φέτος δεν θα αγοράσω κρατικό λαχείο

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα, κι ας βρέχει, κι ας χιονίζει – δεν υπάρχει κακός καιρός, ούτε ο καιρός χαλάει

Σήμερα, θα ασχοληθούμε για άλλη μια φορά με το πρώτο αξίωμα διεξαγωγής του κοινωνικού πολέμου: νικάμε χωρίς να πολεμάμε (το δεύτερο: πρώτα νικάμε και μετά πολεμάμε). Με ρωτούν πολύ συχνά: Πως είναι δυνατόν να νικάμε χωρίς να πολεμάμε;

Τι θα συνέβαινε, φίλες και φίλοι, εάν δεν αγοράζαμε, κανένας και καμία, λαϊκά, εθνικά, κρατικά λαχεία, και δεν παίζαμε αγοράζοντας προπό, τζόκερ, λότο, κίνο  και όλα τα άλλα τα κρατικά τυχερά παιχνίδια που πρόκειται να ιδιωτικοποιηθούν; Θα μου πείτε, ‘αυτό, φιλάρα, δεν γίνεται!’ Ντάξ’, μάγκες, αφού το λέτε εσείς, έτσι θα είναι, δεν γίνεται. Θα μου επιτρέψετε όμως να επιδοθώ  σε αυτή τη μαλακισμένη συνήθειά μου να διατυπώνω υποθέσεις και εικασίες; Θα μου το επιτρέψετε, θέλετε δε θέλετε. Δεν νομίζω να σας ενοχλώ.

Πριν το κάνω, θα ήθελα να διερευνήσω μερικά ζητήματα. Θα ήθελα να διατυπώσω μια απάντηση στο σύνθετο ερώτημα, ποιοί και γιατί αγοράζουν λαχεία και παίζουν κρατικά τυχερά παιχνίδια. Γιατί το κράτος ασχολείται με τέτοιο ζήλο με την οργάνωση των κρατικών τυχερών παιχνιδιών και διαρκώς επιχειρεί να γενικεύσει την κατανάλωσή τους; Υπάρχει κάποια σχέση της δημοκρατίας με τον τζόγο; Τι γίνεται στις μέρες μας, είναι γεμάτα ή όχι τα προπατζίδικα; Ποιο είναι το μέλλον τους; Ποια είναι η θέση της Αριστεράς για τα κρατικά τυχερά παιχνίδια;

Γνωρίζετε, φίλες και φίλοι, ότι έχουμε επιθυμίες (και φόβους και άγχη) που δεν τις γνωρίζουμε και επιθυμἰες που τις γνωρίζουμε. Δύο επιθυμίες εμπλέκονται στην κατανάλωση, στο παίξιμο των τυχερών παιχνιδιών: μία συνειδητή και μία ασύνειδη. Ας δούμε πρώτα τη δεύτερη.

Ο Φρόιντ έγραψε ότι ο έρωτας, ο θάνατος και τα τυχερά παιγνίδια έχουν το εξής κοινό χαρακτηριστικό: δεν γνωρίζεις πότε θα σου συμβεί.  Θα

 μπορούσαμε να πούμε ότι τα τυχερά παιχνίδια είναι ένα υποκατάστατα, ότι είναι εμπειρίες έρωτα και θανάτου. Άρα,  αυτός που παίζει (κρατικό) τζόγο, τον παίζει, εάν θεωρήσουμε τη μαλακία ως αναγκαίο, συνήθως,  υποκατάστατο της ερωτικής συνεύρεσης (και όχι ‘πράξης’, για όνομα της ζωής, εξανίσταμαι!) Σε αντίθεση όμως με τον έρωτα και τον θάνατο που συμβαίνουν μόνο μία φορά, όπως ισχυρίζονται κάποιοι, ο θρίαμβος στα τυχερά παιχνίδια μπορεί να είναι πολύ συχνός, εάν είσαι ο νικητής. Ποιος είναι όμως ο νικητής; Ο απατεώνας. Τότε όμως παύουν να είναι τυχερά παιχνίδια. Πολύ σωστά. Πως λέγεται κάποιος που πιστεύει ότι πρόκειται για τυχερά παιχνίδια ενώ είναι απάτη; Βλάκας, κορόιδο! Ποιοι είναι αυτοί; Ποιοί είναι οι νικητές;

