η έκβαση του κοινωνικού πολέμου στη Γαλλία: η γαλλική κοινωνία μεταξύ παρελθόντος (εργασία) και μέλλοντος (αεργία)

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

Η βεβαιότητα για την αναζωπύρωση και την όξυνση του κοινωνικού πολέμου στη Γαλλία κατά τη διάρκεια των επόμενων μηνών και ετών, και σε όλον τον πλανήτη στις δύο επόμενες δεκαετίες, προέρχεται από την αποφασιστικότητα των φορέων και των συντονιστών της καπιταλιστικής κυριαρχίας να εξαπολύσουν κατά μέτωπο επίθεση εναντίον και του κόσμου της μισθωτής εργασίας –  των ενεργών εργαζομένων της εκτέλεσης και των συνταξιούχων –  και του κόσμου της αεργίας, του πλήθους που ζει χωρίς να εργάζεται. Το δημοσιονομικό έλλειμμα, η διαφορά μεταξύ των εξόδων και των εσόδων του κράτους, θα καλυφθεί όχι με αύξηση της φορολόγησης των καπιταλιστικών επιχειρήσεων αλλά με μείωση μισθών και συντάξεων για τον κόσμο της εργασίας και επιδομάτων για τον κόσμο της αεργίας –  που διογκώνεται κάθε χρόνο. Η αναβολή της πραγματοποίησης της ανηλεούς επίθεσης οφείλεται στην απροθυμία του πολιτικού κόσμου να αναλάβει τον συντονισμό της επίθεσης. Όταν όμως σηκώσουν το τηλέφωνο κάποιοι, ξέρουμε ποιοι είναι,  και αρχίσουν τα γαμοσταυρίδια, κάποιοι από τους μέχρι τώρα απρόθυμους θα αρχίσουν να κακαρίζουν και θα αναγκαστούν, ως τσιράκια που είναι, να κάνουν αυτό που πρέπει να κάνουν.

Η όξυνση του κοινωνικού πολέμου είναι αναπόφευκτη. Θα δούμε και θα ζήσουμε πολλά στους επόμενους μήνες και στα προσεχή χρόνια. Εγείρονται δύο ερωτήματα –  σε αυτά θα απαντήσω σήμερα. Ποια θα είναι η έκβαση του κοινωνικού πολέμου – η νίκη,η ήττα, κάποιος συμββασμός; Και τι σημαίνουν όλες αυτές οι μορφές της έκβασης; Το δεύτερο: σε ποια φάση της ιστορίας του καπιταλισμού πραγματοποιείται η επίθεση κατά του κόσμου της εργασίας και του κόσμου της αεργίας; Βρισκόμαστε ενώπιον μιας μακροχρόνιας  κοσμογονικής οικονομικής κρίσης και, επίσης μακροχρόνιας και κοσμογονικής κοινωνικής αναταραχής;

Continue reading

γιατί στη Δύση ολοένα και περισσότερες γυναίκες αρνούνται να γεννήσουν;

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΕΝΑ από τα αντικείμενα του στοχασμού και της έρευνας, ίσως και το σημαντικότερο, είναι ο εντοπισμός και η μελέτη των εν εξελίξει κοινωνικών αλλαγών. Μεγαλύτερο ενδιαφέρον όμως παρουσιάζουν οι αλλαγές που είναι ριζικές και μη αναστρέψιμες –  οι αλλαγές αυτές ονομάζονται επαναστάσεις. Η όρθια στάση/δίποδη βάδιση ήταν μια μη αναστρέψιμη αλλαγή, ήταν μια επανάσταση. Επανάσταση ήταν και η συγκρότηση της ίδιας της πρωτοκοινωνίας από τα μονήρη δενδρόβια πρωτεύοντα που αναγκάστηκαν να ζουν στη σαβάνα και να συμπράττουν για να μη καταλήξουν στα σαγόνια των μεγάλων σαρκοφάγων θηλαστικών. Από τότε μέχρι την εμφάνιση του homo sapiens, πριν 300. 000 χρόνια, και του  homo sapiens sapiens, πριν 120.000 χρόνια, η ανθρωπογένεση ήταν μια ακολουθία επαναστάσεων, μη αντιστρέψιμων αλλαγών (απώλεια οίστρου στα θηλυκά, παράταση παιδικής ηλικίας, σύμβολο και τελετουργία, φαντασία και φαντασίωση, σκέψη και γλώσσα, επίγνωση του θανάτου) –  και η εμφάνιση του homo sapiens ήταν κι αυτή μια επανάσταση.

