in Φιλοσοφία της Αθανασίας, θεωρία κομμουνισμού

ο νεκρός είναι κομμουνιστής; σκέψεις για τον θάνατο και τον κομμουνισμό

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

Ναι, ο νεκρός είναι κομμουνιστής, ο νεκρός είναι ένα φυσικό κοινόχρηστο σκουπίδι, απόβλητο – σήμερα θα επιχειρηματολογήσω υπέρ αυτής της άποψης: η διαδικασία του θανάτου είναι μια κομμουνιστική διαδικασία, είναι μια κομμουνιστικότητα. Η απάντηση όμως σε ένα ερώτημα είναι το σημείο συνάντησης άλλων απαντήσεων σε άλλα ερωτήματα τα οποία προηγούνται λογικά και χρονικά. Πως φτάσαμε στο σημείο να αναρωτιόμαστε εάν ο νεκρός είναι κομμουνιστής; Η ενασχόληση με αυτό το ερώτημα θα φέρει στο προσκήνιο κάποια καταχωνιασμένη γνώση; Γιατί να μας νοιάζει το ερώτημα εάν ο νεκρός είναι κομμουνιστής ή όχι; Θα έχει κάποιο αντίκτυπο στη ζωή μας; Θα μας παρακινήσει να σκεφτούμε περαιτέρω και να διευρύνουμε τους ορίζοντες της σκέψης μας και της φαντασίας μας;

Θα μπορούσαμε να απαντήσουμε σε όλα αυτά τα ερωτήματα με ένα πολύ απλό και σύντομο τρόπο: να απαντήσουμε στο εξής ερώτημα: με ποια ζητήματα θα ασχοληθούν οι ελεύθερα σκεπτόμενοι άνθρωποι, οι ανοιχτόμυαλοι, οι φιλομαθείς, οι χαριστικοί, οι ζωοποιοί, οι ζωογόνοι κατά τις επόμενες (οι οποίες δεν θα είναι λίγες)  δεκαετίες; Κι όταν λέω ‘ασχοληθούν’ εννοώ ότι θα μελετήσουν, θα σκεφτούν, θα γράψουν, θα συζητήσουν, θα ερευνήσουν με σκοπό την προσβολή αξιών, γνώσεων, πρακτικών, ιδεών, συμπεριφορών που μας φέρνουν ολοένα και πιο κοντά στην Κόλαση και την Αποκάλυψη – μας έχουν φέρει ήδη. Απαντώ: δύο θα είναι τα ζητήματα αυτά: ο κομμουνισμός και ο θάνατος, άρα και  η επιθυμία της σωματικής αθανασίας.

Πρώτο ζήτημα, κομβικής σημασίας, θα αναδειχτεί το ζήτημα του κομμουνισμού. Σήμερα, ελάχιστοι και ελάχιστες μιλούν γι αυτό το θέμα αλλά πολύ σύντομα, θα δούμε για ποιους λόγους, ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι θα καταπιάνονται με το ζήτημα του κομμουνισμού. Χαρακτήρισα το ζήτημα αυτό ‘κομβικής σημασίας’ και δράττομαι της ευκαιρίας να φέρω στο προσκήνιο το ζήτημα της κομβικότητας : ο κομμουνισμός θα είναι το κομβικό ζήτημα, δηλαδή το σημείο συνάντησης, σύνθεσης, επεξεργασίας, εισροής, εκροής και διασποράς άλλων ζητημάτων. Όσο περνάνε τα χρόνια, θα πάψουμε να τα κάνουμε πάνω μας, να σκατώνουμε το βρακί μας κάθε φορά που θα ακούμε τη λέξη ‘κομμουνισμός’. Θα μας πάρει κάμποσα χρόνια, δεκαετίες, αλλά ποιος, ποια βίαζεται; Γιατί να βιαστεί; Ποια θα είναι η ωφέλεια αφού ένα από τα ζητήματα που θα συζητήσουμε θα είναι κι αυτό της βραδύτητας; Εάν πρέπει να είμαστε συνεπείς με αυτά που λέμε, σκεφτόμαστε και υποστηρίζουμε, τότε οδηγός μας θα πρέπει να είναι η βραδύτητα  και όχι η ταχύτητα, επομένως, η εγγύτητα και όχι η απόσταση. Δεν θα σπεύσουμε βραδέως, θα βραδύνουμε βραδύτατα. Η βραδύτητα είναι η μέγιστη ταχύτητα κι όποιος θέλει να είναι ταχύς οφείλει να είναι βραδύς – όποιος επιλέξει την ταχύτητα, θα καθυστερήσει.

