φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΘΑ μπούμε σήμερα στο μυαλό των βουλευτών και εξωκοινοβουλευτικών στελεχών, πρώην βουλευτών, που αποχώρησαν από τον ΣΥΡΙΖΑ και συγκρότησαν ένα νέο κόμμα, για να δούμε πώς σκέφτονται, τι σχεδιάζουν και τι προσδοκούν. Θα αναρωτηθείτε βέβαια εάν μπορούμε να μπούμε –  και βέβαια μπορούμε! Επέλεξαν τον τίτλο ΝΕΑ ΑΡΙΣΤΕΡΑ και έμβλημα ένα αφηρημένο σχήμα ανθρώπου που εκτείνει το πόδι του προς τα μπροστά, το δεξιό μάλλον, για να περπατήσει, μάλλον για να διαδηλώσει. Είχε προταθεί ένας άλλος τίτλος, ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΜΠΡΟΣΤΑ, οπότε βρέθηκαν αντιμέτωποι με το δίλημμα, “μπροστά” ή “νέα”; Επιλέχθηκε το “νέα”: γιατί, φίλες και φίλοι; Η επιλογή αυτή δεν μας λέει πολλά για το πώς σκέφτονται, τι σχεδιάζουν και το προσδοκούν; Πολλά! Το “μπροστά” ενσωματώθηκε στο έμβλημα, στο προτεινόμενο πόδι και στην υπόσχεση των αγώνων με μπροστάρισσα την ΝΕΑ ΑΡΙΣΤΕΡΑ.

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΣΗΜΕΡΑ θα κάνουμε ένα ταξίδι στο χρόνο, πολλές χιλιάδες χρόνια πίσω στο παρελθόν, και θα βρεθούμε σε μια κοινωνία στην οποία οι ομιλητές συμβάλλουν, χωρίς να το θέλουν και να το επιδιώκουν, χωρίς να το συνειδητοποιούν, στη γένεση της κλίσης, στη διαδικασία δημιουργίας μιας κλιτικής γλώσσας, από την οποία προέρχεται και η αρχαία ελληνική. Πριν το κάνουμε αυτό, θα πρέπει να σημειώσουμε μια πολύ σημαντική λεπτομέρεια: από τις 7.000 γλώσσες που μιλιούνται σήμερα (όλοι οι αριθμώ που θα παραθέσω είναι κατά προσέγγιση), και οι οποίες κατατάσσονται σε 150 γλωσσικές οικογένειες (σύμφωνα με Ethnologue  (www.ethnologue.com),   μόνο δύο γλωσσικές οικογένειες περιλαμβάνουν γλώσσες που είναι κλιτικές: η ινδοευρωπαϊκή και η Αφροσιατική, υποοικογένεια της οποίας είναι η Σημιτική, κυρίως η Αραβική και η Εβραϊκή . Οι κλιτικές γλώσσες είναι ελάχιστες. Κάτι ακόμα σημαντικότερο: οι ομιλητές των κλιτικών γλωσσών είναι απόγονοι ποιμένων. Η δημιουργία της κλιτικής γλώσσας εκτυλίχθηκε σε ποιμενικές κοινωνίες –  στις δυτικές ευρασιατικές στέπες  και στις ερήμους και ημιερημικές περιοχές της Αραβικής χερσονήσου, της Μεσσοποταμίας και της Εγγής Ανατολής. Θα αντιλαμβανεστε ότι αναπόφευκτα βρισκόμαστε αντιμέτωποι  με το εξής ερώτημα: πώς συνέβαλε η ποιμενική κοινωνία στη γένεση της κλίσης, στη διαδικασία σχηματισμού των κλιτικών γλωσσών; Και με ένα άλλο: πώς ήταν η γλώσσα από την οποία προήλθε η κλίση και ο νέος τύπος της κλιτικής γλώσσας;

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΠΟΤΕ, από ποιους και γιατί άρχισε η χρησιμοποίηση των δούλων στην οικονομία και την κοινωνία της αρχαίας Ελλάδας; Γιατί το 800 π. Χ. η χρήση των δούλων ήταν περιορισμένη, γιατί ήταν οι δούλες πολύ περσισσότερες από τους άνδρες, και το 450 δεν υπήρχε οικογένεια που να μην έχει τουλάχιστον ένα δούλο και οι άνδρες δούλοι να είναι περισσότεροι από τις γυναίκες;   Γιατί από το 700 π. Χ. μέχρι την εποχή του Αριστοτέλη και του Δημοσθένη, τέλη του 4ου αιώνα π. Χ., επεκτείνεται συνεχώς η εργασία των δούλων (ανδρών) και αυξάνεται ο αριθμός τους; Μας επιτρέπεται να μιλάμε για δουλοκτητικό τρόπο παραγωγής στην αρχαία ελληνική κοινωνία; Αυτά είναι τα βασικά ερωτήματα που οφείλουμε να απαντήσουμε όταν ασχολούμαστε με το ζήτημα της δουλείας στην αρχαία ελληνική κοινωνία. Όλα αυτά τα ερωτήματα συμπυκνώνονται στο ερώτημα του τίτλου του σημερινού κειμένου.