Continue reading

καπιταλισμός και πόλεμος: άρχισε η εποχή της καταστροφής του κοινωνικού πλούτου

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΕΚΤΟΣ από τους τρόπους παραγωγής του υλικού και άυλου κοινωνικού πλούτου υπάρχουν και οι τρόποι αρπαγής και οι τρόποι καταστροφής του κοινωνικού πλούτου – όπως και οι τρόποι καταστροφής και οι τρόποι εξόντωσης των υποτελών παραγωγών του κοινωνικού πλούτου. Από την εποχή του Καρόλου, και πιο πριν, έχουμε εστιάσει το ενδιαφέρον μας στους τρόπους παραγωγής και έχουμε αδιαφορήσει για τους τρόπους αρπαγής, καταστροφής και εξόντωσης.

ΟΛΕΣ οι ιστορικές κοινωνίες του δυτικού πολιτισμού ήταν κοινωνίες αρπαγής του κοινωνικού πλούτου, όπως και οι καπιταλιστικές. Ο κοινωνικός πλούτος παράγεται από τους υποτελείς παραγωγούς και αρπάζεται από μια ισχνή μειονότητα –  τους δουλοκτήτες, τους φεουδάρχες και τους καπιταλιστές. Το πόσος κοινωνικός πλούτος θα αρπαχτεί καθορίζεται από την έκβαση του κοινωνικού πολέμου: οι δούλοι απλά έτρωγαν και γαμιόντουσαν μεταξύ τους, οι δουλοπάροικοι έτρωγαν και έκαναν παιδιά και χόρευαν και γλεντούσαν και οι εργάτες έχουν αυτοκίνητο και πάνε διακοπές. Ο κοινωνικός  πλούτος αρπάζεται με δύο τρόπους: με τη βία και με το χρήμα. Στις δουλοκτητικές κοινωνίες κυρίαρχος τρόπος αρπαγής είναι η βία- και δευτερευόντως το χρήμα. Στις φεουδαρχικές, μόνο η βία. Στις καπιταλιστικές το χρήμα –  και δευτερευόντως η βία. Με το χρήμα, η αρπαγή δεν φαίνεται –  φαίνεται ως ανταλλαγή: σε πληρώνω να δουλέψεις αλλά ό,τι παράγεις είναι δικό μου. Οι αρπακτικές κοινωνίες δεν μπορούν να αναπαραχθούν, εάν δεν αρπάζεται καθημερινά ο συλλογικά παραγόμενος κοινωνικός πλούτος (τροφή, κατοικία, ρουχισμός, ενέργεια, φάρμακα και άλλα πολλά). Η αρπαγή του κοινωνικού πλούτου είναι  προκαλεί πολλά, τα περισσότερα,  κοινωνικά προβλήματα κι αυτός είναι ο λόγος που το επίδικο αντικείμενο του εμμενούς του κοινωνικού πολέμου είναι η κατάργηση της αρπαγής του κοινωνικού πλούτου. Εδώ και τέσσερις αιώνες καπιταλισμού, και είκοσι εφτά δυτικού πολιτισμού, δεν μπορέσαμε να την καταργήσουμε. Γιατί;

Continue reading

σε πόσα χρόνια δεν θα υπάρχουν Έλληνες και ελληνική γλώσσα;