Η βραδύτητα και εγγύτητα είναι δύο (από τα πολλά, όπως θα δούμε αργότερα) βασικά χαρακτηριστικά του κομμουνισμού, μιας και χωρίς αυτά είναι αδύνατον να συγκροτηθεί το κοινό, το communis, το common sense, η συμβίωση, η συνεργασία, η κοινοχρησία, η κοινοκτησία. Σήμερα, επικρατεί η ταχύτητα και η απόσταση: η ταχύτητα είναι ένας τρόπος άρσης και ταυτόχρονης διατήρησης της απόστασης. (Αναπόφευκτα, θα μιλήσουμε και για το αυτοκίνητο και το κινητό τηλέφωνο). Και βλέπετε τι σκατά μας σερβίρει η ταχύτητα και η απόσταση.Αλλά ο κομμουνισμός δεν είναι μόνο βραδύτητα και εγγύτητα – είναι κι άλλα πολλά ακόμη. Υποστηρίζω ότι σήμερα δεν γνωρίζουμε τι είναι κομμουνισμός αλλά θα το μάθουμε στα χρόνια που έρχονται.

Εάν ο κομμουνισμός είναι το ένα από τα μεγάλα ζητήματα, το άλλο είναι η επιθυμία της σωματικής αθανασίας, ο θάνατος δηλαδή. Είναι κι αυτό ένα κομβικό ζήτημα, ένα σημείο συνάντησης πολλών άλλων ζητημάτων και ερωτημάτων;  Μπορούμε να γίνουμε αθάνατοι; Μπορούμε να απαντήσουμε σε αυτό το ερώτημα;  Η επιθυμία της σωματικής αθανασίας είναι μια πανανθρώπινη επιθυμία ή εμφανίστηκε σε μια συγκεκριμένη εποχή και διατυπώθηκε από συγκεκριμένους ανθρώπους; Και ποιοι ήταν αυτοί οι άνθρωποι; Γιατί ήθελαν να είναι αθάνατοι; Ο θάνατος είναι ένα ελάττωμα της φύσης, άρα η φύση είναι ελαττωματική; Μήπως η ουσίας της αντίθεση φύσης-κοινωνίας  είναι η αντίληψη ότι ο θάνατος είναι ένα ελάττωμα της φύσης που θέλει επιδιόρθωση;  Με αυτά και πολλά άλλα ερωτήματα θα ασχοληθούμε στο μέλλον, θα διατυπώσουμε τις απόψεις μας, θα ταχθούμε με το ένα ή το άλλο στρατόπεδο ιδεών και θεωριών, θα διαφωνήσουμε, θα συγκρουστούμε, θα παραγάγουμε γνώσεις,  ίσως χρειαστεί να αλλάξουμε τρόπους σκέψης ώστε να κατανοήσουμε κάποια πράγματα που ο ο σημερινός δεν μας επιτρέπει και άλλα πολλά.

Μετά από όλα αυτά, είμαι έτοιμος να διατυπώσω μια απάντηση, να εκθέσω την επιχειρηματολογία μου σχετικά με τον θάνατο και τον κομμουνισμό, σχετικά με τον κομμουνισμό του θανάτου. Ο Σ. Μπέκετ έγραψε ότι γεννιόμαστε με την υπόσχεση του θανάτου, όλοι και όλες. Είναι αλήθεια, έτσι δεν είναι; Όλοι μας και όλες μας θα πεθάνουμε μια μέρα των ημερών. Η φύση δίνει αυτήν την υπόσχεση σε όλους, είναι μια κοινή υπόσχεση. Εάν όπου υπάρχει κάτι το κοινό εκεί υπάρχει και κομμουνισμός, εάν ο θάνατος προυπήρχε του ανθρώπου, δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία γι αυτό, τότε εύλογα μπορούμε να χαρακτηρίσουμε αυτόν τον κομμουνισμό φυσικό κομμουνισμό : εάν ο θάνατος είναι η κοινή μας μοίρα, τότε ο νεκρός είναι κομμουνιστής, διότι ως ζωντανός έχει κοινό και τη ζωή και τον θάνατο.Μπορούμε να διατυπώσουμε μια απάντηση στο ερώτημα ποιος προηγείται χρονικά και λογικά, η ζωή ή ο θάνατος;

