φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα.
Εάν ατενίσουμε την παγκόσμια ιστορία, την ιστορία του ανθρώπινου γένους, από τη σκοπιά του παρόντος, δηλαδή από τη σκοπιά του ερωτήματος ‘πως φτάσαμε εδώ’, δηλαδή στα πρόθυρα της Αποκάλυψης, θα παρατηρήσουμε ότι υπάρχουν κάποιες εποχές που είναι εξόχως ενδιαφέρουσες, ιδιαίτερες, ξεχωριστές, με σκοτεινές πλευρές, μυστηριώδεις. Είναι οι εποχές του μετασχηματισμού, της αλλαγής, της μετεξέλιξης, της μετάβασης. Ποιες είναι αυτές οι εποχές; Γιατί αξίζει τον κόπο να τις μελετήσουμε; Τι θα μάθουμε;
Οι εποχές αυτές είναι οχτώ. Είναι η εποχή της ανθρωπογένεσης-κοινωνιογένεσης, της μετάβασης από την τροφοσυλλογή στη καλλιέργεια της γης και τη μόνιμη εγκατάσταση, της μετάβασης από την καλλιέργεια της γης στην διαμόρφωση του ποιμενικού τρόπου παραγωγής, η εποχή της εμφάνισης της οικονομίας του ναού και του κράτους, της διαμόρφωσης του δουλοκτητικού τρόπου παραγωγής, του σχηματισμού του φεουδαρχικού τρόπου παραγωγής, του καπιταλιστικού και τέλος, η σημερινή εποχή που δεν ξέρουμε κατά κανένα τρόπο που θα μας οδηγήσει.
Ι. Κάποτε δεν ήμασταν άνθρωποι, κάποτε γίναμε : κάποτε δεν είχαμε συνείδηση, δηλαδή δεν γνωρίζαμε ότι θα πεθάνουμε, κάποτε αντιληφθήκαμε ότι μια μέρα θα πεθάνουμε – είμαστε το μόνο ζώο πάνω στον πλανήτη που γνωρίζουμε ότι θα πεθάνουμε. Πως από την άγνοια του θανάτου περάσαμε στην επίγνωση του θανάτου; Το γνωρίζουμε; Όχι, κατά κανένα τρόπο. Ποιες υποθέσεις έχουν διατυπωθεί; Θα μάθουμε ποτέ κάτω από ποιες συνθήκες εκτυλίχθηκε αυτός ο μετασχηματισμός, αυτή η μετάβαση; Η τέχνη και η θρησκεία είναι συνέπειες αυτού του μετασχηματισμού;
ΙΙ. Από το 100. 000 π.Χ. που γίναμε άνθρωποι και μέχρι το 10.οοο ζούσαμε ως τροφοσυλλέκτες-κυνηγοί σε μικρές ομάδες των 15-30 μελών – σήμερα ζούμε την εξαφάνιση των τελευταίων τροφοσυλλεκτικών εσμών. Και ήρθε μια εποχή που στραφήκαμε προς την καλλιέργεια της γης, την εκτροφή των ζώων και τη μόνιμη εγκατάσταση. Ποιοι λόγοι μας ανάγκασαν να το κάνουμε αυτό; Τι συνέπειες είχε; Ήταν η αύξηση του πληθυσμού και άρα ο περιορισμός του διαθέσιμου για τροφοσυλλογή και κυνήγι;
ΙΙΙ. Οι αγροτικές κοινότητες που βρέθηκαν σε περιβάλλοντα που δεν προσφέρονταν για την καλλιέργεια της γης, στράφηκαν αποκλειστικά προς την εκτροφή των ζώων. Οι αχανείς στέπες του Πόντου, της σημερινής Ουκρανίας, και της κεντρικής Ασίας, οι ημιερημικές περιοχές της Μογγολίας και της Μέσης Ανατολής κατακλύστηκαν από ποιμένες που μετακινούνταν με τα ποίμνιά τους προς εξεύρεση πλούσιων λιβαδιών. Γύρω στο 5.000-4.500 π. Χ, αρχίζουν να εγκαταλείπουν τα βοσκοτόπια, να εισβάλουν κατά περιόδους στις περιοχές των αγροτικών κοινοτήτων και να σπέρνουν τον τρόμο, να εξοντώνουν, άλλοτε να εγκαθίστανται ως κατακτητές κι άλλοτε να επιστρέφουν στα πατρικά βοσκοτόπια, φορτωμένοι με πλούσια λεία. Οι ανά περιόδους αυτές έξοδοι από τις στέπες διήρκεσαν μέχρι το 1400 μ. Χ. , πάνω από 6.000 χρόνια. Που οφείλεται η περιοδικότητα των ποιμενικών εξόδων; Γιατί ήταν τόσο πολεμοχαρείς; Γιατί ήταν τόσο ενδεείς και τόσο πολιτισμικά καθυστερημένοι σε σύγκριση με τις αγροτικές κοινότητες; Ποιες ήταν οι συνέπειες των ποιμενικών εισβολών;