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΤΕΛΕΙΩΣΑ πριν λίγες μέρες ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο για τον θάνατο μιας γλώσσας που μιλούνταν πριν κάνα δυο δεκαετίες από διακόσιους κατοίκους σε ένα χωριό στην Παπούα Νέα Γουινέα, το μεγαλύτερο νησί της Ινδονησίας: είναι πέντε έξι φορές μεγαλύτερη από την Ελλάδα και εκεί ομιλούνται περί τις 600-700 γλώσσες, το ένα δέκατο των γλωσσών της υφηλίου!  Το έγραψε ο άνθρωπολόγος Ντον Κούλικ (Don Kulick), που έζησε για κάποια χρονικά διαστήματα σε αυτό το χωριό και κατέγραψε τη διαδικασία θανάτου της γλώσσας των κατοίκων. (Θάνατος στο βροχερό δάσος: Το τέλος μιας γλώσσας και ενός τρόπου ζωής στην Παπούα Νέα Γουινέα, εκδ. ΠΕΚ, μετ. Παναγιώτης Σουλτάνης). Η τελευταία γενιά καταλαβαίνει τη γλώσσα αλλά αποφεύγει να τη μιλήσει, μιλάει μια άλλη γλώσσα, με την οποία μπορεί να επικοινωνήσει με περισσότερα χωριά και επαρχίες, που κι αυτά δεν μιλούν τη γλώσσα τους αλλά μια κοινή. Η κατάσταση αυτή μου θύμισε κάτι που έχει πει ο Σαλμάν Ρούσντι για τον γλωσσικό τοπικισμό (και σωβινισμό) και για τα αγγλικά που μιλούν οι Ινδοί: συζητούν σε μια γλώσσα την οποία δεν απεχθάνεται κανένας από τους δύο.

Continue reading

θα μας σώσει ο πολιτικός τουρισμός του Αλέξη; (αναρωτιούνται οι επαγγελματίες πολιτικοί της Αριστεράς)

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΠΡΙΝ και μετά το σχηματισμό της  κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, το 2015, είχα γράψει, θα το θυμάστε, ότι μέχρι το 2025 ο ΣΥΡΙΖΑ θα διαλυθεί και θα εξαφανιστεί από το πολιτικό προσκήνιο- το ΚΚΕ μετά από δέκα χρόνια, μέχρι το 2035. Έφαγα πολύ μπούλιγκ και βρισίδι αλλά δεν πτοήθηκα: τα μουνόπανα είναι πιο χρήσιμα από τους βλάκες. Τώρα, κατά τη διάρκεια  της διάλυσης και της εξαφάνισης, ο σύντροφος, ο επαγγελματίας επαναστάτης Τσίπρας οργανώνει την επιστροφή του στην πολιτική σκηνή και εύλογα θα αναρωτηθούμε γιατί να το κάνει. Για να απαντήσουμε όμως σε αυτό το ερώτημα θα πρέπει πρώτα να αναρωτηθούμε ποιους και ποιες εκφράζει. Υπάρχει ένας εσμός  επαγγελματιών πολιτικών που ανησυχούν για το μέλλον τους. Τα δύο από τα τρία κομμάτια του ΣΥΡΙΖΑ (Κίνημα Δημοκρατίας και Κίνημα Αριστεράς, Κασέλας και Έφη) δεν πρόκειται να περάσουν το 3% στις εκλογές της άνοιξης του 2027 και θα αποχωρήσουν οριστικά –  εάν δεν θελήσουν να μετεξελιχθούν σε εξωκοινοβουλευτική οργάνωση σαν το διαβόητο τροτσκιστικό ΕΕΚ (Επαναστατικό Εργατικό Κόμμα) των δέκα μελών, με Γενικό Γραμματέα της Κεντρικής Επιτροπής τον Σάββα Μιχαήλ. Αλλά το 3% δεν θα το περάσει ούτε ο εναπομείνας ΣΥΡΙΖΑ. Ο κορμός του κόμματός του θα είναι ο ΣΥΡΙΖΑ, που  θα αυτοδιαλυθεί και  θα μετονομαστεί –  θα βρούν ένα γενικόλογο και μαχητικό, κινηματικής χροιάς τίτλο. Δεν θα υπάρχει η λέξη “κίνημα”, αυτό είναι βέβαιο. Τον οποίο κορμό θα πλαισιώσουν πολλοί και πολλές ξέμπαργκοι και απελπισμένοι και απεγνωσμένοι επαγγελματίες πολιτικοί αλλά και πολλοί που έχουν συνταχθεί ήδη με τον Κασελάκη και την Έφη. Πώς σκέφτεται όμως ο σύντροφος Αλέξης; Τι κρύβεται πίσω από τις λέξεις; Ποια είναι τα κίνητρά του και ποια η στρατηγική του επιδίωξη; Θα στεφθεί με επιτυχία ή θα αποτύχει παταγωδώς;

