κοινοτικοί (κοινόχρηστοι, κοινόκτητοι) οπωρώνες

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

Εκτός από πορτοκάλια, δεν αγοράζουμε κανένα άλλο φρούτο. Αυτό σημαίνει ότι δεν τρώμε φρούτα; Όχι, τρώμε πολλά φρούτα, κι εγώ και η γυναίκα μου και τα παιδιά μας. Φρέσκα, δηλαδή εποχής και της περιοχής, νόστιμα, θρεπτικά, χωρίς φυτοφάρμακα. (Εάν το μήλο δεν έχει σκουλήκι, δεν είναι καλό) Και θα με ρωτήσετε βέβαια που τα βρίσκουμε. Θα σας πω.

Μοιράζω γράμματα, λογαριασμούς δηλαδή, σε ένα χωριό πολύ κοντά στην Αλεξανδρούπολη, έχουν ενωθεί σχεδόν, όπου υπάρχουν πολλά οπωροφόρα δέντρα σε χωράφια, σε εγκατελειμμένα σπίτια, σε πεζοδρόμια. Μοιράζω λογαριασμούς και σε δυο συγκροτήματα εργατικών κατοικιών, όπου οι άνθρωποι εκεί έχουν φυτέψει οπωροφόρα μόνο που κανείς δε τα τρώει. Είναι απίστευτο! Έχουν φρούτα έξω από τα σπίτια τους, τα αφήνουν να σαπίσουν και να πέσουν και πάνε κι αγοράζουν. Βερίκοκα, βύσσινα,  κεράσια, μούσμουλα (και κίτρινα, ανοιξιάτικα και καφέ, χειμωνιάτικα), ροδάκινα, αχλάδια, νεκταρίνια, κυδώνια, σταφύλια, μήλα, δαμάσκηνα – τώρα τον Σεπτέμβρη, σύκα, πολλά σύκα – κανένας και καμιά δεν απλώνει το χεράκι του να κόψει να φάει ένα. Γιατί;  Από μαζεμένα μποστάνια, πάω και παίρνω (δεν κλέβω, παίρνω) καρπούζια και πεπόνια τα οποία δεν είναι Α, δηλαδή, δεν είναι μεγάλα, δεν έχουν καλό σχήμα (δεν είναι ευκολοπώλητα. . .) οπότε οι παραγωγοί τα αφήνουν να σαπίσουν. Θα με ρωτήσετε βέβαια: και τι προτείνεις, να κάνουμε αυτό που κάνεις εσύ; Να μαζεύουμε φρούτα από τα αδέσποτα οπωροφόρα και τα μαζεμένα μποστάνια; Είναι αρκετά για όλους;

Πολύ ωραία, λοιπόν! Να που φτάσαμε στο αντικείμενο του σημερινού μας σημειώματος: Πως θα καταργήσουμε το εμπόριο των φρούτων, τους αδίστακτους και ανηλεείς μεσάζοντες εμπόρους, τα μανάβικα, τις μεταφορές, τη σπατάλη εργασίας και ενέργειας, τις μονοκαλλιέργειες και τα φυτοφάρμακα, τα λιπάσματα και άλλα πολλά που δε θέλω ούτε να τα σκέφτομα; Πως θα μπορέσουμε να τρώμε πολλά φρούτα, νόστιμα, φρέσκα, από τον τόπο μας, άρα και εποχής,  δωρεάν; Πως θα παράγουμε φρούτα σε μια άλλη κοινωνία, που εγώ και μερικοί  άλλοι και άλλες την ονομάζουμε κομμουνιστική; Με τους ανοιχτούς, ελευθεροπροσβασιακούς, κοινόχρηστους, κοινόκτητους κοινοτικούς οπωρώνες. Το μόνο που απομένει να διευκρινίσουμε είναι αυτό το δωρεάν. Εάν με το δωρεάν εννοούμε ότι δεν θα τα αγοράζουμε, ΟΚ, δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα. Εάν εννοούμε ότι θα τρώμε φρούτα χωρίς να εργαζόμαστε, τότε κάτι δεν πάει καλά. Θα εργαζόμαστε, χωρίς καμιά αμφιβολία, αλλά πολύ λίγο, ελαχιστότατα,  και όχι με το ρολόι. Αυτός είναι ο κομμουνισμός.

