Όταν πηγαίνεις σε γλέντι, μας συμβουλεύει ο Ησίοδος στα Έργα και Ημέρες (722), να μην είσαι κατσούφης. Το γλέντι είναι συλλογικό δημιούργημα, είναι αποτέλεσμα κοινής προσφοράς, και ο καθένας μπορεί να φανταστεί τι θα γινόταν εάν όλοι πηγαίναμε κατσούφηδες σε αυτό. Πριν αναζητήσουμε να βρούμε ποιο είναι το κορυφαίο γλέντι, η κορυφαία δηλαδή συλλογική δημιουργικότητα, η κορυφαία κοινή προσφορά, ας παρατηρήσουμε ότι οι άνθρωποι ανεπιφύλακτα προτιμούν τη χαρά από τη θλίψη και την ευθυμία από την κατήφεια, το γέλιο από τη σκυθρωπότητα και τη βλοσυρότητα. Προτιμούν να είναι με άλλους παρά μόνοι τους. Εάν είναι λυπημένοι, θα βγουν έξω για να φτιάξει η διάθεσή τους. Δεν θα πάνε σε εστιατόριο που είναι άδειο, αλλά σε αυτό που είναι γεμάτο κι ας μην έχει και τόσο καλό φαγητό. Θα πάνε σε μπαράκι που οι πελάτες χορεύουν και όχι σε αυτό που περιεργάζονται το ποτό τους. Θα πάνε στο γήπεδο για να τραγουδήσουν και να χορέψουν. Θα πάνε στο πάρτι, στη γιορτή, στο πανηγύρι, στο γάμο, σε βαφτίσια για να φάνε, να πιούνε, να τραγουδήσουν και να χορέψουν όλοι μαζί. Κι αν πάνε σε κηδεία και σε μνημόσυνο, όπου επικρατεί η θλίψη, μετά θα καθίσουν να φάνε και να πιούνε και, όπως συμβαίνει σε πολλά μέρη, να τραγουδήσουν και να γελάσουν. Η ανθρώπινη συνύπαρξη, παρατηρούσε επίσης ο Ησίοδος, η συλλογικότητα και η κοινοχρησία προκαλούν αφ’ εαυτών την μεγαλύτερη δυνατή χαρά με την μικρότερη δυνατή δαπάνη (ἐκ κοινοῦ πλείστη τε χάρις δαπάνη τ’ ὀλιγίστη, 723). Το να πας κατσούφης σε ένα γλέντι αντιβαίνει τη φύση του ανθρώπου και της κοινωνίας.
Σε όποια κοινωνία κι αν ζούσαμε, ζούμε ή θα ζήσουμε, σε όποια κοινωνική τάξη κι αν ανήκαμε, για να υπάρξει χαρά, ευθυμία, γέλιο και γλέντι πρέπει να υπάρξει συμβίωση, συνεργασία, ομαδικότητα, συλλογικότητα, κοινοχρησία και κοινοκτησία. Δεν υπήρξε, δεν υπάρχει και δεν θα υπάρξει κοινωνία που να μην αναζητά το γλέντι μέσα από την ομαδική συμβίωση. Το γλέντι, σε όλες τις μορφές του, είναι μια κομμουνιστικότητα επειδή ακριβώς προϋποθέτει τη συμβίωση και την κοινοχρησία. Κατά συνέπεια, όταν ασχολούμαστε με τον κομμουνισμό, αναπόφευκτα θα ασχοληθούμε και με το γλέντι· κι όταν ασχολούμαστε με το γλέντι, αναπόφευκτα θα καταπιαστούμε και με τον κομμουνισμό. Αυτό ασφαλώς κατά κανένα τρόπο δεν σημαίνει ότι μια κομμουνιστική κοινωνία είναι μόνο μια κοινωνία γλεντιού. Τέτοια κοινωνία δεν υπήρξε, δεν υπάρχει και δεν πρόκειται να υπάρξει. Δεν υπήρξε, δεν υπάρχει και δεν θα υπάρξει κοινωνία που να μην αντιμετωπίζει προβλήματα κι ένας από τους λόγους είναι και η εγγενής αδυναμία μας να προβλέπουμε τις συνέπειες των πράξεων μας. Φτιάξαμε ψυγεία για να συντηρήσουμε τις τροφές μας αλλά πολύ αργά κατανοήσαμε ότι έτσι καταστρέφαμε το όζον της ατμόσφαιρας. Η κομμουνιστική κοινωνία είναι μια κοινωνία που ένα κομβικό μέλημά της είναι η ταχύτατη επισήμανση, κατανόηση και επίλυση των εμφανιζομένων προβλημάτων, το ακριβώς αντίθετο με αυτό που συμβαίνει στις ταξικές κοινωνίες και ιδίως στις σύγχρονες καπιταλιστικές.
