φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
Εάν δεν καταργήσουμε την υποχρεωτική εκπαίδευση και καθιερώσουμε την ελεύθερη, δηλαδή να σταματήσουμε να στερούμε το παιχνίδι από τα παιδιά και τον έρωτα από τους εφήβους, τα Γυμνάσια και τα Λύκεια θα γίνουν ή πεδία μαχών, σφαγών δηλαδή, όπως στις ΗΠΑ, ή θα γίνουν άντρα του ναζισμού, του μακριού χεριού του νεοφιλελευθερισμού με τρομακτικές συνέπειες – αυτή είναι η διαπίστωση του σημερινού σημειώματος.
Κάποιοι και κάποιες υποστηρίζουν ότι μπορούμε να τα αποφύγουμε αυτά με άλλον ή άλλους τρόπους. Δεν γνωρίζω εάν υπάρχουν, διότι μέχρι στιγμής δεν μπορώ να δω κανένα θετικό αποτέλεσμα. Αυτοί και αυτές που υποστηρίζουν κάτι τέτοιο αγνοούν, ή δεν θέλουν να λάβουν υπόψη τους, ότι τα Δημοτικά, τα Γυμνάσια και τα Λύκεια σε όλες τις καπιταλιστικές χώρες, Βορρά και Νότου, Ανατολής και Δύσης, βρίσκονται σε αναβρασμό. Δεν φαίνεται, αλλά ό,τι δεν φαίνεται δεν σημαίνει ότι δεν υπαρχει: το μη αισθητό, υπάρχει και το μη υπαρκτό, είναι αισθητό!
Τί είναι αυτός ο αναβρασμός; Που οφείλεται; Πως εκδηλώνεται; Ο αναβρασμός αυτός είναι εκδήλωση του αρχαϊσμού, του αναχρονισμού της υποχρεωτικής εκπαίδευσης, αν την δούμε πίσω από το πρίσμα της εν εξελίξει παγκόσμιας πνευματικής επανάστασης. Ένα σημείο, από τα πολλά, στα οποία θα εκδηλωθεί η επανάσταση αυτή, σε επίπεδο θεσμών, είναι η υποχρεωτική εκπαίδευση, η καταναγκαστική μάθηση. Η δυσφορία των μαθητών, παιδιών και εφήβων, εκδηλώνεται με πολλούς τρόπους, και την πληρώνουν αυτοί και αυτές που έχουν επιφορτιστεί με το καθήκον της φύλαξης των θυμάτων απαγωγής, των παιδιών και των εφήβων, τα οποία απομακρύνουμε από την κοινωνία και τα εγκλείουμε σε χώρους που είναι παρόμοιοι με το εργοστάσιο, τη φυλακή, το αναμφωτήριο, το νοσοκομείο, τον στρατώνα, το μαντρί.
Η υποχρεωτική εκπαίδευση πεθαίνει, ζούμε τις τελευταίες μέρες της. Εγείρονται όμως τα εξής ζητήματα: πως πεθαίνει; Θα πεθάνει τελικά;
Ποιό είναι το σχέδιο του Κράτους, του Κυρίου όσον αφορά το μέλλον της υποχρεωτικής εκπαιδευσης; Εκ των πραγμάτων, και της τριτοβάθμιας. Θα επιχειρήσει να καταστείλει την δυσφορία των μαθητών; Πως; Θα τα καταφέρει;
Το στρατηγικό, μακροπρόθεσμο σχέδιο του Κράτους και του Κυρίου είναι η συρρίκνωση τόσο της υποχρεωτικής όσο και της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης: θα συρρικνωθεί και θα ιδιωτικοποιηθεί. Γιατί; Η συρρίκνωση της εκπαίδευσης είναι μια πτυχή της γενικότερης συρρίκνωσης του Κράτους, ενώ η ιδιωτικοποίηση είναι μια πτυχή της συρρίκνωσης του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής, της κεφαλαιακής κοινωνικής σχέσης. Αυτός είναι ο νεοφιλελευθερισμός: η οικονομική, πολιτική, κοινωνική, ιδεολογική και πολιτισμική αντίδραση του Κυρίου στην προϊούσα συρρίκνωση, στην εν εξελίξει και επιταχυνόμενη φθίνουσα ζωτικότητα του καπιταλισμού. Πρόκειται για περαιτέρω συρρίκνωση του εμμενούς κομμουνισμού ( ενίσχυση της διαρκούς διαδικασίας της πρωταρχικής συσσώρευσης), πρόκειται για μια προληπτική αντεπανάσταση: οι δυνατότητες της εποχής μας θα καταστραφούν, θα επιβληθεί η σπάνη και η ένδεια, θα ικετεύουμε για ένα κομμάτι ψωμί εν μέσω τεράστιου κοινωνικού πλούτου. ΄
