Ποια είναι τα πιθανά αποτελέσματα ενός ποδοσφαιρικού αγώνα ανάμεσα σε δυο ομάδες ανδρών; Να μην επιτευχθεί η πολυπόθητη διείσδυση, η λεγόμενη λευκή ισοπαλία (0-0)· οι δυο ομάδες να επιτύχουν τον ίδιο αριθμό διεισδύσεων, δηλαδή ισοπαλία με την επίτευξη ισάριθμων διεισδύσεων (1-1, 2-2, κλπ)· η καθαρή νίκη (1-0, 2-0, κλπ)· η νίκη με επίτευξη περισσότερων διεισδύσεων από τον αντίπαλο (2-1, 3-2, κλπ)· η καθαρή ήττα (0-1, 0-2, κλπ) και η ήττα με επίτευξη διεισδύσεων (1-2, 2-3, κλπ).
Ενώ δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι η νίκη είναι προτιμότερη της ισοπαλίας και η ισοπαλία της ήττας, δεν είναι σαφές ποια από τις δυο μορφές ήττας, ισοπαλίας και νίκης προτιμούν οι οπαδοί. Προτιμούν τον αγώνα που λήγει 0-0 ή αυτόν που λήγει 4-4; Τη νίκη με 1-0 ή τη νίκη με 5-2; Να φάνε λίγα γκολ χωρίς να βάλουν κανένα ή να φάνε πολλά και να χώσουν κι αυτοί όσα μπορούν;
Τα διλήμματα αυτά διχάζουν τους λάτρες του ποδοσφαίρου. Ένας μικρός αριθμός από αυτούς προτιμά τη καθαρή νίκη και τη λευκή ισοπαλία: προτιμούν να νικήσουν με 1-0 παρά με 6-2. Προτιμούν το 0-0 παρά το 1-1. Προτιμούν, με άλλα λόγια, να επιβάλουν τη διείσδυση χωρίς να την υποστούν. Προκειμένου να μην την υποστούν, συμβιβάζονται με το να μην την επιβάλλουν.
Στη συντριπτική τους όμως πλειονότητα οι οπαδοί των ποδοσφαιρικών ομάδων προτιμούν τον ισόπαλο αγώνα που λήγει 4-4 παρά 0-0 και τη νίκη 5-2 παρά αυτήν του 1-0. Και δε θα μπορούσε να ήταν αλλιώς μιας και στο ποδόσφαιρο η πολυπόθητη ευχάριστη διέγερση που αναζητούν να νιώσουν οι οπαδοί εξασφαλίζεται με την επίτευξη της διείσδυσης της μπάλας στην εστία της αντίπαλης ομάδας.
Είναι ένας πολύ σημαντικός λόγος που οι λάτρες προτιμούν την τηλεόραση από το γήπεδο: έχουν τη δυνατότητα να απολαύσουν πολλές φορές τη φάση της διείσδυσης της μπάλας. Σε αργή κίνηση, από κάθε δυνατή γωνία λήψης, στο ημίχρονο, στο τέλος του ποδοσφαιρικού αγώνα. Θα γνωρίζετε βέβαια ότι οι εξέδρες των πολύ σημαντικών προσώπων, εκτός από άνετες πολυθρόνες, κλιματισμό, σαμπάνια, χαβιάρι και άλλες στοιχειώδεις πολυτέλειες, διαθέτουν και τηλεοράσεις.
Από τη μια, η εστία της ομάδας, φυλάσσεται καλά και οι παίκτες προσπαθούν λυσσαλέα να αποτρέψουν τη διείσδυση της μπάλας. Δεν θέλουν να υποστούν τη διείσδυση. Από την άλλη, προτιμούν το 4-4 παρά το 0-0. Καλύτερα να επιβάλουν τη διείσδυση και να την υποστούν, ισάριθμες φορές, παρά να μην την επιβάλουν και να μην την υποστούν. Θέλουν να επιβάλουν τη διείσδυση της μπάλας και ταυτόχρονα, και θέλουν και δε θέλουν να την υποστούν. Καλύτερα να την επιβάλουν πιο πολλές φορές από τον αντίπαλο (5-2) παρά να την επιβάλουν λίγες και να μην την υποστούν. (1-0). Με λίγα λόγια: θέλουν να επιβάλουν τη διείσδυση της μπάλας περισσότερες φορές από το να την υποστούν.
