καιροσκόπος, ο φιλόδοξος ύπουλος Κύριος: τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς του

    φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

    Σήμερα θα εκθέσουμε το προφίλ, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του καιροσκόπου. Συνειδητά αποφεύγω να προσθέσω, για να είμαι πιο σαφής,  τις λέξεις  ‘της πολιτικής’ ·  αυτή η διευκρίνιση είναι περιττή διότι αντιλαμβάνομαι τον καιροσκόπο μόνο ως περίττωμα της πολιτικής –  χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν καιροσκόποι εκτός πολιτικής. Η πολιτική για τον καιροσκόπο όμως είναι ό, τι τα σκατά για τις μύγες.  Μα άλλα λόγια,  θα είναι ένας συνοπτικός οδηγός εντοπισμού των καιροσκόπων –  κι ελπίζω πως θα είναι και χρήσιμος. Η προσωπικότητα των καιροσκόπων είναι ένα έξοχο παράδειγμα της μετατροπής της ποσότητας σε ποιότητα:  είναι τόσο έξυπνοι που η εξυπνάδα τους μετατρέπεται σε απύθμενη βλακεία:  ενώ είναι πολύ εύκολο να τους πάρει κάποιος χαμπάρι, αν και όχι αμέσως, αυτοί νομίζουν ότι περνούν απαρατήρητοι. 

     Τον καιροσκόπο τον θαυμάζουμε και τον απεχθανόμαστε: είναι ικανός, πολύ ικανός, πάρα πολύ ικανός να μας εκμεταλλευτεί, να μας αξιοποιήσει προς όφελός του, να μας πουλήσει, να μας εγκαταλείψει, να μας χλευάσει, να μας υποτιμήσει, να μας καταστρέψει. Ο καιροσκόπος είναι μια πολύ σύνθετη και αντιφατική προσωπικότητα – ενώ δεν έχει αποφασίσει εάν θέλει να είναι Κύριος ή Υποτελής, εάν θέλει να είναι με τον Κύριο ή με τον Υποτελή, θέλει να είναι Κύριος, σταθερή επιδίωξή του είναι να πηγαίνει με τον Κύριο. Ο καιροσκόπος γνωρίζει ότι είναι ικανός αλλά δεν γνωρίζει ότι υπάρχουν  και πιο ικανοί από αυτόν –  και Κύριοι και Υποτελείς. Ως φιλόδοξος εν δυνάμει Κύριος δεν μπορεί παρά να εγκαθιδρύει μόνο την κυριαρχική σχέση· τη συνεργασιακή, ισότιμη σχέση αμοιβαιότητας (την κομμουνιστική σχέση) αναγκάζεται να την υπομείνει αν και αφυκτιά και δυσφορεί και υποφέρει εντός αυτής. Έτσι, ο καιροσκόπος  είναι διαρκώς αιχμάλωτος του άγχους του μην αποκαλυφθεί –  αυτό όμως το άγχος αποδυναμώνει, μειώνει τις ικανότητές του, τις δεξιότητές του. Όταν πλησιάζει η ώρα της αποκάλυψης, εξαφανιζόλ.

    Ο καιροσκόπος είναι ικανός υποκριτής –  μεταχειρίζομαι τη λέξη και με τις δύο σημασίες της:  είναι υποκριτής και ηθοποιός. Ενώ όμως ο ηθοποιός δεν είναι υποκριτής διότι άπαντες γνωρίζουν ότι υποκρίνεται, ο καιροσκόπος είναι και υποκριτής και ηθοποιός,  χωρίς να ξέρουμε ότι είναι ηθοποιός, με αποτέλεσμα:  στην αρχή δεν τον παίρνουμε χαμπάρι αλλά έρχεται αναπόφευκτα η στιγμή που θα αποκαλυφθεί. Είναι πάντα κακός ηθοποιός –  εάν ήταν καλός, θα ήταν ηθοποιός.  Δεν τον παίρνουμε χαμπάρι γιατί ο καιροσκόπος είναι κόλακας:  μας λέει αυτά που θέλουμε να ακούσουμε, γίνεται ευχάριστος και αποδεκτός –  μπαίνει στη ζωή μας, αυτός είναι ο σκοπός του. Συνήθως τον χαρακτηρίζουμε χαμαιλέοντα:  μπαίνει στη ζωή μας (στην οργάνωσή μας,