IV. Μέχρι το 3.000 π.Χ. πάνω στη Γη υπήρχαν οι τροφοσυλλέκτες, οι ποιμένες και οι αυτόνομες αγροτικές κοινότητες. Αυτή την εποχή εμφανίζεται η οικονομία του ναού και το κράτος ως μηχανισμός συντονισμού της διακοινοτικής συνεργασίας καταρχάς αλλά και ως μηχανισμός αρπαγής και καταστροφής του συλλογικά παραγωγής κοινωνικού πλούτου, ως μηχανισμός καταπίεσης των αγροτικών κοινοτήτων. Εμφανίζεται δηλαδή μια συγκεκριμένη μορφή Κυριαρχίας, που οι μαρξιστές αποκαλούν ανατολικό τρόπο παραγωγής. Πως φτάσαμε στην οικονομία του ναού και του Κράτους; Ποιες ήταν οι συνέπειες αυτού του μετασχηματισμού;
V. Ένα από τα πολλά ποιμενικά ινδοευρωπαϊκά φύλα που εισέβαλαν στις περιοχές των αγροτικών κοινοτήτων, τις κατέκτησαν και τις αφομοίωσαν/εξόντωσαν ήταν κι αυτό που μιλούσε μια γλώσσα που αργότερα μετασχηματίστηκε λόγω της επαφής με τη γλώσσα/τις γλώσσες των γηγενών σε αυτήν που αποκλήθηκε (αρχαία) ελληνική. Από αυτή την κατάκτηση αυτή προέκυψε ο μυκηναϊκός πολιτισμός. Μετά την κατάρρευση αυτού του πολιτισμού έχουμε μια αναβίωση του ποιμενικού τρόπου παραγωγής που διήρκεσε περίπου τέσσερις αιώνες. Κατά τον 8ο και 7ο π.Χ. αιώνα, οι ποιμένες εγκαταλείπουν την εκτροφή των ζώων και στρέφονται προς την καλλιέργεια της γης με την χρήση ομιλούντων εργαλείων (instrumenta vocalia), των δούλων, θυμάτων απαγωγής και αντικειμένων αγοραπωλησίας. Ο δούλος είναι το πρώτο εμπόρευμα του δυτικού πολιτισμού. Τα προϊόντα που παράγονται δεν καταναλώνονται αλλά ανταλλασσονται. Εμφανίζεται για πρώτη φορά η εκτεταμένη εμπορευματική παραγωγή, το εμπόρευμα και το χρήμα. Δηλαδή, εμφανίζεται ένα νέο μέσο αρπαγής του κοινωνικού πλούτου, δίπλα στο ήδη υπάρχον (τα όπλα και η βία): το χρήμα. Γιατί προκρίθηκε η καλλιέργεια της γης με τους δούλους; Πως προέκυψε η αγορά, το εμπόρευμα και το χρήμα;
VI. Ο δουλοκτητικός τρόπος παραγωγής κατέρρευσε κατα τα μέσα της πρώτης χριστιανικής χιλιετίας και τη θέση του πήρε ένας νέος, ο φεουδαρχικός. Πως περάσαμε σε αυτόν; Ποιο μέσο αρπαγής και γιατί ήταν κυρίαρχο; Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι ήταν τα όπλα, η βία. Πως εξηγείται αυτό; Οφειλόταν στο γεγονός ότι ο φεουδαρχικός τρόπος παραγωγής ήταν μια σύνθεση του καταρρέοντος δουλοκτητικού και του υπό μετασχηματισμού (γερμανικού) ποιμενικού τρόπου παραγωγής; Τι διατηρήθηκε από κάθε τρόπο παραγωγής και τι νέο προέκυψε;
VII. Προς τα τέλη της φεουδαρχικής εποχής παρατηρούμε την πρόκριση του χρήματος και του εμπορεύματος ως μέσου αρπαγής, μια πρόκριση που κατέληξε στη διαμόρφωση και γενίκευση του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής. Πως εξηγείται αυτή η πρόκριση;
VIII. Φτάσαμε, με πολύ γρήγορο βηματισμό και στην εποχή μας. Είναι μια εποχή μετασχηματισμού και μετάβασης; Εάν καταρρέει το σύμπαν της εργασίας, το σύμπαν του εμπορεύματος της εργασιακής δύναμης, τότε θα καταρρέει και ο καπιταλιστικός τρόπος αρπαγής, θα έρχεται στο προσκήνιο η αναποτελεσματικότητα του χρήματος και του εμπορεύματος ως τρόπου αρπαγής. Ποιες θα είναι οι συνέπειες αυτής της αναποτελεσματικότητας και της κατάρρευσης;
Εάν ο καπιταλισμός αντικατασταθεί από ένα νέο τρόπο παραγωγής και αρπαγής του κοινωνικού πλούτου, ποιο μέσο αρπαγής θα επικρατήσει; Η βία ή το χρήμα; Ή μήπως ένας συνδυασμός;
Στα ερωτήματα αυτά δεν θα αργήσουμε να διατυπώσουμε τις πρώτες απαντήσεις.
Σχολιάστε ελεύθερα!