΑ να κλονίσουν τον ελληνικό, ευρωπαϊκό, παγκόσμιο καπιταλισμό;  Κατά κανένα τρόπο. Ομολογούν ότι ούτε μονομερή διαγραφή του χρέους σκέφτονται ούτε έξοδο από το εβρό. Κατά συνέπεια, η σύγκρουση όχι μόνο δεν θα κλιμακωθεί, αλλά θα σταματήσει στα πρόθυρα της πρώτης κατώτατης κλίμακας, βαθμίδας, φάσης. Εάν υπάρξει κάποια αμοιβαία υποχώρηση, αυτή θα είναι να δεχτούν να τους δώσουμε όχι και τα 100 εβρά αλλά τα 99!

ΚΑΙ μετά από αυτές τις σκέψεις, ήρθε η ώρα να απαντήσουμε στα ερωτήματα που διατυπώσαμε χτες. Πριν τα διατυπώσω ξανά για να τα θυμηθούμε, ας συνοψίσουμε τις δύο παρεκβάσεις που έκανα χτες, υπό των φως των οποίων θα διατυπώσουμε τις απαντήσεις μας.

1. Ο Κύριος καπιταλιστής της παραγωγής και του χρήματος φοβάται μήπως η καπιταλιστική επίθεση που επιδιώκει την εξαφάνιση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και τη μείωση του μεροκάματου και του μισθού εκκινήσει μια διαδικασία γένεσης ενός κοινού αισθήματος δυσαρέσκειας και οργής που θα έχει ως αποτέλεσμα μια κοινωνική και πολιτική αναταραχή, μια διάρρηξη της κοινωνικής συνοχής, μια απονομιμοποίηση της καπιταλιστικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας,  έναν κλονισμό του πολιτικού συστήματος. Ο φόβος αυτός αντιμετωπίζεται με δύο τρόπους που αντιστοιχούν στους δύο στρατηγικούς προσανατολισμούς της δυτικής Κυριαρχίας. Σύμφωνα με τον πρώτο, η καπιταλιστική Κυριαρχία είναι τόσο ισχυρή που είναι σε θέση να αποτρέψει ή να καταστείλει το ενδεχόμενο της διάρρηξης της κοινωνικής συνοχής. Σύμφωνα με τον δεύτερο, η καπιταλιστική Κυριαρχία πρέπει να αποτρέψει το ενδεχόμενο της διάρρηξης της κοινωνικής συνοχής,  επειδή ένα τέτοιο ενδεχόμενο μπορεί να φέρει στο προσκήνιο τις δυνατότητες της εποχής μας (να εργαζόμαστε όλοι και όλες λίγες ώρες τη βδομάδα και να ζούμε αξιοπρεπέστατα). Ο τρόπος με τον οποίο μπορεί να γίνει αυτή η αποτροπή φέρει το όνομα ελπίδα –  η υπόσχεση δηλαδή της ανακούφισης  των πληττομένων  κοινωνικών στρωμάτων εντός του σημερινού πλαισίου.

2. Μεταξύ των καπιταλιστών υπάρχει διαφωνία ως προς τον τρόπο αποτροπής της πορείας του παγκόσμιου καπιταλισμού προς την στασιμότητα, ως προς τον τρόπο δηλαδή επέκτασης του καπιταλισμού, ως προς τον τρόπο ανάπτυξης, αύξησης της κερδοφορίας. Οι υποστηρικτές της απόλυτης ισχύος του Κυρίου (οι ολιγαρχικοί) λένε ότι ο η ανάπτυξη, η αύξηση της κερδοφορίας είναι δυνατή με την εξαφάνιση των αδύναμων, των μη ανταγωνιστικών επιχειρήσεων σε όλες τις ανεπτυγμένες καπιταλιστικές οικονομίες (νεοφιλελευθερισμός). Η στρατηγική αυτή έχει ως αποτέλεσμα τη πιθανότητα της διάρρηξης της κοινωνικής και πολιτικής συνοχής αλλά η διαθέσιμη ισχύς (όπλα, απάτη, χρήμα) φτάνει και περισσεύει για να αποτραπεί ή να κατασταλεί αδιστάκτως και ανηλεώς ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Οι υποστηρικτές της σχετικής ισχύος (οι δημοκρατικοί) λένε ότι η επιλογή των ολιγαρχικών έχει όρια και παρουσιάζει κινδύνους· η ανάπτυξη, η αύξηση της κερδοφορίας, η αποτροπή, η επιβράδυνση της  πορείας προς τη στασιμότητα θα πρέπει να προσανατολιστεί προς την εξωτερική επέκταση, προς την κατάκτηση χώρων και κοινωνικών σχηματισμών όπου ο καπιταλισμός δεν έχει ακόμα επεκταθεί ή έχει ελάχιστα επεκταθεί: Αφρική, Κίνα, Ινδία, Σιβηρία, ισλαμικές χώρες –  πιθανόν και αλλού. Ή να προκριθεί το δεύτερο μοντελάκι χωρίς να καταργηθεί το πρώτο, απλά να αμβλυνθεί κάπως.