Continue reading

“πώς να εξοντώσουμε τον πλεονάζοντα πληθυσμό, με πόλεμο ή με την κλιματική αλλαγή;”

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΤΟ μοτίβο της εξόντωσης του πλεονάζοντος πληθυσμού μετά από απόφαση του κυρίαρχου, του ισχυρότερου επουράνιου θεού (του ισχυρού επίγειου Κυρίου, δηλαδή), και της επιβίωσης του ανθρωπίνου είδους, που αναδεικνύεται ανίκητο, έλκει την καταγωγή του στην ακκαδική εκδοχή του  σουμεριακού Έπους του Γκιλγμαμές. Θα το συναντήσουμε και σε άλλα βαβυλωνιακά και ασσυριακά κείμενα, καθώς και στη Βίβλο και στην αρχαία ελληνική επική ποίηση. Η τελευταία του εμφάνιση θα γίνει στις Μεταμορφώσεις του Οβιδίου (Α 163-312). Σήμερα θα ασχοληθούμε με το ζήτημα της εξόντωσης του πλεονάζοντος και άχρηστου και επικίνδυνου πληθυσμού, μελετώντας αυτά τα κείμενα. Πρόκειται για μια συντομευμένη και επικαιροποιημένη μορφή του 23ου κεφαλαίου του βιβλίου, ΤΟ ΑΙΝΙΓΜΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΚΑΙ ΟΙ ΓΡΙΦΟΙ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ. Για να μην επαναλαμβάνομαι: τα κείμενα των αγροτικών κρατών της δυτικής Ασίας – συνειδητά δεν χρησιμοποιώ τους όρους Εγγύς και Μέση Ανατολή, Ανατολία και Εύφορη Ημισέληνο κοκ.  – έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά από το πρωτότυπο και είναι δημοσιευμένα στο ΑΝΕΤ και εκεί θα παραπέμπω (Ancient Near Eastern Textes, Relating to the Old Testament, ed. James B. Pritchard, τρίτη έκδοση, 1969, Πρίνστον, Νιου Τζέρσεϊ ). Ας δούμε όμως πρώτα ποιος είναι ο πλεονάζων, ο άχρηστος και ο επικίνδυνος πληθυσμός. Σε ποιες κοινωνίες απαντάται;

Continue reading

η φωλιά, ο καταυλισμός, το χωριό, η πόλη

                                                       ΔΕΚΑΤΟ ΕΚΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

 

                  η φωλιά, ο καταυλισμός, το χωριό, η πόλη

 