Μπορεί να φτιάξουμε κοινοτικούς οπωρώνες μέσα στα πλαίσια της σημερινής κοινωνίας;  ΚΑΤΑ ΚΑΝΕΝΑ ΤΡΟΠΟ, ΚΑΤΗΓΟΡΗΜΑΤΙΚΑ ΟΧΙ! Πως μπορεί να οργανωθεί και να συντηρηθεί ένας κοινοτικός οπωρώνας; Πόση εργασία απαιτείται; Ποιοι θα εργάζονται εκεί; Τι άλλες ωφέλειες παρέχει ένας κοινοτικός οπωρώνας;

Από όλα τα φυτά που καλλιεργεί ο άνθρωπος (και τα ζώα που εκτρέφει), κανένα δεν απαιτεί τόση λίγη εργασία και δεν μας δίνει τόσα πολλά όσο τα οπωροφόρα δέντρα. Φύτεψε μια βερικοκιά, πότισέ την το πρώτο χρόνο και άφησέ την: για πολλά πολλά χρόνια θα τρως βερίκοκα χωρίς να κάνεις τίποτα απολύτως! Εάν την κλαδέψεις, ενδέχεται το δέντρο να ζήσει παραπάνω και να παράγει περισσότερα φρούτα. Αλλά αντί να κάνεις κάτι τέτοιο, είναι καλύτερα να φυτέψεις άλλη μία! Οι ωφέλειες θα είναι περισσότερες, χωρίς τον παραμικρό μόχθο!

Είμαι δενδρολάτρης, λατρεύω τα οπωροφόρα δέντρα. (Με τη θρησκεία της δενδρολατρείας θα ασχοληθούμε στο μέλλον). Μιλώντας μεταφορικά, είναι τα πιο ερωτικά και αισθησιακά όντα: όλη τους η ύπαρξη είναι επικεντρωμένη στην αναπαραγωγή και στην ενίσχυση της ζωής! Το έχετε σκεφτεί; Υπάρχουν μόνο για να ανθίζουν, να γονιμοποιούνται, να παράγουν γλυκούς καρπούς, οι οποίοι μέσα έχουν σπέρμα, με το οποίο αναπαράγονται. Δεν είναι τυχαίο ότι η Εύα δάγκωσε το μήλο, ότι ο Παράδεισος ήταν ένας κήπος με οπωροφόρα! Σας λέει κάτι η έκφραση ‘το δένδρο της ζωής’; Σε ποιες ρίζες παραπέμπουν οι λέξεις ριζοσπάστης, ριζοσπαστικός; Μα ασφαλώς στις ρίζες των δένδρων που είναι τόσο ανθεκτικές και δυνατές όσο και η (παρωχημένη) παράδοση. Υπάρχει και παράδοση που δεν είναι καθόλου, μα καθόλου απαρχαιωμένη!

Πριν συνεχίσω, μην το ξεχάσω άλλη μια φορά, η συνταγή για τα αμυγδαλωτά:

ΥΛΙΚΑ: 35 γρ, χυμός λεμονιού, φρέσκος εννοείται. 60 γρ. ζάχαρη άχνη. 200 γρ. ξεφλουδισμένα αμύγδαλα (Τα βάζετε μέσα σε καυτό νερό για λίγα λεπτά και μετά ξεφλουδίζονται εύκολα). ξύσμα από ένα λεμόνι. ζάχαρη άχνη για την επικάλυψη.

ΕΚΤΕΛΕΣΗ: Αλέθουμε στο μούλτι τα αμύγδαλα και την άχνη μέχρι να γίνουν σκόνη. Ρίχνουμε μέσα τον χυμό και το ξύσμα και συνεχίζουμε το χτύπημα μέχρι να γίνουν πολτός. Τον βγάζουμε και τον αφήνουμε δέκα λεπτά να ξεκουραστεί. Παίρνουμε μια μικρή ποσότητα και την πλάθουμε με τα χρυσά μας τα χεράκια να πάρει τη μορφή μακρού κυλίνδρου, όχι πολύ χοντρό – 1 με 1,5 εκ. διάμετρο. Με το μαχαίρι, κόβουμε τον κύλινδρο σε κομμάτια των 3 εκ. και τα ρολάρουμε πάνω σε άχνη.