 στο σπίτι μας, στην παρέα μας, στο κόμμα μας) σημαίνει προσαρμόζεται. Προσαρμόζεται όμως χωρίς όρους, χωρίς ηθικούς ενδοιασμούς, αν και εμφανίζεται ως χαμηλών τόνων άνθρωπος. Επαναλαμβάνω και τονίζω: η αντιφατικότητα έχει ποτίσει κάθε κύτταρο της ύπαρξής του, είναι πανταχού παρούσα και τα πάντα πληρούσα. Αυτό είναι το μείζον πρόβλημα του καιροσκόπου, η εμμενής αντιφατικότητά του. Ως έξυπνος άνθρωπος έχει επίγνωση του προβλήματός του, γνωρίζει όμως ότι το πρόβλημά του δεν επιλύεται –  εάν επιλυόταν, δεν θα ήταν καιροσκόπος.

     Κολακεύει, γίνεται ευχάριστος, γίνεται αποδεκτός, προσαρμόζεται –  ποια είναι όμως η επιδίωξή του;  Να σου γαμήσει τη γυναίκα ή τη κόρη;  Να γίνει αρχηγός της οργάνωσης;  Όχι!  Εμφανίζεται με αγνές προθέσεις, τις οποίες και διακηρύσσει αλλά αυτές είναι προκάλυμμα, καμουφλάζ:  αυτό που ενδιαφέρει τον καιροσκόπο δεν είναι ούτε η ισχύς ούτε και η φήμη, η δόξα. Δεν τον ενδιαφέρει η ισχύς διότι δεν θέλει να είναι ηγέτης· δεν τον ενδιαφέρει η η φήμη διότι αποφεύγει να εκτίθεται, να αποκαλύπτει τις καλά κρυμμένες βλέψεις του. Δεν τον ενδιαφέρει η ισχύς και η φήμη διότι τον ενδιαφέρει μόνο το χρήμα! Ο καιροσκόπος για τα λεφτά τα κάνει όλα, για τα λεφτά! Γνωρίζει ότι στην πολιτική υπάρχει χρήμα (σκατά) –  να γιατί ο καιροσκόπος δεν μπορεί να στρέψει την πλάτη του στην πολιτική:  ο καιροσκόπος είναι μύγα της πολιτικής.

    Μιας όμως και το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της πολιτικής είναι η μεταβλητότητα, η ρευστότητα, ο καιροσκόπος κινείται σε αυτήν  όπως το ψάρι στο νερό. Έχει αναπτύξει (από την παιδική του ήδη ηλικία, η οποία ήταν αντιφατική για κάποιο λόγο –  και υπάρχουν πολλοί) οξύτατη πολιτική όραση, ακοή και όσφρηση. Λόγω εγγενούς αδυναμίας οφείλει να πλησιάζει τον ισχυρό και να συνδέει το μέλλον του με αυτόν  αλλά όχι για πάντα: εάν βρει κάποιον πιο ισχυρό, θα εγκαταλείψει τον προηγούμενο και θα πάει στον επόμενο. Οφείλει να είναι διαρκώς σε εγρήγορση, να καλλιεργεί τις ικανότητές του, να εμπλουτίζει την προσωπικότητά του, να είναι διαρκώς ευκίνητος ώστε να εξοβελίζει διαρκώς τη διάρκεια. Η διάρκεια μιας σχέσης τού είναι ανυπόφορη, η αίσθηση της διάρκειας τού προκαλεί τάση για εμετό. Η διάρκεια μιας σχέσης είναι φυλακή, είναι ομηρία, είναι αιχμαλωσία, τον ακινητοποιεί, δεν τον αφήνει να αναπνεύσει, να κινηθεί ελεύθερα, τον περιορίζει. Με κριτήριο τη βία, ο ναζιστής είναι η σύγχρονη εκδοχή του (ινδοευρωπαίου) ποιμένα· με κριτήριο την απάτη, ο καιροσκόπος. Ο καιροσκόπος δεν προκρίνει τη βία, δεν επιλέγει τα όπλα για να αρπάξει χρήμα: επιλέγει την απάτη, τα λόγια. Έχει περισσότερα κοινά στοιχεία με τον έμπορο παρά με τον πολεμιστή. Κάθε καιροσκόπος μπορεί να γίνει έξοχος έμπορος. Ο έμπορος είναι ένας έξοχος καιροσκόπος.