Μπορούμε. Ο θάνατος των ζώντων οργανισμών (αλλά και των αστεριών) είναι τέκνο της ζωής, είναι ένας τρόπος συνέχισης και ενίσχυσης της ζωής. Εάν η ζωή δεν επινοούσε τον θάνατο, δεν θα υπήρχε τίποτα σήμερα – η ζωή θα είχε εξαλειφτεί διότι θα είχε στερέψει κάθε ανόργανη ύλη. Ο θάνατος επιστρέφει τα συγκρατημένα συστατικά και η ζωή συνεχίζεται. Η διαδικασία του θανάτου καταργεί την ιδιοποίηση των συστατικών και τα επαναφέρει προς κοινή χρήση: η διαδικασία του θανάτου είναι μια κομμουνιστική διαδικασία, είναι μια κομμουνιστικότητα. Ο θάνατος είναι κομμουνιστής, είναι ενισχυτής της ζωής. Το πτώμα ανήκει στη φύση, το πτώμα είναι ένα κοινόχρηστο σκουπίδι, ένα κοινόχρηστο απόβλητο.

Εάν όμως μας επιτρέπεται να μιλάμε για φυσικό κομμουνισμό, γιατί να μην μιλήσουμε και για κοσμολογικό κομμουνισμό, αφού τα στοιχεία είναι κοινά; Και γιατί να μην μιλήσουμε για ανθρωπολογικό κομμουνισμό, αφού το γέλιο και η σκέψη και η φαντασία και η όρθια στάση και η ικανότητα της γλωσσικής επικοινωνίας – για να περιοριστώ σε αυτά, είναι κοινά; Και γιατί να μην μιλήσουμε για πολιτισμικό κομμουνισμό, αφού ο χορός, η μουσική, το τραγούδι και άλλα πολλά είναι κοινά πολιτισμικά φαινόμενα; Εάν ο άνθρωπος υπάρχει εδώ και 100.000 χρόνια και 90.000 απο αυτά τα πέρασε ως τροφοσυλλέκτης σε μικρές ομάδες, σε συμβιωτικές κομμουνιστικές ομάδες, γιατί να μην μιλάμε για ιστορικό κομμουνισμό; Κι αν ο κομμουνισμός είναι ένας τρόπος οργάνωσης της ύλης, μια μορφή οργάνωσης της σύγκρουσης/συνεργασίας, είναι δυνατόν να μην είναι και η βάση κάθε κοινωνικής οργάνωσης;

Με άλλα λόγια, υπήρξε, υπάρχει, θα υπάρξει κοινωνία που να μην είναι κομμουνιστική;

Στο ερώτημα αυτό θα κληθούμε όλοι και όλες να απαντήσουμε.

Δεν βιαζόμαστε, όπου νάναι θα έρθουμε πιο κοντά και θα συζητήσουμε.

Θα λάβουμε όμως υπόψη μας και τις γνώμες κάποιων που δεν ζουν. Όπως π.χ. του Σ. Μπέκετ:

ΠΟΤΖΟ: Ο δρόμος ανήκει σε όλους. ΒΛΑΔΙΜΗΡΟΣ: Αυτό είπαμε κι εμείς ΠΟΤΖΟ: Είναι αίσχος, αλλά έτσι είναι.(Περιμένοντας τον Γκοντό, πρ. Α΄)

Είναι αίσχος αλλά έτσι είναι: υπάρχουν κομμουνιστικές χειρονομίες, συμπεριφορές πρακτικές, αξίες, αντιλήψεις σήμερα στις καπιταλιστικές κοινωνίες; Κι αν υπάρχουν, πως εξηγείται η ύπαρξή τους;

Από αυτό το ερώτημα θα ξεκινήσουμε.