ΠΟΙΟΣ, ποιοι ενθαρρύνουν λοιπόν τον τσαμπουκά των μικροαστών του ΣΥΡΙΖΑ; Διαθέτουμε τρεις απαντήσεις. Η πρώτη: Ο τσαμπουκάς του ΣΥΡΙΖΑ είναι  έκφραση της οικονομικής, κοινωνικής, διανοητικής, πνευματικής, ψυχικής και πολιτικής ισχύος της μικρομεσοαστικής τάξης. Μπορεί κάποιος να με γαργαλήσει να γελάσω, please? Ειδάλλως θα βάλω τα κλάματα. Η μικρομεσοαστική τάξη, αυτό το κοινωνικό έκτρωμα, αυτή η τάξη της χαζοχαρουμενότητας,  είναι τάξη υπό εξαφάνιση. Όχι στο σύνολό της, όπως θα δούμε παρακάτω, αλλά ένα πολύ μεγάλο μέρος της που θα γίνει ακόμα μεγαλύτερο. Είναι παντελώς αδύναμη –  σε όλα τα επίπεδα: οικονομικό, κοινωνικό, διανοητικό, πνευματικό, αξιακό, ψυχικό. Η μόνη ισχύς που διαθέτει αυτή τη στιγμή είναι η πολιτική, αυτή όμως δεν είναι έκφραση της κοινωνικής κλπ ισχύος της. Θα δούμε αμέσως παρακάτω που ερείδεται.

Η δεύτερη απάντηση. Ο τσαμπουκάς των μικρομεσοαστών του ΣΥΡΙΖΑ είναι εκδήλωση της κοινωνικής συμμαχίας της μικρομεσοαστικής τάξης με την πολύμορφη εργατική τάξη και τους κρατικούς υπαλλήλους, όσοι δεν θεωρούνται μικροαστοί. Δεν χρειάζεται να με γαργαλήσετε, γελάω από μόνος μου και μάλιστα ηχηρά: χα χα χα! Διότι, φίλες και φίλοι, δύο αδυναμίες δεν κάνουν μια ισχύ αλλά μια ακόμα μεγαλύτερη αδυναμία. Διότι και η εργατική τάξη, από το βιομηχανικό προλεταριάτο μέχρι κάποιους κρατικούς και δημόσιους υπαλλήλους, είναι  μια αδύναμη τάξη σε όλα τα επίπεδα. Διότι ο Κύριος καπιταλιστής και τα τσιράκια του μας γαμάνε για πέντε ολόκληρα χρόνια κι εμείς έχουμε σκύψει και γλείφουμε τον πούτσο μας και το μουνί μας –  εξαίσια εφηβική ευλυγισία! Πέντε χρόνια αγώνων, πέντε χρόνια ήττας. Κι αφού δεν μπορέσαμε εμείς να σταματήσουμε την καπιταλιστική επίθεση με απεργία, με τον μόνο τρόπο που μπορούμε, θα τη σταματήσει ο κοινωνικός και πολιτικός μας σύμμαχος, οι μικροαστοί του ΣΥΡΙΖΑ και η κυβέρνησή του! Τον πούτσο κλαίγανε που το μουνί παντρεύανε. Δείτε τώρα και την αποβλάκωση και την αυταπάτη σε όλο τους το μεγαλείο: Εάν  ο Κύριος επιτεθεί στον ΣΥΡΙΖΑ που προασπίζεται τα συμφέροντά μας, πρέπει να βγούμε στους δρόμους και να τον υποστηρίξουμε· εάν συνεχιστεί η καπιταλιστική επίθεση να βγούμε στους δρόμους να διαμαρτυρηθούμε. Μια αριστερή κυβέρνηση, συνεχίζει το παραλήρημα, θα αναβαθμίσει τον αντικαπιταλιστικό αγώνα, την ταξική πάλη – θα μας δοθεί μια ευκαιρία να εισβάλει ο λαϊκός και ο ο ταξικός παράγοντας στην πολιτική σκηνή. Αρνούνται κατηγορηματικά να αποδεχτούν ότι με τις διαμαρτυρίες και τις διαδηλώσεις το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να κλάσουμε τ΄ αρχίδια του Κυρίου! Ότι ο μόνος τρόπος αποτροπής της καπιταλιστικής επίθεσης είναι η απεργία και δη του προλεταριάτου. Το προλεταριάτο όμως, η εργατική τάξη  δεν έχει καμιά διάθεση να απεργήσει διότι είναι φοβισμένο (ανεργία), σκόρπια αγέλη (ανταγωνισμός και ατομικισμός) κι αφού είναι φοβισμένο και σκόρπιο θα είναι και αποβλακωμένο. Εγώ επιμένω ότι μπορεί να νικήσει, ότι ο φόβος, η απομόνωση και η αποβλάκωση είναι δυνατόν να αρθούν –  θα το εξετάσουμε αύριο πως μπορεί να γίνει.

