ποιοι ενθαρρύνουν τον τσαμπουκά των μικροαστών του ΣΥΡΙΖΑ; (1)

ΣΚΕΦΤΗΚΑ ότι είναι καλύτερα το ανέκδοτο που ήθελα να σας πω στην αρχή του σημερινού σημειώματος να σας το πω στο τέλος, ανέκδοτο που με γαμηστικούς όρους περιγράφει εξαίσια την καπιταλιστική κοινωνική ιεραρχία (πολιτική γαμησιολογία). Για αρχή θα ήθελα να σας υπενθυμίσω τι δήλωσε πριν ένα δυο μήνες, δεν θυμάμαι ακριβώς, ο Πούτιν: εάν η αρκούδα πεθάνει, το δάσος θα καταληφθεί. Εάν κάποιοι φίλοι και κάποιες φίλες δεν κατανοούν την παραπάνω δήλωση, διευκρινίζω ότι η αρκούδα είναι το ρώσικο Κράτος και το δάσος η Σιβηρία.

ΤΩΡΑ, τι σχέση έχει η κατάκτηση της Σιβηρίας από τους καπιταλιστές της Δύσης με την κυβέρνηση των μικροαστών του ΣΥΡΙΖΑ είναι κάτι που θα το εξετάσουμε στο σημερινό μας σημείωμα. Θα εξετάσουμε κι άλλα ζητήματα, απλά και σαφηνώς (σαφηνής [σαφής], μου αρέσει πολύ η λέξη, είναι του Αισχύλου).

ΤΟ πρώτο ζήτημα που μας απασχολεί είναι το εξής: ο τσαμπουκάς της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ είναι αυτόφωτος, είναι εκδήλωση της κοινωνικής και πολιτικής ισχύος της μικρομεσοαστιής τάξης ή είναι ετερόφωτος; Κι αν ισχύει το δεύτερο, το φως της ισχύος ποιας τάξης ή άλλων δυνάμεων   προσδίδει τόση αίγλη (λάμψη) στο πρόσωπο και στις κινήσεις των μικροαστών της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ; ΚΙ αν ισχύει κάτι τέτοιο, ποιοι να είναι άραγε οι σκοποί των ισχυρών υποβολέων του μικροαστικού τσαμπουκά;

ΘΑ κάνω δύο σύντομες παρεκβάσεις που θα με βοηθήσουν να ξετυλίξω το νήμα των σκέψεων και των επιχειρημάτων μου. Η πρώτη: Η θεωρία της επανάστασης μας λέει ότι η διάρρηξη της κοινωνικής συνοχής εκδηλώνεται με πολλούς τρόπους (εξεγέρσεις, επανάσταση, αλλαγή αξιών, πρακτικών, αντιλήψεων, κωδίκων συμπεριφοράς) και είναι το αποτέλεσμα μιας χρονικής περιόδου, η οποία κυμαίνεται από μισή έως μια γενιά, από δεκαπέντε έως τριάντα χρόνια. Οποιαδήποτε  επανάσταση κι αν μελετήσουμε, σε αυτό το συμπέρασμα θα καταλήξουμε. Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας διαμορφώνεται ένα κοινό αίσθημα (common sense), το οποίο μπορεί να είναι η αγανάκτηση, η δυσφορία, ο φθόνος, το μίσος, η οργή, η ελπίδα, η προσδοκία.  Θα γνωρίζετε ότι τις τελευταίες δεκαετίες υπάρχει ένα πολύ μεγάλο ενδιαφέρον της πολιτικής φιλοσοφίας και πολιτικής ψυχολογίας προς τα αισθήματα των Υποτελών –  γράφονται και δημοσιεύονται συνεχώς μελέτες και βιβλία. Εκείνο που με απασχολεί είναι: διαμορφώνεται κάποιο κοινό αίσθημα στους κόλπους των Υποτελών τα τελευταία χρόνια;  Κι αν αναπτύσσεται, ποιο είναι;  Ποιες προϋποθέσεις και συνθήκες επιτρέπουν τη διαμόρφωση αυτού του κοινού αισθήματος;