Η δεύτερη επιθυμία, η συνειδητή, είναι γνωστή: επιθυμούμε να γίνουμε, γρήγορα και εύκολα, πλούσιοι και ισχυροί. Πετάει ο γάιδαρος; Πετάει! Και μάλιστα στη πρώτη θέση! Πίσω όμως από αυτήν την επιθυμία λανθάνει κάποια άλλη: θέλουμε να κερδίσουμε πολλά για να μην ξαναδουλέψουμε, ή, να εξασφαλίσουμε τις προϋποθέσεις ώστε να κάνουμε αυτό που μας αρέσει.

Μπορούμε όμως να γίνουμε, γρήγορα και εύκολα, πλούσιοι και ισχυροί; Η δημοκρατία μας λέει πως μπορούμε: δεν εξασφαλίζει ίσες ευκαιρίες σε όλους και όλες; Θέλετε να γίνετε κι εσείς πλούσιοι και ισχυροί, ρωτάει ο Περικλής (Θουκυδίδης) στον περίφημο και διάσημο Επιτάφιό του τους ακτήμονες θήτες και τους μικροκαλλιεργητές της αρχαίας Αθήνας, και απαντά: πολεμήστε, αρπάξτε και θα γίνετε. Κι αν  παρ’ ελπίδα σκοτωθείτε, χάσετε τη ζωή σας δηλαδή, δεν πειράζει, ανδρών επιφανών πάσα γη τάφος! Είναι σαφές ότι η λέξη επιφανής (ένδοξος)  είναι μια άλλη λέξη για το κορόιδο, τον βλάκα. Θέλετε να γίνετε πλούσιοι και ισχυροί, μας ρωτάει σήμερα η δημοκρατία. Θέλουμε,  απαντάμε εμείς. Αφού θέλετε, να προπατζίδικα και καζίνα και κουλοχέρηδες, παίξτε και κερδίστε και γίνετε πλούσιοι και ισχυροί – δεν θα ξέρετε τι θα έχετε!

Ξέρουμε πολύ καλά τί μας απομένει τελικά: η  άδεια μας χούφτα. Θα μπορούσαμε να μεταφράσουμε τη λέξη επιφανής ως χούφτερμαν. Κι αυτό σε κἀθε περίσταση. Διότι με τη χούφτα θα μείνουμε ακόμα κι αν δεν θέλουμε να πάρουμε μαζί μας στο αεροπλάνο τον γάιδαρο αλλά απλά να μην ξαναδουλέψουμε: είναι βέβαιο ότι θα πας στη δουλείά. Πριν λίγα χρόνια, στην οικοδομή, ένας μάστορας έφευγε την ώρα του διαλείμματος και πήγαινε να παίξει ΚΙΝΟ! Και μόλις τελειώναμε, εκεί πήγαινε πάλι. Δεν θέλω πολλά, μια τρύπα να βουλώσω, μου έλεγε. Μόνο που η τρύπα μεγάλωνε. Οπή περιωπής!

Οι παίκτες, από όλες τις κοινωνικές τάξεις προερχόμενοι,  θεωρούν ότι με αυτόν τον τρόπο μπορείς να γίνεις πλούσιος, μπορείς να μην ξαναπάς στη δουλειά όπου σου πρήζουν τ’ αρχίδια και την κληρωτίδα, με συγχωρείτε,την κλειτορίδα ήθελα να πω. Μιας όμως και  οι υποτελείς Παραγωγοί είναι το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού (65%), είναι λογικό να βλέπουμε κυρίως αυτούς στα προπατζίδικα. Οι αυταπασχολούμενοι, οι μικροαστοί ποικίλων αποχρώσεων και τα ποικίλων αποχρώσεων μεσοαστικά στρώματα συχνάζουν κι αυτοί στους ναούς της Δημοκρατίας, τα προπατζίδικα εννοώ, αλλά όσο πιο ψηλά ανεβαίνουμε την κοινωνική κλίμακα, τόσο πιο ψηλά ανηφορίζουν –  προς τα πολυτελή καζίνα. Τα οποία δεν μας επιτρέπεται κατά κανένα τρόπο να τα αποκαλέσουμε Ναούς της Δημοκρατίας. Λίγα χρόνια πριν έρθει το εβρό, γιός ενός έλληνα βιομήχανου έχασε σε καζίνο του Λονδίνου, σε ένα βράδυ,  1 δισ. 200 εκ. δραχμές! Έτυχε να παραβρεθώ, στο Πέραμα, πριν πολλά χρόνια, σε μια ζαριά  όπου παιζόταν μία πολυτελής Μερσεντές και ένα φορτηγό φορτωμένο με παλιοσίδερα. Τα μάζεψε η Μερσεντές!

