φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
Έφτασε στα χέρια μου το πρώτο τεύχος του περιοδικού Πλατύπους (Θεσσαλονίκη, Δεκέμβριος 2013) που εξέδωσε η ομώνυμη πολιτική ομάδα, η βασική επιδίωξη της οποίας είναι η πρακτική ανασυγκρότηση μιας μαρξιστικής Αριστεράς. Στο οπισθόφυλλο του περιοδικού διαβάζουμε τα εξής: Η Αριστερά είναι νεκρή! Ζήτω η Αριστερά!
Η διακήρυξη ότι η Αριστερά είναι νεκρή είναι ένα σχήμα λόγου μάλλον παρά μια σαφής πολιτική θέση· στο τελευταίο κείμενο του περιοδικού, στη συλλογική Διακήρυξη προθέσεων, διαβάζουμε: σήμερα η μαρξιστική Αριστερά εμφανίζεται ως ιστορικό ερείπιο. . . ο σημερινός αποπροσανατολισμός της Αριστεράς δεν μας επιτρέπει να ισχυριστούμε ότι γνωρίζουμε τα καθήκοντα και τους στόχους της κοινωνικής χειραφέτησης καλύτερα από τους ‘ουτοπικούς’του παρελθόντος’. Και λίγο πιο κάτω μαθαίνουμε ότι το ερείπιο της μαρξιστικής Αριστεράς, όπως υπάρχει σήμερα, ανήκει σε μια παράδοση της οποίας η ήττα οφειλόταν σε μεγάλο βαθμό σε αυτοτραυματισμό. Ότι η μαρξιστική Αριστερά είναι ιστορική και σε τέτοιο προχωρημένο στάδιο αποσύνθεσης ώστε έχει καταστεί υπερβολικά δύσκολο να σχηματίζει συνεκτικά κοινωνικοπολιτικά αιτήματα. Διαβάζουμε ακόμα: πιστεύουμε ότι το μέλλον της ανθρωπότητας εξαρτάται από την ανασυγκρότηση της χειραφετητικής Αριστεράς. Εάν η Αριστερά πρόκειται να αλλάξει τον κόσμο, πρέπει πρώτα να μεταμορφώσει τον εαυτό της.
Η ιστορική μαρξιστική Αριστερά λοιπόν δεν πέθανε, άρα, δεν θα γεννηθεί κάτι νέο αλλά πρέπει να μεταμορφωθεί η εν λόγω εναπομείνασα ηττημένη, αποτυχημένη και σε μορφή ερειπίων Αριστερά. Τα ζητήματα που εγείρονται είναι πάρα πολλά για να εκτεθούν και να διερευνηθούν σε ένα σημείωμα. Ενδεικτικά εστιάζω την προσοχή μου στην ταύτιση της μαρξιστικής Αριστεράς με την Αριστερά, ταύτιση την οποία θεωρώ απαράδεκτη· δεν καταλαβαίνω τί είναι η χειραφετητική Αριστερά· δεν γίνεται λόγος για κοινωνικό πόλεμο – θα πρέπει να είναι ένας όρος που ο Πλατύπους τον απεχθάνεται.
Θα εστιάσω την προσοχή μου σε δύο διαπιστώσεις της Διακήρυξης προθέσεων οι οποίες λένε πολύ περισσότερα από ό,τι εννοούν οι συντάκτες. Η πρώτη: η ήττα της ιστορικής μαρξιστικής Αριστεράς οφείλεται (σε μεγάλο βαθμό) σε αυτοτραυματισμό. Η δεύτερη: η εν αποσυνθέσει μαρξιστική Αριστερά δεν είναι ικανή να σχηματίσει συνεκτικά προγραμματικά αιτήματα. Κάποτε, στις δόξες της, πριν ηττηθεί αυτοτραυματιζόμενη, μπορούσε και σχημάτιζε συνεκτικά προγραμματικά αιτήματα.