Ας θεωρήσουμε ως δεδομένο ότι κάθε πόλη (κωμόπολη, χωριό, κλπ)  διαθέτει τον δικό της ή τους δικούς της οπωρώνες – για τις συνθήκες και τις προϋποθέσεις, δηλαδή, για την πολιτικοκοινωνική διάσταση του ζητήματος  θα αναφερθώ παρακάτω. Θα αρχίσω, εν ολίγοις, με την τεχνική, οργανωτική και εργασιακή πτυχή του ζητήματος.  Ποια οπωροφόρα δένδρα μπορούμε να καλλιεργήσουμε σε έναν κοινοτικό οπωρώνα; Είναι δυνατόν να καλλιεργήσουμε όλα τα γνωστά οπωροφόρα; ΟΧΙ! Κάθε τόπος έχει τα δικά του οπωροφόρα. Δεν μπορούμε να καλλιεργήσουμε μάνγκο, ανανάδες και μπανάνες στο Διδυμότειχο, ούτε πορτοκάλια στη Γερμανία. Και τι θα γίνει; Δεν θα τρώνε μάνγκο και πορτοκάλια οι Γερμανοί και οι Ρώσοι; Οι βορειοευρωπαίοι ξεκινάν τη μέρα τους με φρουτοσαλάτα που περιέχει φρούτα από όλη την υφήλιο. Τέτοιες φρουτοσαλάτες τρώνε και οι οικολόγοι αλλά ξεχνούν πως παράχθηκαν αυτά τα φρούτα, ποιοι τα παρήγαγαν και πως έφτασαν στο πιάτο τους! Πάνω από όλα η υγιεινή διατροφή! Αλλά η δική μου υγιεινή διατροφή καταδικάζει άλλους σε πείνα, σε εξαθλίωση, σε εκμετάλλευση και καταπίεση και καταστρέφει τη Γη! Η λατρεία της απομονωμένης ατομικότητας (δεν είναι παρά ηρωισμός) σε όλο της το μεγαλείο! Εγώ να περνάω καλά – οι άλλοι να πάνε να γαμηθούνε! Αυτό το αίσχος, αυτό το όνειδος  πρέπει να τελειώσει. Θα μου πείτε, θα υποχωρήσει το υψηλό βιωτικό επίπεδο της ζωής! Θα δυσφορήσουν οι καταναλωτές των αναπτυγμένων καπιταλιστικών χωρών!

Μάλιστα! Οι καταναλωτές των αναπτυγμένων χωρών περνάνε υπέροχα! Περνούν ζωή χαρισάμενη! Εγώ θα τους πω το εξής:

αντί να έρχονται τα φρούτα σε σας, γιατί δεν πάτε εσείς στα φρούτα;

Αυτή είναι η κομμουνιστική αντίληψη, προσέγγιση  του  υπό εξέταση ζητήματος,  αυτή είναι η κομμουνιστική πρόταση για το κατά συρροήν έγκλημα που διαπράττεται καθημερινά, με θύματα εμάς τους ίδιους, τους εργάζομενους δούλους στις φυτείες, το περιβάλλον, κλπ. Με δεδομένο ότι σε μια κομμουνιστική κοινωνία θα εργαζόμαστε ελάχιστα και χωρίς ρολόι, είναι κάτι παραπάνω από εφικτό σήμερα, θα μπορούμε να εργαζόμαστε, να ζούμε σε οποιονδηποτε τόπο του πλανήτη μας. Μια κομμουνιστική κοινωνία θα είναι μια κοινωνία του ταξιδιού και της περιήγησης. Όχι στο αίσχος του τουρισμού, που δεν είναι παρά μια ειρηνική κατάκτηση, ειρηνική αρπαγή! Όχι στο αίσχος και στο όνειδος της μετανάστευσης των υποψήφιων δούλων!