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΤΑ υλικά κατάλοιπα (ερείπια) από μάρμαρο που έχουν διασωθεί από τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό είναι ελάχιστα, είναι ένα πάρα πολύ μικρό μέρος του υλικού πολιτισμού των αρχαίων ελληνικών πόλεων των πρώτων χριστιανικών αιώνων. Ο υλικός αυτός πολιτισμός περιλαμβάνει ναούς, θησαυρούς (θησαυροφυλάκια, χώροι τοποθέτησης και φύλαξης πολύτιμων αναθημάτων), ταφικά μνημεία (κυρίως επιτύμβιες ενεπίγραφες στήλες και ανάγλυφες παραστάσεις), επιγραφές, αγάλματα, θέατρα, γυμνάσια (γυμναστήρια) και μερικώς στάδια και τείχη. Γιατί έχουν διασωθεί ελάχιστα; Μήπως τα έφθειρε ο αέρας και το νερό με το πέρασμα του χρόνου; Όχι, το μάρμαρο είναι πολύ σκληρό και ανθεκτικό δομικό υλικό. Άλλη είναι η απάντηση. Ένα πολύ μικρό μέρος από αυτά, όχι μόνο αγάλματα, επιγραφές και επιτύμβιες και αναθηματικές στήλες αλλά και θέατρα και πόλεις ολόκληρες επιχωματώθηκαν, για πολλούς και διαφόρους λόγους, και τώρα, εδώ και πάνω από δύο αιώνες δηλαδή,  η αρχαιολογική σκαπάνη τα φέρνει στην επιφάνεια και στο φως της δημοσιότητας. Έχουν διασωθεί κάποιοι, ελάχιστοι, μεγάλοι ναοί, με ποικίλους βαθμούς καταστροφής και φθοράς, κυρίως λόγω σεισμών. Τι έγιναν όλα τα άλλα  μαρμάρινα μνημεία, τον αριθμό των οποίων δεν μπορούμε να φανταστούμε; Ήταν πάρα πολλά, αναρίθμητα! Έγιναν ασβέστης και οικοδομικά υλικά, από το 300 μ. Χ. μέχρι το 1850 μ. Χ.

Continue reading →

“και είπεν ο Θεός· ποιήσωμεν άνθρωπον κατ’  εικόνα ημετέραν και καθ΄ ομοίωσιν . . . και  εποίησεν ο Θεός τον άνθρωπον, κατ΄εικόνα Θεού εποίησεν αυτόν.”

Γένεσις Α 26-27

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΠΡΙΝ 6.027 χρόνια, στις 23 Οκτωβρίου του 4004 π. Χ., ημέρα Κυριακή, ο Θεός έπλασε τον άνθρωπο, τον άντρα Adham (Αδάμ, χωμάτινος, γήινος) και από αυτόν  τη γυναίκα Hawwah (Εύα, ζωντανή)· πριν λίγες μέρες ο άνθρωπος έπλασε την Aitona Lopez. Ο Θεός πήρε χώμα και νερό, έκανε πηλό, έφτιαξε ένα άγαλμα –  με πέος –  φύσηξε στο πρόσωπό του και το άγαλμα ζωντάνεψε. Κι άρχισε να μιλάει εβραϊκά, όπως και ο Θεός. Ο Θεός μιλούσε μια γλώσσα, τα εβραϊκά, διότι δεν υπήρχαν άλλες γλώσσες –  πώς να υπάρχουν αφού δεν υπήρχαν άνθρωποι; Ο πρώτος άνθρωπος ήταν άντρας και ήταν νέος –  γύρω στα 20-25, ο Θεός δεν έπλασε βρέφος ούτε γέρο. Μετά έπλασε και την Εύα, η οποία κι αυτή μιλούσε εβραϊκά,  και οι δύο πρωτόπλαστοι ζούσαν γυμνοί μέσα στον Παράδεισο, τρώγοντας φρούτα και λαχανικά, χωρίς να δουλεύουν και να μοχθούν. Πριν λίγες μέρες ο άνθρωπος με την βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης έπλασε την Aitαna Lopez, νεαρή γυναίκα με προσωπικότητα,  25 ετών, όσο και ο Αδάμ, εντυπωσιακής ομορφιάς,  με γνώμονα αυτό που αρέσει περισσότερο στην κοινωνία. Είναι ισχυρή και αποφασιστική γυναίκα, παθιασμένη Σκορπιός, αγαπά τα βιντεοπαιχνίδια και τη γυμναστική. Μιλάει Ισπανικά, είναι φωτομοντέλο, έχει 127.000 ακολούθους στο Ίνσταγκραμ  και κερδίζει 10.000 ευρά τον μήνα. Σήμερα θα συγκρίνουμε αυτές τις δύο δημιουργίες ανθρώπων και θα διατυπώσουμε κάποια ερωτήματα που θα προκληθούν από αυτή τη σύγκριση. Θα τολμήσω να εκθέσω τις δικές μου απαντήσεις –  εσείς σκεφτείτε τις δικές σας κι αν θέλετε τις εκθέτετε κιόλας.

Continue reading →

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΤΟ 1979 ανακαλύφθηκαν στην κεντρική Κίνα,  στην επαρχία Henan, στη θέση Pingliangtai, τα ερείπια μιας νεολιθικής αγροτικής κοινότητας του 2300 π. Χ. Αυτές τις μέρες δημοσιεύτηκαν κάποια από τα αποτελέσματα των ανασκαφικών ερευνών και τράβηξαν την προσοχή όχι μόνο  αρχαιολόγων και ιστορικών αλλά και πολιτικών φιλοσόφων. Ο Αλέξανδρος Σχισμένος έκανε ένα σχόλιο στο fb, το οποίο παραθέτω για να το σχολιάσω –  περιέχει πολλές ανακρίβειες, υπερβολές και αυθαίρετες ερμηνείες:

Continue reading →