Δεν μπορώ να καταλάβω τι εννοούν με τον αυτοτραυματισμό – πρόκειται για μεταφορά, είναι βέβαιο, αλλά ποιά όπλα είχε στα χέρια της η ιστορική μαρξιστική Αριστερά και αυτοτραυματίστηκε; Επίσης, δεν μπορώ καταλάβω τι εννοούν με τον όρο αιτήματα – τον μεταχειρίζονται μεταφορικά και με τη γενική σημασία ή κυριολεκτικά; Η ύπαρξη των επιθέτων συνεκτικά προγραμματικά μας επιτρέπει να εικάσουμε ότι η χειραφέτηση, η απελευθέρωση, η επανάσταση εκλαμβάνονται ως αιτήματα.
Σήμερα θα παραθέσω πολύ συνοπτικά τη δική μου θεωρία για τον θάνατο της ιστορικής Αριστεράς για να ακούσουν οι φίλοι του Πλατύποδα μια άλλη ερμηνεία της ήττας και του θανάτου της. Αν δεν την λάβουν υπόψη τους, θα το κάνουν άλλοι και άλλες.
Η ιστορική Αριστερά, το μέρος εκείνο των Υποτελών Παραγωγών του κοινωνικού πλούτου που συμμετέχει ενεργά στον πολύπτυχο κοινωνικό πόλεμο, εμφανίστηκε τον 19ο αιώνα κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες. Οι συνθήκες αυτές δεν υπάρχουν σήμερα, αποτέλεσμα μιας διαδικασίας που άρχισε ήδη από την τελευταία δεκαετία του 19ου αιώνα και λήγει στις μέρες μας, οπότε ήταν αναπόφευκτο η ιστορική Αριστερά να ηττηθεί και να αργοπεθαίνει. Θεωρώ ότι η Αριστερά θα γεννηθεί και πάλι, έχει αρχίσει η κυοφορία, όταν θα κατανοήσουμε αφενός τις συνθήκες της εμφάνισης της Αριστεράς και αφετέρου την εξάλειψη των συνθηκών.
Η Αριστερά εμφανίστηκε την εποχή που επεκτεινόταν ο καπιταλισμός, το Κράτος, η κοινοβουλευτική δημοκρατία ενώ υπήρχε σχετική οπλική ισορροπία μεταξύ Κυρίου και Υποτελών Παραγωγών.
Προϋπόθεση και αποτέλεσμα της επέκτασης του καπιταλισμού, της αύξησης της παραγωγής και της κερδοφορίας ήταν αφενός η χρησιμοποίηση μεγάλων αριθμών Υποτελών στην παραγωγή και αφετέρου η συγκρότηση μεγάλου πλήθους καταναλωτών: οι συνθήκες αυτές επέτρεψαν τόσο την έκφραση διαμαρτυριών και τη διατύπωση μισθολογικών κι άλλων αιτημάτων όσο και την ικανοποίησή τους· επέτρεψαν επίσης την οργάνωση των Παραγωγών στους χώρους εργασίας (συνδικαλισμός). Ένας τρόπος διατύπωσης των αιτημάτων ήταν οι συγκεντρώσεις, οι πορείες, οι διαδηλώσεις, δηλαδή η κινητοποίηση των εργαζομένων. Οι κινητοποιήσεις αυτές διαμόρφωσαν και το εργατικό κίνημα. Δύο ήταν τα βασικά αιτήματα: οι μισθολογικές αυξήσεις, που υποστηρίζονταν από τους μαρξιστές, και η μείωση του χρόνου εργασίας, που υποστηρίζονταν από τους αναρχικούς, αναρχοσυνδικαλιστές, αναρχοκομμουνιστές, συμβουλιακούς. Η μεγαλύτερη νίκη που σημειώθηκε εκείνη την εποχή, και δεν έχει ακόμα ξεπεραστεί, ήταν η καθιέρωση του οχτάωρου.
