anastasis is death: στάση, ανάσταση, επανάσταση

    φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

     Η αντίληψη που έχουμε για τον χρόνο είναι μια προκατάληψη ποιμενικής προέλευσης – που ενισχύει και αναπαράγει ασφαλώς την Κυριαρχία.  (Λησμονούμε, μου φαίνεται,  πως ό,τι κάνουν κι ό,τι λένε οι Υποτελείς ενισχύει και αναπαράγει την Κυριαρχία – θα το εξετάσουμε ένα άλλο πρωινό).  Αν και θα έπρεπε να εκθέσω πρώτα τις σκέψεις και τα επιχειρήματά μου για την καταγωγή και διαμόρφωση αυτής της προκατάληψης, τώρα άρχισα κι είναι αργά, δεν μπορώ να σταματήσω. Θα συνοψίσω όμως αυτό το μελλοντικό σημείωμα σε λίγες αλλά περιεκτικές γραμμές και δεσμεύομαι ότι θα επανέλθω.  

     Οι ποιμένες ήταν αναγκασμένοι να προχωρούν μπροστά για να βρουν ή να μετακινηθούν σε  βοσκοτόπια που ήταν αβόσκητα, πλούσια σε χορτάρι. Μόλις εξαντλούνταν το λιβάδι, έπρεπε να φύγουν και να μετακινηθούν και πάλι προς τα μπρος, όχι προς τα πίσω, προς το εξαντλημένο λιβάδι. Το πίσω έγινε συνώνυμο της αποτυχίας, της πείνας, της εξαθλίωσης, της ήττας – το μπροστά της επιτυχίας, του πλούτου, της δόξας, της νίκης. Να  σταματήσεις είναι αδύνατον –  το σταμάτημα είναι συνώνυμο του θανάτου. Εάν μια ζωή προχωράς μετακινούμενος μπροστά, τότε αναπόφευκτα σχηματίζεις μια αντίληψη, μια παράσταση του χρόνου  όλως τοπική: το μέλλον είναι μπροστά μας, το παρ-ελθόν (αυτό το οποίο έχουμε περάσει πορευόμενοι) είναι πίσω μας –  εδώ που βρίσκομαι τώρα είναι το παρόν. Ο χρόνος είναι μια πορεία προς τα μπροστά – είναι μια γραμμή που η αρχή της αρχίζει από τα βάθη του εκρηκτικού παρελθόντος (λατρεία της έκρηξης!) και  καταλήγει, χάνεται στα βάθη του μέλλοντος – αυτό είναι το βέλος του χρόνου.

     Η ποιμενικής προέλευσης προκατάληψη για το χρόνο έχει αποικίσει τη δυτική Κυριαρχία, άρα και την καπιταλιστική, ποικιλοτρόπως και παντοιοτρόπως – μέχρι και την Επιστήμη, τη Φυσική. Η προκατάληψη αυτή όχι μόνο ήταν η πηγή έμπνευσης για την κατασκευή του ρολογιού αλλά έχει υλικά ενσωματωθεί στο ρολόι, έχει κωδικοποιηθεί στο ρολόι. Οι δείκτες κινούνται πάντα μπρος, μπροστά είναι το μέλλον, πίσω το παρελθόν και το παρόν είναι παρόν αλλά φευγαλέο. Και βέβαια η μεγαλύτερη συμφορά δεν είναι να πηγαίνει λάθος αλλά να σταματήσει.

     Οι μόνιμα εγκατεστημένες αγροτικές κοινότητες είχαν διαμορφώσει  μια όλως διαφορετική παράσταση του χρόνου, την κυκλική, αυτήν της επανάληψης των εποχών: η διάκριση σε μέλλον, παρελθόν και παρόν ήταν ανύπαρκτη!  Δυσκολευόμαστε να το κατανοήσουμε – θα πούμε πάρα πολλά για αυτό το ζήτημα, θα επανερχόμαστε διαρκώς. Θα παραθέσω ένα παράδειγμα που θα μας βοηθήσει να προκαλέσουμε τις πρώτες ρωγμές στον τρόπο που σκεφτόμαστε και αντιλαμβανόμαστε τον χρόνο – ένα πολύ χαρακτηριστικό και εντυπωσιακό παράδειγμα.