Ας ανακεφαλαιώσουμε: Οι λάτρες της καθαρής νίκης και της λευκής ισοπαλίας δεν θέλουν να υποστούν τη διείσδυση. Οι άλλοι, οι συντριπτικά περισσότεροι, δεν ενοχλούνται εάν την υποστούν αρκεί να την επιβάλουν περισσότερες φορές.
Οι προτιμήσεις αυτές επιβεβαιώνονται και στον αγωνιστικό χώρο. Η πρώτη εντοπίζεται στη φιλοσοφία του αμυντικού ποδοσφαίρου, στην αποφυγή της ήττας: η βασική επιδίωξη είναι η αποφυγή της παραβίασης της εστίας και ό,τι προκύψει. Η δεύτερη συμπυκνώνει τη λογική του επιθετικού ποδοσφαίρου: να νικήσω, με οποιοδήποτε τίμημα, να βάλω όσο το δυνατόν περισσότερα γκολ από τον αντίπαλο. Είναι φανερό ότι η λατρεία της διείσδυσης, που επανακάμπτει σε όλα τα κοινωνικά πεδία, έχει καταδικάσει το πρώτο σε πλήρη εξαφάνιση. Όταν το Κεφάλαιο επιτίθεται κατά των παραγωγών του κοινωνικού πλούτου, το επιθετικό ποδόσφαιρο γνωρίζει ημέρες δόξας. Όταν αναγκάζεται να υποχωρήσει, το αμυντικό ποδόσφαιρο έρχεται και πάλι στο προσκήνιο.
Οι επιδιώξεις του αμυντικού και του επιθετικού ποδοσφαίρου διαμορφώνουν και τους ποδοσφαιρικούς άθλους. Ο άθλος της διατήρησης της παρθενιάς της συλλογικής παραλληλόγραμμης κωλοτρυπίδας: για πόσο χρονικό διάστημα μια ομάδα δεν δέχτηκε γκολ; Ο άθλος του αήττητου: για πόσο χρονικό διάστημα δεν γνώρισε την ήττα; Ο άθλος του πανίσχυρου: για πόσο χρονικό διάστημα μόνο νικάει; Οι απαντήσεις υπάρχουν για όσους δεν απεχθάνονται τους αριθμούς και τα στατιστικά στοιχεία.
Δεν υπάρχει όμως καμιά απολύτως αμφιβολία ότι και οι λάτρεις της καθαρής νίκης και της λευκής ισοπαλίας θα προτιμήσουν τη νίκη με 5-4 παρά την ισοπαλία με 0-0. Όλοι θα την υποστούν τη διείσδυση: δεν μπορεί κανείς να την αποφύγει. Και οι δυο ομάδες κατεβαίνουν στο γήπεδο για να την επιβάλουν γνωρίζοντας πολύ καλά ότι ενδέχεται να την υποστούν. Όπως και στο πόλεμο: πας να σκοτώσεις, γνωρίζοντας ότι ενδέχεται να πεθάνεις, διατηρώντας όμως την ελπίδα ότι δεν θα σου συμβεί.
Το αναπόφευκτο της διείσδυσης καθορίζει και το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα: να επιβάλεις τις περισσότερες και να υποστείς τις λιγότερες διεισδύσεις. Το 5-2 είναι καλύτερο από το 3-1. Στη πρώτη περίπτωση, ο νικητής έβαλε τρία γκολ περισσότερα, ενώ στη δεύτερη δύο. Το 4-1 είναι καλύτερο από το 1-0. Αυτός είναι ο λόγος που σε περίπτωση ισοβαθμίας, νικητής αναδεικνύεται όχι αυτός που έχει βάλει μόνο τα περισσότερα γκολ αλλά αυτός που έχει υποστεί και τα λιγότερα. Υπερέχει αυτός που παρουσιάζει τη μεγαλύτερη διαφορά τερμάτων. Έτσι, μετά από χ αγώνες πρωταθλήματος και σε περίπτωση ισοβαθμίας, η επίδοση 32-25 υπερέχει της αντίστοιχης 26-20.