     Ο καιροσκόπος είναι τυχοδιώκτης –  τρέχει να κάνει τη τύχη του, να κάνει λεφτά δηλαδή. Ως τυχοδιώκτης δεν μπορεί να έχει αρχές και κανόνες παρά μόνο, κολακεύοντας και προσαρμοζόμενος,  περιστασιακά και για μικρό χρονικό διάστημα. Ο καιροσκόπος βιάζεται, ανυπομονεί, αδημονεί, προσδοκά –  εάν βρει ισχυρότερο, εάν βρει άλλη πηγή πλουτισμού, θα σε εγκαταλείψει. Ο καιροσκόπος είναι αδίστακτος, ο αδίστακτος είναι καιροσκόπος –  δεν είναι ανήθικος, δεν υπάρχει άνθρωπος ανήθικος. Η ηθική του Χίτλερ ήταν η ηθική της εξόντωσης. Υπάρχει και η ηθική της προδοσίας, της ρουφιανιάς. Πόσες ηθικές υπάχουν!  Ο καιροσκόπος είναι δειλός (αποφεύγει τον πόλεμο και επιλέγει την εξαπάτηση):  με την πρώτη δυσκολία, ακόμα κι αν δεν βρει άλλη πηγή ισχύος και πλουτισμού,  θα την κάνει, θα σε πουλήσει.  Και θα σε ξεχάσει.

     Ο καιροσκόπος είναι υποχρεωμένος να ξεχνάει το παρελθόν και να κινείται προς το μέλλον, όταν όλοι οι άλλοι, θιγόμενοι και θύματα και ριγμένοι και προδομένοι,  δεν μπορούν να ξεχάσουν πρόσωπα και περιστάσεις και περιστατικά. Ο καιροσκόπος δεν μπορεί να μην είναι αγνώμων και αχάριστος:  η ευγνωμοσύνη και η ευχαριστία και η φιλία δεν γίνεται να υπάρξουν χωρίς τη διάρκεια. Η διάρκεια όμως είναι ο εφιάλτης του καιροσκόπου.

   Κι ενώ ο καιροσκόπος ξεχνάει όλο και περισσότερους,  όλο και περισσότερα, όλο και περισσότεροι θυμούνται όλο και περισσότερα. Ο καιροσκόπος άρχισε να περπατάει ένα δρόμο που οδηγεί σε αδιέξοδο –  στο τέλος του αδιεξόδου θα βρει ανοιγμένο ένα λάκκο και θα συνειδητοποιήσει ότι αυτός, με τα ίδια του τα χέρια τον άνοιξε. Μας είναι αδιάφορο εάν οι καταθέσεις του στις τράπεζες είναι υπέρογκες –  ας είναι, αν είναι! Αυτό που ενδιαφέρει εμάς είναι το υπέρογκο κενό της ζωής του:  η μοναξιά (όχι η μοναχικότητα). Τον κατανοούμε· τον φροντίζουμε· αλλά αν δεν μας φροντίζει, πώς θα συνεχίσουμε να νοιαζόμαστε γι΄ αυτόν;

    Να πάει στο καλό και να μην γυρίσει. Πρόσω ολοταχώς για τον τάφο της μοναξιάς!

  Τη μυγοσκοτώστρα, παρακαλώ!