Η επέκταση του Κράτους, η μετεξέλιξη του απολυταρχικού Κράτους σε καπιταλιστικό, ως συνέπεια της επέκτασης του καπιταλισμού, επέτρεψε την ικανοποίηση αιτημάτων που ξεπερνούσαν τα όρια της παραγωγής και αφορούσαν τη συνολική αναπαραγωγή της εργασιακής δύναμης. Ο Φουκό έχει πει κι έχει γράψει πολλά για την βιοπολιτική/βιοεξουσία του Κράτους εκείνης της εποχής κι όλα αυτά πρέπει να τα λάβουμε υπόψη μας. Η βιοπολιτική εμφανίζεται στα μάτια των Υποτελών ως επίλυση κοινωνικών προβλημάτων με αποτέλεσμα το Κράτος να θεωρείται περισσότερο ως καλοπροαίρετος και δίκαιος Υπηρέτης της κοινωνίας (Κράτος Δικαίου!) παρά ως Προστάτης, Σωτήρας και Νταβατζής, ως μηχανισμός στα χέρια του καπιταλιστή. Σχηματίζεται λοιπόν η αντίληψη ότι ο έλεγχος του Κράτους, με κάποιο τρόπο, θα δούμε παρακάτω, είναι ένας στόχος του εργατικού κινήματος. Το Κράτος θα χρησιμοποιηθεί ως μοχλός ώστε να επιβληθεί η κοινωνική δικαιοσύνη και η κοινωνική απελευθέρωση και χειραφέτηση. Την άποψη αυτή υποστήριζε ο Μαρξ, αν και κάποιες φορές πλησίαζε τους αναρχικούς που δεν ήθελαν να ακούσουν κάτι τέτοιο. Ο Λένιν αμφιταλαντεύθηκε για ένα μικρό χρονικό διάστημα (Κράτος και επανάσταση) τελικά όμως κατέλαβε ένα απολυταρχικό Κράτος και κατάφερε,μαζί με τον Τρότσκι, να θέσει τις βάσεις για να μετεξελιχθεί σε καπιταλιστικό – το έργο του το συνέχισε ο Στάλιν. Την άποψη της κατάκτησης του Κράτους για την επιβολή του σοσιαλισμού συνέχισαν τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα, τα οποία σήμερα ξεψυχούν στην εντατική της Ιστορίας – στη διπλανή κλίνη η Αριστερά.
Η επέκταση της αστικής κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας , ως συνέπεια της επέκτασης του καπιταλισμού και του Κράτους, ως συνέπεια δηλαδή της διατύπωσης και ικανοποίησης μισθολογικών αιτημάτων, αλλαγής συνθηκών εργασίας, μείωσης χρόνου εργασίας, της επίλυσης κοινωνικών προβληματών από το βιοπολιτικό Κράτος και του σχηματισμού της αντίληψης της κατάκτησης του Κράτους για χειραφετητικού σκοπούς, , επέτρεψε την διατύπωση πολιτικών αιτημάτων μέσω διαμαρτυριών και κινητοποίησης, το πυρηνικό περιεχόμενο των οποίων ήταν η διεύρυνση των πολιτικών ελευθεριών. Απώτατη συνέπεια αυτής της διεύρυνσης ήταν η διαμόρφωση της αντίληψης της κατάκτησης του Κράτους με τις εκλογές. Να πως εμφανίστηκε η σοσιαλδημοκρατία, η οποία, όπως είπαμε, μετράει μέρες, αν δεν τα έχει τινάξει ήδη.