Γιατί όμως κάποιοι θέλουν μόνο να την επιβάλουν ; Γιατί δεν θέλουν να την υποστούν; Γιατί οι περισσότεροι δεν ενοχλούνται εάν την υποστούν αρκεί να την επιβάλουν περισσότερες φορές;
Σύμφωνα με όσα έχουν υποστηρίξει μέχρι στιγμής, η διατύπωση των απαντήσεων δεν παρουσιάζει κάποια ιδιαίτερη δυσκολία. Όποιος επιβάλει τη διείσδυση, υπερέχει· όποιος την υφίσταται, υστερεί. Εάν δεν μπορεί να την αποφύγει, και είναι βέβαιο ότι δεν μπορεί, υπερέχει όποιος την επιβάλλει πιο πολλές φορές. Γιατί όμως δεν μπορεί να την αποφύγει; Η απάντηση είναι απλή: διότι το παιχνίδι παίζεται μεταξύ ανδρών. Και οι άνδρες, όπως γνωρίζουμε, είναι σε θέση και να επιβάλουν τη διείσδυση και να την υποστούν.
Στο σημείο αυτό δεν μπορούμε να αποφύγουμε τη διατύπωση του ερωτήματος: Γιατί η εκτός έδρας νίκη θεωρείται σημαντικότερη; Γιατί το εκτός έδρας γκολ έχει μεγαλύτερη αξία από αυτό που επιτυγχάνεται εντός έδρας; Οι λέξεις έδρα και εστία μας δίνουν την απάντηση: διότι μας γαμάνε μέσα στο ίδιο μας το σπίτι. (Γαμώ το σπίτι σου, γαμώ!)
Η συναίνεση των παικτών στους κανόνες του παιχνιδιού δείχνει ότι το ποδόσφαιρο δεν αναπαριστά τον βιασμό μεταξύ ανδρών. Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι λανθάνει στη καθαρή νίκη (1-0, 2-0, κλπ) αλλά μόνο για περιορισμένα χρονικά διαστήματα. Από τη στιγμή που στο ποδόσφαιρο, σε συμβολικό δηλαδή επίπεδο, κανένας άνδρας δεν μπορεί να αποφύγει τη διείσδυση, είναι βέβαιο ότι και ο κατά φαντασία βιαστής θα γαμηθεί.
Επίσης, είναι βέβαιο ότι το ποδόσφαιρο δεν αναπαριστά την συναινετική σχέση μεταξύ ενεργητικού και παθητικού ομοφυλόφιλου. Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι οι παίκτες του ποδοσφαίρου είναι καθαρόαιμα αρσενικά με έντονα πάθη και σε κάθε ποδοσφαιρικό αγώνα αποδεικνύουν ότι είναι “άνδρες με (μπρούτζινα) αρχίδια”. Η διάκριση μεταξύ ενεργητικού και παθητικού δεν υφίσταται. Υφίστανται, σε συμβολικό επίπεδο, τη διείσδυση, αλλά το μυαλό τους είναι στην παραλληλόγραμμη κωλοτρυπίδα των αντιπάλων. Μαζεύουν τη μπάλα από τα δίχτυα και ορμούν ακάθεκτοι για “να αποδείξουν ότι έχουν αρχίδια”.
Αναπόφευκτα, η διάκριση ενεργητικού-παθητικού λανθάνει και πάλι στη καθαρή νίκη. Η αδυναμία της μιας ομάδας να επιβάλει έστω και μια διείσδυση την καταδικάζει στο ρόλο του παθητικού ομοφυλόφιλου. Η επιθυμία των υποστηρικτών της καθαρής νίκης είναι να μονιμοποιήσουν τους ρόλους: μόνοι εγώ θα γαμάω, μόνο εσύ θα γαμιέσαι. Η επιθυμία όμως να υποστεί τη διείσδυση τελικά υπερισχύει της επιθυμίας εξοβελισμού της ταπείνωσης. Κανείς δεν θα είναι μόνο ενεργητικός ή μόνο παθητικός. Και οι δυο θα είναι ενεργητικοί: η προσωρινή παθητικότητα απλά θα ενδυναμώσει την επιδίωξη της επιβολής της διείσδυσης.