Ο γρήγορος και εύκολος πλουτισμός, δηλαδή, η γρήγορη και εύκολη αρπαγή ξένου πλούτου, είναι η πυρηνική επιθυμία του δυτικού Κυρίου.   Παροτρύνοντας τον Υποτελή να τον μιμηθεί καταφέρνει όχι μόνο να προστατεύσει την ισχύ του και τον πλούτο του, αποπροσανατολίζοντας και αποβλακώνοντας τους Υποτελείς, αλλά και να τους αρπάξει ό,τι τους έχει απομείνει. Οι δημοκράτες γαιοκτήμονες της αρχαίας Αθήνας παρότρυναν τους ελεύθερους  αλλά ενδεείς πολίτες να γίνουν πλούσιοι και ισχυροί επιχειρώντας υπερπόντιες εκστρατείες μόνο και μόνο για να τους στείλουν στον άλλο Κόσμο και να τους αρπάξουν τη γη! Και τα κατάφεραν. Πόσο χαϊβάνια είναι μερικές φορές οι Υποτελείς! 

Σήμερα, οι Υποτελείς είναι και δεν είναι χαϊβάνια. Δεν είναι διότι γνωρίζουν πολύ καλά ότι ο μόνος κερδισμένος είναι το Κράτος. Και είναι, διότι συνεχίζουν να (τον) παίζουν.  Και συνεχίζουν να αγοράζουν τις ελπίδες που τους πουλάει το Κράτος διότι η ελπίδα δεν παύει να είναι ελπίδα. Η οποία πεθαίνει τελευταία διότι, ως βαριά σιδερένια αλυσίδα και μπάλα μαζί, είναι δύσκολο να βγει από τα πόδια του μυαλού και της ψυχοσύνθεσής μας. Αυτό ισχύει ασφαλώς και για μένα, όπως θα διαβάσετε παρακάτω. Πριν όμως θα ήθελα να δείξω πως το Κράτος είναι ο μόνος νικητής.

Το λαχείο,το τζόκερ δεν είναι εμπόρευμα, αν και το αγοράζουμε. Είναι μια απόδειξη ότι αφενός συμβάλαμε κι εμείς με τα χρήματά μας για την συγκέντρωση ενός μεγάλου ποσού και αφετέρου ότι δικαιούμαστε να συμμετάσχουμε στην κλήρωση που θα διανείμει αυτό το ποσό. Μόνο που δεν μοιράζεται όλο το ποσό, το οποίο έχουμε κάθε λόγο να χαρακτηρίσουμε ως λεία στα χέρια του Κράτους. Το μεγαλύτερο μέρος το κατακρατάει το Κράτος, με την μορφή του ΟΠΑΠ,  και μόνο ένα μικρό μέρος πάει στους ελάχιστους νικητές. Ασφαλώς και δικαιούται ο πάσα εις και η πάσα μία να ισχυρίζεται ότι ‘εγώ θα είμαι ο κερδισμένος’. Θα πρέπει όμως να λάβουμε υπόψη μας ότι, εάν οι παίκτες είναι 3 εκ., και ότι, εάν κάθε χρόνο γίνονται δέκα παίκτες εκατομμυριούχοι, τότε θα μέσα σε 300.000 χρόνια, το λιγότερο, θα είμαστε όλοι εκατομμυριούχοι!  