Θα είχα τη φωλιά μου λερωμένη, εάν παρέλειπα να σας αφηγηθώ την ιστορία της συμβίωσης των προανθρώπων και των ανθρώπων. Θα αρχίσω από τότε, πριν έξι εκατομμύρια χρόνια,  που ήμασταν μεταξύ των ζώων που ζούσαν χωρίς φωλιά και αφού αφηγηθώ πώς βρεθήκαμε να ζούμε σε ολιγομελείς ομάδες και σε καταυλισμούς, πώς χτίσαμε κατοικίες και χωριά, πώς εμφανίστηκαν οι πόλεις, και αφού περιγράψω και προσπεράσω το παρόν,  δηλαδή τα πολλά και οξυμένα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι πόλεις και τον μετασχηματισμό τους σε φυλακή, θα φτάσω  στην κομβική εικοσαετία 2050-2070 –  σε μία από τις κρισιμότερες εικοσαετίες της ιστορίας του ανθρώπινου είδους, τότε που, όπως προβλέπω, πολλές πόλεις θα εγκαταλειφθούν αιφνίδια, μέσα σε λίγες μέρες,  και μαζικά. Εάν ζω, το 2050 θα είμαι ενενήντα ετών, και εσείς,  φίλη αναγνώστρια και φίλε αναγνώστη, που είστε τριάντα ετών, το 2050 θα είστε πενήντα πέντε ετών και το 2070 εβδομήντυα πέντε ετών. Σας εύχομαι ολόψυχα να ζήσετε  να τη ζήσετε αυτή την εικοσαετία.

Continue reading

λειψυδρία: είναι αναπόφευκτη η εγκατάλειψη της Αθήνας (της Αττικής) μέσα σε λίγες μέρες;

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΘΑ χωριστούμε σε δύο παρατάξεις, σε δύο στρατόπεδα, και θα συγκρουστούμε, θα ασκήσουμε την τέχνη της σύγκρουσης. Η μία παράταξη θα υποστηρίξει, υποστηρίζει ήδη, ότι η υδροδότηση της Αθήνας, του Πειραιά, όλης της Αττικής τώρα πια, η υδροδότηση των πέντε εκατομμυρίων κατοίκων της, και των τουριστών και επισκεπτών της, είναι απολύτως εξασφαλισμένη, ότι δεν υπάρχει κανένα απολύτως ενδεχόμενο αστοχίας του συστήματος, ότι η πιθανότητα εγκατάλειψης της Αττικής από τους κατοίκους της είναι παντελώς αμελητέα, μηδαμινή και ανυπόστατη. Ό,τι και να γίνει, θα βρεθούν οπωσδήποτε τρόποι να εξασφαλιστούν οι αναγκαίες ποσότητες πόσιμου νερού. Η άλλη παράταξη, στην οποία εντάσσομαι κι εγώ, υποστηρίζει ότι στο άμεσο προσεχές μέλλον, εννοώ την προσεχή εικοσαετία, η Αττική θα ξεμείνει από νερό και ότι οι κάτοικοί της θα αναγκαστούν να την εγκαταλείψουν –  εάν θέλουν να ζήσουν. Όσοι και όσες θα θελήσουν να πεθάνουν, δεν θα φύγουν. Με την προϋπόθεση βέβαια ότι η κλιματική κρίση θα επιδεινωθεί – αδιάφορο εάν είναι ανθρωπογενής ή φυσιολογική. Και είναι βέβαιο ότι θα επιδεινωθεί, ότι δηλαδή θα βρέχει και θα χιονίζει λιγότερο. Θα καταναλώνουμε περισσότερο νερό από όσο συρρέει στους ταμιευτήρες του Μόρνου και του Εύηνου. Και μια μέρα από τις βρύσες δεν θα τρέχει νερό! Σταγόνα!

Continue reading

Πούτιν προς Τραμπ: θέλεις να νικήσουμε εμείς οι δύο και να τελειώσει ο πόλεμος μέχρι τον Οκτώβρη;

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΠΑΡΑΘΕΤΩ τα πρακτικά της συζήτησης  που θα γίνει σε λίγες ώρες μεταξύ του Ντόναλντ Τραμπ, προέδρου των ΗΠΑ, και του Βλαντιμίρ Πούτιν, προέδρου της Ρωσίας.

ΤΡΑΜΠ. Καλώς το φιλαράκι μου το καλό. Βολεύτηκες;

ΠΟΥΤΙΝ. Ναι, μπρο, όλα φίνα. Γαμάς;

ΤΡΑΜΠ. Δε μ΄αφήνουν τα μουνόπανα! Ό,τι γάμησες, γάμησες, μου λένε. Ή γαμάς και τα τινάζεις, τα παίζει η καρδιά σου, ή δε γαμάς και ζεις και αλλιώς άλλους γαμείς. Οι πιτσιρίκες;

ΠΟΥΤΙΝ. Καλές είναι, Ντόναλντι,  αλλά η μια είναι μεγάλη.