Σχολιάστε ελεύθερα!

  1. αναζητώντας τη λέξη “αμφίβροτος” βρέθηκα στο ιστολόγιό σας-θησαυρούς έχετε εδώ μέσα!
    κομμουνισμός για μένα είναι η νοηματοδοτημένη σχέση του ανθρώπου με τον κόσμο-και νομίζω η πραγματική σκέψη ξεκινάει απο την συνειδητοποίηση της φθαρτότητάς μας
    την καλημέρα μου

  2. χαίρομαι πάρα πολύ χ.κ. που γνωριστήκαμε! Ναι, ‘η πραγματική σκέψη ξεκινάει από την συνειδητοποίηση της φθαρτότητάς μας’. Έχω την εντύπωση ότι θα τα ξαναπούμε.

  3. επί τη ευκαιρία, μπορείς να μου πεις τι σημαίνει “αμφίβοτος”; (πού τα ανακαλύπτεις όλα αυτά;!το δικό μου ετυμολογικό αρχαιοελληνικής δεν το περιλαμβάνει)
    περί Κερατέας, μου φαίνονται σωστά αρκετά απο αυτά, κι άλλα όχι.για εμένα είναι τυπικό παράδειγμα προβληματικής σχέσης μεταξύ πολιτών και κράτους.απ’ότι έχω καταλάβει, οι κάτοικοι της Κερατέας, δεν αρνούνται να γίνουν χυτα στην περιοχή (ήδη μεγάλες εκτάσεις στα πέριξ χρησιμοποιούνται ως χωματερές, και στο παιχνίδι να συνυπολογίσουμε και τα ιδιωτικά μικροσυμφέροντα που απειλούνται).αυτό που ζητάνε είναι να γίνουν έργα και υποδομές τελευταίας τεχνολογίας, που όντως δεν θα επιβαρύνουν την περιοχή.και φυσικά δεν έχουν καμμία εμπιστοσύνη στα λαμόγια του κρατικού μηχανισμού, οτι δεν θα βρούνε ευκαιρία να πλιατσικολογήσουν και να παραδώσουν για άλλη μια φορά ένα έργο-μαϊμού.για μένα κακώς δεν έχει δωθεί έμφαση σ’αυτό το σημείο, παρά εξαντλείται το όλο ζήτημα στην βίαιη αντιπαράθεση με τις δυνάμεις καταστολής (παλιά τακτική αποπροσανατολισμού)
    την καλημέρα μου
    χριστίνα

  4. ο θάνατος δεν είναι ελάττωμα της Φύσης, η υπέρβασή του από τον Άνθρωπο δε συνιστά “επιδιόρθωση ενός φυσικού λάθους” αλλά το επόμενο εξελικτικό βήμα της Φύσης, που η ίδια είναι καταρχήν και πάντοτε αιώνια και αθάνατη. Ο θάνατος παίζει ασφαλώς ένα θετικό ρόλο ως ενισχυτής της ζωής στο εξελικτικό στάδιο που βρισκόμαστε μέχρι και σήμερα, και το οποίο ορίζεται από την οντολογική διαλεκτική ” αθάνατη Φύση/θνητά φυσικά όντα” ή αλλιώς “αθάνατο Όλον/θνητά μέρη”, αυτό όμως δεν σημαίνει πώς έτσι θα είναι τα πράγματα στον αιώνα τον άπαντα….η έλευση στον κόσμο του Ανθρώπου, του “καθολικού φυσικού όντος” (Μαρξ), επέφερε μια ρήξη στην παραπάνω οντολογική συμμετρία. H επίγνωση του θανάτου και η επιθυμία της αθανασίας από τον Άνθρωπο αποτελούν σημεία αυτής της ρήξης. Η επίτευξη της σωματικής αθανασίας για όλους τους Ανθρώπους θα επανενώσει το ρήγμα σ ένα νέο επίπεδο, θα δημιουργήσει μια νέα και ανώτερη οντολογική συμμετρία, στην οποία το αθάνατο φυσικό ον συνιστά την ολοκλήρωση/υλική ενσάρκωση της καθολικότητας και της αθανασίας της Φύσης.
    όσον αφορά τον κομμουνιστικό/ενωτικό χαρακτήρα του θανάτου, αυτός θα παίξει καταλυτικό ρόλο στην εποχή μας, γιατί είναι ακριβώς η πραγματικότητα και η προοπτική του θανάτου του Ανθρώπινου Κόσμου αυτή που θα ενώσει το Ανθρώπινο είδος και θα το οδηγήσει στην παγκόσμια επανάσταση. Ο θάνατος, και μάλιστα στην πιο ολοκληρωτικη του μορφη, ως καθολική προοπτική και όχι απλώς ως ατομική μοίρα, είναι που θα μας βάλει στο δρόμο της συλλογικής αθανασίας, κι αυτή θα είναι η τελευταία και η σημαντικότερη εξελικτική του συνεισφορά.
    καλή χρονιά