ΟΙ πρόσφατες βουλευτικές εκλογές αποτελούν μια βεβαιότατη ένδειξη ότι έχει αναπτυχθεί ένα κοινό αίσθημα, η αγανάκτηση και η οργή. Μια πρώτη, πρόωρη εκδήλωση ήταν οι αγανακτισμένοι των πλατειών, η οποία βέβαια δεν επρόκειτο να συνεχίσει να εκδηλώνεται με τον ίδιο τρόπο. Το κοινό αυτό αίσθημα ο ΣΥΡΙΖΑ έσπευσε ταχέως να το μετασχηματίσει σε ελπίδα, ελπίζοντας στο σταμάτημα της απονομιμοποίησης της κοινοβουλευτικής καπιταλιστικής δημοκρατίας: ο ΣΥΡΙΖΑ αποκαθιστά την αξιοπρέπεια και το κύρος της. Το γιατί εμφανίστηκε το κοινό αίσθημα της αγανάκτησης το γνωρίζουμε όλοι και δεν γράφω ούτε μια λέξη –  το βιώνουμε όλοι και όλες. Εάν η ανηλεής επίθεση άρχισε το 2010, κι αν δώσουμε βάση στα πορίσματα της θεωρίας της επανάστασης, τότε, εάν η καπιταλιστική επίθεση συνεχιστεί,  οι πρώτες εκδηλώσεις του κοινωνικού χάσματος, ρήγματος θα εμφανιστούν μεταξύ 2025 και 2040. Σκεφτείτε τώρα πόσο χρονών θα είμαστε το 2025 μέχρι το 2040. Οι πρόσφατες εκλογές ήταν μια εκδήλωση αυτού του κοινού αισθήματος της αγανάκτησης και της οργής, το οποίο όπως είπα ο ΣΥΡΙΖΑ επιχείρησε να το μετεξελίξει σε ελπίδα. Τα κατάφερε εν μέρει, αλλά το βαθύ ψυχολογικό υπόβαθρο της αγανάκτησης είναι πανταχού παρόν και τα πάντα πληρούν. Αυτός ήταν ένας από τους λόγους που ψήφισα ΣΥΡΙΖΑ –  η επαναστατική αγνότητα και συνέπεια μάλλον τα αγνοεί όλα αυτά που έγραψα. Θα θυμίσω στους θιασώτες της μια πρόταση του Ζαν Πολ Σαρτρ, που την έγραψε στην ταραγμένη Γαλλία λίγο μετά την Απελευθέρωση : Δε δημιουργεί κανείς ένα κίνημα.

ΑΥΤΟ το οποίο είναι ενδιαφέρον και γόνιμο για μας και επικίνδυνο για τον Κύριο και τους Υπηρέτες του είναι ότι κατά τη διάρκεια της γένεσης, διαμόρφωσης και επέκτασης του κοινού αισθήματος εμφανίζονται νέες αξίες, πρακτικές, αντιλήψεις, γνώσεις, ευαισθησίες, ανάγκες, ιδέες, συμπεριφορές, θεωρίες, καλλιτεχνικές εκφράσεις και άλλα πολλά που σκάνε μύτη κατά τη διάρκεια της εμφάνισης των ρηγμάτων, της όξυνσης δηλαδή του κοινωνικού πολέμου

Η δεύτερη παρέκβαση. Από την εποχή της εμφάνισης του δυτικού Κυρίου (δουλοκτήτες γαιοκτήμονες στην αρχαϊκή Ελλάδα [750-500 π.Χ.]) μέχρι σήμερα, στους κόλπους της Κυριαρχίας υπάρχουν δύο στρατηγικοί προσανατολισμοί όσον αφορά τις σχέσεις του Κυρίου με τους Υποτελείς. Οι υποστηρικτές του πρώτου διατείνονται ότι ο Κύριος είναι πανίσχυρος, άρα του επιτρέπεται να μην προβαίνει σε παραχωρήσεις και υποχωρήσεις και συμβιβασμούς,  και ότι μπορεί να εξασφαλίσει την αφοσίωση και την υπακοή των Υποτελών, κυρίως με τη βία των όπλων ή του χρήματος –  αλλά και με την πειθώ, την απάτη δηλαδή: η Ρητορική είναι θυγατέρα του πολέμου. (Στην αρχαία Αθήνα, οι ολιγαρχικοί· στην αρχαϊκή Ρώμη, η μικρή ομάδα των ισχυρότερων πατρικίων της συγκλήτου –  20 έως 60 γαιοκτήμονες, οι ισχυρότεροι εννοείται· στις μέρες μας οι υποστηρικτές του νεοφιλελευθερισμού). Τον προσανατολισμό αυτόν αποκαλώ ολιγαρχικό.

ΟΙ  υποστηρικτές του δεύτερου στρατηγικού προσανατολισμού διατείνονται ότι ο Κύριος δεν είναι πανίσχυρος, ότι ο παραπάνω τρόπος αύξησης της διαθέσιμης ισχύος (το βασικό χαρακτηριστικό της όποιας Κυριαρχίας)  εγκυμονεί πολλούς κινδύνους και ότι ο αποτελεσματικότερος και αποδοτικότερος τρόπος  αύξησης της ισχύος είναι ο συμβιβασμός, οι παραχωρήσεις προς τους Υποτελείς, με την προϋπόθεση ότι οι Υποτελείς μιμούνται και ακολουθούν τον Κύριο. Το μανιφέστο αυτού του στρατηγικού προσανατολισμού, που τον αποκαλώ δημοκρατικό, είναι ο Επιτάφιος του Περικλέους –  του Θουκυδίδη είναι, συμφωνώ απολύτως με την άποψη του Ιωάννη Κακριδή –  ένα από τα πιο συγκλονιστικά κείμενα της δυτικής Κυριαρχίας.