Στη διεξαγωγή του κοινωνικού πολέμου εκείνης της εποχής χρησιμοποίηθηκαν όλες οι πρακτικές και όλα τα όπλα, μεταφορικά μιλώντας. Κυριολεκτικά μιλώντας, χρησιμοποιήθηκαν και όπλα. Τότε εμφανίστηκε η άποψη ότι η ολοσχερής νίκη κατά του ταξικού εχθρού μπορεί να εξασφαλιστεί μόνο με τη χρήση όπλων. Ο Μπλανκί έλεγε ότι μια ομάδα καλά οπλισμένων ανδρών μπορεί να κατακτήσει το Κράτος. Αναρχικοί, όχι όλοι, πετούσαν βόμβες αριστερά και δεξιά. Ο Μαρξ και ο Ένγκελς ήταν υπέρμαχοι της ένοπλης πάλης. Ο Λένιν κατάφερε και κατάκτησε με τα όπλα ένα παραπαίον και ετοιμόρροπο απολυταρχικό Κράτος που δεν είχε προλάβει να μετεξελιχθεί σε καπιταλιστικό κι έβγαλε αφρούς από το στόμα όταν η ολλανδική υπεραριστερά του υπενθύμισε ότι στη δυτική Ευρώπη τα Κράτη είναι αστικά και καπιταλιστικά εδώ και κάμποσους αιώνες και ότι η χρήση της ένοπλης πάλης δεν προσφέρεται. Αναγνώριζαν ότι τα καπιταλιστικά κράτη ήταν πιο ισχυρά στρατιωτικά από οποιαδήποτε στρατιωτική οργάνωση των Υποτελών Παραγωγών, παρόλο που τον οπλισμό του Κράτους θα μπορούσε να τον εξασφαλίσει και το προλεταριάτο. Με αυτήν την έννοια υπήρχε σχετική οπλική ισορροπία.
Σήμερα, φίλες και φίλοι, αυτές οι συνθήκες και οι προϋποθέσεις δεν υπάρχουν. Η μία μετά την άλλη εξέλιπαν. Πρώτη εξέλιπε η σχετική οπλική ισορροπία – ήταν μια διαδικασία πολλών δεκαετιών που άρχισε με την κατασκευή βαριών και αυτόματων πολυβόλων (1875), την επινόηση του αυτοκινήτου μια δεκαετία αργότερα, του αεροπλάνου και των τανκς. Η ένοπλη πάλη μας τελείωσε στις 6 Αυγούστου του 1945 με τη ρίψη της ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα. Το ερώτημα που έχω διατυπώσει δεν έχει απαντηθεί ακόμα: θα ρίξει πυρηνική βόμβα ο Κύριος για να καταστείλει μια παγκόσμια κοινωνική επανάσταση; Εγώ απαντώ, ναι, θα το κάνει. Αλλά δεν χρειάζεται να φτάσουμε ως εκεί: η εξασφάλιση της συντριπτικής οπλικής υπεροχής του Κυρίου έβαλε ένα τέλος και στις κινητοποιήσεις και τα κινήματα, τις διαμαρτυρίες, τα αιτήματα, τις διαδηλώσεις, πορείες, συγκεντρώσεις. Θα γίνονται αλλά θα είναι αναποτελεσματικές – άρα, εντός ολίγου θα πάψουν να γίνονται.
Η επέκταση του καπιταλισμού άρχισε να εκλείπει το 1973, όταν άρχισε να επιβραδύνεται ο ρυθμός ανάπτυξης του παγκόσμιου καπιταλισμού. Σαράντα χρόνια μετά, ο ρυθμός ανάπτυξης πλησιάζει το 1%-0%· αρχίζει η συρρίκνωση του καπιταλισμού . Από δω και πέρα θα υπάρχει στασιμότητα της ύφεσης, όξυνση της ύφεσης με πολύ μικρές εκλάμψεις αναιμικής ανάπτυξης. Δεν πέρασε μια δεκαετία από το 1973 κι άρχισε, αναπόφευκτα, και η συρρίκνωση του Κράτους (νεοφιλελευθερισμός) στις ανεπτυγμένες καπιταλιστικές κοινωνίες (ΗΠΑ, Αγγλία), που συνεχίζεται αι θα συνεχιστεί σε όλες τις καπιταλιστικές χώρες. Με τη συρρίκνωση του καπιταλισμού και του Κράτους όχι μόνο δεν μπορούμε να διατυπώσουμε νέα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτικά αιτήματα αλλά χάνουμε κι αυτά που είχαμε εξασφαλίσει με την υποχώρηση του Κυρίου την εποχή της επέκτασης. Το βασικό μέλημα του Κράτους θα είναι ο έλεγχος των Υποτελών, η καταστροφή τους και η εξόντωσή τους. Εάν η συρρίκνωση συνεχιστεί, θα φτάσουμε σε ένα Κράτος με μόνο δύο επιμέρους μηχανισμούς και λειτουργίες, με δύο μόνο Υπουργεία, να το πω έτσι: το Υπουργείο Καταστολής και το Υπουργείο Αρπαγής (φορολογίας).