   Στο χωριό που γεννήθηκα, στους Πετράδες Διδυμοτείχου,  υπάρχουν δύο νεκροταφεία. Το αρχαιότερο έχει τάφους Ελλήνων και Τούρκων. Διαβάζω σ’ έναν τάφο, προ του 1922: ΒΑΓΚΕΛΙΟ ΤΟΥ ΠΟΛΥΧΡΌΝΗ –  τίποτα άλλο!  Δεν υπάρχει επώνυμο, δεν υπαρχει έτος γέννησης και θανάτου. Γιατί; Δεν είναι περίεργο;

   Καθόλου. Το επώνυμο είναι επινόηση του Κράτους για να καταγράφει και τα επιτηρεί  αποτελεσματικά και αποδοτικά τους Υποτελείς του. Η επιτήρηση ασφαλώς περιλαμβάνει και το έτος γέννησης και το έτος θανάτου. Έχουμε πήξει στις ληξιαρχικές πράξεις γέννησης και θανάτου! Αλλά εκείνη την εποχή, πριν το 1922, πριν ενσωματωθεί η Θράκη στο Ελληνικόν Κράτος, οι άνθρωποι δεν είχαν επώνυμα, δεν ήξεραν πότε γεννήθηκαν, οι άλλοι δεν ηξεραν πότε πέθανε κάποιος, δεν ήξεραν σε ποιά χρονολογική χρονιά ζούσαν. Δεν είχαν ιδέα τι είναι πατρίδα και σημαία – το ελληνικό Κράτος τους έστειλε γαλανόλευκες σημαίες αλλά δεν ήξεραν τι να τις κάνουν και τις έρραψαν ρούχα – γαλαζοβράκικα τουρκόσπορα τομάρια!

      Οι άνθρωποι,  φίλες και φίλοι, δεν μετρούσαν ποτέ τον χρόνο, δεν τους ενδιέφερε. Όσους  παλαιολιθικούς και νεολιθικούς τάφους κι αν ανασκάψουμε, δεν θα βρούμε καμιά ένδειξη μέτρησης του χρόνου. Οι έννοιες του μέλλοντος, του παρελθόντος και του παρόντος ήταν ανύπαρκτες, αδιανόητες. Η κυκλική  βίωση και παράσταση του χρόνου ήταν μια αέναη, διαρκή βίωση ενός αιώνιου παρόντος – μόνο το παρόν υπάρχει, όχι το μέλλον και το παρελθόν. Όχι ότι δεν υπήρχαν, για όνομα της Ζωής, αλλά τους ενδιέφερε κυρίως το παρόν, το τώρα – ελάχιστα το περελθόν, περισσότερο το μέλλον, λόγω της αποθήκευσης της τροφής . Στον ποιμενικό τρόπο αντίληψης του χρόνου, στην ποιμενική προκατάληψη,  το παρόν είναι μια στιγμή – το μέλλον και το παρελθόν είναι αχανείς και άγνωστες εκτάσεις, όπως η αχανής και άγνωστη στέπα – ρωσική λέξη, σημαίνει έρημος. Στην αγροτική κοινοτική προκατάληψη, το παρόν είναι το ογκώδες κέντρο, ενώ το μέλλον και το παρελθόν είναι μικρά, περιθωριακά αλλά αναπόσπαστα μέρη αυτού του παρόντος.

    Σήμερα εμείς μπορούμε να ταξιδέψουμε νοερώς όχι μόνο στο απώτατο παρελθόν, εκατομμύρια και δισεκατομμύρια  χρόνια πίσω αλλά και στο κοντινό, απώτερο, απώτατο μέλλον. Αυτό το οφείλουμε στο μέλημα της Κυριαρχίας να χρονο-λογήσει, να επιβάλλει τον Λόγο στον χρόνο, να βάλει τάξη στον ιστορικό χρόνο, να τιθασεύσει, να πειθαρχήσει το παρελθόν, να ελέγξει τους Υποτελείς, να εξασφαλίσει το κλέος και την κοινωνική αθανασία, την υστεροφημία του Κυρίου. 