ΤΡΑΜΠ. Τι μεγάλη,  ρε μαλάκα. Δεκαεννιά είναι, πόσο πιο μικρή! Βαλτός είσαι, θες να με χώσεις μέσα; Τέλος πάντων. Λοιπόν, μπρο, μίλησα με τους δικούς μου, άλλοι είναι μέσα, άλλοι το σκέφτονται. Έχουν πρόβλημα με αυτούς τους μαλάκες εκεί πέρα.

ΠΟΥΤΙΝ. Ντόναλντ, δεν μπορείς να φανταστείς πόσο χαίρομαι που βρήκα έναν άνθρωπο να συννενοηθώ.  Αγάπη, πόλεμος είναι και θα τελειώσει. Μα σήμερα μα αύριο, θα τελειώσει. Κάποιος θα νικήσει κα κάποιος θα χάσει, τι να κάνουμε τώρα δηλαδή; Ή θα χάσετε όλοι μαζί, κι εσείς και τα μαλακιστήρια ή θα χάσουν μόνο αυτοί. Δε γίνεται αλλιώς, δε γίνεται. Κάποιος  πρέπει να χάσει. Κάποιος, κάποιοι πρέπει να νικήσουν. Πρέπει!

ΤΡΑΜΠ. Τι μου τα λες αυτά,  ρε μπρο, τα ξέρω. Είναι μερικοί όμως που έχουν χώσει πολλά  λεφτά στα σιδεράδικα εκεί {σ.σ. εννοεί τις πολεμικές ευρωπαϊκές βιομηχανίες} και τα κονομάνε τρελά, με τα δύο την αρμέγουν την αγελάδα, της πίνουν το αίμα με το μπουρί της σόμπας. Από τον λαιμό, Βλαντιμίρ, από τη μεγάλη φλέβα! Και περιμένουν να βγάλουν ακόμα πιο πολλά. Αυτοί τσινάνε, αγάπη! Και οι δικοί μου εδώ πέρα τσινάνε.

Continue reading

η επιθυμία της κατασκευής, κατοχής και χρήσης της ατομικής βόμβας στην Ιλιάδα και την Παλαιά Διαθήκη

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΔΕΝ νομίζω να υπάρχουν άνθρωποι που να μην χαρακτηρίζουν επίτευγμα την κατασκευή της ατομικής βόμβας. Εάν δεν είναι επίτευγμα, τι είναι;  Εκτός εάν ακυρώσουμε τον ορισμό του επιτεύγματος και τον πετάξουμε στα σκουπίδια. Επίτευγμα είναι κάτι το σημαντικό που πετυχαίνει, κατορθώνει ή πραγματοποιεί κάποιος  ή κάποιοι. Η κατασκευή της ατομικής βόμβας ήταν η υλοποίηση μιας στρατηγικής επιδίωξης, η  πραγματοποίηση ενός σχεδίου, το οποίο πήγασε από την επιθυμία κατοχής και χρήσης ενός βλήματος τεράστιας καταστροφικότητας και εξοντωτικότητας. Να μπορείς μέσα σε πολύ λίγο χρόνο να καταστρέφεις ολοσχερώς μια μεγάλη πόλη και να εξοντώνεις όλους τους κατοίκους της με ένα μόνο βλήμα. ‘Ετσι, η ατομική βόμβα ήταν η κορύφωση της διαδικασίας συνεχούς αύξησης της καταστροφικής και εξοντωτικής αποτελεσματικότητας, αποδοτικότητας, παραγωγικότητας. Είναι ένας ιδιαίτερος τρόπος καταστροφής και εξόντωσης διότι συνδυάζει αδιάσπαστα την καταστροφή και την εξόντωση.

Continue reading