Η συρρίκνωση της αστικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, η συρρίκνωση των πολιτικών ελευθεριών είναι αναπόφευκτη – αυτή είναι η μεταδημοκρατία. Δεν θα πρέπει να εκπλαγούμε εάν σε λίγα χρόνια ζήσουμε την κατάργηση των εκλογών! Κατά συνέπεια, το Κράτος δεν μπορούμε να το κατακτήσουμε ούτε με τα όπλα ούτε με τις εκλογές.
Όλα αυτά που ξέραμε, τελείωσαν. Ούτε διαμαρτυρίες, ούτε διαδηλώσεις, ούτε κινήματα, ούτε εκλογές ούτε ένοπλη πάλη.
Πλατύποδα, τί θα κάνουμε τώρα;
Πάντως υπάρχει και η άποψη που λέει ότι η επανάσταση μπορεί να νικήσει, αν η προπαγάνδα των (οργανωμένων) υποτελών διαβρώσει και εισχωρήσει στους κατασταλτικούς μηχανισμούς του κράτους, αστυνομία και στρατό. Με λίγα λόγια αν έρθουν μαζί μας κάποιοι (όχι βέβαια όλοι) από αυτούς που στελεχώνουν τους μηχανισμούς αυτούς. Η επανάσταση στη Ρωσία το 1917 κάπως έτσι επικράτησε, απ΄ ό,τι ξέρω. Γενικά μου φαίνεται κάπως σχηματική και αντιδιαλεκτική η προσέγγιση βάσει του παγιωμένου σχήματος Κύριος/Κύριοι – Υποτελείς. Δεν μπορούν αυτά να αλλάξουν προσωρινά ή μόνιμα ;;; Δηλαδή κάποιοι υπηρέτες του Κυρίου (δεν είναι απαραίτητο όλοι) δεν μπορούν να έρθουν προς την πλευρά των Υποτελών, τουλάχιστον την κρίσιμη στιγμή ;; Είναι σίγουρα δύσκολο, είναι όμως ακατόρθωτο ;;; Δεν υπάρχει ο ανθρώπινος μεταβλητός παράγοντας ;;; Με σεβασμό και εκτίμηση, Γιάννης Ν.
Καλημέρα.
Εμένα μου έκανε εντύπωση η φράση ” ο σημερινός αποπροσανατολισμός της Αριστεράς”.Τι θέλει να πει ο ποιητής;
Αν μη τι άλλο δεν μπορώ να πω πως η Αριστερά και δη η μαρξιστική δεν κατέχει ιδεολογικά όπλα.Φυσικά και οι συνθήκες είναι διαφορετικές.Παρ’ όλα αυτά το δίπολο Καπιταλιστής-Προλετάριος,Κύριος-Υποτελής,υφίσταται εδώ και χιλάδες χρόνια.Ο Μαρξ έκανε την ανάλυσή του αλλά και άλλοι μεταγενέστεροι απ’ αυτόν.Γιατί αποπροσανατολίστηκε η Αριστερά;Δεν μπαίνω στον κόπο να αναφέρω μια σειρά από λάθη τακτικής και υποχωρήσεων.Πρώτα απ’ όλα ο Μαρξ έπρεπε να κοσμεί τα μυαλά της και όχι (να διακοσμεί) τις βιβλιοθήκες της.
Υπάρχει κι άλλη αιτία όμως:”Βρε μπας και υπάρχουν πράκτορες στις τάξεις μας και χάνουμε το μπούσουλά μας;”Τι ωραία θεωρία! και βολική!
