μια Ιστορία του 21ου αιώνα

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα

ΚΑΤΑ τη δεκαετία 2025-2035 θα κορυφωθεί η τάση που εμφανίστηκε όταν ο Μαρξ ήταν πιτσιρικάς, γύρω στο 1830, με τη βιομηχανική επανάσταση,  και έγινε πολύ σαφής όταν έγραφε το Κεφάλαιο, τάση την οποία εντόπισε, μελέτησε, προείδε τις εξελίξεις  και έκτοτε ουδέποτε διαψεύστηκε: θα έρθει μια εποχή κατά την οποία ο καπιταλισμός θα παράγει τεράστιο πλούτο, αυτός ο πλούτος, ένα τεράστιος σωρός εμπορευμάτων, θα παράγεται πολύ γρήγορα και από ολοένα και λιγότερους Παραγωγούς. Η τάση , φίλες και φίλοι, είναι η κατεύθυνση, ο προσανατολισμός που παίρνει η ζώσα πραγματικότητα, την οποία δεν είναι δύσκολο να εντοπίσουμε αρκεί η προσέγγισή μας να είναι σταθερά περιγραφική και όχι κανονιστική.

ΚΑΤΑ τη δεκαετία 2025-2035 πάνω από το 50% των θέσεων εργασίας που υπάρχουν σήμερα στη βιομηχανία και την μεταποίηση θα χαθούν και οι ζωντανοί Παραγωγοί θα αντικατασταθούν από ρομπότ και άλλες μηχανές. Η τάση αυτή θα συνεχιστεί κατά τις επόμενες δεκαετίες, έως ότου εξαντλήσει όλη την πάνω από δύο αιώνες δυναμική της. Όχι μόνο στη βιομηχανία: και στη μεταποίηση και στο εμπόριο, στις υπηρεσίες, την αγροτική παραγωγή, τις εξορύξεις, την υλοτομία, την αλιεία.  Ο αριθμός των Παραγωγών του κοινωνικού πλούτου θα είναι ένα μικρό κλάσμα του συνολικού πληθυσμού.

ΕΑΝ είστε 35-40 χρονών, το 2025 θα είστε 45, 50· εάν είστε 50-60 ετών, θα είμαστε 60, 70, θα ζούμε δηλαδή, εάν, ο μη γένοιτο, κάποιος άνεμος δεν μας στείλει στο ασφαλές λιμάνι που συνηθίζουμε να το λέμε θάνατο. Εάν τα παιδιά σας είναι μωρά, το 2035 θα είναι εικοσάρηδες· εάν είναι δεκάχρονα, θα είναι τριαντάρηδες· κι εάν τελειώνουν το Λύκειο ή είναι φοιτητές θα είναι σαραντάρηδες! Πώς θα είναι τότε η ζωή μας, φίλες και φίλοι, πως θα είναι η ζωή των παιδιών μας; Γράφω αυτό το κείμενο για τα παιδιά μας με τη προσδοκία ότι μια μέρα ίσως το διαβάσουν.

ΕΑΝ, φίλες και φίλοι, η τάση που προανέφερα είναι πραγματική και δεν είναι κατασκεύασμα του εγκεφάλου μου, τότε δίπλα σε αυτή την τάση θα υπάρχει άλλη μία: ο αριθμός των ανέργων θα βαίνει αυξανόμενος. Κατά πάσα πιθανότητα, τα παιδιά μας θα ανήκουν στην τεράστια στρατιά των ανέργων, όπως άλλωστε και το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού. Όσο και να θέλουμε να εργαστούμε, εργασία μισθωτή δεν θα υπάρχει! Πώς θα ζούμε, φίλες και φίλοι; Θα δίνεται ένα επίδομα ανεργίας σε όλους τους ανέργους ή θα μας αφήσουν να πεθάνουμε της πείνας; Πώς θα ζούμε, εάν μας δίνουν επίδομα ανεργίας; Θα ζούμε στις πόλεις και θα περνάμε τη  μέρα μας μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή, στην οποία έχουν καθηλωθεί ήδη τα παιδιά μας; Εάν μας αφήσουν να πεθάνουμε της πείνας και εξεγερθούμε, θα μας πετάνε ροδοπέταλα ή σφαίρες;

ΥΠΑΡΧΕΙ το ενδεχόμενο, θα μας πουν μερικοί,  να σταματήσουν οι καπιταλιστές αυτή την εξέλιξη και να μην αντικατασταθεί η ζωντανή εργασία από τη νεκρή, τις μηχανές. Διότι πολύ γρήγορα θα αντιληφθούν ότι δεν τους συμφέρει, ότι οι καταναλωτές θα είναι λίγοι, οπότε ένα μεγάλο μέρος των παραγομένων εμπορευμάτων δεν θα πωλούνται – και χωρίς κατανάλωση δεν υπάρχει παραγωγή, τα πάντα σταματούν. Γνήσια αυταπάτη! Διότι είτε αγνοούν είτε δεν λαμβάνουν υπόψη τους τι γίνεται στα επιστημονικά εργαστήρια όλου του κόσμου – χαμός! Όλη η έρευνα έχει προσανατολιστεί προς την τεχνητή ευφυΐα και όλοι τρέχουν να προλάβουν να παραγάγουν ρομπότ που θα μοιάζουν πάρα πολύ στον άνθρωπο. Γιατί το κάνουν; Για να κρεμάσουν τα ρομπότ στα στήθια τους λες και είναι μενταγιόν; Για δυο λόγους το κάνουν, έχοντας πλήρη επίγνωση των συνεπειών αυτού του προσανατολισμού.