Το σχέδιο Άθηνά’ είναι μια επιμέρους και τοπική εκδήλωση του γενικότερου στρατηγικού σχεδίου του Κράτους: από δω και πέρα θα σπουδάζουν ολοένα και λιγότεροι – διότι δεν χρειαζόμαστε πολλούς, λόγω της εφαρμογής της τεχνοεπιστήμης στην καπιταλιστική παραγωγή, και όσοι σπουδάζουν θα πληρώνουν, άρα θα σπουδάζουν μόνο οι γόνοι του Κυρίου, των υποτελών Κυρίων (μεσαία στρώματα) και των τσανακογλειφτών Υπηρετών τους. Ο καπιταλιστής και το Κράτος δεν θα πληρώνει, θα κερδίζει – δεν είναι μαλάκας! Πλήρωνε, και κέρδιζε έμμεσα (παρήγαγε χρήσιμους και υπάκουους Υποτελείς) όταν το χρειαζόταν – τώρα δεν το χρειάζεται, το πετάει! Κι αυτό το σχέδιο θα κατεβαίνει και θα εφαρμόζεται όλο και πιο κάτω: η ταχύτητα επέλασής του και εφαρμογής του θα εξαρτηθεί από την γενικότερη συρρίκνωση του καπιταλισμού, κατά συνέπεια και του Κράτους. Θα εφαρμοστεί και στα Λύκεια και στα Γυμνάσια και στα Δημοτικά. Θα διαφωνήσετε. Εντάξει. Από τη στιγμή που δεν χρειάζεται χρήσιμους Υποτελείς, δεν θα χρειάζεται και την εκπαίδευση. Δεν χρειάζεται όμως υπάκουους; Ναι, τους χρειάζεται, αλλά θα τους διαμορφώσει με τον φτηνό και αποτελεσματικό τρόπο: με το ξύλο, τα πρησμένα μάτια, κα σχισμένα χείλια. Είναι σαν να μας λέει: κοιτάξτε τι θα πάθετε όλοι σας και όλες σας εάν δεν κάθεστε στ΄ αυγά σας να κλωσήσετε. Κότες, έ κότες! Το Κράτος και ο Κύριος μας αποκαλεί κότες: είστε ανίσχυροι, σας δέρνω, σας γαμάω και σας σφάζω όποτε θέλω.
Μέχρι όμως να εκτυλιχθεί και να εφαρμοστεί καθ’ ολοκληρίαν το σχέδιό του, ο Κύριος έχει να αντιμετωπίσει τον θάνατο, το τέλος, την παρακμή της υποχρεωτικής εκπαιδευσης. Και πρέπει να τον αντιμετωπίσει με γνώμονα την ενίσχυση της Ισχύος Του – αυτό είναι το βασικό Του μέλημα. Ο μόνος τρόπος να καταστείλει τον αναβρασμό, τις αυθόρμητες αντιδράσεις, τη δυσφορία είναι η ενίσχυση του αυταρχισμού, δηλαδή η ενίσχυση του εκφοβισμού και η ολοένα και συχνότερη χρήση φυσικής βίας.
Όλα τα προβλήματα που εμφανίζονται στην υποχρεωτική εκπαίδευση είναι συνέπεια της ίδιας της καταναγκαστικής και ανταγωνιστικής εκπαίδευσης. Ο Κύριος χρησιμοποιεί, εδώ και χιλιάδες χρόνια, τα προβλήματα για να αυξήσει την ισχύ του, όχι για να τα επιλύσει. Χρησιμοποιεί, λόγου χάριν, την κλιματική αλλαγή για να τονώσει τη ζωτικότητα του καπιταλισμού· ή χρησιμοποιεί την εκ του καπιταλισμού προκαλούμενη καταστροφή για να πουλήσει και να κερδίσει: αυτό δεν κάνει με τα εκατομμύρια των οδικών συγκρούσεων των αυτοκινητοβλημάτων;
Οι ζωντανές βόμβες που σκάνε στα σχολεία των πρωτοπόρων Ηνωμένων Πολιτειών θα εμφανιστούν κι αλλού, ας μην έχουμε αυταπάτες περί του αντιθέτου. Δεν είμαι επιδιωκόμενες εξοντώσεις αλλά προκύπτουσες. Το Κράτος γνωρίζει πολύ καλά που οφείλονται, όπως γνωρίζει και που οφείλονται οι οδικές συγκούσεις, και η τρύπα του όζοντος, και η κλιματική αλλαγή. Δεν άρχισε να χρησιμοποιεί το πετρέλαιο για να κάνει μια τρύπα στο όζον ή να επιφέρει κλιματική αλλαγή ή να σκοτώνονται 200.000 κάθε χρόνο πάνω στους δρόμους και τα πεζοδρόμια. Οι σφαγές στα σχολεία, και όχι μόνο εκεί, του κάθονται γάντι.
