φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
Θα ήθελα να διαβάσω ένα βιβλίο που να παρουσιάζει και να αναλύει τους τρόπους σκέψης που έχουν εμφανιστεί και υπάρξει πάνω στη Γη. Δεν γνωρίζω αν υπάρχει κάτι παρόμοιο· κι αν υπάρχει, θα ήθελα πολύ να το διαβάσω.
Εάν μπορούσα να γράψω ένα τέτοιο βιβλίο, θα είχα από την αρχή πλήρη έπίγνωση των δυσχερειών και των περιορισμών. Δεν νομίζω ότι απαιτείται μια πλήρης, που είναι αδύνατη εξ ορισμού, πρόσβαση στην παγκόσμια γραμματεία και όχι μόνο λογοτεχνία. Θα το έγραφα βασιζόμενος σε αυτά που γνωρίζω τώρα, μέχρι στιγμής, μη λησμονώντας ποτέ ότι το τέλειο είναι εχθρός του καλού.
Θα βασιζόμουνα λοιπόν σε αυτά που γνωρίζω τώρα και στη σκέψη. Θα ξεκινούσα με τη διαπίστωση ότι πολλοί τροφοσυλλεκτικοί λαοί δεν έχουν κάποια λέξη που να σημαίνει ότι και το έχω το δικό μας (have, haben, κλπ) αλλά στη θέση της μεταχειρίζονται μια λέξη που σημαίνει ζω: δεν έχω τόξο, ζω με το τόξο· δεν έχω παιδιά, ζω με τα παιδιά. Μια ινδιάνα δεν θα έπαιρνε ποτέ ένα παιδί να πάει κάτω από ένα δέντρο: θα πήγαινε μαζί με το παιδί.
Οι τροφοσυλλέκτες εξελάμβαναν τη φύση ως μητέρα που τους εξασφαλίζει την τροφή. Οι απόγονοί τους, οι γεωργοί των πρώιμων αυτόνομων αγροτικών κοινοτήτων, λάτρευαν τη γη που τους παρείχε τη τροφή ως θεά-μητέρα· και οι μεν και οι δε αισθάνονταν και θεωρούσαν ότι εξαρτώνταν από τη φύση, ότι ήταν παιδιά της φύσης. Μέσα στην ομάδα, τροφοσυλλεκτική ή πρώιμη αγροτική, θα κυκλοφορούσε ένα τσεκούρι που θα ανήκε σε αυτόν που το χρειάζονταν, δηλαδή σε κανέναν και σε όλους – δεν είναι υπόθεση δική μου αλλά ανθρωπολογική πληροφορία. Σε πολλούς προγονικούς λαούς, αρχηγός αναδεικνύονταν αυτός που δεν άντεχε το ξύλο! Και θα πολεμούσαν μεταξύ τους, όπως υποστηρίζει ο Κλαστρ, όχι για εδάφη, πλούτο, γυναίκες, κλπ., αλλά μόνο και μόνο για να μην χάσουν την αυτονομία τους!
Ο τρόπος σκέψης δεν είναι μια προσωπική υπόθεση: όλα τα μέλη μια τροφοσυλλεκτικής ή αγροτικής ομάδας σκέφτονταν με τον ίδιο τρόπο, κοινωνικά καθορισμένο. Η κατάσταση αυτή δεν περιορίζει κατά κανένα τρόπο τις δημιουργικές ικανότητες ενός μεμονωμένου μέλους: η έρευνα έχει διαχυθεί μέσα στην καθημερινή ζωή, η γνώση παράγεται από όλους και κυκλοφορεί, διαχέεται όσο γίνεται πιο γρήγορα, ώστε όλοι και όλες να εφοδιαστούν με ένα ακόμα χρήσιμο εργαλείο, μια χρήσιμη γνώση.
Στον αντίποδα αυτής της κατάστασης βρίσκεται ένας άλλος τρόπος σκέψης, τελείως διαφορετικός και μεταγενέστερος, ένας τρόπος σκέψης που το εντονότερο χαρακτηριστικό του είναι η επιθυμία, η επιδίωξη της καθυπόταξης της φύσης, η αντίληψη ότι δεν εξαρτώμαστε από τη φύση αλλά ότι είμαστε ή μπορούμε να γίνουμε ισχυρότεροι. Η λογική συνέπεια αυτού του τρόπου σκέψης είναι ο αφανισμός αυτών που σκέφτονται με αυτόν τον τρόπο: η απόπειρα να δαμαστεί, να τιθασευτεί η φύση θα ανταμειφθεί με ολοσχερή καταστροφή και εξαφάνιση του νοούντος ορθολογικά υποκειμένου.