Αυτή είναι μία λεπτομέρεια που ο παίκτης δεν την λαμβάνει υπόψη του. Και δεν την λαμβάνει διότι κοιτάζει μόνο τον εαυτό του. Ο κρατικά  οργανωμένος τζόγος, τα τυχερά παιχνίδια γενικά,  είναι η αποθέωση του κτητικού ατομικισμού. Εγώ να κερδίσω, ποιος τους γαμάει τους άλλους! Και μπράβο σου! Συνέχισε Γιαννάκη να παίζεις, το Κράτος είναι κοντά σου! Αλλά δεν κερδίζει! Αλλά και να κερδίσει, όλοι οι άλλοι δεν κερδίζουν. Εμένα με ενδιαφέρουν οι άλλοι.

Πριν ενάμιση μήνα, πίναμε τσιπουράκι  μια πενταμελής παρέα στη Σαλονίκη και αγοράσαμε μια πεντάδα λαϊκό λαχείο – αν  και φορτικότατος, δεν έφταιγε ο λαχειοπώλης. Προχτές, πήγα εδώ στο προπατζίδικο της γειτονιάς να δω εάν κερδίζει. Δεν χρειάζεται να σας πω εάν κέρδισε ή όχι. Παρατήρησα όμως το εξής. Ενώ πριν τρία χρόνια, εκείνη την ώρα, το προπατζίδικο ήταν γεμάτο, κατάμεστο, να μην μπορείς να διακρίνεις τους παίκτες από τον καπνό των τσιγάρων, προχτές ήταν μέσα τρεις ή τέσσερις. Παίζουμε με τη γυναίκα μου 2 (δύο) ευρά το μήνα Τζόκερ. Δεν είναι πολλά. Πέντε, δέκα χιλιάρικα να μας κάτσουν, θα είναι μια πολύ καλή βοήθεια για τη μετακόμιση στο χωριό τον Μάιο. Και πήγα να συμπληρώσω ένα δελτίο. Παρατηρώντας όμως αυτές τις τρεις αξιοθρήνητες υπάρξεις, συν μία η δική μου αξιοθρήνητη ύπαρξη, είπα στον εαυτό μου:

Θανάση, είσαι μεγάλος μαλάκας, είσαι μεγάλος βλάκας, είσαι μεγάλο κορόιδο!

Και έφυγα.  Και δεν θα ξαναπάω ούτε αυτά τα δύο εβρουλάκια να ακουμπήσω στο Κράτος. Πέρυσι, αγοράσαμε πέντε κρατικά λαχεία, για το καλό που λένε. Φέτος, αποφασίσαμε να μην αγοράσουμε. Από δω και πέρα, το Κράτος θα παίρνει

τ’ αρχίδια μου!

Φίλες και φίλοι, ολοένα και λιγότεροι εργάτες και άνεργοι και συνταξιούχοι επισκέπτονται τους Ναούς της Δημοκρατίας. Η τάση είναι σαφής και γνωρίζετε πως γουσταρίζω πολύ τις τάσεις. Οι τάσεις προσφέρονται για ενίσχυση και αυτό που δημιουργούν είναι μια κατάσταση πολύ διαφορετική από την προηγούμενη. Η τάση αυτή θα συνεχιστεί και θα επιταχυνθεί. Μπορούμε μάλιστα και να επέμβουμε συνειδητά.

Ας δούμε τώρα την υπόθεση εργασίας του σημερινού σημειώματος. Τι θα συμβεί εάν σπάσουμε τις αλυσίδες τών φρούδων ελπίδων, τι θα συμβεί εάν κανένας και καμία δεν καταναλώνει κρατικό τζόγο; Να τι θα συμβεί:

θα νικήσουμε χωρίς να πολεμήσουμε!

Θα έχουμε πετύχει μια συντριπτική νίκη κατά του Κράτους. Το Κράτος θα υποστεί μία ήττα που θα είναι όλη δική του. Τι θα χάσει; Τι θα κερδίσουμε; Πως θα είναι η κατάσταση που θα διαμορφωθεί;

Το πρώτο που θα συμβεί είναι ότι θα πετάξουμε στα σκουπίδια τις ελπίδες μας, τη βλακεία μας, τις αυταπάτες μας. Θα κατανοήσουμε ότι δεν μπορούμε, και δεν θέλουμε, να γίνουμε πλούσιοι και ισχυροί. Θα κατανοήσουμε ότι δεν μπορούμε να αποφύγουμε τη δουλείά με το Τζόκερ. Άλλος είναι ο τρόπος. Είναι η συμβίωση, η συνεργασία, η αλληλεγγύη.