Οι λανθάνουσες επιθυμίες του βιασμού και της μονιμότητας των ρόλων καταγράφονται στο πέναλτι. Το πέναλτι είναι ποινή, όπως ο βιασμός ή επιβολή της διείσδυσης ακόμα κι αν ο παθητικός ομοφυλόφιλος συναινεί. Άλλωστε, ο όρος παθητικός το επιβεβαιώνει: είναι αυτός που υφίσταται τη διείσδυση, που πάσχει. Το πέναλτι, η εκτέλεση της ποινής, είναι θεσμοποιημένη άρση της πάλης. Ο τερματοφύλακας είναι ακίνητος, μόνος και ανυπεράσπιστος. Η επιβολή της διείσδυσης θα επιχειρηθεί να επιτευχθεί από θέση ισχύος και θεωρείται βέβαιη. Παρόλα αυτά το μοιραίο είναι αποτρέψιμο. Εάν ο γαμιάς, ο εκτελεστής της ποινής, δεν βρει τη τρύπα, η διείσδυση θα αποσοβηθεί. Το ίδιο θα συμβεί όταν ο τερματοφύλακας αποκρούσει τη μπάλα, όταν δηλαδή σφίξει δυνατά τη κωλοτρυπίδα του.
Βιασμός δεν είναι ούτε και συναινετική ομοφυλόφιλη διείσδυση. Μήπως είναι αλλαξοκωλιά;
Δεν νομίζω να σας σοκάρει η χρήση του όρου. Είναι μια λέξη όπως όλες οι άλλες, καταχωρισμένη άλλωστε και στα πιο έγκριτα λεξικά*. Η ένδειξη (χυδ.) των λεξικογράφων δεν μας πτοεί. Πρόκειται για μια άκρως παραστατική λέξη και πρέπει να της αποδοθούν οι τιμές που της αρμόζουν: θα την μεταχειριστούμε ως δόκιμο επιστημονικό όρο. Δεν λησμονούμε ότι οι γνώσεις και οι επιστημονικοί όροι παράγονται από τους παραγωγούς του κοινωνικού πλούτου σε όλα τα πεδία της κοινωνικής δραστηριότητας. Η επιστήμη απλά επίσταται, δηλαδή στέκεται από πάνω, όπως ο επιστάτης, και αρπάζει ό,τι προσφέρεται για επίρρωση των θέσεων των προστατών της, των Κυρίων, των σφετεριστών και καταστροφέων του συλλογικά παραγόμενου κοινωνικού πλούτου.
Ως αλλαξοκωλιά ορίζουμε την “αμοιβαία συνουσία ανάμεσα σε άνδρες”*. Η αμοιβαιότητα παραπέμπει στη συναίνεση. Η αλλαξοκωλιά δεν επιβάλλεται με τη βία. Πρόκειται για ελεύθερη απόφαση: θα γαμήσει ο ένας τον άλλον, θα αλληλογαμηθούμε. Θα επιβάλλω τη διείσδυση και θα την υποστώ (όχι 0-0· 1-1 ή 4-4, κλπ). Θα κυριαρχήσω και θα υποταχθώ. Θα σε πονέσω και θα με πονέσεις. Θα σε ταπεινώσω και θα με ταπεινώσεις. Ούτε γάτα, ούτε ζημιά. Πες ότι δεν έγινε τίποτα. Συνεχίζουμε να είμαστε και οι δυο άνδρες με αρχίδια.