Κατά την ταπεινή μου άποψη ,πιστεύω πως η Αριστερά που γνωρίζουμε είναι μια χαρά προσανατολισμένη.Καβάλα μαζί με τον Κύριο,να του δείχνει και το δρόμο.Κανονικός υπασπιστής.Όποτε θέλει ο Κύριος λέμε τα πράγματα με τ’ όνομά τους,όποτε δεν θέλει ο Κύριος θολώνουμε τα νερά.Γι’ αυτό μπορεί να δείχνει οτι αργοπεθαίνει αλλά ο κύριος την χρειάζεται ακόμη.Αυτό ναι, είναι μέσο καταστολής, όχι τα μπατσόνια.
Με σταματάει κόσμος γνωστός και με ρωτάει:”Τι να ψηφίσουμε στις εκλογές;”.Απαντάω μηχανικά:”Να ψηφίσεις αυτόν που νομίζεις πως θα σου λύσει τα προβλήματα σου.Τώρα αν νομίζεις οτι θα λυθούν τα προβλήματα σου είσαι πολύ γελασμένος.”
Η ιστορική-μαρξιστική Αριστερά είναι μια πονεμένη ιστορία κι αυτό γιατί υπήρξαν και υπάρχουν ακόμα χιλιάδες Υποτελείς που πόνεσαν για ιδέες οι οποίες πίστευαν πως θα γίνουν πράξη.
Το σοσιαλιστικό κράτος εν΄τέλει δημιουργήθηκε,και όταν είδαμε ότι το εγχείρημα απέτυχε, η Μαρξιστική Αριστερά δεν βγήκε να πει τα πράγματα με τ’ όνομά τους,παρά υπερασπίστηκε το καθεστώς που διαμορφώθηκε σ’ αυτές τις χώρες.Πιστεύω πως έπαιξε τον ρόλο του όσο αναφορά τον αυτοτραυματισμό της.
Τώρα όσο για το τελευταίο που γράφεις ,βλέπουμε πως οι εκλογές έχουν ήδη καταργηθεί ουσιαστικά.Η ψήφος μας δεν έχει κανένα αντίκρυσμα,ούτε τυπικό ,ούτε ουσιαστικό.Το πολύ-πολύ να καταργήσουν τις εθνικές εκλογές και να διατηρήσουν μόνο τις ευρωεκλογές.Δεν χρειάζεται και πολύς κόπος για να μας πείσουν.Εκεί να δεις πανηγύρια.Θα ξεθάψουμε τα κουμπούρια να υπερασπιστούμε τα εθνικά ιδεώδη οι ελληναράδες.
(Όχι εμείς,οι άλλοι).
Γεια χαρά.
Ναι, όλα αυτά που ξέραμε τελείωσαν. Δεν μπορώ να το αποδείξω πλήρως αλλά το συναισθάνομαι βαθύτατα. Όμως τώρα τι; Πως προχωράμε; Τι να πούμε, που να ψάξουμε, τι και ποιόν να διαβάσουμε; Ποιόν; Τα ζητήματα που άνοιξε πριν από 40 χρόνια ο Πουλαντζάς και άλλοι παραμένουν ορθάνοιχτα και αναπάντητα… Κι αυτό το ‘μαρξιστική’ κατάντησε πιά τόσο άνυδρο και κουραστικό, μα τόσο…
ΥΓ. Η θητεία μου το τελευταίο 12-μηνο ως μέλος του Συρ ήταν απερίγραπτα απογοητευτική. Απερίγραπτα!
Αξά συνουτοπικέ, ευχαριστώ σε για το μπλογκ που με υπόδειξες – πολύ ενδιαφέρον. Υπάρχουν πολλά ενδιαφέροντα αλλά το αγνοώ. 25 Μάρτη θα είμαι στην Αλέκα. Θα πιούμε καμιά μπύρα;
Φυσικά θα πιούμε μπύρα.
Πως θα σβήσουμε τα τσίπουρα;;;
Ευχαριστούμε για το σημείωμα, καλωσορίζουμε πάντα την κριτική πρόσληψη των δραστηριοτήτων μας.