ΝΟΜΙΖΩ πως οι διαφορές των δύο προσανατολισμών είναι σαφείς. Υπάρχει όμως μια διαφορά που υπονοήθηκε αλλά οφείλω να επιμείνω. Ενώ οι υποστηρικτές της απόλυτης ισχύος προσανατολίζονται κυρίως προς την αρπαγή του πλούτου των Υποτελών, οι της σχετικής ισχύος προσανατολίζονται προς την συνεργασία, συμμαχία Κυρίου και Υποτελών με σκοπό την κατάκτηση, ώστε να ωφεληθούν όλοι. Ο πρώτος προσανατολισμός είναι εσωστρεφής, τείνει προς την ακινησία. Ο δεύτερος είναι εξωστρεφής και τείνει προς την κίνηση, την κινητοποίηση των Υποτελών –  εξ ου και το ζωηρό ενδιαφέρον της φιλοσοφίας για την κίνηση. Αυτό ακριβώς λέει ο Θουκυδίδης στον Επιτάφιο. Αυτός ακριβώς ήταν ο προσανατολισμός της ρωμαϊκής συγκλήτου την εποχή της Δημοκρατίας: οι Υποτελείς πολεμούν, κατακτούν, εμείς αρπάζουμε το μεγαλύτερο μέρος της λείας και οι Υποτελείς εξοντώνονται –  εάν δεν εξοντωθούν, θα ψωμοζούν με θεάματα στις μεγάλες πόλεις. Κάποτε, τους Υποτελείς τους χρειάζονταν για πολεμιστές. Σήμερα, θα το εξετάσουμε αύριο, απαιτείται απλά η συναίνεσή τους προκειμένου να μην καταβαραθρωθεί  η υλική τους ευμάρεια, που πάντα συνοδεύεται από ανία, ασθένεια, φθόνο, μοναξιά και αποβλάκωση.

ΕΑΝ  ρίξουμε ένα βλέφαρο στην ιστορία της Κυριαρχίας θα δούμε μια εναλλαγή των παραπάνω στρατηγικών προσανατολισμών στη λήψη αποφάσεων. Μήπως είμαστε ίστορες,  μάρτυρες δηλαδή, της υποχώρησης ή και του τέλους του νεοφιλελευθερισμού, δηλαδή του στρατηγικού προσανατολισμού της απόλυτης ισχύος, και την επάνοδο στο πολιτικό προσκήνιο της σχετικής ισχύος, της κατάκτησης, της ταξικής συμμαχίας, της εξόντωσης;   

ΑΥΤΕΣ  ήταν οι δύο παρεκβάσεις. Δεν προλαβαίνω να εκθέσω την άποψή μου ποιοι ενθαρρύνουν  τον τσαμπουκά της κυβέρνησης των μικροαστών του ΣΥΡΙΖΑ, ποιες είναι οι στρατηγικές επιδιώξεις των ισχυρών υποβολέων της. Προλαβαίνω όμως να σας πω το ανέκδοτο που λεγόταν μεταξύ των εργατών του σιδηροδρόμου μετά τον πόλεμο στο χωριό μου και γενικά στον βόρειο Έβρο.

ΜΙΑ μέρα που δεν είχαν και πολλή δουλειά,  ο τσαούσης, ο επιστάτης της ομάδας πρότεινε να παίξουν το τρενάκι, να γαμήσουν και να γαμηθούν δηλαδή. Ρίξανε κλήρο ποιος θα είναι ο πρώτος και ποιος ο τελευταίος. Στήθηκε ο πρώτος, από πίσω ο δεύτερος, από πίσω ο τρίτος, στο τέλος ο τελευταίος, καταλαβαίνετε. Αφού συγκροτήθηκε ο συρμός, ρωτάει ο τσαούσης τον πρώτο. Κώστα, πως πάει;  Λέω να αλλάξουμε κάνα βαγόνι, απαντάει ο Κώστας. Ρωτάει μετά τον τελευταίο: Αντώνη, πως πάμε;  Καλά πάμε, απαντάει ο Αντώνης, μεϊντάν βάρ.

ΜΕΪΝΤΑΝ βάρ είναι μια τούρκικη έκφραση, λογοπαίγνιο εδώ στο ανέκδοτο που πολύ δύσκολα αποδίδεται. Θα μπορούσαμε να την μεταφράσουμε όλο μπροστά, πρόσω ολοταχώς αλλά είναι κάτι παραπάνω από τη στιγμή που το μεϊντάνι είναι ο ανοιχτός δημόσιος χώρος, είναι ο χώρος όπου όλοι βλέπουν τι γίνεται. Ο Αντώνης έχει κάθε λόγο να δει ο κόσμος τι γίνεται. 

ΑΡΧΙΣΑΝ να γεννάνε οι κότες και δεν ξέρουμε τι να τα κάνουμε τα αυγά. Χαρίζουμε, τρώμε και τελειωμό δεν έχουν!