Οι παίκτες στο ποδόσφαιρο κατεβαίνουν στον αγωνιστικά χώρο για να επιβάλουν τη διείσδυση αλλά και να την υποστούν, διότι δεν μπορούν να την αποφύγουν. Σε συμβολικό (και φαντασιωσικό) επίπεδο για να γαμήσουν και να γαμηθούν, διότι δεν μπορούν να το αποφύγουν. Εάν όμως το ποδόσφαιρο αναπαριστούσε την αλλαξοκωλιά, όλα τα παιχνίδια θα έληγαν ισόπαλα. Φαίνεται πως η ισοπαλία με γκολ είναι ο ύμνος της ίσης, τίμιας και δίκαιης αλλαξοκωλιάς. Και τα δυο μέρη επέβαλαν τη διείσδυση, και τα δυο την υπέστησαν αλλά δεν υπάρχει ούτε νικητής ούτε ηττημένος. Δεν είναι τυχαίο ότι η έκφραση “δίκαιο αποτέλεσμα” χρησιμοποιείται πιο συχνά στις περιπτώσεις της ισοπαλίας με γκολ (2-2, 3-3, κλπ) από ότι στις άλλες περιστάσεις.
Η ισοπαλία όμως με γκολ είναι ένα από τα δυνατά αποτελέσματα. Επομένως, το ποδόσφαιρο δεν αναπαριστά την αλλαξοκωλιά. Και ενώ η πρακτική της αλλαξοκωλιάς λανθάνει και στο 3-1, το στοιχείο της αμοιβαιότητας αίρεται. Είναι σαφές ότι έχει παρεισφρήσει το στοιχείο της ανισότητας, της κυριαρχίας, της βίας. Και όχι μόνο έχει παρεισφρήσει αλλά επικρατεί κιόλας (6-1). Να υποθέσουμε ότι υπάρχει βίαιη αλλαξοκωλιά; Ή μήπως υπάρχει βιασμός με συναίνεση;
Το 3-1 δείχνει ότι η εναλλαγή της αμοιβαιότητας έχει σπάσει. Σε γάμησα, με γάμησες αλλά από εδώ και πέρα μόνο εγώ θα σε γαμάω. Αυτό όμως δεν είναι αλλαξοκωλιά, διότι η πρακτική αυτή δεν μπορεί να βίαιη. Δεν υπάρχει βίαιη αλλαξοκωλιά. Εάν καταργηθεί το βασικό της χαρακτηριστικό, η εναλλαγή περνάμε στη βίαιη επιβολή της διείσδυσης.
Αλλαξοκωλιά δεν είναι· ούτε βιασμός. Το ποδόσφαιρο όμως παρέχει σαφείς ενδείξεις και για τη πρώτη και το δεύτερο. Πως είναι δυνατόν όμως αυτά τα δυο να συνυπάρχουν;
Εάν ήμασταν οικότροφοι έφηβοι στο κολέγιο Ίτον (Eaton) της Αγγλίας, όπου το 1813 καθιερώθηκαν οι πρώτοι γνωστοί κανόνες ποδοσφαίρου, δεν θα δυσκολευόμασταν να απαντήσουμε. Τώρα όμως είμαστε αναγκασμένοι να βγάλουμε τα συμπεράσματά μας από την προσεκτική παρατήρηση του ποδοσφαίρου, έχοντας τη πεποίθηση ότι έχει καταγράψει, σε συμβολικό επίπεδο, πολλές πρακτικές αλλά και φαντασιώσεις των έγκλειστων εφήβων της Αγγλίας των αρχών του 19ου αιώνα, οι οποίες βεβαίως δεν έπαψαν ποτέ να αναπαράγονται και να εμπλουτίζονται μεταξύ και των ανδρών της οικουμένης όλης.
Το στοιχείο της αλλαξοκωλιάς εντοπίζεται στο γεγονός ότι παίκτες λαμβάνουν σοβαρά υπόψη τους το ενδεχόμενο να υποστούν τη διείσδυση. Γνωρίζουν πολύ καλά τι κάνουν. Δεν είναι μια ανεπιθύμητη συνέπεια: θέλουν να την υποστούν. Προτιμούν το 5-2 από το 1-0. Η συντριπτική πλειονότητα των φανατικών υποστηρικτών του ποδοσφαίρου.