Διαπιστώνουμε ότι ο αρχικός τρόπος σκέψης ήταν ο ενισχυτικός της ζωής τρόπος σκέψης. Στη συνέχεια εμφανίζεται ο εξοντωτικός της ζωής τρόπος σκέψης. Ο πρώτος, ο ενισχυτικός της ζωής, εμφανίζεται με δύο μορφές: τον τροφοσυλλεκτικό και τον αγροτικό των αυτόνομων κοινοτήτων· θα τον αποκαλούμε κομμουνιστικό τρόπο σκέψης.
Θα αποκαλέσουμε τον δεύτερο, τον μεταγενέστερο, κυριαρχικό τρόπο σκέψης, ο οποίος εμφανίζεται με δύο μορφές: την κρατική, αυτήν που προήλθε από τους διαχειριστές του Ναού και ακολούθως των Κρατών που προήλθαν από τη συνεργασία των αγροτικών κοινοτήτων (Σουμέρ, Αίγυπτος, Ίνκας, Κίνα, κλπ), και την ποιμενική, αυτήν που προήλθε από τους ποιμενικούς λαούς και ιδίως τους Ινδοευρωπαίους, με επικεφαλής τους Έλληνες και τους Ρωμαίους, που θα την ονομάζαμε ποιμενική δυτική και τους Σημίτες, με επικεφαλής τους Εβραίους και τους Άραβες (ποιμενική ανατολική).
Θα διακρίναμε τρεις εκφάνσεις της ποιμενικής δυτικής: τον δουλοκτητικό, τον φεουδαρχικό και τον καπιταλιστικό τρόπο σκέψης. Ο Κυριαρχικός τρόπος σκέψης δεν εξοβέλισε τον κομμουνιστικό τρόπο σκέψης αλλά τον προϋποθέτει για να υπάρξει. Έτσι, εμφανίζεται μια πληθώρα επί μέρους τρόπων σκέψης που αποτελούν αμαλγάματα κομμουνιστικού και κυριαρχικού τρόπου σκέψης: σκεφτόμαστε και κομμουνιστικά και κυριαρχικά. Μόνο κομμουνιστικά μπορούμε να σκεφτόμαστε, αλλά μόνο κυριαρχικά, δηλαδή αρπακτικά, καταστρεπτικά και εξοντωτικά είναι αδύνατον.
Τι είναι όμως ένας τρόπος σκέψης; Αφού δεν είναι μια προσωπική υπόθεση, θα είναι κοινωνική. Αλλά τι είναι μια κοινωνία; Είναι το πλέγμα, το δίκτυο των σχέσεων και των αλληλεπιδράσεων, πρώτον, μεταξύ των ανθρώπων και της φύσης, και δεύτερον, μεταξύ των ανθρώπων. Εάν υπάρχουν μόνο δύο είδη σχέσεων, ο πλεονικός (0 ενισχυτικός της ζωής) και ο μειονικός (ο εξοντωτικός της ζωής), τότε θα υπάρχουν και δύο θεμελιώδεις τρόποι σκέψης, ο πλεονικός και ο μειονικός – που εμφανίζονται ως μια αχανής πληθώρα καθαρών και μεικτών μορφών.
Και μετά από όλα αυτά, εγείρεται το ερώτημα: υπό τη σκέπη ποιού τρόπου σκέψης θα προσεγγίσουμε τη διεξαγωγή του κοινωνικού πολέμου; Εάν το επίδικο αντικείμενο αυτού του πολέμου είναι η διεύρυνση του εμμενούς κομμουνισμού, τότε το συμπέρασμα είναι σαφές: θα πρέπει να δούμε τη διεξαγωγή του κοινωνικού πολέμου πίσω από το πρίσμα του κομμουνιστικού, του πλεονικού, του ενισχυτικού της ζωής τρόπου σκέψης.
Σχολιάστε ελεύθερα!