ΑΦΟΥ οι δύο προηγούμενες απαντήσεις δεν μας εξηγούν που οφείλεται ο τσαμπουκάς των μικροαστών του ΣΥΡΙΖΑ, θα μας τον εξηγεί η τρίτη. Ο τσαμπουκάς οφείλεται στη συμμαχία του μέρους της μικρομεσοαστικής τάξης που όχι μόνο δεν καταβαραθρώνεται αλλά προσδοκά και κοινωνική άνοδο με την τάξη των ισχυρών καπιταλιστών (εξαγωγική βιομηχανία, της τουριστικής συμπεριλαμβανομένης, εφοπλιστές, μεγάλοι εισαγωγείς, τραπεζίτες). Τί κοινά συμφέροντα έχει αυτή η κοινωνική και πολιτική συμμαχία; Τους ενώνει κατ’  αρχήν ο φόβος του ενδεχομένου της διάρρηξης της κοινωνικής συνοχής, της πολιτικής απονομιμοποίησης. Τους ενώνει ακόμα ο φόβος ότι, αν και θύτες, μπορεί και οι ίδιοι να γίνουν τα θύματα της επίθεσης των ισχυρών καπιταληστών  της Ευρώπης. Τους ενώνει ο φόβος του χρέους  –  εάν η εργατική τάξη είναι άφραγκη κι ένα μεγάλο μέρος των μικρομεσοαστών δεν έχει ψωμί να φάει τη γραβιέρα της, ποιος θα αποπληρώσει αυτό το χρέος; Μήπως θα έπρεπε, σκέφτονται, να στραφούμε προς την στρατηγική επιλογή της εξωτερικής κατάκτησης, από την οποία θα ωφεληθούν και οι Υποτελείς; Ποιοι καπιταλιστές επιλέγουν αυτόν τον προσανατολισμό;  Οι δημοκρατικοί της Αμερικής;  Ευρωπαίοι καπιταλιστές;  Ευρωπαϊκά μικρομεσοαστικά στρώματα, πολιτική έκφραση των οποίων είναι τα πολλά ακροδεξιά κόμματα;

ΑΥΤΗ είναι η γνώμη μου, φίλες και φίλοι. Δεν θα φοβηθούμε τις εξελίξεις: δεν θα διστάσουμε ούτε στιγμή να αναθεωρήσουμε τις απόψεις μας, να τις ξανασκεφτούμε, να τις συμπληρώσουμε, να τις εμπλουτίσουμε. Αύριο θα εκθέσω τη γνώμη μου πως μπορεί μια απεργία να νικήσει, πως μπορούμε δηλαδή να επιλύσουμε το μεγαλύτερο κοινωνικό πρόβλημα, την ανεργία.