Σαφέστατες ενδείξεις αλλαξοκωλιάς παρατηρούμε κατά τη διάρκεια των θριαμβευτικών εκδηλώσεων μετά από κάθε επίτευξη διείσδυσης. Οι παίκτες της ομάδας τρέχουν να συγχαρούν τον συμπαίκτη τους που έχωσε τη μπάλα στα δίχτυα της εστίας των αντιπάλων με φιλιά, αγκαλιές, χουφτώματα. Πολύ συχνά, ο ένας πέφτει πάνω στον άλλον, μέχρι να δημιουργηθεί ένας σωρός σωμάτων που το ένα πιέζει το άλλο κοιλιο-νωτιαία και κοιλιο-κοιλιακά. Πρόκειται για συμβολική ανδρική παρτούζα.
Το στοιχείο του βιασμού εντοπίζεται στην επιδίωξη των παικτών να επιβάλλουν περισσότερες διεισδύσεις από ό,τι θα υποστούν. Προτιμούν το 5-4 από το 4-4. Προτιμούν να μην υποστούν καμία: καλύτερο το 3-0 από το 3-1. Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία γι αυτές τις προτιμήσεις. Όπου έχουμε νίκη, εκεί υπάρχει κι ένας πραγματικός ή συμβολικός βιασμός.
Η ισοπαλία με γκολ δεν είναι ένα επιθυμητό αποτέλεσμα. Συνεπώς, δεν είναι συνέπεια της αλλαξοκωλιάς. Είναι απλά καλύτερο από τη ήττα. Κανείς δεν νικήθηκε, κανείς δεν νίκησε. Μόνο εκ του αποτελέσματος, εκ των υστέρων, μπορούμε να την αποκαλούμε αλλαξοκωλιά. Η αλλαξοκωλιά προκύπτει: είναι έκφραση της αδυναμίας , είναι αντικειμενική, όχι υποκειμενική. Είναι ένα αποτέλεσμα που προέκυψε λόγω αδυναμίας επιβολής της επιπλέον καθοριστικής διείσδυσης. Ισοπαλία σημαίνει ισοδυναμία. Προέρχεται από ένα καταβλητικό αρχαιοελληνικό αγώνισμα, στο οποίο νικητής αναδεικνύονταν αυτός που έριχνε κάτω τον άλλον. Εάν δεν μπορούσε κανείς, ο αγώνας έληγε ισόπαλος.
Η λευκή ισοπαλία δεν είναι ούτε βιασμός, ούτε αλλαξοκωλιά.: κανείς δεν επέβαλε τη διείσδυση, λόγω αδυναμίας, κανείς δεν νίκησε, κανείς δεν ηττήθηκε. Και, βέβαια, κανείς δεν γάμησε. Το 0-0 είναι ό,τι χειρότερο μπορεί να συμβεί στο ποδόσφαιρο.
Θεωρώ ότι είμαστε τώρα σε θέση να διακρίνουμε τη πρακτική του βιασμού ως υποκείμενο στρώμα και την προκύπτουσα, και οπωσδήποτε επιθυμητή, αλλαξοκωλιά ως το υπερκείμενο. Σε τελική ανάλυση, το καθοριστικό στοιχείο στο ποδόσφαιρο είναι ο βιασμός: με την επιπλέον διείσδυση εξασφαλίζεται η νίκη. Παρ’ όλα αυτά, το πολύ βασικό στοιχείο της συνειδητής επιλογής της αλλαξοκωλιάς μας παρωθεί να προκρίνουμε τον όρο “συνδυασμό” έναντι των όρων “υποκείμενο” και “υπερκείμενο στρώμα” πρακτικών. Από τον συνδυασμό της αποδοχής της αλλαξοκωλιάς και του βιασμού προέρχεται η βασική επιδίωξη: να επιτύχουν πολλές διεισδύσεις και να υποστούν λίγες ή καμία. Στο ποδόσφαιρο αποκρυσταλλώνεται ο συνδυασμός της συμβολικής αλλαξοκωλιάς και του συμβολικού βιασμού.