Θα κάνω λίγα μόνο σχόλια.
Μας ενδιαφέρει στην παρούσα φάση ίσως περισσότερο το ερώτημα: “τι δεν θα πρέπει να κάνουμε τώρα;”
Μέσω των δραστηριοτήτων μας προσπαθούμε να αντικειμενοποιήσουμε και να καταστήσουμε θέμα κριτικής συζήτησης τον τρόπο με τον οποίο αποτυγχάνει η Αριστερά σήμερα να μετασχηματίσει χειραφετητικά τον κόσμο (θεωρητικά και πρακτικά). Να μάθουμε από τον τρόπο που αποτυγχάνουμε, παίρνοντας μία ανάσα κριτικού αναστοχασμού από τον κυκεώνα των αριστερών δραστηριότητων.
Υπάρχει μια σκοπιά (κυρίαρχη) που δίνει έμφαση στην κατάδειξη του δρόμου και την πρόταξη ενός στόχου. Υπάρχει και μία άλλη που δίνει έμφαση στην αφαίρεση εμποδίων για τη διευκόλυνση της πλήρους ανάπτυξης αυτού που ήδη συμβαίνει, στρεβλά όμως και αυτοϋπονομευτικά προς το παρόν.
Μ’ αυτή την έννοια δεν βλέπουμε την ελευθερία ως αφηρημένο αίτημα αλλά ως υπάρχουσα αλλοτριωμένη πραγματικότητα που ζητά διευθέτηση, ως ιστορική δυνατότητα μίας μεταβατικής εποχής σε κρίση.
Όπως τονίζουμε στο περιοδικάκι, δεν μας ενδιαφέρει να διασώσουμε τον μαρξισμό αλλά να συμβάλλουμε στην προοπτική της ελευθερίας πέραν του κεφαλαίου (επί τη βάσει του κεφαλαίου).
Όμως ο μαρξισμός υπήρξε ιστορικά η πιο αμείλικτα κριτική συνείδηση της κυμαινόμενης σχέσης θεωρίας και πράξης υπό τον ορίζοντα της παραπάνω προοπτικής. Ανασυγκρότηση της μαρξιστικής αριστεράς σημαίνει να πάμε πέρα από τον μαρξισμό μέσω του μαρξισμού (ο ίδιος ο μαρξισμός ιστορικά υπήρξε κατά βάση η αέναη μαρξιστική κριτική του μαρξισμού). Γιατί σήμερα υποτίθεται μέρος της Αριστεράς έχει ξεπεράσει τον Μαρξ και τον Μαρξισμό αλλά μία ιστορική σύγκριση δείχνει ότι μάλλον βρίσκεται πολύ πίσω του. Αυτό δεν σημαίνει ότι αδιαφορούμε για το γεγονός ότι σε τελική ανάλυση ο μαρξισμός ιστορικά απέτυχε. Απέτυχε όμως με τον πιο ενδιαφέροντα τρόπο (πολύ πιο ενδιαφέροντα από τον τρόπο με τον οποίο φαντάζονται ότι είναι επιτυχημένοι πολλοί σήμερα), και ελπίζουμε το σωστό “χώνεμα” της αποτυχίας αυτής να γίνει βάση μιας πιθανή επιτυχίας.
