φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
Ομολογώ, και δεν ντρέπομαι, ότι δεν έχω διαβάσει ούτε ένα βιβλίο του Πέτρου Τατσόπουλου, ούτε μία σελίδα. Έχω πάψει να διαβάζω νεοελληνική πεζογραφία από τότε, πριν από πολλά πολλά χρόνια, όταν κατέληξα στο συμπέρασμα ότι θα διαβάσω μόνο εάν κάποιο κείμενο με συγκινήσει όπως με συγκινούν δύο τρεία διηγήματα του Γεωργίου Βιζυηνού, τα οποία τα διαβάζω και βουρκώνω. Από τότε, δε νομίζω ότι έχει γραφτεί κάτι εξ ίσου συγκινητικό. Δοκίμια διαβάζω, οι νεοέλληνες δοκιμιογράφοι είναι πολύ καλύτεροι των πεζογράφων. Η ποίηση είναι άλλη ιστορία – με συγκινούν ο Κωνσταντίνος Καβάφης και ο Τίτος Πατρίκιος.
Προτιμώ να ξαναδιαβάζω βιβλία που με συγκίνησαν – με συγκινούν γιατί είναι φιλικά προς εμένα, ανακαλύπτω νέες πτυχές, είναι πηγή μάθησης και αναθεώρησης του τρόπου σκέψης μου. Διάβασα δύο φορές τον Δον Κιχότη του Μιγκέλ Θερβάντες, διαβάζω τώρα, μετά απόπολλά χρόνια, για δεύτερη φορά Νίτσε, θα αρχίσω την για τρίτη φορά ανάγνωση του Γαργαντούα και Πανταγκριέλ του Φρανσουά Ραμπελέ, σκέφτομαι να ξαναδιαβάσω τον Οδυσσέα του Τζέιμς Τζόις, ας μην συνεχίσω τον κατάλογο, είναι πολλά ακόμα. Προτιμώ, με λίγα λόγια, το ξαναδιάβασμα από το διάβασμα.
Θα έλεγα ότι προτιμώ το πάθος από την προς πάθεια. Εάν το πάθος είναι η ζωή, η προς πάθεια είναι ντεμέκ ζωή. Κάθε φορά που ακούω τη λέξη προσπάθεια, αναγουλιάζω, μα την Παναγία. Ένας παθιασμένος συγραφέας είναι ένας ζωώδης συγγραφέας, δεν προσπαθεί, πάσχει, θέλει να ζήσει, να χαρεί όλες τις απολαύσεις της ζωής, να ρουφήξει τη ζωή μέχρι το τελευταίο δευτερόλεπτο, να πιει, να γλεντήσει, να ενισχύσει τη ζωή, να δημιουργήσει, να γράψει και να να μας δείξει νέες πτυχές της προσωπικής και κοινωνικής ύπαρξης· ένας παθιασμένος συγγραφέας είναι ένας ανυπάκουος συγγραφέας. Κάθε φορά που προφέρω τις λέξεις συγραφέας και γράψιμο το μυαλό μου πάει στην ανυπακοή.
Διακρίνω τους συγγραφείς της ανυπακοής από αυτούς της υπακοής.
Δεν μπορώ να διαβάσω υπάκουους συγγραφείς, δεν μπορώ. Δεν μπορώ, όχι δεν θέλω, δεν μπορώ να διαβάσω Καζαντζάκη, Σεφέρη, Ελύτη, δεν μου λένε τίποτα. Η νεοελληνική λογοτεχνία, και η διεθνής, είναι μια υπάκουη
λογοτεχνία. Τελευταίο ανυπάκουο συγγραφέα θεωρώ τον Σάμιουελ Μπέκετ. Δεν μπορώ να πω ότι με συγκίνησε ο Τόμας Πίντσον – διάβασα μόνο το Ουράνιο Τόξοτ της Βαρύτητας. Οι συγγραφείς της ανυπακοής είναι γνήσιοι δημιουργοί, έχουν κάτι νέο να μας πουν και ως προς τη μορφή και ως προς το περιεχόμενο – τα έργα τους δεν ξέρεις σε ποια κατηγορία να τα κατατάξεις. Ο πρώτος τόμος του Κεφαλαίου του Καρλ Μαρξ δεν είναι ένα έξοχο πεζογράφημα; Ένα βράδυ, μεθυσμένος, σε μια μπαρότσαρκα με φίλους, πέταγε πέτρες στα φανάρια του δημόσιου φωτισμού για να τα σπάσει. Θα μπορούσε να περπατήσει σήμερα νύχτα στο Λονδίνο; Δεν θα φρικάριζε; Δεν θα τον απασχολούσε η επιθυμία του Κυρίου καπιταλιστή να φωταγωγήσει τον πλανήτη; Δεν θα αναρωτιόταν γιατί ο Κύριος καπιταλιστής λατρεύει το φώς και απεχθάνεται τη νύχτα και το σκοτάδι; Δεν θα υποστήριζε ότι η απόπειρα φωταγώγησης του πλανήτη θα επιφέρει μια μέρα την πλήρη συσκότιση; Έχετε αντιληφθεί ότι οι διακοπές της ηλεκτροδότησης, λόγω καιρικών συνθηκών, στις ανεπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες γίνονται όλο και πιο συχνές, μεγαλύτερης διάρκειας και πλήττουν ολοένα και ευρύτερες περιοχές;
Τον απασχολεί τον Τατσόπουλο το γιατί ο Κύριος λατρεύει το φως και τη λάμψη και απεχθάνεται τη νύχτα και το σκοτάδι; Όχι, δεν τον απασχολεί, σιγά να μην τον απασχολεί! Απασχολεί κάποιον άλλον; Νομίζω πως όχι, δεν είμαι βέβαιος. Οι συγγραφείς της εποχής μας δεν νοιάζονται για την εποχή τους. Ποιά είναι η εποχή μας; Είναι το βίωμα ενός κοσμογονικού αδιεξόδου, ενός κοσμοϊστορικού διλήμματος: ή θα εγκαταλείψουμε τον δυτικό πολιτισμό ή θα αφανιστούμε. Έβλεπα ειδήσεις στη τηλεόραση, για το κύμα ψύχους στον Καναδά και τις ΗΠΑ, κι ένας ερωτώμενος πεζός σε κάποια μεγαλούπολη σχολίασε την κατάσταση του πολικού ψύχους ως εξής:
It’s ridiculous!