Εκεί όπου δεν έχουν σκάσει μύτη οι ζωντανές βόμβες, χώνουν τη μύτη τους, καθημερινά, με το παραμικρό, οι επαΐοντες, οι ειδικοί της κοινωνικής μηχανικής: (παιδ0)ψυχολόγοι, (παιδο)ψυχίατροι, κοινωνικοί λειτουργοί και άλλοι: η δυσφορία πρέπει να αντιμετωπιστεί και να εξαλειφτεί όσο γίνεται νωρίτερα. Και οι ζωντανές βόμβες και η επιστήμη είναι εκδηλώσεις προληπτικής αντεπανάστασης στο πεδίο της εκπαίδευσης.
Υπάρχει κι άλλη μία, καινοφανής: ο ναζισμός. Θα αποβεί ο πλέον αποτελεσματικός. Να γιατί, και τελειώνω (θα πάνε τα παιδιά στη δουλείά τους). Πρώτα αισθανόμαστε και μετά σκεφτόμαστε. Τα παιδιά δεν έχουν επίγνωση ότι η δυσφορία τους οφείλεται στην υποχρεωτική έκπαίδευση, στη στέρηση του παιχνιδιού. Και διαμαρτύρονται και αντιδρούν: με τος φωνές, τη βία, την επιθετικότητα, το αλκοόλ, κλπ. Ξεσπάνε, δεν σκέφτονται.
Ο ναζισμός πάντα ευδοκιμούσε και θα ευδοκιμεί σε τέτοια περιβάλλοντα: ενισχύει το ξέσπασμα για να ναρκώσει, να αναισθητοποιήσει τα παιδιά και τους έφηβους στην προκειμένη περίπτωση. Κι αφού τα αναισθητοποιήσει, θα τα γαμήσει: κιχ δεν θα βγάζουνε. Δεν το γνωρίζουν όμως.
Οι διδάσκοντες, οι γονείς, η Αριστερά δεν το γνωρίζουν; Ή μήπως το γνωρίζουν και κάνουν την παλαβή;
Καλημέρα θανάση
Θεωρείς δηλαδή ότι, στα πλαίσια των προϋποθέσεων του κεφαλαιοκρατικού τρόπου παραγωγής, η αύξηση του καταμερισμού της εργασίας τείνει προς ένα “φυσικό” όριο το όποιο και δεν γίνεται να υπερβεί?
Χάρη,
ναι, από την στιγμή που η καπιταλιστική ανάπτυξη δεν μπορεί να είναι απεριόριστη, δεν μποιρεί να είναι απεριόριστη και η αύξηση, η επέκταση, η διεύρυνση του καταμερισμού της εργασίας. Και αφού ο καπιταλισμός φθίνει, συρρικνώνεται, θα φθίνει και ο καταμερισμός της εργασίας. Δεν θα χαθούν μόνο πολλές θέσεις εργασίας κατά τις προσεχείς δεκαετίες αλλά και πολλά επαγγέλματα, πολλές εξειδικεύσεις, για τις οποίες μάλλον δεν θα θρηνήσουμε, μιας και η στρατηγική μας είναι η κατάργηση του καταμερισμού της εργασίας, η οποία όμως θα μας κάνει όλους ειδικούς, μιας και, λόγω του δραστικότατου περιορισμού του χρόνου της κοινωνικά αναγκαίας εργασίας (στους δύο μήνες το χρόνο, το πολύ, κατά τη γνώμη μου) θα επιδιδόμαστε με μεράκι στις δραστηριότητες εκείνες που μας ευαρεστούν!