. Εάν ρίξουμε μια ματιά τριγύρω μας, θα παρατηρήσουμε ότι το γλέντι συρρικνώνεται και περιορίζεται διαρκώς. Κυριαρχεί η κατάθλιψη, η δυσφορία, η κατήφεια, η μελαγχολία. Σύμφωνα με όσα έχουμε εκθέσει παραπάνω, η επικράτηση αυτών των αρνητικών συναισθημάτων μας παρακινεί να υποστηρίξουμε την άποψη ότι το φαινόμενο αυτό προδίδει ένα έλλειμμα κομμουνισμού. Η συρρίκνωση της κομμουνιστικότητας του γλεντιού εμφανίζεται με τις μορφές της ιδιοχρησίας και της ιδιοκτησίας, της ιδιώτευσης, του ατομικισμού και του ανταγωνισμού. (Η υλική ένδεια δεν είναι η αιτία αλλά το αποτέλεσμα της συρρίκνωσης της κοινοχρησίας), Παρ’ όλα αυτά, αν και σε όλα τα κοινωνικά πεδία, το γλέντι συρρικνώνεται, οι άνθρωποι επιμένουν να το αναζητούν μέσα από την ομαδική συμβίωση και την κοινοχρησία και δε μας πέφτει λόγος να κρίνουμε, ως εργολάβοι ηθικής, εάν το σκυλάδικο είναι προτιμότερο από το γήπεδο κι αυτό από μια θεατρική παράσταση του Αισχύλου ή του Ίψεν. Εκείνο που μπορούμε εμείς να κάνουμε από τη μεριά μας είναι να θέσουμε το εξής ερώτημα: ποιο είναι, ποιο μπορεί να είναι το κορυφαίο γλέντι, το γλέντι των γλεντιών; Θα είναι το γλέντι που επεκτείνει και διευρύνει τις κομμουνιστικότητες από τις οποίες προέρχεται πλείστη τε χάρις δαπάνη τ’ ολιγίστη. Είναι το γλέντι του κομμουνισμού. Είναι πέραν πάσης αμφιβολίας ότι κάτι τέτοιο δεν υπάρχει στις μέρες μας· υπάρχει όμως κάτι άλλο: η βαθύτατη σχέση της ιστορικής Αριστεράς με τη θλίψη, την κατάθλιψη, την κατήφεια, την έλλειψη γέλιου, την σκυθρωπότητα και την βλοσυρότητα. ΄
Επισημάναμε ότι οι άνθρωποι, πέρα από τρόπους παραγωγής και κοινωνικές τάξεις, αναζητούν το γλέντι μέσα από την συλλογική συμβίωση και την κοινοχρησία, δηλαδή μέσα από τον κομμουνισμό του παρόντος. Αυτό δεν το γνωρίζουν, αλλά το κάνουν. Δεν γνωρίζουν ότι δεν μπορούν να υπάρξουν, δεν μπορούν να ζήσουν, δεν μπορούν να γλεντήσουν χωρίς τον κομμουνισμό του παρόντος. Μπορούμε λοιπόν να υποστηρίξουμε την άποψη ότι, κατά κάποιο πολύ γενικό τρόπο, δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην είναι κομμουνιστής επειδή δεν μπορεί να υπάρξει κοινωνία χωρίς συμβίωση, συνεργασία, κοινοχρησία και κοινοκτησία, δεν μπορεί να υπάρξει κοινωνία με ένα minimum κομμουνισμού, το οποίο αποκαλούμε εμμενή κομμουνισμό. Εάν ο κομμουνισμός είναι υπερταξικός, μπορούμε να πούμε ότι κάθε τι το υπερταξικό είναι και κομμουνιστικό. Ένα γλέντι φασιστών ή αστών είναι μια κομμουνιστικότητα. Θα ήταν καλό αυτό να μην το ξεχνάμε.
Και ενώ οι άνθρωποι αναζητούν το γλέντι, την ευθυμία, την ξενοιασιά, το παιχνίδι, το ξεφάντωμα και το γέλιο, αποφεύγουν την κατήφεια, τη βλοσυρότητα, τη σοβαρότητα, τη σκυθρωπότητα. Αποφεύγουν ενστικτωδώς κάθε συλλογική συμβίωση και κοινοχρησία που αντί να προκαλεί χάριν πλείστην παράγει στέρηση και δυσθυμία. Προτιμούν το γήπεδο από την εκκλησία, το σκυλάδικο και το μπαράκι από τη συναυλία στο μέγαρο Μουσικής, το ουζερί από την διαδήλωση, τις παραλίες από τις πορείες, την παρεΐστικη παρακολούθηση του ματς στη τηλεόραση από την πληκτική διάλεξη, τον κινηματογράφο από μια μονότονη πολιτική εκδήλωση με κεντρικό ομιλητή.
Υπάρχει πληθώρα ενδείξεων ότι η στέρηση, η βλοσυρότητα και η δυσθυμία υποχωρούν από το χώρο της πολιτικής δράσης της ευρύτερης Αριστεράς και εμφανίζεται το στοιχείο του γλεντιού. Με αυτό όμως το πολύ σημαντικό ζήτημα της διεύρυνσης της κοινοχρησίας και του γλεντιού, δηλαδή του κομμουνισμού του παρόντος, θα ασχοληθούμε σε ένα μελλοντικό σημείωμα.
Σχολιάστε ελεύθερα!