Είναι γελοίο το δριμύ ψύχος, ο εγκλεισμός στο σπίτι, η διακοπή του ηλεκτρικού ρεύματος, η διακοπή παροχής νερού, η καταρρευση των συγκοινωνιών,τα ακινητοποιημένα φορτηγά που δεν μπορούν να μεταφέρουν τροφές κι άλλα είδη πρώτης ανάγκης, τα ακινητοποιημένα ασθενοφόρα! Είναι γελοίο η αποδιοργάνωση της κοινωνικής ζωής λόγω ψύχους και χιονιού σε μια κοινωνία που κηρύσσει ότι έχει καθυποτάξει τη φύση! Φαντάζεστε τι έχει να γίνει εάν μια μέρα αυτό το πολικό ψύχος διαρκέσει όχι τρεις τέσσερις μέρες αλλά ένα μήνα; Θα πεθαίνουν οι υπακουοι Υποτελείς σαν τις μύγες από τη έλλειψη τροφής, νερού, θέρμανσης και φαρμάκων!
Αυτό είναι ένα από τα παράδοξα της εποχής μας: σε μία από τις πιο κρίσιμες περιόδους, για να μη πω η κρισιμότερη, της Παγκόσμιας Ιστορίας δεν υπάρχουν ανυπάκουοι συγγραφείς, δεν υπάρχουν συγγραφείς που να έχουν συνειδητοποίησει το αδιέξοδο του καπιταλιστικού δυτικού πολιτισμού. Οι συγγραφείς είναι υπηρέτες του Κυρίου: είναι αντίγραφά Του, είναι ήρωες ζητιάνοι που το μόνο που επιδιώκουν είναι
πλούτο, ισχύ και φήμη.
Ο Πέτρος Τατσόπουλος είναι ένας από αυτούς, είναι ένας ήρωας ζήτουλας, τσιράκι του Κυρίου. Ο Κύριος τον αμείβει καλά: 7 χιλιάρικα το μήνα δεν είναι και πολύ άσχημα. Δε νομίζω να παρεξενευτείτε εάν μια μέρα τον δείτε Υπουργό. Θα παραξενευτείτε;
Πάω στον σταθμό του τρένου να υποδεχτώ τον Παύλο – μου φέρνει δένδρα για τον οπωρώνα.
Ο πρώτος τόμος του Κεφαλαίου του Καρλ Μαρξ δεν είναι απλώς ένα έξοχο πεζογράφημα· είναι ένα υποδειγματικό αστυνομικό μυθιστόρημα. Όχι του τύπου Αγκάθα Κρίστι (“ποιος είναι ο δολοφόνος;”) αλλά της σχολής του νουάρ. Aυτό είναι το Κεφάλαιο: Ένα υποδειγματικό νουάρ μυθιστόρημα, με τον ίδιο τον Καρλ Μαρξ στο ρόλο του περιθωριακού κοινωνικά, ικανότατου όμως στη δουλειά του αστυνομικού ντετέκτιβ, που αποκαλύπτει όχι την ταυτότητα του εγκληματία -αυτή είναι γνωστή από την αρχή-, αλλά τον τρόπο δράσης του…
Φιλίστωρ, να σε φιλήσω στο μέτωπο, δώρο για τη γιορτή μου το σχόλιό σου!
Από τις συνεντεύξεις πάντως του Τατσόπουλου (και όχι από τα βιβλία του), πιστεύω ότι προσδιορίζει τον εαυτό το σε κάτι μεταξύ Αλμπέρ Καμύ και Γουίλιαμ Μπάροουζ.
Αλλά όπως λέει και το τραγούδι :
“Από μικρός φαινόμουνα,
ότι θα γίνω μάγκας,
μα τελικά απ’ τη μαγκιά
απέχω παρασάγγας…”
Kαλημέρα Θανάση. Χρόνια πολλά για την γιορτη σου.
Βρίσκω πολύ ενδιαφέρουσες τις απόψεις που διατυπώνεις και
τα θέματα που σε προβληματίζουν. Ελπίζω να είσαι καλά, και
απόσο καταλαβαίνω πρέπει να είσαι .
Καλή χρονιά Hara Pi