        Μία από τις εφιαλτικές αγωνίες του Κυρίου, φίλες και φίλοι, είναι ο κίνδυνος αμφισβήτησης από τους Υποτελείς της δυτικής αντίληψης, παράστασης, προκατάληψης  για τον χρόνο. Δεν έχουμε συνειδητοποιήσει τί κάνει η ποιμενική παράδοση και ο  Κύριος για να επιβάλει αυτήν την προκατάληψη και να την αναπαραγάγει. Την προκατάληψη αυτή μας την επιβάλλει αενάως και με τρόπους  που δεν γίνονται  αντιληπτοί:  η ίδια η γλώσσα, όχι η γλώσσα γενικά, αλλά η δική μας ελληνική, (κάθε) ινδοευρωπαϊκή γλώσσα είναι ένας από αυτούς τους τρόπους. Όταν ακούω και μαθαίνω και λέω έτρεξα, τρέχω, θα τρέχω , δεν μαθαίνω μόνο τη μητρική μου γλώσσα αλλά μαθαίνω και τις μητρικές μου προκαταλήψεις, σχηματίζω μια αντίληψη για τον χρόνο σε μια ηλικία που μόνο το παρόν υπάρχει. Εάν δεν γνωρίζετε πόσο χρόνο χρειάζονται (χρόνια!) και πόσο δύσκολα μαθαίνουν  τα παιδιά να διακρίνουν τον χρόνο σε παρελθόν, παρόν και μέλλον, ρωτήστε όποιον γονιό βρείτε μπροστά σας και θα σας το πει.

   Και παντού ρολόγια! Παντού η ποιμενική προκατάληψη για τον χρόνο! Παντού μέτρηση – μέτρηση σημαίνει πρόσω ολοταχώς!  Δεν μας ενδιαφέρει το παρόν, όχι, κατά κανένα τρόπο, το παρόν είναι μια στιγμή που περνάει, όχι, μας ενδιαφέρει μόνο το μέλλον και το παρελθόν. Το παρόν διαρκεί μια στιγμή, ελάχιστα, πρέπει να διαρκεί όσο γίνεται λιγότερο – δευτερόλεπτα. Αν υπήρχε τρόπος να μην υπάρχει καθόλου! Μέσω της Τεχνοεπιστήμη ο Κύριος κατάφερε και έκανε το παρόν ακόμα πιο σύντομο – η στιγμή μπορεί να διασκέσει μέχρι και δυσεκατομμυριοστά του δευτερολέπτου –  και βάαααλε! Με έχει απασχολήσει πάρα πολύ αυτή η τρομώδης αγωνία, η απέχθεια και το μίσος, θα έλεγα,  του Κυρίου για το παρόν και τη διάρκειά του.  Μήπως το παρόν είναι κάτι που δεν ελέγχεται; Ναι, το παρόν, φίλες και φίλοι, είναι ανεξέλεγκτο, αήττητο, ακαταμάχητο, ο Κύριος δεν μπορεί να το νικήσει, δεν μπορεί να το ελέγξει, να το τιθασεύσει. Αυτό που μπορεί να κάνει είναι να το κάνει μέρος του μέλλοντος: το παρόν είναι μέλλον που θα γίνει παρελθόν. Έτσι, το πιο σημαντικό για τον Κύριο είναι ο έλεγχος, η αποίκιση του μέλλοντος μέσω του σχεδίου, μέσω της επιβολής της τάξης και της πειθαρχίας, μέσω δηλαδή του εξοβελισμού του άτακτου, του έκτακτου, της έκπληξης, του απροσδόκητου, του μη αναμενόμενου.