Επίσης, Αριστερά για μας δεν είναι μια ομάδα ανθρώπων αλλά μία ιδέα. [υπάρχει ένα κείμενο του Κολακόφσκι, το μοναδικό του κείμενο που μας ενδιαφέρει, το οποίο περιγράφει καλά τη διάσταση αυτή]
http://thessaloniki.platypus1917.org/?page_id=217#%CE%97%20%CE%AD%CE%BD%CE%BD%CE%BF%CE%B9%CE%B1%20%CF%84%CE%B7%CF%82%20%CE%91%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%AC%CF%82
Μ’ αυτή την έννοια, βάση για την προσπάθειά μας αποτελεί η υπόθεση ότι τα ιδεώδη της Αριστεράς (με εκκίνηση τις αστικές επαναστάσεις και όχι απλά τον 19ο αι.) παρότι σήμερα παντελώς αδύναμα, διατηρούν την παρακινητική τους δύναμη. Γι’ αυτό και η αδυναμία της Αριστεράς να προσπαθεί στα σοβαρά να αλλάξει τον κόσμο, μπορεί να είναι το μοναδικό σύμπτωμα που μας προσφέρει η πραγματικότητα για να επιχειρήσουμε την ανασυγκρότησή της. Φυσικά, η αναφορά στο παλιό είναι ένας μόνο τρόπος για να αντιμετωπίζει κανείς το νέο. Δεν είναι αποκομμένα αυτά μέσω ρήξεων και απόλυτων τομών.
Η Αριστερά βρίσκεται σε τροχιά οπισθοδρόμησης (είμαστε ανοιχτοί φυσικά στην απόδειξη του αντιθέτου). Μπορεί η πλήρης συνείδηση αντί για το κουκούλωμα αυτής της πορείας να γίνει ευκαιρία ώστε να ξαναμπει διεθνώς δυναμικά και με αξιώσεις στο πρόγραμμα ξανά η σκοπιά της ελευθερίας πέραν του κεφαλαίου;
Δεν απεχθανόμαστε την έννοια του κοινωνικού πολέμου αλλά δεν τη βρίσκουμε και ιδαίτερα χρήσιμη ίσως. Εμένα μου θυμίζει αυτό που έλεγα πριν, πως ακόμα και στη θεωρία, νομίζουμε ότι ξεπεράσαμε το παλιό αλλά στεκόμαστε πίσω του.
Περί αυτοτραυματισμού, δεν θέλουμε να ανάγουμε όλες τις αποτυχίες της Αριστεράς στις “αντικειμενικές συνθήκες”, τη δύναμη και τον οπορτουνισμό της Δεξιάς, την πλύση εγκεφάλου, και μία σειρά άλλων δικαιολογιών που μπορούμε επ’ άπειρον να επικαλούμαστε. Έχουμε μία αριστεροκεντρική προσέγγιση της ιστορίας, της Αριστεράς ως το οξύτερο σύμπτωμα της ιδιαιτερότητας της αστικής κοινωνίας (και υπό το κεφάλαιο), και μ’ αυτήν προσεγγίζουμε την ίδια την αποτυχία της Αριστεράς.
Χρήσιμα νομίζω αν θέλει κάποιος να ασχοληθεί περισσότερο με τη σκοπιά μας, γιατί δεν ισχυρίζομαι ότι μέσα σε ένα δεκάλεπτο βραδιάτικα ό,τι έγραψα είναι αναγκαστικά πλήρες και απολύτως αντιπροσωπευτικό, είναι τα εξής κείμενα για αρχή (πέρα από τη διακήρυξη προθέσεων).
Αυτό:
http://thessaloniki.platypus1917.org/?p=384
Και αυτό:
http://platypus1917.org/the-platypus-synthesis/
Δεν θα σχολιάσω τη δική σου προσέγγιση, μπορώ να σημειώσω μόνο πως διαφωνώ ριζικά με την παρουσίαση που κάνεις των Μαρξ και Λένιν (ειδικά περί του υποτιθέμενου μπλανκισμού του τελευταίου — υπάρχει και ενδιαφέρον σχετικό άρθρο της Λούξεμπουργκ που αναιρεί παρόμοιες προσεγγίσεις), αλλά και με την ερμηνεία της ιστορία από τη σκοπιά του Κυρίου, τόσο γενικά, όσο και ειδικά περί του νεοφιλελευθερισμού. Με μία άλλη ευκαιρία στο μέλλον τα συζητάμε (θα χαρούμε να είσαι παρών σε μελλοντικές εκδηλώσεις μας — και το διεθνές αγγλόφωνο περιοδικό μας είναι ανοιχτό αν θέλεις να στείλεις κάτι).