Επί χιλιάδες χρόνια, οι άνθρωποι έτρωγαν αυτά που παρήγαγε ο τόπος. Έπαθαν τίποτα; Το ότι υπήρχε μεγάλη βρεφονηπιακή και παιδική θνησιμότητα δεν οφειλόταν στο ότι δεν έτρωγαν μάνγκο, αβοκάντο και πορτοκάλια! Εάν δεν επιστρέψουμε σε αυτήν την αρχή, στην αρχή ότι αυτό που τρώμε κι αυτό που πίνουμε πρέπει να προέρχρεται όσο γίνεται πιο κοντά από τον τόπο της διαμονής, η καταστροφή θα ενταθεί και θα φτάσουμε μέχρι και τον αφανισμό! Είστε βέβαιοι και βέβαιες ότι δεν κινδυνολογώ και δεν καταστροφολογώ! Αλλά ο καπιταλισμός είναι ταυσόσημος με αυτήν την απόσταση, με την απομάκρυνση παραγωγού και  καταναλωτή. Δεν θα ήθελα να ξεχνάτε την θεμελιώδη αντίφαση του καπιταλισμού, που οξύνεται κάθε μέρα ολοένα και περισσότερο:  ενώ παράγουμε όλοι μαζί τον κοινωνικό πλούτο, ενώ εμείς τον καταναλώνουμε, τα εργαλεία, τα μέσα παραγωγής, οι πρώτες ύλες, η ενέργεια δεν είναι δικά μας – ενώ ένα μεγάλο μέρος του πλούτου τον ιδιοποιούνται λιγοι, οι Κύριοι που κατέχουν τα μέσα παραγωγής. Είναι η δομική αντίφαση της κοινωνικοποιημένης παραγωγής και της ιδιοποίησης των μέσων παραγωγής και του παραγόμενου πλούτου. Μια πτυχή της υπέρβασης αυτής της αντίφασης είναι και η τοπική παραγωγή των τροφίμων. Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι μια περιοχή θα εφοδιάζει την άλλη με σιτηρά, βότανα, κλπ, αλλά ο εφοδιασμός αυτός θα τείνει να εξαλείφεται και θα υπάρχει μόνο όταν παρουσιάζεται ανάγκη. Σε περίπτωση κακής σοδιάς, θα  τους αφήσουμε να πεθάνουν από την πείνα; ΟΧΙ, βέβαια!

Θα καλλιεργούμε λοιπόν τα οπωροφόρα δένδρα του τόπου. Όποιος, όποια θέλει να φάει μπανάνες και μάνγκο ας πάει στη Γουατεμάλα να ζήσει εκεί, να εργαστεί εκεί με τους ιθαγενείς κατοίκους κι ας φάει όσες μπανάνες θέλει! Να πάρει και μαζί του όσες θέλει, όταν θα φύγει. . .Τι προτιμάς, να δουλεύεις δέκα ώρες τη μέρα, δώδεκα μήνες το χρόνο και να τρως ανανά στη Γερμανία ή ένα μήνα το χρόνο και να ταξιδεύεις στην Ονδούρα και να τρως εκεί ανανά; Απάντησε, φίλε μου Γερμανέ, φίλη μου μικρή Ολλανδέζα,  σε παρακαλώ!

Υπάρχει μια μικρή (καλλιεργητική) εξαίρεση. Δούλευα κάποτε σε μια αγροτουριστική κατασκήνωση για  παιδιά, έξω από τη Ρώμη, φιλοξενούσε μαθητές σχολείου, γόνους αριστερών δημοσιογράφων, διανοουμένων, πολιτικών και στελεχών του πάλαι ποτέ ένδοξου και κραταιού Ιταλικού Κομμουνιστικού Κόμματος, φρόντιζα τον λαχανόκηπο, η οποία κατασκήνωση διέθετε ένα μεγάλο κτήριο, με τζαμαρία προς το νότο, προς τον ήλιο, όπου εκεί μέσα προφυλάσσονταν τον χειμώνα λεμονιές, φυτεμένες σε μεγάλες γλάστρες με ρόδες. Την άνοιξη, μόλις το επέτρεπε ο καιρός, έσερναν τις λεμονιές σε μια ράμπα και τις έβγαζαν στην αυλή. Αυτή τη μέθοδο την συναντάμε και στη Ελλάδα, όχι όμως τόσο οργανωμένα. Μια δυο λεμονιές σε βαρέλι κομμένο στη μέση – περισσότερο για ομορφιά παρά για τα λεμόνια, αν και δεν παράγει λίγα. Δεν γνωρίζω αν κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει και με τα πορτοκάλια και τα μανταρίνια, μάλλον γίνεται,  αλλά είναι μεθοδος που περιορίζει κατά πολύ τη σπατάλη της μεταφοράς, εργασίας, ενέργειας, πρώτων υλών – πέραν του  ότι τα λεμόνια είναι ολόφρεσκα.

Θα συνεχίσω αύριο το πρωί – πάω να μοιράσω ραβασάκια της Εφορίας, το χαράτσι της έκτακτης εισφοράς, να φάω και να μαζέψω σύκα.