  5. Επίκτητε, το θέμα είναι εάν είναι εφικτή, ή και επιθυμητή για άλλους, η εκπλήρωση της επιθυμίας της σωματικής αθανασίας. Θεωρώ ότι είναι ανέφικτη: εάν ο θάνατος είναι μέσον ενίσχυσης και συνέχισης της ζωής, τότε ο εξοβελισμός του θα σημάνει και τον εξοβελισμό της ζωής. Εκτός εάν εικάσουμε ότι είναι εφικτός ένας μερικός εξοβελισμός του θανάτου – λόγου χάριν, μόνο κάποιοι άνθρωποι να είναι αθάνατοι· και γνωρίζουμε ποιοί θα είναι αυτοί. . . Αλλά ένας μερικός εξοβελισμός του θανάτου είναι για μένα αδιανόητος· ο θάνατος είναι διαδικασία και δεν μπορεί να υπάρξει μερικός εξοβελισμός μιας διάχυτης και εμμενούς διαδικασίας.
    Καλή χρονιά και σε σένα.
    ΥΓ. Παράγγειλα το βιβλίο σου, μου φαίνεται, είμαι βέβαιος, πως είναι πολύ ενδιαφέρον. Μόλις τελειώσω την ανάγνωση, θα γράψω τις σκέψεις μου.

  6. προφανως δεν διαθετω καποια εμπειρικη αποδειξη οτι η σωματικη αθανασια ειναι εφικτη, η επιτευξη της για ολοκληρο το ανθρωπινο ειδος προκυπτει ως αποληξη μιας συγκεκριμενης φιλοσοφιας σχετικα με την εξελιξη του οντος. στο πλαισιο της φιλοσοφιας αυτης α) η σωματικη αθανασια ειναι αρρηκτα συνδεδεμενη με την κοινωνικη απελευθερωση, και ερχεται ως κορυφωση/επιστεγασμα της, και β) η αθανασια δεν νοειται ως διαγραφη του θανατου, αλλα ως ενσψματωση του στη διαδικασια της διαρκους σωματικης ζωής, με τον ιδιο τροπο που η Φυση ενσωματωνει το θανατο παραμενοντας η ιδια παντοτε ζωντανή. το πως ακριβως γινεται αυτο δεν το γνωριζω, η θεωρια μου ειναι κατα βαση οραματικη και εχει ως φοντο ολοκληρο τον αιωνα που διανυουμε. αυτα πολυ πολυ επιγραμματικα, μπορεις να τα δεις με περισσοτερες λεπτομερειες στο βιβλιο, θα χαρω πολυ ν ακουσω τις σκεψεις σου

  7. Ναι, ανυπομονώ να μου το στείλουν και να το διαβάσω. Τέλος Γενάρη, αρχές Φλεβάρη, θα είμαι έτοιμος. Χαίρομαι πολύ που συζητάμε για ένα από τα θέματα που θα απασχολήσει τον αιώνα μας.