Η αλλαξοκωλιά ενέχει το στοιχείο της διακινδύνευσης. Θα γαμήσει ο ένας τον άλλον, ωραία, αλλά ποιος θα γαμήσει πρώτος; Με ποιους όρους θα γίνει η συμφωνία; Θα σε γαμήσω και θα με γαμήσεις ή θα με γαμήσεις και θα σε γαμήσω; Θα τηρηθούν οι συμφωνίες; Θα στηθείς αφού θα με γαμήσεις;
Το πρόβλημα ποιος θα γαμήσει πρώτος μπορεί να επιλυθεί με στρίψιμο του νομίσματος. Ο τυχερός θα γαμήσει πρώτος. Στο ποδόσφαιρο, ο ένας θα διαλέξει το μέρος που πλεονεκτεί, π.χ., δεν έχει τον ήλιο ή τον αέρα κόντρα, τότε που έπαιζαν σε ανοιχτό χώρο και κατά τη διάρκεια της ημέρας, αλλά ο άλλος θα κάνει πρώτος την απόπειρα να διεισδύσει.
Στην αλλαξοκωλιά δεν υπάρχει το στοιχείο της βίας αλλά αυτό της απάτης είναι πανταχού παρόν. Εάν ο πρώτος δεν τηρήσει τα συμφωνημένα (it isn‘t fair), δημιουργείται μια σχέση ανισότητας, κυριαρχίας, μονομερούς βίας και ταπείνωσης. Ο γαμημένος, που μάταια προσδοκά να έρθει η σειρά του να γαμήσει, θα διαμαρτυρηθεί. Θα επιχειρήσει να τον πείσει και, πιθανότατα, θα επιχειρήσει να επιβάλει τη διείσδυση με τη βία. Με το καλό ή με το κακό, με τη πειθώ ή με τη βία, με το ζόρι: by fair means or foul. Κι όπως λένε και οι εγγλέζοι, στον έρωτα και στον πόλεμο επιτρέπονται όλα τα τεχνάσματα (all‘s fair in love and war). Ο βιασμός ως μέσον επιβολής της αλλαξοκωλιάς, ως μέσον αποκατάστασης της γαμημένης δικαιοσύνης: αυτή είναι η γοητεία του ποδοσφαίρου. Εάν τα καταφέρει και ισοφαρίσει, θα εξοβελίσει τη νίκη, τη κυριαρχία του αντιπάλου. Οι προσπάθειες για βιασμό που επιφέρουν την αλλαξοκωλιά θα συνεχιστούν. Ο αριθμός των ποδοσφαιρικών συναντήσεων τείνει προς το άπειρο.
Σε περίπτωση απάτης, το παιχνίδι είναι πρόστυχο, άτιμο (unfair play). Ο παίκτης acts unfair, διαπράττει ατιμία, κάνει προστυχιά. It’s unfair! That’s unfair! Αυτό δεν είναι σωστό, είναι πρόστυχο!
Όταν τηρηθούν τα συμφωνημένα, το παιχνίδι είναι τίμιο, η μεταχείριση καλή. Στις περιπτώσεις αυτές, το fair play είναι η αφορμή της σύναψης συγκινητικών φιλικών σχέσεων, σαν κι αυτές που βεβαιώνονται στα αγγλικά κολέγια του 19ου αιώνα. Η αμοιβαιότητα της αλλαξοκωλιάς θα θέσει τα θεμέλια της αμοιβαιότητας της φιλίας. Επίσης, η αμοιβαιότητα της φιλίας θα επικυρωθεί ή θα ακυρωθεί από την στάση του πρώτου που θα διεισδύσει. Θα αποδειχτεί ότι είναι φίλος ή ότι είναι ρίχτης;
Θα θυμηθεί ή θα ξεχάσει τη τελευταία πρόταση του Πλάτωνα στο “Φαίδρο”, κοινά γάρ τά τῶν φίλων;
Σχολιάστε ελεύθερα!