Το δεύτερο που θα συμβεί είναι η μείωση των κρατικών εσόδων. Εάν νομίζετε ότι θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε και να επιλύσουμε τα παγκόσμια και τοπικά και προσωπικά προβλήματα χωρίς να διαλύσουμε, να αποδιαρθρώσουμε  το Κράτος, με συγχωρείτε, αλλά μάλλον πλανάσθε. Τα κρατικά έσοδα είναι ένα πεδίο διεξαγωγής του κοινωνικού πολέμου, στο οποίο ο πόλεμος αυτός θα διεξάγεται με ολοένα και μεγαλύτερη και περισσότερη σφοδρότητα και οξύτητα. Το έχουμε πει και το ξαναλέμε: το Κράτος μετεξελίσσεται προς ένα Κράτος με δύο βασικούς μηχανισμούς (Apparatus, Υπουργεία): της Αρπαγής (Οικονομικών) και της Καταστολής (Δημόσιας Τάξης, Εθνικής Άμυνας, Δικαιοσύνης). Ο μετασχηματισμός αυτός θα είναι μια μακροχρόνια διαδικασία, ας μην ξεχνάμε όμως ότι έχει ήδη αρχίσει.

Θα μου πείτε ότι θα προστεθούν κι άλλο άνεργοι στους ήδη υπάρχοντες. Και λοιπόν; Εμείς τα κορόιδα θα ταΐζουμε και θα πλουτίζουμε τους προπατζήδες, οι οποίο δεν είναι τίποτε άλλο παρά κρατικοί υπάλληλοι;! Αν όμως μιλάτε εσείς  για ανεργία, θα μιλήσω κι εγώ για ανεργία: Υπάρχει μόνο ένας τρόπος να επιλυθεἰ η ανεργία: η δραστική μείωση του χρόνου εργασίας. Κάποιοι λένε ότι με την ανάκαμψη της οικονομίας και την ανάπτυξη θα δημιουργηθούν 1,5 εκ θέσεις εργασίας! Ούτε 50.000! Θα το κατανοήσετε σε δύο, τρία, πέντε χρόνια, όχι περισσότερα. Υπάρχει βέβαια κι ένας άλλος τρόπος να αντιμετωπισθεί η ανεργία,  αυτός του Κυρίου: εξόντωση των ανέργων! Μείωση του χρόνου εργασίας ή εξόντωση: ιδού το δίλημμα ιδού και το πήδημα.

Όσο για την Αριστερά, τι να πω; Άκουσα χτες στην τηλεόραση τον Τσίπρα να διαμαρτύρεται για την ιδιωτικοποίηση του ΟΠΑΠ, που ξεπουλιέται, που πάει σε συγκεκριμένα χέρια και άλλα  παρόμοια φαιδρά. Θα ήταν αφροσύνη εκ μέρους μας να περιμένουμε από τους μικροαστούς και μεσοαστούς του ΣΥΡΙΖΑ να προσανατολιστεί προς το κλείσιμο των Ναών της Δημοκρατίας και του καθεδρικού Ναού που λέγεται ΟΠΑΠ. Θα αναλάβει τη διαχείριση του Κράτους και θα κάνει χαρακίρι; Όχι βέβαια! Να εξηγήσει μήπως στους Υποτελείς πως πιάνονται κορόιδα; Μα ο μικρομεσοαστικός ΣΥΡΙΖΑ αυτό θέλει: να παραμείνουν Υποτελείς αποβλακωμένοι, φοβισμένοι και απομονωμένοι – ειδάλλως δεν θα μπορέσει να γίνει κυβέρνηση!

Αυτά είχα να πω σήμερα. Τώρα θ’ ανάψω τη σόμπα και θα (ξανα)διαβάσω το Για μια κριτική της βίας, του Μπένγιαμιν, μετ. Λεωνίδας Μαρσιανός, εκδ. Ελευθεριακή Κουλούρα. Αργεί να ξημερώσει.