Ο πρώτος λόγος είναι γραμμένος εδώ και πολλές χιλιάδες χρόνια στις πρώτες παραγράφους της Γενέσεως, της Παλαιάς Διαθήκης. Όταν διαβάζουμε ότι ο Θεός και Κύριος ημών έπλασε τον άνθρωπο, αυτός που έγραψε αυτές τις προτάσεις κατέθεσε μια επιθυμία, η οποία μετά από τόσες χιλιάδες χρόνια πραγματοποιείται: εγώ ο Κύριος θέλω να ελέγχω πλήρως τη ζωή, θέλω εγώ ο ίδιος να την παραγάγω, η ζωή να είναι δική μου ιδιοκτησία, να την αρπάξω από τη φύση. Η επιθυμία αυτή προέρχεται από μια ένδεια (ο δεύτερος λόγος): ο Κύριος ενοχλείται τα μάλα που είναι εξαρτημένος από τους Παραγωγούς κι αυτή την εξάρτηση θέλει να την εξαλείψει. Εάν ο πλούτος παράγεται μόνο από μηχανές και όντα που αυτός, δηλαδή το υπηρετικό προσωπικό του, οι επιστήμονες και οι τεχνικοί, έπλασε, τότε οι Παραγωγοί είναι περιττοί, η εξάρτηση έχει καταργηθεί.

ΤΙΣ δύο συνέπειες αυτών των επιθυμιών τις γνωρίζει πολύ καλά ο Κύριος. Εάν δεν χρειάζεται τους Παραγωγούς, τι θα τους κάνει; Εάν δεν έχει  Υποτελείς Παραγωγούς ή δεν έχει καθόλου ζωντανούς Παραγωγούς, θα είναι Κύριος; Θα μας πει κάποιος ότι είναι αδύνατον να υπάρξει παραγωγή πλούτου χωρίς τη ζωντανή εργασία. Ναι, θα συμφωνήσω. Με αυτά που σκέφτομαι και γράφω θέλω να φτάσω στα λογικά άκρα τις συνέπειες που εντοπίζουμε, αφού η τάση είναι ο αριθμός των Παραγωγών να βαίνει μειωνόμενος. Εάν το 80% του πληθυσμού είναι άνεργο το 2045, τότε τα ερωτήματα που έθεσα δεν χάνουν την αξία τους. Τι θα τους κάνει αυτούς τους άνεργους;  Οι άνεργοι που δεν παράγουν πλούτο, που δεν είναι αντικείμενο αρπαγής, είναι Υποτελείς;

ΕΧΟΥΝ διατυπωθεί δύο προτάσεις. Μία ομάδα Κυρίων, αυτοί που θεωρούν ότι ο Κύριος δεν μπορεί να είναι παντοδύναμος και ότι δεν μπορεί να υπάρξει διαιώνιση και ενίσχυση της (όποιας) Κυριαρχίας εάν δεν υπάρξει συμβιβασμός και υποχώρηση, προτείνουν την εκτροφή των Υποτελών με την παραχώρηση ενός μέρους της παραγωγής και την αυστηρή επιτήρησή τους. Πλήρης έλεγχος της ζωής και του θανάτου τους – είναι η βιοπολιτική, η βιοεξουσία όχι μόνο της ζωής αλλά και του θανάτου· είναι η Πολιτεία του Πλάτωνος που θα αποκτήσει σάρκα και οστά, μια κοινωνία – στάνη. Η σημερινή  κατάσταση στις ανεπτυγμένες καπιταλιστικές κοινωνίες είναι πρόκριση αυτής της πρότασης, οι Υποτελείς των οποίων βυθίζονται σε μια  κωματώδη υπνηλία, η οποία (θα) διαταράσσεται από εκρήξεις ξενοφοβίας και θυματοποίησης, εκρήξεις που θα ενισχύουν την καπιταλιστική Κυριαρχία. Το παχνί μας θα είναι η όσο γίνεται μια μικρή οθόνη του υπολογιστή: σε αυτή την μικροσκοπική οθόνη έχει ήδη συρρικνωθεί όλος ο βιόκοσμος, όλος ο ιδιωτικός και δημόσιος χώρος, η δε απόσταση από το περιβάλλον, φυσικό και δομημένο, έχει περιοριστεί σε μερικά εκατοστά του μέτρου. Η ακινητοποίηση αυτή, η πλήρης απομάκρυνση από τη φύση και ο εγκλεισμός στις πόλεις θα υπονομεύσει την υγεία των Υποτελών σε βαθμό και ένταση που δεν μπορούμε να φανταστούμε. Θα γράψουμε αύριο γι΄αυτό το ζήτημα.

Η άλλη πρόταση είναι η εξόντωση του περιττού και άχρηστου πληθυσμού με τρόπους που θα φαίνονται φυσικοί. Η πρόταση αυτή (θα) εφαρμόζεται περιστασιακά και θα μένει στο ράφι ως έσχατο όπλο, μέχρις ότου χρειαστεί να γενικευτεί η υλοποίησή της. Αυτό θα γίνει όταν, και εάν, οι Υποτελείς άνεργοι ξεπεράσουν την εκτροφή και οργανώσουν τη ζωή τους με άλλους τρόπους – υπαινίσσομαι την διεύρυνση του ζωντανού κομμουνισμού.

Αυτά για σήμερα. Αύριο θα εξετάσουμε μια επιμέρους τάση – την τάση των καπιταλιστικών πόλεων να μετατραπούν σε αχανή νοσοκομεία.