      Το ποιμενικό παρόν της Κυριαρχίας είναι μια ταχύτατη κίνηση στιγμών που η μία διαδέχεται την άλλη. Το σταμάτημα είναι αδιανόητο!  Το σταμάτημα δεν είναι απλά έκπληξη, είναι η έκπληξη! Δεν σταματάμε ποτέ, το σταμάτημα είναι θάνατος, stasis is death λέει ο Κύριος. Εάν σταματήσουμε δεν θα μπορέσουμε να μετακινηθούμε στα βοσκοτόπια που βρίσκονται  μπροστά μας , στο μέλλον, και θα λιμοκτονήσουμε, θα πεθάνουμε, θα εξαφανιστούμε. Κι όχι μόνο πρέπει να κινούμαστε συνεχώς αλλά πρέπει να κινούμε τους άλλους, τους Υποτελείς, να τους κινητοποιούμε, όπως κινητοποιούμε τα ζα που βγάζουμε να βοσκήσουν. Ο Κύριος είναι κινητήρας, αυτός που κινεί τους άλλους –  το ρολόι είναι κινητήρας! Το πυροβόλο όπλο είναι κινητήρας, η μηχανή εσωτερικής καύσης είναι κινητήρας. Όταν εγκαταστάθηκαν μόνιμα ο ποιμένες , μπορεί  η κίνηση στο χώρο να περιορίστηκε, η ποιμενική όμως γλώσσα, οι αντιλήψεις και οι προκαταλήψεις επιβίωσαν – επιβιώνουν μέχρι σήμερα. Προσπαθούμε εδώ την Ανωτάτη Σχολή Κακών Τεχνών να τις εντοπίσουμε και να τις μελετήσουμε. Η αντίληψη του Αριστοτέλη για τον θεό είναι χαρακτηριστική: θεός είναι αυτός που κινεί τα πάντα (ποιμενική παράδοση) ενώ είναι ακίνητος (μόνιμη εγκατάσταση του ποιμένα).

     Η στάση, το σταμάτημα δεν αφορά τον χρόνο και την κίνηση αλλά τα πάντα, μιας και όλα μετρούνται. Όταν κάτι σταματάει, ό,τι και να σταματήσει, σταματάει και η μέτρηση, σταματάει και ο χρόνος, σταματάει ο έλεγχος του μέλλοντος, έρχεται στο προσκήνιο η έκπληξη. Όλα αυτά τα στοιχεία υπάρχουν στην απεργία! Εάν η στάση, το σταμάτημα είναι θάνατος, και η απεργία θάνατος  είναι – για τον Κύριο ασφαλώς, για τους Υποτελείς είναι διεύρυνση, διαστολή  του παρόντος και περιορισμός, συστολή του μέλλοντος και του παρελθόντος, άρα είναι διαστολή και διεύρυνση της Ζωής, είναι ενίσχυση και συνέχιση της Ζωής.

    Η ανάσταση είναι η εκκίνηση μετά το σταμάτημα, η έγερση (ανά-) από το σταμάτημα. Θα κάνουμε  όμως κάτι άλλο, θα σταματήσουμε να κάνουμε ό,τι κάνουμε και θα κάνουμε κάτι άλλο ή θα συνεχίσουμε, μετά από μια σύντομη στάση, να κάνουμε ό,τι κάναμε;

  Εάν σταματήσουμε να κάνουμε ό,τι κάνουμε και κάνουμε κάτι άλλο, αυτό θα το πούμε ανάσταση – η ανάσταση είναι θάνατος για τον Κύριο, Ζωή για μας. Εάν έχει διάρκεια η ανάσταση, αυτό θα το πούμε Επανάσταση. Εάν συνεχίσουμε να κάνουμε ό,τι κάνουμε, αυτό θα το πούμε Ζωή εν Τάφω – είναι Ζωή για τον Κύριο, Τάφος για μας.

   Θα σταματήσουμε τη δουλειά και θα πάμε στη θάλασσα για ούζο με το αφεντικό ή χωρίς το αφεντικό;

   Αύριο θα δούμε ότι η ανάσταση είναι η ζωή μετά το σταμάτημα της μέτρησης του χρόνου και της χρήσης εμπορευμάτων – και η επανάσταση η διάρκεια της ανάστασης.

Καλή Στάση!  Καλή Ανάσταση! Καλή Επανάσταση!